W NUMERZE: a 11 LISTOPADA KONFERENCJA WE LWOWIE JUBILEUSZOWY KONGRES POROZMAWIAJMY POSIEDZENIE KOMISJI SZANOWNI PAŃSTWO BEZPIECZNI NA MECIE? PAMIĘCI MŁODYCH PATRIOTÓW EUROPEJSKIE FORUM MŁODYCH CETA. CZY SIĘ BAĆ ZMUTOWANEGO ŁOSOSIA? CZY I KIEDY BĘDZIEMY KRÓCEJ PRACOWAĆ?
11 LISTOPADA Z samych panów możnowładztwa zguba Polaków. Oni zniszczyli wszystkie uszanowania dla prawa. Oni zupełnie zagubili wyobrażenie sprawiedliwości w umysłach Polaków. Oni prawo zamienili w czczą formalność, która tylko wtenczas ważną była, kiedy prawo ich dumie, łakomstwu i złości służyło. Kto koronę przedawał? - Panowie. Kto koronę kupował? - Panowie. Kto przy rozbiorze kraju brał zagraniczne pensje? - Panowie. Tak jest. Panowie przyprowadzili kochaną ojczyznę do tego stopnia upadku, słabości i wzgardy, z której ją dzisiaj z taką trudnością sama szlachta dźwiga. ubolewał Stanisław Staszic W 1795 roku, gdy Rosja, Prusy i Austria dokonały trzeciego rozbioru Polska na 123 lata zniknęła z mapy świata. I odbijali w beznadziejnych powstaniach. W Kościuszkowskim, Krakowskim, Poznańskim, Listopadowym, Styczniowym. Ginęli młodzi ludzie. Ginęli wierząc, że Polska powstanie. 11 listopada 1918 odzyskaliśmy niepodległość. 11 listopada jest dla nas Dniem Świętym. Odzyskaliśmy wolność dzięki przegranej naszych okupantów w I Wojnie Światowej, ale odzyskaliśmy, bo cale pokolenia tego pragnęły. W dniu 11 listopada Marszałek Józef Piłsudski został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich. 11 listopada to dzień radosny, ale też powinien być dniem zadumy. Dniem odpowiedzialności za przyszłość. Dniem pamięci i refleksji. Bo historia kołem się toczy, a wolność nie jest dana raz na zawsze. 2 Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA
KONFERENCJA WE LWOWIE Jedną z przyczyn nie najwyższej skuteczności związków zawodowych jest ich rozdrobnienie. W jedności siła, to nie wyświechtany slogan, ale jak najbardziej aktualny apel. Mnogość związków w jednym zakładzie bynajmniej nie poprawia skuteczności ich działania, gwarantuje natomiast rywalizację niekoniecznie przynoszącą pozytywne skutki. Mówiąc inaczej, integracja związków zawodowych jest koniecznością. Wspólne zdjęcie uczestników spotkania. To trudne do osiągnięcia, co nie oznacza, że nieosiągalne. Integracja w przypadku związków działających w firmach globalnych jest szczególnie potrzebna. Wprawdzie w większości takich firm funkcjonują Europejskie czy Światowe Rady Zakładowe, ale w ich gremiach często zasiadają przedstawiciele pracodawców. Poza tym uprawnienia Rad są zgoła inne aniżeli związków. Pozytywnym przykładem takiej konsolidacji jest właśnie nasz przypadek, czyli działania Komisji. Już w drugiej połowie lat 90 tych podpisaliśmy porozumienie o współpracy z węgierskim związkiem zawodowych działającym w Philip Morris w Egerze. Kolejne umowy podpisaliśmy ze związkowcami z Czech i Rumunii. Spotkanie we Lwowie, które z inicjatywy Komisji odbyło się w dniach 18-19 października, wydaje się przełomowym. Wzięli w nim udział związkowcy z pięciu fabryk Philip Morris z pięciu krajów europejskich. Obok przedstawicieli naszej Komisji byli związkowcy z Czech, Ukrainy, Kazachstanu i Litwy. Wprawdzie we Lwowie umowę o współpracy związkowej podpisano pomiędzy Naszą Komisją i organizacją związkową z Philip Morris z Ukrainy, ale związkowcy z Kazachstanu i Litwy deklarowali chęć zawarcia podobnej umowy. Być może jednak, że w niedalekiej przyszłości zawiąże się coś na kształt polskiej Sekcji Tytoniowej, o której zresztą podczas spotkania rozmawiano. Rozmawiano też o sytuacji związków zawodowych w poszczególnych krajach o tym, co utrudnia im skuteczne reprezentowanie pracowników. O sytuacji w poszczególnych fabrykach. Okazuje się, że w każdej z fabryk czy to w Kazachstanie na Ukrainie, czy w Polsce pracownicy borykają się z podobnymi problemami. Niektóre z nich są wyjątkowo szkodliwe zarówno dla pracowników, jak i dla firmy. Wyeliminowanie ich jest trudne. Problemami takimi bezsprzecznie są systemy ocen pracowników, obarczanie pracowników zbyt licznymi obowiązkami oraz coraz częściej stosowany, outsourcing. W niektórych zakładach oceny mają przełożenie na wynagrodzenie. Inne, nie mniej istotne, problemy dotyczą pracy w systemie ponad ośmiogodzinnego dnia pracy, pracy w niedzielę i w godzinach nocnych. Te systemy są szczególnie uciążliwe dla osób w wieku ponad 50 lat. Wszystkie one generują groźny dla zdrowia stres. Zastanawiano się, w jaki sposób przekonać zarząd firmy by eliminował bariery utrudniające wykonywanie pracy wysokiej jakości. Wspólny głos związków zawodowych z różnych fabryk być może skłoni dyrekcję do refleksji i doprowadzi do przeprowadzenia niezbędnych korekt. Nie jest tak, że pracownicy narzekają z samej chęci narzekania. Wyrażają niezadowolenie, gdy praca niesie zagrożenia dla ich zdrowia. Zarządy związków zawodowych mają wręcz obowiązek dopominać się o poprawę warunków pracy. Podczas spotkania we Lwowie podawano również pozytywne przykłady działań na rzecz poprawy warunków pracy. Rudolf Grec przedstawił prowadzone w Krakowie projekty dotyczące zwalczania stresu i zarządzania wiekiem. Mówiono także o europejskiej kampanii Bezpieczni na starcie, zdrowi na mecie, która wychodzi naprzeciw dylematom pracowniczym. Spotkanie we Lwowie można uznać za kolejny etap do zasadniczego Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA 3
