Dobór odmian zbóż przydatnych w gospodarstwach ekologicznych. W sezonie 2012/2013 w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach działającym przy Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu przeprowadzono doświadczenia plonowania zbóż z zastosowaniem uprawy metodami ekologicznymi. W doświadczeniu wykorzystano odmiany dostępne w doborze Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego dla woj. mazowieckiego, tj. 8 odmian owsa; 23 jęczmienia jarego, 12 żyta ozimego i 21 pszenżyta ozimego. Również były prowadzone doświadczenia z odmianami pszenicy ozimej i pszenicy jarej po 13 odmian wybranych poprzez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach. Łącznie w doświadczeniach brało udział 90 odmian zbóż, każda w 4 powtórzeniach, na jednym poziomie agrotechnicznym uprawy. Klasa gleby IIIa - IVb, ph 5,4-6,2, zasobność gleby w fosfor, potas i magnez wysoka. Na wszystkich poletkach zastosowano nawożenie kompostem w dawce ok. 6, natomiast nie wykonywano żadnych zabiegów środkami ochrony roślin. Zabiegi pielęgnacyjne ( odchwaszczające) to w bieżącym sezonie 1-2 krotne bronowanie. Pole doświadczalne odmiany jęczmienia jarego. Poniżej przedstawione wyniki dla poszczególnych odmian są uzyskane zgodnie z metodyką przyjętą dla Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego oraz Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach - dane za 2013r. Korzystając z n/w informacji pamiętać należy wyniki pochodzą z jednego punktu doświadczalnego (brak porównania podobnych wyników w innych warunkach). Wyniki plonowania owsa z doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi.
Tab.1-Wyniki plonowania odmian owsa (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 Haker 7,33 7,37 6,97 6,99 7,17 2 Arden 6,21 7,72 6,28 6,46 6,67 3 Bingo 6,48 6,75 6,65 6,58 6,62 4 Krezus 6,02 5,89 6,83 5,74 6,12 5 Komfort 5,55 4,79 5,48 5,19 5,25 6 Zuch 4,65 4,76 4,49 5,21 4,78 7 Siwek 3,33 2,94 2,76 2,40 2,86 8 Nagus 2,93 2,55 2,82 2,65 2,74 Wykres 1. Średnie plonowanie odmian owsa (w za2013r). 8,00 7,00 6,00 5,00 Haker Arden Bingo Krezus Komfort Zuch Siwek Nagus Wśród odmian owsa w bieżącym sezonie najlepiej zaplonowała odmiana Haker. Barwa łuski- żółta. Dojrzałość woskowa- 203dni. Gęstość ziarna w stanie zsypnym 3 w skali 1-9 st. Helmintosporioza7.4 w skali 1-9 st. Mączniak prawdziwy liście 8.2 w skali 1-9 st. Masa 1000 ziarn - 37.4g. Plon w 2008 bez łuski 97%, 2008 z łuską 99%, 2009 bez łuski 90%, w 2009 z łuską 104%, w 2010 bez łuski 97%, w 2010 z łuską 97%. Rdza wieńcowa (koronowa) 8.4 w skali 1-9 st. Rdza źdźbłowa 8 skali 1-9 st. Septorioza liści7.9 w skali 1-9 st. Tolerancja na zakwaszenie gleby 5 w skali 1-9 st. Udział łuski 24.4%. Udział w nasiennictwie 0.1%. Wiechowanie 166dni. Wyleganie przed zbiorem 5.8 w skali 1-9 st. Wyrównanie ziarna79%. Wysokość roślin 99cm. Zawartość białka 3 skali 1-9 st. Zawartość tłuszczu 2 skali 1-9 st. Wyniki plonowania jęczmienia jarego z doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi.
