Rozwój popytu na usługi szerokopasmowe - najważniejsze trendy dr Dominik Batorski Uniwersytet Warszawski
DIAGNOZA 2
Korzystanie z technologii 2003-2011 Użytkowników internetu przybywa mniej więcej 9 punktów procentowych rocznie. Korzystanie z 60 60,6 60,0 komputerów jest 54,5 50 50,8 50,9 48,1 równoznacznie z 43,1 41,8 korzystaniem z internetu. 40 W ostatnich dwóch latach przyrost użytkowników telefonów komórkowych i komputerów był nieco wolniejszy niż wcześniej. odsetek osób w wieku 16+ 100 90 80 70 30 20 10 0 komputer internet komórka 35,5 29,9 23,1 33,4 70,1 78,4 2003 2005 2007 2009 2011 85,1 3
Dostęp w domu i korzystanie z internetu według wieku 100% 90% 80% dostęp do internetu korzystanie z internetu 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Dostęp do internetu w domu ma 73% Polaków, korzysta 54%, a wśród osób w wieku 16+ 60% 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 wiek 4
100% Korzystanie z nowych technologii 90% 26,6 komputer, internet, komorka Przybywa osób korzystających z komputerów, internetu i telefonów komórkowych. Szybko maleje grupa osób, które nie korzystają z żadnej z tych technologii. 80% 70% osób w wieku 16+ odsetek 60% 50% 40% 0 8,1 6,4 13,7 5,9 38,9 0,0 7,6 2,5 23,4 46,6 2,4 5,6 1,7 55,0 3,5 3,1 1,2 internt + komorka komputer + komorka komputer + internet tylko komorka 30% 1,3 23,8 23,3 tylko komputer 20% 39,2 0,5 10% 26,3 19,2 0,4 13,3 nie korzysta z nowych technologii 0% 2005r. 2007r. 2009r. 2011r. 5
Technologie w gospodarstwach domowych Procent 90 80 70 60 50 40 30 82,4 33,7 80,3 44,5 25,6 71,4 53,8 39,2 62,6 60,2 51,4 66 61,1 54,1 Komputer 20 16,9 Dostęp do internetu 10 Telefon stacjonarny 0 2003 2005 2007 2009 2011 6
Typ dostępu do internetu Stałe łącze poprzez dostawcę telewizji kablowej 27 27 26 Stałe łącze u operatora telefonii stacjonarnej - neostarda 27 35 44 Inne stałe łącze 18 23 27 Stały dostęp przez sieć komórkową 3 10 15 2011 Stałe łącze u innego operatora telefonii stacjonarnej (netia, dialog itp.) 8 10 13 2009 Inne 5 5 2007 Dostęp do internetu przez modem w komórce 3 2 Modem telefoniczny 0 1 5 0 10 20 30 40 50 Proc. 7
Przepustowość domowych stałych łącz Do 512 kb/s 12 35 66 1 Mb/s 11 20 30 2 Mb/s 3 14 26 6 Mb/s 7-10 Mb/s 11-20 Mb/s 1 3 4 3 9 13 2011 2009 2007 Większa niż 20Mb/s 3 Trudno powiedzieć 14 14 17 0 10 20 30 40 50 60 70 Proc. 8
Internet w gospodarstwach domowych Zróżnicowanie między województwami jest nadal spore, jednak mniejsze niż jeszcze dwa lata temu. 9
Korzystanie z internetu 10
Korzystanie i dostęp do internetu (2011) 100% 90% korzystanie z internetu posiadanie dostępu w domu 80% procent osób w dany ym wieku 70% 60% 50% 40% 30% 60% Polaków w wieku 16+ korzysta z internetu ponad 70% osób w wieku 16+ ma dostęp do internetu we własnym domu 20% 10% 14% Polaków nie korzysta z internetu, choć ma dostęp w domu 0% 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84 86 wiek 11
Dostęp a korzystanie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 32,9 16,3 5,7 27,6 17,3 3,1 22,2 25,9 36,0 47,3 17,2 14,1 1,9 3,6 10,8 8,4 13,1 4,5 nie posiada i nie korzysta posiada w domu, ale nie korzysta nie posiada w domu, ale korzysta 30% 20% 45,2 52,0 58,6 33,5 46,4 56,4 posiada w domu i korzysta 10% 0% 2007 2009 2011 2007 2009 2011 komputer internet 12