Moment podpisania Porozumienia celu, jakim jest stworzenie ponadnarodowej reprezentacji związkowej, która mogłaby aktywnie działać na rzecz pracowników z różnych krajów. Konferencja lwowska odbyła się pod patronatem Międzynarodowej Unii Pracowników Przemysłu Spożywczego i Gałęzi Pokrewnych (IUF) oraz Komisji Krajowej NSZZ Solidarność, którą reprezentował Sławomir Adamczyk. Uczestniczył w niej również przewodniczący Sekcji Tytoniowej Franciszek Sójka. Komisję, obok Rudolfa Greca, reprezentowali Jacek Łabędzki, Roman Smalec i Krzysztof Zielowski. Punktem kończącym spotkanie było podpisanie wspomnianego wcześniej Porozumienia o Współpracy pomiędzy Komisją i organizacją związkową z PM z Ukrainy. Porozumienie przewiduje wzajemnie informowanie się o działaniach i doświadczeniach związkowych. Postanawia, że obie organizację będą współpracować na rzecz poszerzania wiedzy na temat pracy związkowej, zawieranych porozumień dotyczących pracowników, w szczególności: świadczeń na ich rzecz, układów zbiorowych, przepisów bezpieczeństwa pracy. Zakłada, że będą wymieniać się delegacjami przedstawicieli związków zawodowych celem lepszego poznawania się w ramach imprez kulturalnych i sportowych, wypoczynkowych, szkoleniowych i informacyjnych oraz wspierać się wzajemnie w ewentualnych sporach z pracodawcą w formach akceptowanych przez każdą ze stron. JUBILEUSZOWY KONGRES W roku 1991 z inicjatywy kilku sekcji branżowych powstał Krajowy Sekretariat Przemysłu Spożywczego NSZZ Solidarność. Rok bieżący jest więc rokiem Jego 25-lecia. Z tej okazji w dniach 7-8 października w Miętnem pod Warszawą odbył się uroczysty Kongres. Jak w takich przypadkach, był czas na wspomnienia, refleksje, zadumę. Przy takich okazjach rodzą się pytania. Czy ten okres został należycie wykorzystany? Jak pracował Sekretariat? Z jaką skutecznością? Czy były sukcesy, a co się nie udało? W tak uroczystym dniu trudno o jednoznaczne i obiektywne oceny. Więc je pomijamy. Było miło, wesoło i uroczyście. Miło, bo podczas kiego OZP, Starosta garwolińskiego powiatu Marek w których rozpoczął się proces restrukturyzacji polskiego takich uroczystości goście (a było ich sporo) prawią Chiałowski i przedstawiciele innych sekretariatów. przemysłu. Restrukturyzacji, która oznaczała upadek sobie komplementy. Wesoło, bo do uroczystej kolacji przygrywała miejscowa orkiestra dęta, a uroczyście, bo wielu delegatów uhonorowanych zostało okolicznościowymi medalami. Gośćmi Kongresu byli między Przewodniczący Mirosław Nowicki w sposób lapidarny podsumował ćwierćwiecze działalności Sekretariatu. Potem głos zabierali goście Kongresu między innymi Piotr Duda oraz Harald Wiedenhofer. Wystąpienie obu wielu firm i ogromne zwolnienia. Za nami dwadzieścia pięć lat, ale wyzwania takie same a i może trudniejsze. Chociaż można powiedzieć, że spotykamy się w innej rzeczywistości. Można powiedzieć, innymi Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ Przewodniczących były interesujące. że nastał czas pracownika. Jest także większa Solidarność Piotr Duda i Sekretarz Generalny Europejskiej Piotr Duda w swojej wypowiedzi nawiązał do przychylność ze strony rządzących. Mam na myśli tutaj Federacji Żywności, Rolnictwa i Turystyki EFFAT początku lat dziewięćdziesiątych, do czasu, gdy i rząd Pani Beaty Szydło i Pana Prezydenta Andrzeja Dudy. Harald Wiedenhofer, Magdalena Melenowa ze słowac- powstawały sekretariaty. Lat trudnych dla Związku. Lat, Te slajdy pokazywane z demonstracji z ostatnich ośmiu 4 Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA
lat rządów Platformy Obywatelskiej pokazują tylko to, że jesteśmy bardzo zdeterminowani, że faktycznie chcieliśmy rozmawiać, chcieliśmy prowadzić dialog, ale po drugiej stronie nie było dobrej woli - mówił Piotr Duda. Skrytykował przy tym część obecnej opozycji, która, gdy rządziła była antypracowniczą. Dziś nie może się pogodzić z tym, że straciła władzę a lokalne konflikty i problemy przenosi na arenę europejską. Wiele miejsca Przewodniczący Komisji Krajowej poświęcił Radzie Dialogu Społecznego, która zastąpiła Komisję Trójstronną. Powstała z inicjatywy Solidarności. Przypomniał, że jeszcze do 24 października będzie również jej przewodniczącym. Komisja Trójstronna, w której rządzący dialog próbowali zamienić w dyktat, przestała praktycznie funkcjonować od połowy 2013 roku. Dziś polska Rada Dialogu jest powszechnie podziwiana i można powiedzieć, że podobnej instytucji dialogu społecznego nie ma w żadnym innym kraju Unii Europejskiej. Efektem prac Rady jest między innymi ustalenie minimalnej stawki godzinowej. Polska do niedawna była jednym z nielicznych krajów, w którym takiego ustalenia nie było. Inna załatwiona ważna dla pracowników sprawa dotyczy tak zwanego syndromu pierwszej dniówki. Od 1 września warunki umowy o pracę muszą być potwierdzone na piśmie jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy a nie jak