Tab.2-Wyniki plonowania odmian jęczmienia jarego (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 KWS Orphelia 6,66 5,96 6,44 7,02 6,52 2 Ella 5,89 6,36 6,67 6,13 6,26 3 Suweren 6,12 5,41 6,83 5,86 6,06 4 KWS Atrika 6,25 6,71 5,50 5,30 5,94 5 Oberek 6,86 5,31 5,55 5,90 5,91 6 Skald 5,40 5,71 6,02 6,34 5,87 7 Fariba 5,44 5,60 6,40 5,99 5,86 8 Skarb 4,90 6,10 5,96 6,39 5,84 9 Kucyk 5,89 6,48 5,27 5,70 5,84 10 Hajduczek 5,89 6,26 5,53 5,64 5,83 11 Stratus 4,45 5,87 6,69 6,30 5,83 12 Soldo 5,93 5,31 5,39 6,60 5,81 13 Argento 5,16 5,72 6,85 5,22 5,74 14 Tocada 5,42 6,34 5,53 5,65 5,74 15 Despina 5,85 5,69 5,73 5,53 5,70 16 Conchita 5,12 5,30 6,38 5,67 5,62 17 Raskud 5,53 5,77 5,27 5,62 5,55 18 Iron 5,80 6,29 5,66 4,28 5,51 19 Olympic 3,86 6,62 5,70 5,47 5,41 20 Penguin 4,73 6,79 5,90 4,11 5,38 21 Natasia 4,93 5,35 5,93 5,17 5,35 22 Nokia 4,54 5,44 4,71 4,85 4,89 23 Gawrosz 3,14 5,10 4,60 4,33 4,29
KWS Orphelia Ella Suweren KWS Atrika Oberek Skald Fariba Skarb Kucyk Hajduczek Stratus Soldo Argento Tocada Despina Conchita Raskud Iron Olympic Penguin Natasia Nokia Gawrosz Wykres 2. Średnie plonowanie odmian jęczmienia jarego (w za2013r). 7,00 6,00 5,00 KWS Orphelia typu browarnego, o dobrej wartości technologicznej. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość średnia, na rdzę jęczmienia dość mała. Rośliny niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. tolerancyjna na zakwaszenie gleby. Wyniki plonowania żyta ozimego z doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi. Tab.3-Wyniki plonowania odmian żyta ozimego (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 SU Stakkato 7,97 7,56 8,43 8,06 8,01 2 Pallazo F1 8,76 6,66 7,55 8,00 7,74 3 Brasetto F1 7,79 7,71 7,20 7,63 7,58 4 Visello F1 7,34 7,65 7,48 7,21 7,42 5 SU Drive 5,68 6,77 8,62 7,64 7,18 6 Bosmo 7,48 6,84 6,23 6,93 6,87 7 Minello F1 7,57 7,31 6,67 5,80 6,84 8 SU Allawi 6,88 7,00 6,65 5,82 6,59
9 Horyzo 5,43 6,60 6,39 6,80 6,31 10 Armand 5,43 7,03 5,96 6,70 6,28 11 Stanko 6,00 6,60 5,87 6,10 6,14 12 D. Diament 5,52 6,04 5,82 5,63 5,75 Wykres 3. Średnie plonowanie odmian żyta ozimego (w za2013r). 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 SU Stakkato średnio-niska o dobrej odporności na wyleganie, bardzo wysoki potencjał plonowania - do 123% wzorca w 2012 roku wg badań COBORU,- wysoka zdrowotność roślin, szczególnie dobra tolerancja na rynchosporiozę. Wyniki plonowania pszenżyta ozimego z doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi. Tab.4-Wyniki plonowania odmian pszenżyta ozimego (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 Bereniko 6,66 6,56 7,45 6,24 6,73 2 Subito 6,69 6,12 7,01 5,93 6,44 3 Fredro 5,24 7,53 5,36 7,48 6,40 4 Maestozo 6,19 7,02 5,61 6,23 6,26 5 Elpaso 5,51 6,61 7,30 5,58 6,25 6 Amorozo 6,33 6,43 5,70 6,12 6,15 7 Tulus 5,35 5,91 6,82 6,28 6,09
8 Leontino 5,85 6,69 5,19 6,31 6,01 9 Torino 5,78 5,27 5,70 5,99 5,69 10 Pizarro 4,58 5,54 6,48 6,12 5,68 11 Trismart 5,70 6,59 5,44 4,72 5,61 12 Tomko 5,00 6,38 5,11 5,73 5,56 13 Mikado 6,10 5,70 5,02 5,29 5,53 14 Algoso 5,10 5,20 5,27 6,37 5,49 15 Todan 5,31 5,27 4,41 6,79 5,45 16 KWS Trisol 3,78 6,23 4,97 4,99 4,99 17 Agostino 5,21 4,37 5,77 4,40 4,94 18 Twingo 4,88 4,44 6,41 3,82 4,89 19 Wiarus 4,59 4,71 4,25 5,69 4,81 20 Borowik 3,29 4,37 4,20 5,19 4,26 21 Borwo 4,65 4,10 4,03 4,12 4,23 Wykres 4. Średnie plonowanie odmian pszenżyta ozimego (w za2013r). 7,00 6,00 5,00 Bereniko bardzo wczesna idealna na gleby słabe. Rośliny o tradycyjnej długości słomy i dobrej odporności na wyleganie.
