SPIS TREŚCI 1. Wstęp...3 2. Charakterystyka inwestycji...3 3. Morfologia i hydrografia...5 4. Budowa geologiczna...7 5. Charakterystyka warunków hydrogeologicznych...9 5.1 Analiza potencjalnego zagrożenia środowiska wód podziemnych...9 5.2 Ocena wpływu poszczególnych wariantów na wody podziemne...16 6. Charakterystyka warunków gruntowych...18 6.1 Charakterystyka wydzielonych warstw geologicznych...18 6.2 Warunki gruntowo-wodne dla poszczególnych wariantów trasy...19 6.3 Ocena warunków budowlanych dla poszczególnych wariantów trasy...24 6.4 Warunki gruntowo-wodne dla węzłów komunikacyjnych...25 7. Podsumowanie i wnioski...27 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Zał. 1. Plan orientacyjny w skali 1 : 50 000 Zał. 2. Przęglądowa mapa geologiczna w skali 1 : 300 000 Zał. 3. Przekroje geologiczne w skali 1:50 000 Zał. 4. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych Zał. 5. Profile geologiczne dla węzłów komunikacyjnych 3
1. Wstęp Niniejsze opracowanie wykonano na zlecenie firmy DHV Polska Sp. z.o.o z siedzibą przy ul. Domaniewskiej 41 (umowa nr 2638/5 [NG-1003/P/07]) Celem opracowania jest scharakteryzowanie warunków geologicznych i hydrogeologicznych dla celów opracowania studium techniczno ekonomiczno środowiskowego budowy drogi ekspresowej S6 odc. Lębork (wraz z obwodnicą Lęborka) Obwodnica Trójmiasta w 10 (wraz z podwariantami) wariantach (wg załącznika 1) w początkowej fazie studiów, z których w fazie końcowej utworzono 6 wariantów (warianty IIA1, IIB4, IIC2 oraz IIIA1, IIIB4 i IIIC2). Opracowanie wykonano na podstawie: [1]. Orientacyjnego przebiegu wariantów w skali 1:10 000, dostarczonego przez zleceniodawcę [2]. Ortofotomapy z przebiegiem wariantów w skali 1:10 000, dostarczonej przez zleceniodawcę [3]. Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1: 50 000 arkusze: Lębork, Łęczyce, Wejherowo, Rumia, Kartuzy, Żukowo wraz z objaśnieniami [4]. Materiałów archiwalnych własnych [5]. Danych archiwalnych (CBDH, CBDG, dokumentacji geologicznych), [6]. Literatury geologicznej [7]. Studium techniczno ekonomiczno środowiskowego budowy drogi ekspresowej S-6 na odcinku Lębork (wraz z obwodnicą Lęborka) Chwaszczyno, etap I. [8]. Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430) [9]. Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:200 000 arkusze: Gdańsk, Słupsk wraz z objaśnieniami [10]. Mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w skali 1:800 000. PIG, Warszawa. [11]. Wizji terenowej 2. Charakterystyka inwestycji Planowana droga ekspresowa S-6 ma stanowić połączenie drogowe, łączące Gdańsk, Gdynię, Lębork, Słupsk, Koszalin oraz Szczecin i jest częścią planowanej krajowej sieci dróg szybkiego ruchu. Niniejsze opracowanie obejmuje odcinek o długości około 60 km od Lęborka (wraz z obwodnicą Lęborka) do węzła Wielki Kack, łączącego projektowaną drogę S-6 z Obwodnicą Trójmiasta. 3
Na omawianym odcinku rozpatrywano dwie alternatywy, dotyczące przebiegu projektowanej drogi ekspresowej S6: - przebieg po śladzie istniejącej drogi nr 6 (wariant 0), - przebieg po nowym śladzie. W opracowaniu pt. Studium techniczno ekonomiczno środowiskowe budowy drogi ekspresowej S6 Lębork Chwaszczyno /STEŚ I/ autorzy stwierdzają, że ze względu na brak możliwości modernizacji istniejącej drogi nr 6 do parametrów drogi ekspresowej, bez dokonania znaczących wyburzeń na odcinku Bożepole Wejherowo Rumia Reda Gdynia Wielki Kack wariantu 0 nie bierze się pod uwagę. W Studium opracowano 10 (wraz z podwariantami) wariantów przebiegu drogi S6 (zał. 1). Wg ww. opracowania projektowana droga S6 na odcinku od Lęborka do obwodnicy Trójmiasta ma posiadać następujące parametry techniczne: - klasa drogi: S (droga ekspresowa), - prędkość projektowa: V p = 100 km/h, - prędkość miarodajna V m = (100 +10 * )km/h = 110 km/h, - szerokości jezdni głównych: 2 x 10,50 m (w etapie I: jezdnia 2x7,00 m + rezerwa pod 3. pas ruchu od strony pasa dzielącego), - szerokości pasów awaryjnych: 2 x 2,50 m - szerokość pasa dzielącego: 5 m (4m + 2x0,5m opaski wewnętrzne); w etapie I 12 m (4m+2x3,5m + 2x0,5m), - szerokości poboczy gruntowych: 2 x 0,75 m, w miejscach lokalizacji barier - 1,25 m, (w wykopach 0,75m), 2,90m w miejscu lokalizacji ekranu akustycznego, - łuki poziome: min. R=1000 m (pochylenie poprzeczne: 5%), - pochylenie podłużne: max. 5%, - pochylenie skarp drogowych: 1:3 lub 1:1,5, - rowy trójkątne i trapezowe, - skrajnia pionowa: 4,70 m, - obciążenie nawierzchni: 115 kn/oś, - kategoria ruchu: KR6. Pod względem administracyjnym wszystkie projektowane warianty przebiegaja przez obszar województwa pomorskiego, przez powiaty lęborski (miasto Lębork, gmina Nowa Wieś Leborska, Łęczyce), wejherowski (gmina Luzino, Szemud). y na wschodnim odcinku: - A, A1 i A2 przebiegają przez powiat kartuski gminę Żukowo i miasto Gdynia (powiat grodzki), - B4 ic2 przebiegają przez powiat kartuski gminy Przodkowo i Żukowo oraz miasto Gdańsk (powiat grodzki). Odcinek Lębork Strzebielino Na odcinku Lębork Strzebielino projektowana droga ekspresowa S6 przebiega w dwóch wariantach: wariant II, omijający miasto Lębork od strony południowej i wschodniej oraz wariant III, omijający miasto Lębork od strony zachodniej i północnej. 4