było przedtem najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Posiadanie pisemnej umowy pozwoli pracownikom na dochodzenie przysługujących im świadczeń i uprawnień ze stosunku pracy, a także korzystanie z ochrony gwarantowanej przez przepisy ubezpieczeń społecznych. Dzięki Radzie Dialogu związkom zawodowym udało się wejść w bardzo ważny organ, jakim jest Komisja Kodyfikacyjna do zmian kodeksu pracy. To duży sukces. W ciągu 18 miesięcy powinien zostać stworzony całkowicie nowy kodeks pracy. Harald Wiedenhofer podziękował za zaproszenie i za długoletnią współpracę z EFFAT. Ten kongres jest wyjątkowy, bo Solidarność jest wyjątkowym związkiem zawodowym powiedział rozpoczynają swoje wystąpienie Wiedenhofer. Następnie przypominał historię powstania Solidarności. Myślę, że nadszedł czas, aby przypomnieć politykom w całej Europie, że to właśnie odważna walka Solidarności ułatwiła zjednoczenie Europy. Musimy pamiętać tutaj również, że my jako związki zawodowe możemy z powodzeniem zmieniać społeczeństwa, aby czynić świat lepszym. Jestem tu dziś, aby pogratulować wam tej waszej rocznicy i podziękować za waszą historyczną i wygraną walkę również w imieniu 120 stowarzyszonych z nami krajów i ponad 2,5 miliona związkowców. Żelazna kurtyna zniknęła, ale wiele podstawowych problemów społecznych i wyzwań pozostało. Jednym z najważniejszych zagadnień jest problem z outsourcingiem i niestałą pracą, Stałe zatrudnienie jest coraz częściej zastępowane umowami tymczasowym i w wielu sektorach staje się standardem pracy. Tymczasowa praca oznacza niższe płace, niższe emerytury, często brak układów zbiorowych pracy, brak szkolenia ciągłego i rozwoju zawodowego, czyli brak bezpieczeństwa pracy. Pracownicy w Europie wciąż płacą cenę za kryzys, do którego się nie przyczynili, ale cierpią z powodu oszczędności wprowadzanych przez rządy mające na celu ratowanie banków i uspokajanie chciwych rynków finansowych. Potężne elity świata finansów, polityki i biznesu spędziły ostatnią dekadę propagując katastrofalną politykę deregulacji w wielu krajach. Teraz wszystko to poszło w złą stronę i oczekują, że ludzie uczciwe pracujący na swoje skromne pensje posprzątają ten bałagan. Koledzy, nie traćmy ważnych prawd z oczu. Płace nie są wrogami wzrostu, są silnikiem wzrostu. Układy zbiorowe nie są problemem, są zaś rozwiązaniem. Tymczasowe zatrudnienie nie sprzyja wcale konkurencyjności. Promuje natomiast dyskryminację i pracujących ubogich. Natomiast opieka socjalna nie osłabia wzrostu, ale podtrzymuje go. Harald Wiedenhofer odniósł się także do sytuacji w Europie. Wyraził ubolewanie, że wielu obywateli straciło zaufanie do Unii Europejskiej. Starał się wytłumaczyć to zjawisko i bronił jej jedności. Przestrzegał przed destabilizacją Unii. Kończąc wystąpienie powiedział: nasza historia, historia związków zawodowych jest historią niesamowitego sukcesu, ale to pokazuje również, że gdy walczymy możemy przegrać, ale jeśli nie walczymy nigdy nie wygramy. Więc walczmy wspólnie EFFAT i NSZZ Solidarność. Były jeszcze wystąpienia innych gości i Delegatów. Były także okolicznościowe odznaczenia, które w imieniu Rady Sekretariatu długoletnim działaczom wręczył Mirosław Nowicki. Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA 5
POROZMAWIAJMY z Przewodniczącym Komisji Rudolfem Grecem o bieżących sprawach W dzisiejszej rozmowie z Przewodniczącym Komisji powrócimy do poprzedniego wywiadu. Wynikło to z dużego zainteresowania tematem. Spotkanie związkowców we Lwowie było nie mniej ciekawe i o tym także rozmawiamy z Przewodniczącym Komisji. BIS. Wywiad z Tobą z poprzedniego numeru spotkał się ze sporym zainteresowaniem. Rudolf Grec. Bo i temat ważny. Kampania ważna. Sądzę, że do wielu dociera jej przesłanie: w pracy spędzają 1/3 życia. Dziś są młodzi, ale przed nimi długie lata pracy. Trzeba zakończcie ją w dobrym zdrowiu. BIS. Wielu pracowników uważa, że hasła o bezpiecznych i zdrowych warunkach pracy przez całe życie zawodowe, to pobożne życzenia. Rudolf Grec. I mają wiele racji, co nie oznacza, że nie powinniśmy permanentnie działać na rzecz ich poprawy. BIS. Pracownicy zawsze odnoszą się do swoich miejsc pracy. Rudolf Grec. Zgadam się. Wielokrotnie mówiłem o tym, że warunki pracy w PMP stale się poprawiają. Nadzór nad nimi sprawowany przez firmę i SIP jest prawidłowy. To jednak nie oznacza, że wszystko jest idealnie. Mamy jako Komisja wiele zastrzeżeń. BIS. Na przykład? Rudolf Grec. Niestety coraz więcej pracowników ma problemy psychiczne, których podłożem jest praca. Większość ukrywa je, tylko nieliczni zgłaszają się do lekarzy. Zgłaszają się często do nas, prosząc Coraz lepiej w ocenie Komisji układa się współpraca pomiędzy związkami zawodowymi działającymi w PM w Europie. W ostatnich dniach sierpnia przedstawiciele Komisji gościli w Kutnej Horze w Czechach. Podczas tego spotkania ustalono, że oba związki działać będą na rzecz poszerzenia współpracy związkowej na szczeblu europejskim. Intensywne działania zaowocowały spotkaniem we Lwowie, w którym obok przedstawicieli Komisji oraz kolegów z Czech udział wzięli także związkowcy z Litwy, Ukrainy oraz Kazachstanu. Wprawdzie