Powody braku dostępu do internetu Problemy finansowe i brak sprzętu dotyczą jedynie niedużej części gospodarstw nieposiadających dostępu. Internet nie jest nam potrzebny Brak odpowiedniego sprzętu Brak odpowiednich umiejętności Koszt dostępu jest zbyt duzy Wystarczające możliwości korzystania z internetu Inny powód 4 5,4 6,8 10,3 3,9 8,1 8,5 Brak technicznych możliwości 2,7 Brak możliwości technicznych 6,6 posiadania łącza w danej 13 lokalizacji jest problemem dla Zamierzamy założyć dostęp w 1,6 5,1 tym roku 8,2 około 1% gospodarstw. Internet nie oferuje nic ciekawego Dominującym powodem 1,4 braku internetu jest brak 1 Internet może być szkodliwy 2,4 4 motywacji i wiedzy jak i do Względy prywatności lub 0,8 czego można byłoby go użyć. 1,9 bezpieczeństwa 1,8 1,1 1,5 44 50 46,5 31,2 36,6 45,2 25,8 28,6 22,4 31,6 39,6 2011 2009 2007 0 20 40 60 Proc. 13
ZMIANA POPULACJI UŻYTKOWNIKÓW 14
Populacja użytkowników internetu i osoby niekorzystające 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 0,8 0,6 1,2 1,0 1,5 1,3 1,8 2,3 3,6 4,8 15,0 17,4 20,6 20,9 38,7 27,1 15,9 16,2 17,1 18,8 27,6 21,5 12,7 26,7 27,0 27,9 23,8 32,9 40,1 37,6 32,5 28,3 19,1 9,1 4,8 1,8 2003 2005 2007 2009 2011 2011 65 i więcej lat 60-64 lat 45-59 lat 35-44 lat 25-34 lat 16-24 lat użytkownicy internetu niekorzystający 15
Populacja użytkowników internetu i osoby niekorzystające 100% 90% 80% 70% 60% 50% 2,9 5,8 5,5 7,9 8,4 6,2 9,0 6,2 4,5 4,8 6,8 5,2 0,5 21,9 30,0 19,7 14,7 26,0 4,3 5,4 9,1 3,2 43,7 1,5 2,9 1,6 3,1 3,2 2,1 3,0 0,4 3,3 1,7 7,2 2,8 7,2 6,6 6,6 6,0 inni bierni zawodowo bezrobotni uczniowie i studenci emeryci renciści 40% 30% 20% 10% 0% 24,3 23,6 28,5 30,2 29,7 14,1 6,8 1,3 24,2 24,0 23,2 20,2 19,4 14,2 5,1 2003 2005 2007 2009 2011 2011 rolnicy prywatni przedsiębiorcy prac. sektora prywatnego prac. sektora publicznego użytkownicy internetu niekorzystający 16
Populacja użytkowników internetu i osoby niekorzystające 100% 90% 80% 29,9 25,3 21,9 19,7 14,5 0,5 6,2 21,9 Uczący się 70% 60% 31,7 34,4 31,4 31,5 Wyższe i policealne 50% 32,9 37,0 Średnie 40% 30% 20% 10% 0% 31,8 30,1 29,1 30,0 27,7 34,3 19,2 16,4 12,0 12,1 7,5 2,0 2,0 1,5 2,3 2,9 2003 2005 2007 2009 2011 2011 Zasadnicze/ gimnazjum Podstawowe i niższe użytkownicy internetu niekorzystający 17
Populacja użytkowników internetu i osoby niekorzystające 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 21,1 23,3 22,8 27,9 12,8 14,4 12,6 12,8 21,3 23,5 22,4 20,7 10,9 11,1 10,5 8,4 14,3 13,6 14,5 14,1 31,4 11,9 21,1 8,5 11,6 49,5 12,9 17,1 6,0 wieś miasta poniżej 20 tys. miasta 20-100 tys. miasta 100-200 tys. miasta 200-500 tys. 10% 0% 19,6 7,0 15,3 16,1 16,2 15,6 7,5 2003 2005 2007 2009 2011 2011 miasta powyżej 500 tys. użytkownicy internetu niekorzystający 18
SPOSOBY KORZYSTANIA 19
Umiejętności korzystania z komputerów kopiowanie lub przenoszenie pliku albo folderu używanie polecenia kopiowania, wycinania i wklejania w celu powielenia lub przemieszczenia wybranych fragmentów 74,1 70,0 69,7 67,4 64,1 63,2 wykorzystanie podstawowych funkcji matematycznych w arkuszu kalkulacyjnym tworzenie elektronicznej prezentacji instalowanie nowych urządzeń (np. drukarki, modemu, skanera) 23,6 25,6 23,2 40,9 37,4 36,1 41,5 44,0 37,0 2007 2009 2011 używanie wyszukiwarki internetowej (np. Google, Yahoo!) w celu znalezienia informacji 81,5 87,6 91,5 pisanie programu komputerowego z użyciem języka programowania 8,7 8,0 8,8 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 procent użytkowników 20