II II omija miasto Lębork od strony południowej i wschodniej i ma długość około 31 km. Zakłada on budowę 5 węzłów komunikacyjnych: Leśnice, Małoszyce, Lębork Mosty, Godętowo, Strzebielino zapewniających dostęp do projektowanej drogi. III III omija miasto Lębork od strony zachodniej i północnej i ma długość około 33,5 km. Zakłada on budowę 4 węzłów komunikacyjnych: Leśnice, Nowa Wieś Lęborska, Łęczyce, Strzebielino zapewniających dostęp do projektowanej drogi. Odcinek Strzebielino Obwodnica Trójmiasta Od miejscowości Strzebielino do miejscowości Częstkowo, projektowana droga S-6 biegnie tym samym śladem dwoma wariantami wiodącymi: wariantem A oraz grupą wariantów C: wariantem C1 i C2. y te rozdzielają się w miejscowości Częstkowo. Od miejscowości Częstkowo (km 7+000) wariant A biegnie na wschód przez miejscowości: Szemud, Kamień, Marchowo, Chwaszczyno łącząc się w miejscowości Wielki Kack z Obwodnicą Trójmiasta. W rejonie Marchowa (km 14+000) wariant ten rozdziela się na dwa podwarianty: wariant A omijający jeziora marchowskie od północy oraz wariant A1 omijający Jeziora Marchowskie od południa. Od miejscowości Częstkowo (km 7+000) warianty C1 i C2 biegną na południe i południowy wschód przez miejscowości: Donimierz, Jeleńska Huta, Wycztok, Kłosowo, Czeczowo, Miszewko, Borowiec łącząc się z Obwodnicą Trójmiasta w rejonie Matarni. y te rozdzielają się na odcinku około dwóch kilometrów w rejonie miejscowości Czeczowo (km 21+000). Od miejscowości Tuchom, do wariantu C2 (km 27+500) dołącza grupa wariantów B, prowadząca projektowaną trasę czterema podwariantami wariantem B1, wariantem B2, wariantem B3 i wariantem B4 łącząc projektowaną drogę ekspresową S-6 z Obwodnicą trójmiasta w rejonie Owczarni. Projektowana droga ekspresowa od węzła Strzebielino do węzła Wielki Kack ma długość około 30 km, od węzła Strzebielino do węzła Owczarnia - około 66 km, natomiast od węzła Strzebielino do węzła Matarnia około 68 km. 3. Morfologia i hydrografia Projektowana droga ekspresowa S-6 na odcinku od Lęborka do miejscowości Wielki Kack przebiega przez dwie główne jednostki fizyczno-geograficzne (KONDRACKI, 2002): Pobrzeże Południowobałtyckie (Pradolina Łeby, Wysoczyzna Lęborska w obrębie Pobrzeża 5
Gdańskiego) i Pojezierze Południowobałtyckie (Pojezierze Kaszubskie w obrębie Pojezierza Wschodniopomorskiego). Wszystkie warianty charakteryzuje zróżnicowanie morfologiczne charakterystyczne dla rzeźby młodoglacjalnej. Ukształtowanie terenu ma charakter pagórkowaty, za wyjątkiem rejonu doliny rzeki Łeby będącej obszarem równin torfowych i tarasów zalewowych. Obszar wysoczyzny rozcięty jest licznymi, wąskimi dolinkami o głębokości średnio 30 m oraz urozmaicony wzgórzami morenowymi o wysokości nawet 120 m. Wysoczyznę rozcina pradolina Łeby o szerokości 3 4 km. Deniwelacje terenu dochodzą do 200 m, od 15 m n.p.m w dolinie Łeby do 212 m n.p.m na wzgórzach morenowych. Obszar projektowanej drogi ekspresowej S-6 na odcinku od Lęborka do miejscowości Wielki Kack leży w zlewniach Łeby, Redy, Kaczej i Raduni. Głównymi dopływami rzeki Łeby, które przecina projektowana droga są rzeki: Kisewa, Okalica, Struga Rybnicka, Węgorza i Jeżewska Struga. Rzeki Bolszewka, Gościna i Zagórska Struga należą zaś do zlewni rzeki Redy. II II na km od 0+000 do km 28+000 biegnie doliną Łeby lub skrajem wysoczyzny (po tarasach kemowych). Na km 24+000 teren obniża się w dolinie Łeby, natomiast na km 28+000 teren wznosi się, biegnąc przez równiny sandrowe, a następnie przez obszar falistej wysoczyzny morenowej do końca (km 31+000). II przechodzi przez rzekę Okalicę i Strugę Rybnicką w okolicy Lęborka oraz Łebę. III III omija miasto Lębork od zachodu i północy. Od km 0+000 do 5+000 wariant biegnie skrajem wysoczyzny i doliną rzeki Łeby i (od km 1+500 do km 4+250) po równinach torfowych w dolinie rzeki. Na km 5+000 teren wznosi się na wysoczyznę. Od km 13+000 do km 14+750 wariant biegnie równiną zastoiskową, a następnie wznosi się na wzgórza moren czołowych w rejonie węzła Łęczyce (km 16+000). Od km 18+500 trasa opada po raz drugi do doliny rzeki Łeby i biegnie doliną aż do km 30+500, gdzie wznosi się stożkiem napływowym na wysoczyznę. Od km 32+250 do końca (km 33+800) 58+365 pokrywa się z wariantem II. III przechodzi przez Łebę, Kisowską Strugę w okolicy Lęborka, Strugę Jeżowską. A i A1 A zaczyna się na obszarze wysoczyzny morenowej falistej. Na km 9+000 wariant pokonuje rozległy oz piaszczysto żwirowy o rozciągłości południkowej, występuje tu 6
jednak obniżenie (ok. 25 m) związane z istnieniem dużej żwirowni o szerokości 200 m i długości prawie 1 kilometra. Na km 11+000 teren obniża się w dolinie rzeki Gościny, a następnie wznosi się na równinę sandrową w rejonie miejscowości szemud oraz obszar falistej wysoczyzny morenowej lokalnie przecinając wzgórza akumulacyjnych lub spiętrzonych moren czołowych. A wraz z podwariantem A1 przechodzi przez głęboko wcięte cieki na obszarze wysoczyzny: Bolszewkę, Gościnę i Zagórską Strugę oraz drobne cieki bez nazwy. y C1 i C2 oraz warianty grupy B C1 biegnie wysoczyzną morenową falistą. Na km 20+000 wariant C1 łączy się z wariantem C2, obniżając się w dolinę Trzech Rzek. Następnie na km około 27+000, gdzie warianty grupy C łączą się z wariantami grupy B obszar obniża się do rynny subglacjalnej, wykorzystanej przez rzeki, m. in. Rzekę Strzelenkę. Obszar, przez który przebiega grupa wariantów C i B leży w zlewniach Redy i Raduni. y przechodzą przez głęboko wcięte rzeki na obszarze wysoczyzny: rzekę Bolszewkę w zlewni Redy oraz Trzy Rzeki oraz Strzelenkę w zlewni Raduni. 4. Budowa geologiczna Analizę warunków geologicznych przeprowadzono na podstawie danych archiwalnych (otworów z CBDH i CBDG, dokumentacji geologicznych) i Szczegółowych Map Geologicznych Polski w skali 1:50 000 arkusze: Lębork, Łęczyce, Wejherowo, Rumia, Kartuzy, Żukowo wraz z objaśnieniami oraz literatury geologicznej i wizji terenowej. Projektowana droga ekspresowa S-6 biegnie po miąższym pakiecie utworów plejstocenu i lokalnie po rzecznych utworach holocenu. Ogólną budowę geologiczną omawianego obszaru przedstawia mapa geologiczna (zał. 2). Szczegółowo budowę geologiczną przedstawiono na przekrojach geologicznych dla poszczególnych wariantów projektowanej drogi S6 (zał. 3). PLEJSTOCEN Miąższość osadów plejstoceńskich badanego obszaru, wynosi średnio od 70 w dolinie rzeki Łeby do 140 m na wysoczyźnie. Największe miąższości (do 250 m) utworów plejstocen osiąga w obrębie głębokich rozcięć erozyjnych. Na badanym obszarze występują utwory trzech zlodowaceń: południowopolskiego, środkowopolskiego, oraz północnopolskiego. Utwory te reprezentowane są przez gliny zwałowe, którym towarzyszą osady wodnolodowcowe oraz zastoiskowe. Nie udokumentowano obecności osadów interglacjalnych i interstadialnych. 7