Kazachstan tylko w nieznacznej część leży w Europie, ale związkowcy z tego kraju wyrażają chęć ścisłej o anonimowość. Możliwość pomocy z naszej strony jest ograniczona. Nie zastąpimy lekarza specjalisty, ale świadomość, że się mogą bez obawy komuś zwierzyć się, jest dla nich ważna. BIS. Przyczyna jest przemęczenie i przeciążenie pracą? Rudolf Grec. Niekoniecznie. W kilku dość dramatycznych przypadkach nie chodziło tylko o przeciążenie pracą. Przyczynami konieczności leczenia specjalistycznego tych osób były złe relacje międzyludzkie w miejscu pracy, brak poczucia sprawiedliwości. Tak bym to określił. BIS. Jakieś szczegóły? Rudolf Grec. Na przykład pracownikowi podniesiono zakres obowiązków bez nadania uprawnień. Ustalano nierealistyczne cele w stosunku do ilości przypisywanej pracy. Nie otrzymał opisu stanowiska oraz zakresu obowiązków. Nie przeszkolono go, by mógł prawidłowo wykonywać zleconą pracę. W efekcie pracownik zmuszony był do kilkunastogodzinnej pracy. I tak nieomal codziennie przez kilka miesięcy. Ba, pracował nawet, będąc na zwolnieniach lekarskich. BIS. W jaki sposób Związek pomaga poszkodowanym? Rudolf Grec. Niestety nasze możliwości, jak mówiłem, są znikome. Tym bardziej, że w obu przypadkach pracownicy współpracy z europejskimi związkami zawodowymi. Komisja oceniła zmiany organizacyjne, jakie miały miejsce w Dziale Secendary. Zmiany dotyczą usytuowania liderów oraz menadżerów. Komisja uznała, że zmiany mają uzasadnienie i przyczynią się do poprawy organizacji pracy. Niestety nie po raz pierwszy przyszło nam zajmować się stołówką. Komisja od wielu miesięcy przyjmuje krytyczne uwagi dotyczące jakości posiłków. Wielokrotne interwencje nie przyniosły oczekiwanych zmian. Wkrótce Komisja zaproponuje rozwiązanie problemu, które może zmienić opinie o stołówce. nie byli członkami Solidarności. Pomimo to wspieramy ich. Mogą liczyć z naszej strony na pomoc prawną. BIS. Niedawno we Lwowie miało miejsce ważne związkowe wydarzenie. Piszemy o tym w Bis. Jak byś skomentował to spotkanie? Rudolf Grec. Tak to było ważne spotkanie związkowe. Przedstawiacie pięciu organizacji związkowych z pięciu fabryk PM dyskutowali o problemach pracowniczych, ale przede wszystkim o możliwości i potrzebie zacieśnienia współpracy. Wszyscy obecni widzą taką potrzebę. Liczę na to, że w przyszłorocznym spotkaniu będzie nas znacznie więcej. BIS. Jaki jest rezultat spotkania? Rudol Grec. Wydaliśmy wspólne stanowisko, w którym deklarujemy nie tylko chęć dalszej współpracy, współdziałania. Ustaliliśmy, jakie bolączki dotykają pracowników w naszych zakładach. Chcemy je przekazać zarządowi centralnemu. Chcemy działać na rzecz eliminowani ich. BIS. Dziękuję za rozmowę. POSIEDZENIE KOMISJI Czwarte w tym roku zwyczajne posiedzenie Komisji odbyło się 28 października. Jego celem było omówione spraw, którymi w ostatnich trzech miesięcy zajmowała się Komisja. Dokonano również oceny bieżących istotnych kwestii oraz przygotowano wstępny plan pracy na rok przyszły. Podsumowano oraz oceniono Zakładowe Zebranie Delegatów, które się odbyło 7 września w Racławicach. Zarówno organizacja Zebrania, jak i jego przebieg zdaniem Komisji był zadowalający. Komisja przygotowała świąteczne prezenty dla członków Związku. Oczywiście będą jak zwykle cieszące się powodzeniem kalendarze na przyszły rok oraz tradycyjne Wawelskie smakołyki. Decyzją wieńczącą posiedzenia było podjęcie uchwały o przyjęciu do grona członków NSZZ Solidarność 13 pracowników. 6 Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA
SZANOWNI PAŃSTWO Bis nabiera tempa. Także po to, by jeszcze w roku jubileuszu zdążyć napisać kilka penegiryków na cześć i ku chwale. Batożyć nie będziemy, co najwyżej łatkę przypniemy. PMP to cnota nad cnotami i krytyk się nie boi! Przyjmie ją na klatę, jak Rysiek swoje wpadki. No to sobie pofolgujmy. PMP, jak nasz Wielki Król zastał fabrykę drewnianą i zmienił na murowaną, a nawet szklaną! Pokonywał wszelkie niedogodności, trudności, bariery, bolączki, niepowodzenia, utrudnienia, komplikacje i coś tam jeszcze. Rozwiązywał wszelkie problemy, dylematy i zagwozdki. I zagwozdki! A jednak? Nawet taki geniusz organizacyjny (ja to mówię, Jarząbek) ma swoją pietę achillesową. Mianowicie połamał sobie zęby na stołówce. Nie dosłownie, ale jednak. A tak kolorowo miało być. I dzień chiński i amerykański i mięsny i bezmięsny. Cuda na widelcu. I co jest? Klops! I to od 20 lat! Za ZPT to było żarełko? Chciałeś schaboszczaka z kapustą? Proszę bardzo. Golonko, brizol z pieczarkami, sałatka jarzynowa, pierogi ruskie albo z mięsem? Kaszka jaglana albo manna? Bez problemu. Wszystko palce lizać obficie i za grosze! A teraz, co? Trzy frytki na krzyż z klopsem dumnie zwanym frykandele czy jakoś tak. Niejadalne. Wiadomo, że Polak jak głodny to zły, a jak zły to uptime spada. Jak z tego wybrnąć? Nie masz ratunku nie masz. No chyba że firma skorzysta z naszego pomysłu. Kiedyś już podpowiadaliśmy, ale przyznajemy tamten pomysł był mało profesjonalny. Obecny jest full profesjional. Oto i on. Na poziomie Lozanny trzeba powołać stanowisko President of sustainable food in Krakow, czyli Dyrektor