Nasiona o bardzo dobrym wyrównaniu, dużej gęstości i niewielkim udziale pośladu. Bardzo dobra plenność. Nadzwyczajna odporność na choroby. Zalecana norma wysiewu, przy optymalnym terminie siewu, to 340-380 kiełkujących nasion na 1 m 2, tj. 150-180 kg/ha. W przypadku opóźnionego siewu, normę należy zwiększyć o 10%. Wyniki plonowania pszenicy jarej z doświadczeń IUNG-PIB w Puławach prowadzone w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi. Tab.5-Wyniki plonowania odmian pszenicy jarej (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 Brawura 8,06 7,06 9,08 8,00 4,03 2 Monsun 7,90 6,04 8,76 6,22 3,62 3 Hewilla 4,66 6,46 8,72 8,10 3,49 4 Kandela 5,26 8,16 7,02 6,66 3,39 5 Katoda 6,56 6,32 7,02 6,16 3,26 6 Tybalt 5,12 5,38 6,54 7,94 3,12 7 Trappe 4,48 6,78 5,84 7,24 3,04 8 Łagwa 4,94 5,00 6,80 6,56 2,91 9 Żura 4,46 5,32 6,16 7,24 2,90 10 Parabola 4,40 5,94 5,60 5,98 2,74 11 Werbena 3,26 3,84 6,56 5,52 2,40 12 Bombona 3,04 4,84 4,60 5,72 2,28 13 Ostka Smolicka 3,90 5,02 4,02 5,14 2,26
Wykres 5. Średnie plonowanie odmian pszenicy jarej (w za2013r). 4,50 3,50 2,50 1,50 0,50 Brawura Pszenica jara z grupy jakościowej A, o dużym potencjale plonowania. Brawura zaliczana jest do odmian wczesnych, o średniej długości słomy i bardzo dobrej odporności na wyleganie. wykazuje dobrą odporność na większość chorób pszenic (mączniak prawdziwy, rdza brunatna, septoriozy, choroby podstawy źdźbła). Ziarno Brawury jest średniej wielkości, dobrze wyrównane, z małą ilością pośladu. Charakteryzuje się również wysoką liczbą opadania oraz średnią zawartością białka. znosi lekkie zakwaszenie gleby. Do mieszanek zbożowych i upraw ekologicznych Wyniki plonowania pszenicy ozimej z doświadczeń IUNG-PIB w Puławach prowadzone w CDR Oddział w Radomiu za rok 2013 w przyjętej technologii uprawy metodami ekologicznymi. Tab.6-Wyniki plonowania odmian pszenicy ozimej (w 4 powtórzeniach za2013r.) I V Średni 1 Ostroga 12,34 10,10 10,20 12,52 5,65
2 Jantarka 13,20 9,76 9,50 9,14 5,20 3 Bomer 12,08 11,50 8,52 8,50 5,08 4 Jenga 12,34 10,32 7,16 10,62 5,06 5 Akteur 1 1 7,14 10,92 5,01 6 Legenda 10,12 10,60 7,46 11,82 5,00 7 Natula 11,04 10,44 8,16 9,54 4,90 8 Ostka Strzelecka 11,56 10,56 6,44 9,06 4,70 9 Alcazar 13,60 8,28 6,92 8,80 4,70 10 Nateja 12,76 9,84 7,46 7,30 4,67 11 Kohelia 10,56 8,16 9,72 7,10 4,44 12 Bogatka 12,04 8,36 8,74 6,16 4,41 13 Batuta 10,06 7,44 6,58 5,60 3,71 Wykres 6. Średnie plonowanie odmian pszenicy ozimej (w za2013r). 6,00 5,00 Ostroga oścista, jakościowa, grupa A. Charakteryzuje się wysoką plennością na terenie całego kraju, najwyższą spośród wszystkich zarejestrowanych w Polsce odmian ościstych. ta posiada bardzo dobrą mrozoodporność. Jest odmianą średniej wysokości, najkrótszą spośród odmian ościstych.
Charakteryzuje ją najlepsza spośród odmian ościstych odporność na wyleganie. Nie mniej jednak w warunkach intensywnej technologii uprawy wymaga skracania źdźbła. Dobra odporność na choroby grzybowe. Zalecana norma wysiewu przy optymalnym terminie siewu wynosi 380-400 ziaren kiełkujących na 1m2 (ca. 180-200 kg/ha). Opracował: T. Stachowicz Na podstawie doświadczeń PDOiR i IUNG-PIB CDR Oddział w Radomiu