ZLODOWACENIA POŁUDNIOWOPOLSKIE Osady zlodowacenia południowopolskiego (Sanu 1) reprezentowane są przez szarą glinę zwałową miejscami z brukiem w stropie z dużą ilością żwirów i otoczaków oraz piaski i żwiry wodnolodowcowe. Osady piaszczyste (piaski, żwiry, lokalnie pyły pochodzenia wodnolodowcowego) charakteryzują się słabym wysortowaniem i słabym obtoczeniem Miąższość tych utworów wynosi od 20 (w dolinie Łeby) do 160 m w rozcięciach erozyjnych. Znamienną cechą osadów zlodowacenia południowopolskiego jest różna głębokość ich spągu. ZLODOWACENIA ŚRODKOWOPOLSKIE Osady zlodowacenia środkowopolskiego (Odry i Warty) spoczywają bezpośrednio na osadach paleogenu, reprezentowane są przez piaski i żwiry wodnolodowcowe, gliny zwałowe (reprezentowane głównie przez gliny piaszczyste), oraz iły zastoiskowe. Tworzą one dość ciągły pakiet o zmiennej miąższości. Osadów tych praktycznie brak w dolinie Łeby. Miąższość tych osadów wynosi średnio 60-70 m (maksymalnie 110 m). ZLODOWACENIA PÓŁNOCNOPOLSKIE Osady zlodowacenia północnopolskiego (Wisły) występują powszechnie w podłożu analizowanego obszaru. Utwory te reprezentowane są przez gliny zwałowe wykształcone głównie w postaci glin piaszczystych, piaski i żwiry lodowcowe, piaski i żwiry moren czołowych, piaski i żwiry akumulacji szczelinowej, piaski i żwiry ozów oraz tarasów kemowych, iły zastoiskowe (laminowane iły lęborskie). W dolinie Łeby utwory zlodowacenia północnopolskiego reprezentowane są przez piaski i żwiry rzeczne pradolinne oraz piaski i żwiry rzeczne tarasów nadzalewowych. W obrębie pradoliny tworzyły się lokalnie zastoiska, zatem w obrębie piaszczystych utworów pradolinnych zaznacza się lokalna obecność pylastych utworów zastoiskowych. Piaski i żwiry rzeczne tarasów nadzalewowych wykształcone są w postaci żółtoszarych piasków różnoziarnistych z domieszką żwirów w dolinie Łeby i Okalicy. Wysokość tarasów wynosi maksymalnie 15,0 m. Miąższość utworów zlodowacenia północnopolskiego waha się od 60 w dolinie Łeby do 120 m na wysoczyźnie. HOLOCEN Utwory holocenu reprezentowane są głównie przez rezydualne i eluwialne piaski i żwiry oraz piaski i żwiry stożków napływowych. W dolinach rzek utwory holoceńskie reprezentowane są przez piaski rzeczne tarasów zalewowych, oraz lokalnie utwory organiczne (namuły, torfy, gytie). Miąższość utworów organicznych jest niewielka za 8
wyjątkiem doliny Łeby, gdzie osiąga nawet 13 m (w przegłębieniach po martwym lodzie) Piaski rzeczne tarasów zalewowych występują w dnach dolin drobnych dopływów rzeki Łeby (Okalicy, Kisewskiej Strugi itp.), wykształcone w postaci szarych piasków o różnej granulacji. Lokalnie w dolinie Łeby występują piaski humusowe, drobno i średnioziarniste z domieszką materii organicznej o miąższości nie większej niż 2 m. W największych przegłębieniach po martwym lodzie pod utworami organicznymi (w rejonie Lęborka) lokalnie występuje kreda jeziorna lub gytia o miąższości nawet kilku metrów. 5. Charakterystyka warunków hydrogeologicznych Prezentowane warianty projektowanej drogi ekspresowej S-6 na odcinku Lębork- Chwaszczyno (wraz z obwodnicą miasta Lęborka) pod względem hydrogeologicznym położone są w obrębie regionu słupsko-chojnickiego, w podregionie kaszubskim. Podregion ten charakteryzuje się występowaniem głównego piętra wodonośnego w piaszczystych i żwirowych utworach czwartorzędu na głębokości 20-120 m, lokalnie, w dnach pradolin, płycej. W części północnej, w okolicy miejscowości Rumia, Reda i Wejherowo oraz na pozostałym obszarze pradoliny Redy-Łeby (zwłaszcza w okolicach Lęborka), występuje ponadto użytkowy poziom wód podziemnych w utworach trzeciorzędowych. Utwory te to przeważnie piaski i piaski pylaste, występujące na głębokości 50-100 m. Z uwagi na charakter opracowania pomija się dokładną charakterystykę hydrogeologiczną omawianego obszaru, skupiając się na zagadnieniach mających związek z planowaną inwestycją, tj. na izolacji poziomów wodonośnych od powierzchni terenu, głębokości występowania pierwszego poziomu wodonośnego oraz zmian położenia jego zwierciadła. 5.1 Analiza potencjalnego zagrożenia środowiska wód podziemnych Dla wariantów A, B i C na odcinku Luzino-Nowy Kack oraz Luzino- Owczarnia/Matarnia potencjalne zagrożenie użytkowych poziomów wodonośnych jest niewielkie z uwagi na występowanie w podłożu bardzo słabo przepuszczalnych i/lub nieprzepuszczalnych utworów wysoczyznowych pojezierza kaszubskiego. Jedynie lokalnie, w okolicy miejscowości Nowy Tuchom i węzła Matarnia izolacja ta jest niepełna. Występowanie izolacji poziomów wodonośnych przedstawiono na schematycznych przekrojach hydrogeologicznych (rys. 1, 2). Utwory te tworzą pełną izolację poziomów wodonośnych od powierzchni terenu. Jedynie lokalnie, na SW od miejscowości Chwaszczyno izolacja ta jest niepełna. Na odcinku Lębork - Strzebielino projektowane warianty (II, III) biegną doliną pradoliny Redy-Łeby. Obszar pradoliny charakteryzuje się brakiem izolacji utworów wodonośnych i stanowi potencjalne miejsce zagrożenia jakości wód podziemnych. Na odcinku Chwaszczyno-Rumia i Wejherowo-Strzebielino poziomy wodonośne są izolowane od powierzchni, lecz na pozostałym odcinku projektowana droga 9