Czas poświęcony na korzystanie Czas poświęcany na korzystanie z komputerów niewiele się zmienia. Wynika to jednak z: upowszechnieniem się urządzeń mobilnych przyrostu nowych użytkowników. Wydłuża się natomiast czas korzystania z internetu. Według badań WIP wynosi on obecnie 15godz. i30 minut tygodniowo (wzrost o prawie 2godz w stosunku do 2011r.). Użytkownicy korzystają coraz intensywniej i wszechstronniej. 21
Sposoby korzystania komunikacja odsetek użytkowników, korzystających w okresie tygodnia 0 10 20 30 40 50 60 70 80 poczta elektroniczna (e-mail) 52 61 68 66 komunikatory internetowe 36 41 51 49 czaty grupy i fora dyskusyjne telefonowanie przez internet (VoIP, Skype) 13 14 14 16 8 15 16 18 10 24 24 24 2005 2007 2009 rozmowy video 3 10 10 2011 22
Sposoby korzystania informacja odsetek użytkowników, korzystających w okresie tyg 0 10 20 30 40 50 60 70 80 przeglądanie stron WWW 60 73 71 zbieranie materiałów potrzebnych do nauki lub pracy 39 46 50 55 2005 uzyskiwanie informacji od instytucji publicznych pobieranie lub wypełnianie formularzy urzędowych 9 19 14 15 17 25 25 24 2007 2009 2011 portale społecznościowe 51 68 czytanie gazet przez internet 31 29 28 23
Sposoby korzystania twórczość i rozrywka odsetek użytkowników, korzystających w okresie tygo 0 5 10 15 20 25 30 35 40 granie w gry sieciowe ściąganie darmowego oprogramowania ściąganie darmowej muzyki, filmów słuchanie muzyki lub radia przez internet oglądanie telewizji przez internet tworzenie, modyfikowanie własnej strony WWW lub bloga tworzenie i publikowanie własnej twórczości 4 6 6 8 8 7 12 14 12 13 13 12 18 19 20 19 19 17 18 22 22 21 20 30 30 2005 2007 2009 2011 34 33 24
Sposoby korzystania zakupy, nauka, praca odsetek użytkowników, korzystających w okresie tygodn 0 5 10 15 20 25 30 35 40 kursy lub szkoleniach przez internet szukanie pracy, wysyłanie ofert dotyczących zatrudnienia kupowanie produktów przez internet (poza aukcjami) 4 7 12 10 14 13 17 9 16 18 20 2005 2007 2009 2011 korzystanie z banku przez internet 13 30 34 uczestniczenie w aukcjach internetowych 7 17 17 18 rezerwacja biletów (np. lotniczych, do kina, do teatru) 0 10 10 25
PROGNOZY 26
Rozwój technologii 27
28
Cyfrowa gospodarka -29-
Kluczowe trendy rewolucji cyfrowej Konwergencja sieci Konwergencja bitów i atomów Sieć rzeczy Wzrost mobilności Wymienność funkcji między urządzeniami Przetwarzanie w chmurze (CloudComputing) Ewolucja modeli biznesowych w kierunku usług Postępująca autonomizacja odbiorców Wzrost znaczenia danych Każdy jest twórcą mediów Zalew informacji, niedobór uwagi -30-
Konwergencja bitów i atomów 31
Różne prędkości rozwoju Przyspieszające tempo rozwoju technologii. Niewspółmierne z tempem rozwoju technologii tempo zmian społecznych i kulturowoinstytucjonalnych, a także ludzkich (rozwój kompetencji). Kluczową kompetencją staje się zdolność adaptacji do przemian oraz wykorzystania trendów. -32-