do spraw zrównoważonego jedzenia w Krakowie. Ten z kolei (presitent) powinien powołać 6 osobowy department ds. stołówki w PMP w Krakowie. Dlaczego 6 cio osobowy? Żeby w nim zasiadały trzy panie i trzech panów. By żaden Schulz albo inny Timmermans nie przyczepili się, że brak jest parytetu. Departament zajmowałby się analizą spożywanych pokarmów przez zasoby ludzkie zakładu w Krakowie oraz poziomem ich satysfakcji ze spożycia. Oczywiście na podstawie raportów kierowanych przez supervizorów tak zwanych obserwatorów regionalnych. Można by jeszcze (by analizy były dokładne) powołać specjalistów. Osobno od zup, dań głównych i deserów. Proponujemy by specjalista od dań głównych był w randze managera. Raporty z poziomu stołówki w Krakowie szły by do departamentu, który opracowałby raport końcowy dla presidenta. I już! Po takich raportach i analizach president zapewne podejmie decyzje, po których zmaterializuje się powiedzenie miód w gębie. A jeśli nie? To jest plan B. Zmiana kucharza! Cóż jednak znaczą problemy stołówkowe w firmie w porównaniu z dramatem, jaki się rozgrywana na naszych oczach. Cały postępowy świat wstrzymuje oddech i woła: quo vadis Gazeto Wyborcza? Co będzie z Tobą umiłowany nasz organie? Ostojo uczciwości dziennikarskiej. Krynico obiektywizmu. Kuźnio kształtowania postaw. Umiłowałaś wolność niczym Żołnierz Wolności. Byłaś wśród mas, jak kiedyś Trybuna Ludu i z młodzieżą, jak Sztandar Młodych. Jak Prawda i Izwistia. Byłaś Kasandrą, gdy Twój Naczelny pisał: Wałęsa jest nieprzewidywalny. Wałęsa jest nieodpowiedzialny. Jest też niereformowalny. I jest niekompetentny.nie będzie prezydentem demokratycznej Rzeczpospolitej, lecz czynnikiem destabilizującym polityczny układ, wprowadzającym chaos.byłaś bezkompromisowa wobec rządzących w latach 2005-2007 i obecnie, ale jak trzeba było zwalczałaś opozycję przez 8 długich lat. Co teraz z Toba będzie? Nakład Ci opada niczym organ starca. Dotacji znikąd i nadziei brak. Czyżby lud chciał Cię potraktować, jak Savonarolę? Jak już koniec z organem, jak dogorywa, to może by tak? Jest, panie kawalerze, zwyczaj w tym kraju, iż gdy kto kona, to mu krewni w ostatniej chwili poduszkę spod głowy wyszarpują, ażeby się zaś dłużej nie męczył No, ale w kapitalizmie tak już jest. Nie jest powiedziane, że do końca świata interes będzie kwitł. Kapitalizm, to kapitalizm. Dzisiejszy to chociaż z ludzką twarzą. Proszę porównać. Świadczy o tym chociażby taki dialog Borowieckiego z Hornem z Ziemi obiecanej Reymonta: - Ale nam nie jest wszystko jedno, nam fabryce, w której pan jesteś jednym z miliona kółek! Przyjęliśmy pana nie na to, żebyś tutaj produkował się ze swoją filantropią, a tylko, abyś robił. Pan wprowadzasz zamęt tutaj, gdzie wszystko polega na najdoskonalszym funkcjonowaniu, na prawidłości i zgodności. - Nie jestem maszyną, jestem człowiekiem. - W domu. W fabryce od pana nie wymaga się egzaminów na człowieczeństwo, ani egzaminów na humanitarność, w fabryce potrzebne są pańskie mięśnie i mózg pański i tylko za to płacimy panu. Taki to był kapitalizm. Nie to co teraz. No i na koniec coś wesołego. Cytat z noblisty. Pan Wałęsa od kilkunastu dni jest oficjalnym doradcą PO. Mogę jako doradca doradzić, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Krótkie zdanie, a głębia myślowa w nim zawarta godna filozofa. Świadczy nie tylko o umiejętność syntetycznego myślenia, ale i o umiejętności zwięzłego sposobu wyrażania swoich przemyśleń. La Rochefoucauld, francuski pisarz rzekł swego czasu: Cechą wielkich umysłów jest wyrazić wiele w kilku słowach, tak jak cechą umysłów miernych jest w wielu słowach nie powiedzieć nic. Która część zdania pasuje do naszego geniusza? Może wyznanie Sokratesa Oida ouden eidos (wiem, że nic nie wiem)? Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA 7
BEZPIECZNI NA MECIE? Rozmowa z Przewodniczącym Komisji z poprzedniego BIS-u dotycząca bezpieczeństwa w miejscu pracy i akcji prowadzonych w ramach kampanii Bezpieczni na starcie zdrowi na mecie rozbudziła wiele dyskusji. To bardzo dobrze. Ktoś zwrócił nawet uwagę na ankiety dotyczące środowiska pracy w tym bezpieczeństwa w miejscu pracy, które przez wiele lat przeprowadzała Komisja. Wniosek z tego, że od dawna działała ona na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Z jakim skutkiem, to już inna kwestia. Kampanię, jaką prowadzi Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy pracownicy uznają za konieczną, chociaż bardzo spóźnioną. Nie wszystkie formy popularyzacji zagadnienia się podobają np. Konkurs Dobrych Praktyk. Na papierze i na slajdach wszystko może wyglądać znakomicie w praktyce już nie tak różowo. Zresztą z powielaniem praktyk, nawet dobrych jest pewien szkopuł. To, co się może sprawdzać w firmie X niekoniecznie, musi znaleźć zastosowanie w firmie Y. Skuteczność danej metody zależy od wielu czynników. Na przykład od systemów organizacji pracy. Rzecz w tym, by dbałość o bezpieczeństwo w miejscu pracy była troską każdego pracodawcy i pracownika. Zawsze! Pracownicy, zwłaszcza dużych firm, często zarzucani są programami czy projektami dotyczącymi bezpiecznej pracy. 