przebiega wzdłuż doliny rzeki Reda, pozbawionej naturalnej bariery ochronnej dla wód podziemnych. Występowanie izolacji poziomów wodonośnych przedstawiono na schematycznych przekrojach hydrogeologicznych (rys. 1, 2). Rys.1. Schematyczny przekrój hydrogeologiczny przez rejon projektowanej drogi ekspresowej S6 na odcinku pradolina Redy - Chwaszczyno, wg [9] Rys.2. Schematyczny przekrój hydrogeologiczny przez rejon projektowanej drogi ekspresowej S6 w okolicach węzła Owczarnia i węzła Matarnia, wg [9] Na odcinku Lębork-Strzebielino zarówno dla wariantu II jak i III potencjalne zagrożenie użytkowych poziomów wodonośnych jest duże. Projektowane warianty przebiegają tu pradoliną Redy-Łeby (rys. 3), która charakteryzuje się niepełną izolacją poziomów wodonośnych utworami bardzo słabo- i nieprzepuszczalnymi od powierzchni terenu lub całkowitym brakiem tej izolacji. Głębokość zwierciadła pierwszego poziomu wodonośnego wzdłuż wariantów grupy A (odcinek Strzebielino-Nowy Kack) wynosi przeważnie od 5 m (doliny cieków wodnych) do 20 m, miejscami, w okolicach miejscowości Luzino i Szemud, powyżej 20 m (strefy morenowe). 10
Rys.3. Schematyczny przekrój hydrogeologiczny przez rejon projektowanej drogi ekspresowej S6 w okolicach Lęborka wg [9] Na obszarze pradoliny Redy-Łeby głębokość ta wynosi od 0 do 5 m. Dla porównania rejon istniejącej drogi krajowej nr 6 charakteryzuje się większym udziałem procentowym występowania obszarów płytkiego zalegania zwierciadła wód podziemnych, obejmujących dolinę Redy od miasta Reda na wschodzie, aż po Strzebielino na zachodzie. Na pozostałym obszarze zwierciadło występuje na głębokości około 20 m. Na znacznym odcinku pradoliny Redy-Łeby, na zachód od Strzebielina, głębokość zwierciadła pierwszego poziomu wodonośnego wynosi przeważnie od 0 do 5 m, na obszarze tarasów nadzalewowych do 10 m. Przebieg wariantów projektowanej drogi na tle głębokości występowania pierwszego zwierciadła wód podziemnych pokazuje schematyczna mapka (rys. 4). Głębokość zwierciadła pierwszego użytkowego poziomu wodonośnego w zachodniej części wariantów grupy C i B wynosi przeważnie od 40 do 80 m, miejscami, na odcinku Częstkowo-Maszyna, od 20 do 40 m. We wschodniej części omawianego wariantu, na odcinku Martenki-Klukowo głębokość ta wynosi od 20 do 40 m, a w okolicy Nowych Tuchom <20 m. W rejonach węzłów Matarnia i Owczarnia głębokość ta ponownie wzrasta i wynosi 40-80 m. Głębokość zwierciadła pierwszego od powierzchni terenu poziomu wodonośnego wynosi przeważnie > 20 m. Na obszarze Piekiełko-Rąb oraz w okolicy Czeczowa i Borowiec 5-20 m. Na obszarze doliny rzeki Gościcina, cieku wypływającego w kierunku południowym z jeziora Tuchomskiego oraz rzeki Strzelenki pierwszy poziom wód podziemnych występuje na głębokości <5 m. Przebieg wariantu projektowanej drogi na tle głębokości występowania pierwszego zwierciadła wód podziemnych pokazuje schematyczna mapka (rys. 4). 11
Spływ wód podziemnych poziomów użytkowych odbywa się w kierunku północnym ku dolinie Redy, oraz w kierunku wschodnim ku Żuławom Wiślanym, będących regionalną bazę drenażu wód na omawianym obszarze. Wody podziemne płytszych poziomów są drenowane przez lokalne cieki powierzchniowe. Obserwacje zwierciadła wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego pokazują znaczne zmiany jego położenia w zależności od budowy geologicznej. Na obszarze pradoliny roczna amplituda zmian jest niewielka i wynosi około 0,2-0,8 m, natomiast w strefach wysoczyznowych (morenowych) zmiany te są znaczne i w skali roku sięgają nawet 2-3 m. Analiza wykresów (rys. 5, 6, 7) pozwala zauważyć wyraźną zależność pomiędzy wykształceniem litologicznym utworów przypowierzchniowych, a zmianami położenia zwierciadła wód. W posterunkach pomiarowych w Wejherowie, Rumi, Chwaszczynie i Łęczycach, gdzie utworami przypowierzchniowymi są piaski gliniaste i gliny, amplituda zmian jest niewielka. Natomiast w miejscowości Szemud, Leśnice i Mosty, gdzie w profilu od powierzchni terenu występują piaski i żwiry, obserwujemy znaczne zmiany stanów zwierciadła. Najpłycej zwierciadło występuje w okresie wiosennym (kwiecień) oraz letnim (sierpień), najgłębiej natomiast w okresie od października do lutego. Generalnie odpływ wód podziemnych odbywa się w ku dolinom Redy i Łeby, stanowiących bazę drenażu wód, a we wschodniej części omawianego obszaru w kierunku wschodnim i północnym. Utwory czwartorzędu na omawianym obszarze wykazują dużą zmienność oraz dużą ilość zaburzeń glacitektonicznych. Są to elementy typowe dla warunków sedymentacji glacjalnej. Wynikiem tego jest zmienny sposób występowania wód podziemnych, m.in. znaczne różnice w ich głębokości obserwowane w bliskim sąsiedztwie. Dokładne rozpoznanie hydrogeologiczne posiada właściwie tylko obszar doliny Łeby, będący przedmiotem badań wielu specjalistów. Wieloletnie obserwacje (l. 1956-1983) reżimu wodnego rzeki Łeby pozwalają stwierdzić, iż zmiany stanu wody w rzece wynoszą maksymalnie około 140 cm. Minimalny przepływ (NNW) zanotowano w 1971 r., i wynosił on 68 cm. Wartość maksymalną (WWW), wynoszącą 207 cm, zaobserwowano w 1980 r. (wg danych z wodowskazu w Lęborku). Jak już wspomniano wody podziemne występują tu bardzo płytko, przeważnie w piaskach średnioziarnistych (k śr =94x10-6 ), lokalnie pospółkach (k śr =15x10-5 ) i piaskach drobnoziarnistych (k śr =58x10-7 ), a więc utworach o dobrej przepuszczalności. Od powierzchni terenu często występują grunty organiczne (torfy) o mniejszej wodoprzepuszczalności, posiadające jednak dużą zdolność do magazynowania wody. W okresach wysokich stanów w rejonach położonych najniżej mogą występować podtopienia powierzchni terenu. Wyniki analiz chemicznych wody gruntowej wskazują na słabą agresywność kwasową (1a 1 ) i słabą agresywność węglanową (1a 2 ) w stosunku do betonu. 12
Rys.4. Schematyczny przebieg wariantów projektowanej drogi ekspresowej S6 na tle głębokości występowania pierwszego zwierciadła wód podziemnych i charakteru utworów powierzchniowych (wg [9]) 13
Rys.5. Stany zwierciadła wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego na obszarze pradoliny w wybranych latach (odcinek Strzebielino-Chwaszczyno, wg [9]); 14
Rys.6. Stany zwierciadła wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego na obszarze wysoczyzny w wybranych latach (odcinek Strzebielino-Chwaszczyno wg [9]) 15
Rys.7. Stany zwierciadła wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego w wybranych latach (odcinek Lębork-Strzebielino) (wg [9]) Poszczególne warianty projektowanej drogi S-6 przebiegają przez trzy Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP): Subniecka Gdańska (nr 111), Pradolina Kaszuby i rzeka Reda (nr 110) oraz Pradolina Łeby (nr 107) (rys. 8). Wszystkie ww. zbiorniki mają charakter udokumentowany i obejmują poziomy wodonośne w ośrodku porowym. Zbiornik nr 111 został utworzony w celu ochrony kredowego piętra wodonośnego niecki gdańskiej i z uwagi na głębokość jego zalegania (średnia głębokość ujęć wynosi 150 m) i izolację tego poziomu wodonośnego od powierzchni terenu nie jest on narażony na szkodliwe oddziaływanie ze strony projektowanej inwestycji. Pozostałe dwa zbiorniki zostały utworzone w celu ochrony poziomów wodonośnych w czwartorzędowych utworach piaszczystych dolin (pradolin) rzecznych (Redy i Łeby). Jak już wcześniej wspomniano doliny te są miejscami szczególnie narażonymi na zanieczyszczenia wód podziemnych (średnia głębokość ujęć wynosi w dolinie Łeby 5-50 m, a w dolinie Redy 5-10 m) i dlatego też obszary ww. GZWP, przez które będzie przebiegać projektowana trasa, powinny być poddane szczegółowej analizie podczas prac dokumentacyjnych określających warunki hydrogeologiczne dla wybranego wariantu drogi. Uwaga ta dotyczy przede wszystkim odcinka Lębork-Strzebielino, zbliżonego w przebiegu dla wszystkich wariantów (w obrębie doliny Łeby). 5.2 Ocena wpływu poszczególnych wariantów na wody podziemne y II i III (odcinek Lębork-Strzebielino) charakteryzują się podobnymi właściwościami w zakresie oddziaływania na wody podziemne GZWP nr 107. Należy pamiętać, iż istotnym czynnikiem przy wyborze konkretnego wariantu trasy powinno być uwzględnienie obecności w sąsiedztwie ujęć wodociągowych wraz z ich 16
strefami ochrony pośredniej, służących do zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę. Według wstępnych informacji dla wariantów II i II oraz wariantów grupy A ujęcia takie znajdują się w miejscowościach: Lębork, Bożepole Wielkie, Kielno, Szemud, Luzino i Strzebielino, natomiast dla wariantów grupy C w miejscowości Cząstkowo. Z punktu widzenia ochrony głównych zbiorników wód podziemnych projektowane warianty nie stanowią potencjalnego zagrożenia. Rys.8. Schematyczny przebieg wariantów projektowanej drogi ekspresowej S-6 na tle Głównych Zbiorników Wód Podziemnych i arkuszy mapy w skali 1:50 000 (wg [10]) Na podstawie powyższej charakterystyki warunków hydrogeologicznych scharakteryzowano poszczególne warianty pod kątem ich potencjalnego zagrożenia dla wód podziemnych (tabela 1). Wzięto pod uwagę głębokość występowania zwierciadła pierwszego poziomu wodonośnego, charakter utworów powierzchniowych oraz przebieg trasy przez obszar GZWP dolinnych w utworach czwartorzędowych. Dla porównania podano także wartości dla istniejącej drogi krajowej nr 6. 17
Tabela 1. Szacunkowa ocena poszczególnych wariantów projektowanej drogi ekspresowej S-6 pod kątem ich potencjalnego zagrożenia dla wód podziemnych wariant głębokość pierwszego zwierciadła wód podziemnych [%] 0-5 m 5-20 m >20 m przepuszczalne utwory powierzchniowe [%] półprzepuszczalne bardzo słabo i nieprzepuszczalne obszar GZWP w utw.q [%] DK NR 6 54 40 6 39 52 9 60 II + Grupa A 44 35 21 49 15 36 30 III + Grupa A 35 43 22 29 14 57 20 II + Grupa B i C 44 19 37 32 23 45 30 Z powyższej analizy (tab. 1) wynika, iż z punktu ochrony środowiska wód gruntowych najkorzystniej prezentuje się wariant III w połączeniu z wariantem grupy A. Charakteryzuje się on największym odsetkiem występowania obszarów głębszego zalegania wód podziemnych oraz występowaniem w podłożu w większości utworów bardzo słabo i nieprzepuszczalnych. Ponadto, jedynie około 20% długości trasy przebiega przez obszar GZWP. Pozostałe warianty odznaczają się zbliżonymi wartościami analizowanych parametrów. Najmniej korzystnie przedstawia się pokazany dla porównania przebieg drogi krajowej nr 6. Na znacznym obszarze zwierciadło wody występuje płytko, a obszar GZWP stanowi aż 60% długości trasy. 6. Charakterystyka warunków gruntowych 6.1 Charakterystyka wydzielonych warstw geologicznych W podłożu projektowanej trasy stwierdzono występowanie trzech kompleksów geologicznych: lodowcowe i wodnolodowcowe utwory plejstocenu (zlodowacenie Wisły) (1) rzeczne utwory plejstocenu (pradoliny Łeby Redy) (2) rzeczne utwory holocenu (3) Na przekrojach geologicznych (zał. 3), w obrębie kompleksów geologicznych wydzielono 10 warstw w zależności od wykształcenia litologicznego, genezy oraz wieku. Warstwa 1a, reprezentowana przez plejstoceńskie piaski drobne, średnie, średnie ze żwirem pochodzenia wodnolodowcowego zlodowacenia Wisły, dolne. Piaski te są zagęszczone 18
Warstwa 1b, reprezentowana przez plejstoceńskie gliny zwałowe, wykształcone w postaci glin i glin piaszczystych z lokalnie z otoczakami i żwirem, dolne. Gliny te występują w stanie twardoplastycznym. Warstwa 1c, reprezentowana przez plejstoceńskie piaski drobne, średnie, średnie ze żwirem pochodzenia wodnolodowcowego zlodowacenia Wisły, górne. Piaski te są w stropie średniozagęszczone, a w spągu zagęszczone. Warstwa 1d, reprezentowana przez plejstoceńskie utwory zastoiskowe, pyły i pyły piaszczyste o niewielkiej miąższości, występujące lokalnie jako soczewy w glinach lub w spągu piasków wodnolodowcowych warstwy 1c. Utwory te występują w stanie plastycznym lub twardoplastycznym. Warstwa 1e, reprezentowana przez plejstoceńskie gliny zwałowe, wykształcone w postaci glin i glin piaszczystych lokalnie ze żwirem, górne. Gliny te występują w stanie plastycznym i wykazują znaczną podatność na zmianę stanu. Warstwa 1f, reprezentowana przez piaski i żwiry moren czołowych i ozów. Utwory te są w stropie średniozagęszczone a w spągu zagęszczone. Warstwa 2a, reprezentowana