0 wypadków, Pracuj z głową, Zdrowie masz tylko jedno, to tylko kilka tytułów programów. Programy i hasła są ważne, ale nie zdadzą się na wiele, gdy braknie zdrowego rozsądku. Wszystkim zarówno przełożonym jak i podwładnym. Bo, co sądzić o sytuacji, gdy chorego pracownika zachęca się, by nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego w zamian za lżejszą pracę. Co sądzić o pracowniku, który się na to godzi. Zdrowie masz tylko jedno! W takich przypadkach podobne hasła stają się pustymi sloganami, komunałami. Skąd troska Agencji o bezpieczne miejsce pracy przez całe życie? W wielu krajach europejskich podniesiony został wiek emerytalny. Bezrefleksyjnie. Ogół pracowników się starzeje. To z kolei oznacza kłopoty z wydajnością i zwiększoną absencję. Stąd między innymi kampania na rzecz bezpiecznych miejsc pracy, by pracownicy zbliżający się do kresu swojej pracy byli przydatni. Żeby nie czuli się obciążeniem dla firm. By nie traktowano ich jak zbyteczny koszt. Rodzi się jednak dylemat, jak zapewnić bezpieczne miejsce pracy przez całe życie, skoro nawet młodzi pracownicy mówią o przeciążeniu i przemęczeniu pracą wynikającymi z nadmiernego obłożenia obowiązkami i to po zaledwie kilku latach pracy. W wielu przypadkach ilość obowiązków nie jest dostosowana do fizycznych możliwości pracownika. Zdarza się w praktyce, że pracują oni na dwóch, a nie jednym etacie! Do tego wszechobecna rywalizacja. Jeśli prowadzi ona do zakłócenia stosunków międzyludzkich, a zwykle tak bywa, skutkuje zanikiem koleżeństwa czy pomocniczości. Za to zwiększa stres. Co robić, by na mecie po wielu latach takiej pracy być sprawnym? Niby wszyscy wiedzą, że tak dalej być nie może, że trzeba to zmienić. Że, trzeba się zatrzymać w tym pędzie za zyskiem, że przeciwdziałanie tym trendom będzie korzystne dla wszystkich. Dla pracodawców także. I dla całych społeczeństw. I cóż z tego? W końcu i tak zawsze znajdzie się wytłumaczenie, że trzeba gnać. Bo rynek, bo klienci, bo konkurencja. Więc wiecie Cóż pozostają kampanie! Dobre i to. 8 Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA
PAMIĘCI MŁODYCH PATRIOTÓW Cmentarz Orląt Lwowskich, o którym chcemy napisać parę słów, jest miejscem wyjątkowym. Choć obecnie leży poza granicami naszego kraju jego historię napisali własną krwią młodzi polscy patrioci. Oddając swoje życie za Polskę stali się oni symbolem o którym nie możemy zapomnieć. Listopad to czas zadumy, kiedy myślami wracamy do ludzi i wydarzeń minionych. Jest to również miesiąc Odzyskania przez Polskę Niepodległości. Warto w tym czasie poświęcić chwilę na poznanie wyjątkowego miejsca jakim jest Cmentarz Orląt Lwowskich. Historia narodu polskiego przekracza granice naszego kraju. Po całym świecie rozsiane są miejsce w których nasi rodacy walczyli o wolność i niepodległość. Walczyli bo nie chcieli wyrzec się swojej tożsamości. Jednym z takich miejsc jest Lwów. Miasto, którego mieszkańcy czuli i w dużej mierze wciąż czują Polakami, choć przez lata, konsekwentnie odmawiano im do tego prawa. To właśnie tu znajduje się Cmentarz Orląt Lwowskich, który stanowi część lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego. Może przybliżmy sobie nieco historię Orląt Lwowskich. To określenie dotyczy młodych obrońców polskiego Lwowa, którzy w 1918 roku postanowili wyzwolić swoje miasto przekazane przez ustępujących zaborców wojskowym oddziałom ukraińskim. Nie byli oni zawodowymi żołnierzami, choć wykazali się nie lada odwagą. W skład ochotniczych wojsk polskich wchodzili uczniowie, studenci, robotnicy, urzędnicy, chłopcy i dziewczęta. Walczono najpierw praktycznie gołymi rękami, później dopiero zdobytą na wrogu bronią. W sumie w walkach po stronie polskiej brało udział 6022 osoby, spośród których 1421 nie przekroczyło 17. roku życia. Najmłodszym obrońcą Lwowa był Kukawski Jaś. Miał zaledwie 9 lat. W polskich szeregach znalazło się też dwóch jedenastolatków, 33 dwunastolatków, 74 trzynastolatków i 127 czternastolatków. Wśród walczących był 13-letni Antoś Petrykiewicz, który został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari. Już 17 listopada 1918 r. w redagowanej przez Artura Schroedera lwowskiej gazecie Pobudka pojawił się wiersz M. Terleckiego pod tytułem Hej, kto Polak, na bagnety, w którym po raz pierwszy porównano dzieci walczące o miasto do orła lecącego do boju. Kilka dni później Adam Cehak-Stodor i Józefa Rogosz-Pieńkowska pisali w swoich wierszach o orłach rodzących się z piskląt. Od tej pory słowo Orlęta zaczęto kojarzyć z młodocianymi obrońcami Lwowa. Obrona oblężonego miasta trwała do połowy 1919 roku. Wówczas regularne wojska polskie przybyłe z odsieczą przerwały oblężenie. W czasie walk o Lwów poległych grzebano na prowizorycznych cmentarzykach w pobliżu poszczególnych punktów oporu. Jeszcze pod koniec 1918 r. prezydent Lwowa Józef Neumann zdecydował o utworzeniu na wydzielonej działce Cmentarza Łyczakowskiego kwatery dla poległych w walkach o miasto. Po wygaśnięciu walk polskie władze Lwowa postanowiły ekshumować ciała zabitych i przenieść je na teren cmentarza. Znajdują się na nim mogiły uczestników obrony Lwowa i Małopolski Wschodniej, poległych