przez zastoiskowe utwory wykształcone w postaci iłów i pyłów w obrębie piasków pradoliny Łeby Redy. Utwory te występują w stanie plastycznym. Warstwa 2b, reprezentowana przez piaski pradoliny Łeby Redy, wykształcone w postaci piasków drobnych, średnich, średnich ze żwirem, żwirów. Utwory te są w stropie średniozagęszczone a w spągu zagęszczone. Warstwa 3a, reprezentowana przez holoceńskie piaski rzeczne tarasów zalewowych rzek, wykształcone w postaci piasków drobnych i średnich. Utwory te są w stropie luźnie a w spągu średniozagęszczone. Warstwa 3b, reprezentowana przez holoceńskie utwory organiczne (namuły, torfy) 6.2 Warunki gruntowo-wodne dla poszczególnych wariantów trasy Warunki gruntowo-wodne scharakteryzowano grupami nośności podłoża w zależności od głębokości pierwszego poziomu wód gruntowych oraz rodzaju gruntów w podłożu (wg Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430). Warunki gruntowo wodne dla wszystkich wariantów można uznać za dobre (G1, G2) lub przeciętne (G3). Dominują utwory piaszczyste lub gliniaste w stanie twardoplastycznym. Złe warunki gruntowo-wodne (G4) występują lokalnie i związane są z płytkim 19
występowaniem wód gruntowych i występowaniem gruntów organicznych (namułów, torfów) w dolinach rzek. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych dla poszczególnych wariantów wraz z podsumowaniem udziału poszczególnych grup nośności przedstawiono w tabelach (zał. 4). II II od km 0+000 do km 28+200 biegnie po stosunkowo płaskim terenie zbudowanym głównie z utworów piaszczystych. Na km 0+000 12+700 dominują warunki dobre lub przeciętne (grupy nośności G1, G2 i lokalnie G3). Woda gruntowa występuje na głębokości od 2,5 do 19 m p.p.t. Na km od 12+700 do 28+200 trasa biegnie pradoliną Łeby w większości po utworach piaszczystych. Woda gruntowa występuje na głębokości od 3 do 8 metrów, co klasyfikuje warunki gruntowo-wodne do grupy G1. W dolinach lokalnych rzek oraz w dolinie rzeki Łeby występują grunty organiczne (torfy, namuły) o miąższości od 1 do 2 m. W miejscach tych woda gruntowa występuje płytko (0,2 m) Na tym odcinku występują lokalnie złe warunki gruntowo wodne (G4). Od km 28+200, czyli w miejscu gdzie wariant wspina się na obszar wysoczyzny dominują warunki dobre (G1, G2), lokalnie przeciętne (G3), a w dolinach rozcinających wysoczyznę cieków lokalnie złe (G4). Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 1, zał. 4.1) II wariantu drogi ekspresowej S-6 na odcinku Lębork-Wielki Kack wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 79% długości trasy, dobre (G2) na 3%, przeciętne (G3) na 11% natomiast złe na 7% długości trasy. III III, ze względu na poprowadzenie na długim odcinku doliną rzeki Łeby (na północ od miasta Lęborka), charakteryzuje się największym spośród wszystkich wariantów udziałem gruntów słabych i płytkiego występowania wód gruntowych. Na odcinku od 0+000 do 1+400 dominują warunki dobre (G1) i przeciętne (G3), następnie teren obniża się w dolinę Łeby i biegnie po równinach torfowych. Miąższość torfów osiąga tu maksymalnie 3 m. Warunki gruntowo-wodne są złe, ze względu na występowanie nienośnych gruntów organicznych oraz płytkiego występowania wód gruntowych. Na km 5+200 teren wznosi się na obszar wysoczyzny. W podłożu występują utwory piaszczyste (piaski średnie i grube wodnolodowcowe) oraz gliny zwałowe. Woda występuje głęboko (od ok. 8 do 26 m p.p.t.). Dominują warunki przeciętne (G3). Lokalnie pojawiają się utwory organiczne (G4). Na km 18+500 trasa ponownie opada do doliny Łeby i biegnie po holoceńskich piaskach rzecznych. Woda występuje płytko, od 0,4 do 2,6 m p.p.t, lokalnie występują grunty organiczne (torfy, namuły G4). Na km 30+600 trasa wznosi się na wysoczyznę, gdzie dominują warunki 20
dobre (G1, G2), lokalnie przeciętne (G3), a w dolinach rozcinających wysoczyznę cieków lokalnie złe (G4). Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 2, zał. 4.2) III wariantu drogi ekspresowej S-6 na odcinku Lębork-Wielki Kack wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 48% długości trasy, dobre (G2) na 14%, przeciętne (G3) na 15% natomiast złe na 23% długości trasy. A/A1 do węzła Wielki Kack Warunki gruntowo wodne dla wariantów grupy A (A/A1) są podobne. Od km 0+000 trasa biegnie po obszarze wysoczyzny. Dominują gliny piaszczyste i gliny zwięzłe w stanie twardoplastycznym, lokalnie przykryte piaskami wodnolodowcowymi. Na km około 9+000 trasa pokonuje rozległy wał piaszczysto żwirowy. Woda gruntowa występuje głęboko za wyjątkiem wcięć dolin rzecznych. Dominują warunki dobre (G1) i przeciętne (G3). Lokalnie, w miejscach wcinania się w wysoczyznę głębokich dolin rzecznych, dominują złe warunki gruntowo-wodne (duży udział gruntów G4) w dolinach rzek Bolszewki, Gościny i Zagórskiej Strugi. Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 3, zał. 4.3) wariantów grupy A drogi ekspresowej S-6 na odcinku Lębork-Wielki Kack wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 61% długości trasy, dobre (G2) na 10%, przeciętne (G3) na 26% natomiast złe na 3% długości trasy. B1/B2 do węzła Owczarnia y B1/B2 charakteryzują się podobnymi warunkami gruntowo-wodnymi. Od km 0+000 trasa biegnie po obszarze wysoczyzny, zbudowanej głównie z glin lodowcowych i piasków wodnolodowcowych. Dominują warunki dobre (G1, G2) oraz przeciętne (G3), a w dolinach rozcinających wysoczyznę cieków lokalnie złe (G4) w miejscach występowania utworów organicznych (dolina rzeki Bolszewki, Trzech Rzek oraz Strzelenki i kilku cieków bez nazwy). Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 4, zał. 4.4) wariantów B1/B2 do węzła Owczarnia wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 29% długości trasy, dobre (G2) na 4%, przeciętne (G3) na 61% natomiast złe na 6% długości trasy. B3/B4 do węzła Owczarnia y B3/B4 charakteryzują się podobnymi warunkami gruntowo-wodnymi. Od km 0+000 trasa biegnie po obszarze wysoczyzny, zbudowanej głównie z glin lodowcowych i piasków wodnolodowcowych. Dominują warunki dobre (G1, G2) oraz przeciętne (G3), a w 21
dolinach rozcinających wysoczyznę cieków lokalnie złe (G4) w miejscach występowania utworów organicznych (dolina rzeki Bolszewki, Trzech Rzek oraz Strzelenki i kilku cieków bez nazwy). Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 5, zał. 4.5) wariantów B3/B4 do węzła Owczarnia wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 26% długości trasy, dobre (G2) na 6%, przeciętne (G3) na 63% natomiast złe na 5% długości trasy. C1/C2 do węzła Matarnia y C1/C2 charakteryzują się podobnymi warunkami gruntowo-wodnymi. Od km 0+000 trasa biegnie przez obszar wysoczyzny, gdzie dominują warunki dobre (G1, G2), oraz przeciętne (G3), a w dolinach rozcinających wysoczyznę cieków lokalnie złe (G4) w miejscach występowania utworów organicznych (dolina rzeki Bolszewki, Trzech Rzek oraz Strzelenki i kilku cieków bez nazwy). Na odcinku od km 32+000 do 36+500 dominują grunty zastoiskowe grunty pylasto-ilasto-piaszczyste (mułki). Z podsumowania warunków wodno-gruntowych (tabela 6, zał. 4.6) wariantów C1/C2 do węzła Matarnia wynika, że warunki bardzo dobre (G1) występują w podłożu projektowanej trasy na 24% długości trasy, dobre (G2) na 13%, przeciętne (G3) na 58% natomiast złe na 5% długości trasy. Z analizy warunków gruntowo-wodnych dla poszczególnych wariantów przebiegu projektowanej drogi ekspresowej S6 na odcinku Lębork Wielki Kack wynika, że na odcinku od Lęborka do Luzina najkorzystniejszym pod względem warunków budowlanych jest przebieg projektowanej drogi ekspresowej S6 wariantem II w porównaniu z przebiegiem wariantem III (tabela 2). Dla tego przebiegu warunki bardzo dobre (G1) i dobre (G2) stanowią 82% długości trasy a przeciętne (G3) i złe (G4) 18%. Dla wariantu III warunki budowlane przedstawiają się mniej korzystnie. Bardzo dobre (G1) i dobre (G2) warunki gruntowo-wodne występują na 62% długości trasy. Aż 38% długości trasy stanowią warunki przeciętne (G3) i złe (G4). Tak duży udział warunków złych (G4 23%) w podłożu projektowanego wariantu wynika z poprowadzenia wariantu na północny zachód od miasta Lęborka, doliną rzeki Łeby, gdzie dominują grunty organiczne a woda gruntowa występuje płytko. Na odcinku od Luzina do obwodnicy Trójmiasta, najkorzystniej przedstawia się wariant A/A1, gdzie warunki bardzo dobre i dobre (G1 i G2) stanowią 71% długości trasy a przeciętne i złe (G3 i G4) stanowią 29%. 22
Tabela 2. Zestawienie sumaryczne warunków gruntowo-wodnych wg wariantów odcinkowych poszczególnych Odcinek Lębork - Luzino Odcinek Luzino Obwodnica Trójmiasta Gr. nośności II [%] III [%] y A/A1 [%] y B1/B2 [%] y B3/B4 [%] y C1/C2 [%] G1 79 48 61 29 26 24 G2 3 14 10 4 6 13 G3 11 15 26 61 63 58 G4 7 23 3 6 5 5 Tabela 3. Zestawienie sumaryczne warunków gruntowo-wodnych dla poszczególnych wariantów na całej długości trasy dane w [km] Gr. IIA1 IIB4 IIC2 IIIA1 IIIB4 IIIC2 nośności [km] [km] [km] [km] [km] [km] G1 43,63 34,09 33,94 34,76 25,16 25,07 G2 3,98 3 5,72 7,77 6,79 9,51 63 11,33 25,06 24,78 12,96 26,69 26,41 G4 3,1 3,91 4,03 8,69 9,5 9,62 razem 62,04 66,06 68,47 64,18 68,14 70,61 Tabela 4. Zestawienie sumaryczne warunków gruntowo-wodnych dla poszczególnych wariantów na całej długości trasy dane w [%] Gr. IIA1 IIB4 IIC2 IIIA1 IIIB4 IIIC2 nośności [%] [%] [%] [%] [%] [%] G1 70,3 51,6 49,5 54,3 36,9 35,5 G2 6,4 4,5 8,4 12 10 13,5 63 18,3 37,9 36,2 20,2 39,2 37,4 G4 5 6 5,9 13,5 13,9 13,6 Z zagrożeń wynikających z budowy geologicznej podłoża należy wymienić: a) grunty organiczne w dolinach rzek (do 13 m miąższości) b) grunty organiczne występujące lokalnie w zagłębieniach bezodpływowych c) wysoki poziom wody gruntowej w dolinach rzek d) słabą konsolidację glin morenowych i ich podatność na zmianę stanu 23
e) duże deniwelacje terenu (możliwe zjawiska geodynamiczne na skarpach dolin rzecznych) 6.3 Ocena warunków budowlanych dla poszczególnych wariantów trasy Przy ocenie warunków budowlanych poszczególnych wariantów projektowanej drogi ekspresowej S6 brano pod uwagę nośność gruntów, położenie zwierciadła wód gruntowych oraz udział niekorzystnych czynników geologicznych takich jak czynne procesy geodynamiczne, podatność na osiadanie, tereny zalewowe itp. Opracowano własną klasyfikację i warunki podzielono na trzy kategorie: dobre, przeciętne i trudne: WARUNKI DOBRE (kolor zielony w stopce przekrojów w zał. 3): nośne grunty kat. G1 woda gruntowa poniżej 5 m p.p.t. brak utworów organicznych grunty spoiste w stanie twardoplastycznym grunty sypkie w stanie średniozagęszczonym brak gruntów wątpliwych (pylastych) brak czynnych procesów geodynamicznych WARUNKI PRZECIĘTNE (kolor pomarańczowy w stopce przekrojów w zał. 3): nośne grunty kat. G2, G3 woda gruntowa od 1 do 2 m p.p.t. brak utworów organicznych grunty spoiste w stanie plastycznym grunty sypkie w stanie średniozagęszczonym grunty wątpliwe (pylaste) brak czynnych procesów geodynamicznych WARUNKI TRUDNE (kolor czerwony w stopce przekrojów w zał. 3): słabonośne grunty kat. G4 woda gruntowa od powierzchni do 1 m p.p.t. grunty organiczne (namuły, torfy, gytie) na powierzchni, lub do głębokości 1 m grunty spoiste w stanie miękkoplastycznym grunty sypkie w stanie luźnym, 24