w latach 1918 1920 lub zmarłych w latach późniejszych. Niestety miejsce ich pochówku nie zostało uszanowane. Po włączeniu w 1945 r Lwowa do ZSRR cmentarz był regularnie grabiony i niszczony, rozbito pomniki żołnierzy amerykańskich i francuskich, którzy walczyli po stronie polskiej, a w katakumbach, na których nadbudowano dodatkowe piętro, umieszczono garaże i zakład kamieniarski. Przez część cmentarza poprowadzono drogę. Ostatecznej dewastacji dokonano w latach siedemdziesiątych. Na teren cmentarza wjechały czołgi i maszyny budowlane. Kamienne lwy, które stały niegdyś przed łukiem triumfalnym, przewieziono na rogatki miasta. Tak przestała istnieć najsłynniejsza nekropolia II Rzeczypospolitej. Choć fizycznie zniszczony w pamięci ludzkiej cmentarz istniał nadal: noszono tam kwiaty i palono znicze. Od samego początku dewastowania Cmentarza Orląt Lwowskich trwała druga strona Lwowa, czyli Pomnika Chwały. Zjednoczyli się w niej Polacy w kraju i na świecie, mijały lata, a ich protesty, prośby do ówczesnych władz pozostawały bez odpowiedzi. Dopiero 20 maja 1989 r. pozwolono podjąć prace porządkowe na cmentarzu. W roku 2001 władze Polski i Ukrainy zawarły porozumienie o kształcie cmentarza. W 2005 roku nie jego teren powróciły niektóre figury. Lwy wywiezione z cmentarza w latach 70-tych powróciły niespełna rok temu! Cmentarz wciąż wymaga renowacji i wielu nakładów finansowych. Dla nas Polaków dbałość o jego stan powinna być niezwykle ważna. Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA 9
EUROPEJSKIE FORUM MŁODYCH Stolica Austrii, Wiedeń była miejscem, w którym 10 i 11 października odbyło się spotkanie Europejskiego Forum Młodych należącego do Europejskiej Federacji Związków Zawodowych Przemysłu Spożywczego, Rolnictwa i Turystyki (EFFAT). Sekretariat Przemysłu Spożywczego NSZZ Solidarność, reprezentował Kamil Waszkiewicz z Philip Morris Polska. Pierwszą cześć spotkania wypełniła prezentacja, w której koledzy ze związku zawodowego OGB przedstawili historię austriackiego ruchu związkowego, strukturę organizacji na poziomie krajowym i regionalnym oraz najważniejsze projekty, w które obecnie są zaangażowani. W dalszej części Harald Weidenhofer, sekretarz generalny EFFAT przedstawił publikację stworzoną przy współpracy z Europejską Organizacją Przemysłu Spożywczego, Dobre praktyki i narzędzia wykorzystywane przez przemysł spożywczy w Europie. Niniejszy raport zawiera przykłady działań wykorzystywanych w przedsiębiorstwach na terenie Unii Europejskiej mających na celu przyciągać i rozwijać młodych ludzi wchodzących na rynek pracy przy równoczesnym odpowiednim zarządzaniu pracownikami starszymi. Najważniejszym punktem agendy spotkania było stworzenie Manifestu Forum Młodych EFFAT. Uczestnicy zostali podzieleni na 4 grupy robocze, które zajmowały się następującymi tematami: struktury związków zawodowych komunikacja, kampanie społeczne reprezentowanie przez związki zawodowe kategorii wrażliwych np. zatrudnienie ze względu na płeć, wyznanie, pochodzenie międzynarodowa solidarność Na podstawie prac poszczególnych grup powstanie dokument, który ma wskazać kierunek polityki związków zawodowych na najbliższe lata ze szczególnym uwzględnieniem tematów dotyczących ludzi młodych, czyli tych, którzy nie ukończyli 35 roku życia. Dokument ten w formie manifestu zostanie przedstawiony podczas listopadowego spotkania przedstawicieli Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych z przewodniczącym Komisji Europejskiej, Jean-Claudem Junckerem. W ostatniej części spotkania dokonano wyboru nowego vice przewodniczącego Forum Młodych EFFAT. Jednogłośnie wybranym został Ivan Blazevic z chorwackiego związku skupiającego pracowników branży turystycznej. Dodatkowo na prośbę uczestników, stworzono internetowe forum dyskusyjne, które w znaczny sposób ułatwi komunikację między członkami Forum Młodych. 10 Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA
CETA. CZY SIĘ BAĆ ZMUTOWANEGO ŁOSOSIA? CETA. Nie to nie żadna zaraza (chociaż to się jeszcze okaże), to umowa o wolnym handlu. O liberalizacji handlu pomiędzy Kanadą i Unią Europejską. Negocjowana przez wiele lat- chociaż obywatele Unii raczej o tym nie wiedzieli. To taka unijna transparentność. Umowa musi być wyjątkowo profesjonalna i uczona bo liczy kilka tysięcy stron! CETA ma przynieść wzrost gospodarczy wszystkim krajom-sygnatariuszom umowy. To oznacza, że Unia będzie rosła w siłę a unijnym będzie się żyło dostatnio. Kanada jak wiemy jest jednym z trzech największych na świecie producentów żywności genetycznie modyfikowanej (GMO). Rolnictwo Kanady oparte jest na produkcji przemysłowej, pestycydach i chlorowaniu mięs. Taka żywność dzięki umowie będzie dostarczana do Europy. Będzie znacznie tańsza. Jak zwykle przy takich okazjach ujawniają się malkontenci. Umowa daje niezwykłe uprawnienia międzynarodowym korporacjom a ogranicza prawa pracownicze, konsumenckie i obywatelskie narzekają. Nawet straszą CETA narusza i ogranicza suwerenność państw, które umowę podpisały. Tania paskudna żywność zaleje Europę pozbawiając wielu ludzi miejsc pracy. Drobne gospodarstwa nie wytrzymają konkurencji z