podłoże podatne na osiadania obecność czynnych procesów geodynamicznych (podmokłości) tereny zalewowe W wyniku analizy warunków budowlanych wynika że najmniej korzystne warunki budowlane występują w wariancie III, ze względu na duży udział gruntów organicznych i płytko występującej wody gruntowej (dominują trudne warunki budowlane). W wariantach grupy B i C dominują warunki przeciętne a w wariancie II i wariantach grupy B dominują dobre warunki budowlane. 6.4 Warunki gruntowo-wodne dla węzłów komunikacyjnych Ze względu na charakter opracowania i brak dostatecznych danych dotyczących obiektów inżynierskich wzdłuż projektowanych wariantów drogi ekspresowej S6 warunki gruntowo-wodne scharakteryzowano jedynie dla projektowanych węzłów komunikacyjnych i przedstawiono na kartach otworów geologicznych (zał. 5) oraz oceniono w tabelach 5 8. II Charakterystykę warunków gruntowo-wodnych dla 5 węzłów komunikacyjnych zaprojektowanych dla wariantu I scharakteryzowano w tabeli 5. Tabela 5. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych dla węzłów w wariancie II Nazwa węzła Warunki gruntowo-wodne (nr karty wg zał. 5) Leśnice Małoszyce Warunki dobre, utwory piaszczysto-żwirowe, średniozagęszczone do głębokości 5 m p.p.t, niżej zagęszczone warstwy 1a, woda na głębokości ok. 5 m p.p.t. (5.1) Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski drobne warstwy 1a), średniozagęszczone i zagęszczone, woda na głębokości około 6 m p.p.t. (5.4) Lębork Mosty Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski drobne i średnie średniozagęszczone i zagęszczone warstwy 2b), woda na głębokości 2,5 m p.p.t. (5.5) Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski średnie, piaski średnie ze żwirem Godętowo warstwy 2b, średniozagęszczone i zagęszczone), woda na głębokości ok. 9 m p.p.t. (5.6) Strzebielino Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski średnie warstwy 2b, średniozagęszczone i zagęszczone), woda na głębokości ok. 8,5 m p.p.t. (5.7) III Charakterystykę warunków gruntowo-wodnych dla 4 węzłów zaprojektowanych dla wariantu III scharakteryzowano w tabeli 6. 25
Tabela 6. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych dla węzłów w wariancie III Nazwa węzła Warunki gruntowo-wodne (nr karty wg zał. 5) Leśnice Nowa Wieś Lęborska Łęczyce Strzebielino Warunki dobre, utwory piaszczysto-żwirowe, średniozagęszczone do głębokości 5 m p.p.t, niżej zagęszczone warstwy 1a, woda na głębokości ok. 5 m p.p.t. (5.13) Warunki przeciętne, utwory pylaste w stanie plastycznym warstwy 1d (gliny pylaste i iły), woda na głębokości poniżej 20 m p.p.t. (5.2) Warunki przeciętne, od powierzchni występują gliny piaszczyste w stanie plastycznym warstwy 1b poniżej piaski średnie zagęszczone warstwy 1a, woda na głębokości poniżej 20 m. (5.3) Warunki przeciętne, od powierzchni występują utwory piaszczyste o miąższości ok. 2 metrów, poniżej wyklinowują się utwory ilaste w stanie twardoplastycznym warstwy 1d, woda występuje płytko na głębokości 0,5 m p.p.t. (5.8) y grupy A Charakterystykę warunków gruntowo-wodnych dla 4 węzłów zaprojektowanych dla wariantów grupy A scharakteryzowano w tabeli 7. Tabela 7. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych dla węzłów dla wariantów grupy A Nazwa węzła Warunki gruntowo-wodne (nr karty wg zał. 5) Luzino Szemud Koleczkowo Chwaszczyno Warunki przeciętne, występowanie na powierzchni glin piaszczystych w stanie plastycznym warstwy 1e, woda na głębokości poniżej 30 m p.p.t. (5.9) Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski średnie warstwy 1f średniozagęszczone i zagęszczone), poniżej gliny piaszczyste (od 8 m) w stanie twardoplastycznym warstwy 1b, woda na głębokości poniżej 20 m p.p.t. (5.10) Warunki przeciętne, od powierzchni występowanie glin piaszczystych w stanie plastycznym warstwy 1b, woda na głębokości ok.. 23 m p.p.t. (5.11) Warunki trudne, od powierzchni występowanie piasków w stanie luźnym oraz lokalnie gruntów organicznych, woda na głębokości 2 m p.p.t. (5.12) y grupy B i C Charakterystykę warunków gruntowo-wodnych dla 7 węzłów zaprojektowanych dla wariantów grupy B i C scharakteryzowano w tabeli 8. Tabela 8. Zestawienie warunków gruntowo-wodnych dla węzłów dla wariantów grupy B i C Nazwa węzła Warunki gruntowo-wodne (nr karty wg zał. 5) Luzino Donimierz Tuchom Nowy Tuchom Lotnisko Owczarnia Matarnia Warunki przeciętne, występowanie na powierzchni glin piaszczystych w stanie plastycznym warstwy 1e, woda na głębokości poniżej 30 m p.p.t. (5.9) Warunki dobre, utwory piaszczyste (piaski średnie warstwy 1c średniozagęszczone i zagęszczone), woda na głębokości poniżej 20 m p.p.t. (5.13) Warunki dobre, od powierzchni występują piaski średnie warstwy 1c, poniżej gliny piaszczyste i gliny w stanie twardoplastycznym, woda na głębokości 1 metra pod poziomem terenu (5.14) Warunki przeciętne, od powierzchni występowanie glin piaszczystych, w górnej części w stanie plastycznym, woda na głębokości około 15 m p.p.t. (5.15) Warunki przeciętne, od powierzchni występowanie zastoiskowych utworów piaszczystych i pylastych, woda na głębokości około 22 m p.p.t. (5.17) Warunki przeciętne, od powierzchni występowanie glin piaszczystych, w górnej części w stanie plastycznym, woda na głębokości około 22 m (5.16) Warunki dobre, od powierzchni występowanie utworów piaszczystych, poniżej glin w stanie twardoplastycznym, wody brak do głębokości 20 m p.p.t. (5.18) 26
7. Podsumowanie i wnioski 1. Z analizy warunków geologicznych, hydrogeologicznych i budowlanych wynika, że na odcinku Lębork Strzebielino, korzystniejszym wariantem pod względem warunków gruntowo-wodnych jest wariant II w stosunku do III, ze względu na mniejszy udział gruntów organicznych i pylastych. 2. Na odcinku Strzebielino-Obwodnica Trójmiasta warunki dla wszystkich wariantów są zbliżone. Dominują warunki przeciętne i dobre, lokalnie tylko (w dolinach rzek) trudne. 3. Pod względem wpływu inwestycji na środowisko wód podziemnych, najkorzystniejszym wariantem jest wariant III gdyż w najmniejszym stopniu przebiega przez obszary GZWP. 4. em optymalnym pod względem warunków gruntowo-wodnych z jednoczesnym uwzględnieniem wpływu inwestycji na środowisko wód podziemnych wydaję się być wariant II w połączeniu z grupą wariantów A, charakteryzujący się dużym udziałem gruntów kategorii G1 (70%), dobrych warunków budowlanych (65%) i jednocześnie dobrymi parametrami w zakresie zagrożenia wód podziemnych (70% przebiega poza obszarem GZWP). 27