kanadyjskimi gigantami rolniczymi, to kolejne obawy. Cholera może nie straszą? Może rzeczywiście wkrótce zapomnimy o smacznych soczystych Championach, Szarych Renetach czy innych Antonówkach a będziemy jeść kanadyjskie jabłka modyfikowanego genetycznie. I łososia nafaszerowanego pestycydami. Brr Przeciwnicy cety przypominają naftę czyli podobną umowę pomiędzy USA, Kanadą i Meksykiem. Meksykańscy rolnicy wyszli na niej jak Zabłocki na mydle. Prorokują, że będziemy drugim Meksykiem. Mieliśmy być drugą Japonią potem drugą Irlandią. Tamte dwa proroctwa, przechwałki się nie spełniły, to może i ta niekoniecznie? A może w tym wszystkim nie chodzi tylko o handel? Może jesteśmy mimo woli królikami doświadczalnymi? Ile wytrzymamy? Może mają rację ci, którzy mówią, że chodzi o wpływ na przyszłe prawa dla korporacji. Może wyznawcy spiskowej teorii dziejów nie mylą się, że na naszych oczach następuje zmierzch państw i niebotyczny rozrost korporacji. Już dziś mają ogromne wpływy i ogromne prawa. CETA daje możliwość pozywania przez wielkie korporacje państw za ich decyzje, które mogą zagrozić zyskom firm. Niektóre firmy już z tego skorzystały. Czy nie ma racji Noam Chomsky pisząc: Totalitaryzm jest wrogiem ludzkości. A XX w. stworzył trzy formy totalitaryzmu. Faszyzm, bolszewizm i korporacje. Jedna z nich wciąż istnieje. CZY I KIEDY BĘDZIEMY KRÓCEJ PRACOWAĆ? Polacy pracują 40 godzin tygodniowo. Nie w każdym kraju europejskim obowiązuje taki wymiar czasu pracy. Na przykład Irlandczycy pracują 39 godzin tygodniowo, Włosi 38, Duńczycy 37 a Francuzi nawet 35.Wiele badań potwierdza, że dłuższa praca niekoniecznie się przekłada na produktywność. Coraz więcej firm przyznaje rację tym opiniom i szuka sposobu na zwiększenie wydajności poprzez zmniejszania godzin pracy. Styl, w którym pracownik wychodzi z pracy później od szefa powoli przestaje obowiązywać. Zawsze był nieracjonalny, ale był. Szefowie i menadżerowie firm nie przyjmowali do wiadomości oczywistej prawdy, że bezproduktywne siedzenie po godzinach powoduje tylko tyle, że na drugi dzień rano pracownik przychodzi zmęczony i zanim dojdzie do siebie mija często kilka godzin. Chyba nadszedł właśnie czas na refleksję. Potrzebna jest elastyczność, ale nie taka jaką obserwowaliśmy przez długie lata. Elastyczność, która polegała (w wielu firmach nadal polega) właśnie na pracy w godzinach nadliczbowych bez wynagrodzenia za nie. Elastyczność, która oznaczała brak bezpieczeństwa w pracy. Obecnie sporo firm zaczyna skracać czas pracy pracownikom. Zarządzający dostrzegają, że pracownik pracujący krócej pracuje z większą ochotą. Czym więcej ma czasu dla siebie i dla rodziny tym więcej siebie oddaje firmie. Są firmy i osiągają zaskakująco wysoką wydajność w których pracuję się znacznie mniej. W CEO Basecamp w okresie letnim nawet cztery dni w tygodniu a czas pracy tak naprawdę ustalają sobie sami pracownicy. Wiele się zmienia w organizacji pracy i jeszcze więcej się zmieni. Tradycyjny model pracy będzie pomalutku przemijał. Pomalutku, bo niezwykle trudno jest przełamywać schematy myślowe i przyzwyczajenia. Ktoś powie, że skracanie czasu pracy i jego uelastycznienie (prawdziwe) możliwe jest tylko w odniesieniu do pracowników biurowych. Nic bardziej mylnego, ale to, że będziemy kiedyś krócej pracować, to już niemal pewne. Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA 11
KRZYRZÓWKA 148 1. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8. 2. 9. 7. 12. 7. 3. 6. 4. 13. 10. 11. 14. 15. 10. 5. 16. 12. 16 17. 9. 13. 17. 18. 19. 20. 21 22. 23. 24. 8. 25. 26. 15. 11. 27. 14. Poziomo: 1. Śpi, ale chodzi 4. Na rzece, ale co to za wodospad? 7. Filmowe z Cherbourga 8. Lewy dopływ Wisły 10. Ona - buch! Koła - w ruch! 12. Wyspa chorwacka 14. Taka sieć sklepów 15. Imię żeńskie 16. Sąsiedzka bywa przydatna 17. Trzęsie się 19. Tam się urodził Napoleon Bonaparte 22. Jest takie imię. Rzadkie, bo rzadkie, ale jest 24. Miejscowość w hrabstwie Shropshire w Anglii 25. Przed pozytywizmem 26. Badminton 27. Słynna hala w Paryżu BIS Biuletyn Informacyjny Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska S.A. Skład redakcji: Franciszek Sójka, Rudolf Grec, Agnieszka Łoś. Wydawca: Komisja Międzyzakładowa NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska S.A., Al. Jana Pawła II 196, tel.: 12-646 35 78, fax: 12-644 80 76; http://www.solidarnoscpmp.pl, e-mail: biuro@solidarnoscpmp.pl. Nakład: 250 egz. ISSN: 1508-6917. Projekt i druk: Grupa Press Art 12-646 35 78, fax: 12-644 80 76 http://www.solidarnoscpmp.pl, e-mail: biuro@solidarnoscpmp.pl Pionowo: 1. Taka pomarszczona bibuła 2. Polskie Towarzystwo Lotnicze 3. Fanga, tak go też nazywają 4. Mojra, co wyznaczała los człowieka 5. Teledysk 6. Spinka 9. Ktoś plecie 11. Zaopatrzenie w artykuły pierwszej potrzeby 12. Położenie 13. Wypływa z gór Serra Parima 16. W kopalni wyrąbany 18. Na szyi niewieściej 20. Dzieci się śmieją, że nogą zamiata. 21. Marek, co strzelał gole 23. Sztuka 24. Halucynacja Hasło krzyżówki utworzą litery z pól zaznaczonych numerami tłustym drukiem. Odpowiedzi prosimy przekazywać do biura Komisji. Prawidłowe rozwiązania zostaną nagrodzone.