Załcznik do Uchwały Nr 230/08 Zarzdu Powiatu Pabianickiego z dnia 12.05.2008 r. REGULAMIN ORGANIZACYJNY DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W KONSTANTYNOWIE ŁÓDZKIM, ul. BECHCICE 3
Na podstawie nastpujcych aktów prawnych: Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593 z póniejszymi zmianami). Rozporzdzenie Ministra Polityki Socjalnej z dnia 19 padziernika 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. Nr 217, poz. 1837). Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535 z pón. zmianami). Statut DPS uchwała Rady Powiatu Pabianickiego nr LXXVII/355/06 z 7 wrzenia 2006. Wprowadza si regulamin organizacyjny Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie Łódzkim w nastpujcym brzmieniu. I Przepisy wstpne 1 Regulamin ustala organizacj i zasady funkcjonowania Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie Łódzkim oraz zwizane z tym prawa i obowizki mieszkaców. 2 Ilekro w regulaminie jest mowa o: Domu - naley przez to rozumie Dom Pomocy Społecznej dla przewlekle psychicznie chorych w Konstantynowie Łódzkim ul. Bechcice 3. Mieszkacu - naley przez to rozumie osob mieszkajc w Domu 3 1. Dom jest samodzieln powiatow jednostk organizacyjn, nad której działalnoci nadzór sprawuje Starosta Pabianicki przy pomocy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 2. Domem zarzdza i reprezentuje go na zewntrz dyrektor. 3. Z dyrektorem stosunek pracy nawizuje i rozwizuje Starosta Pabianicki na wniosek dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 4. Dyrektor kieruje Domem przy pomocy: a) zastpcy dyrektora, b) głównego ksigowego, c) kierownika Gospodarstwa Pomocniczego, d) kierowników działów.
Szczegółowy schemat organizacyjny Domu i zadania komórek organizacyjnych ustala dyrektor Domu (załczniki 1 i 2 do Regulaminu). 4 1. Dom prowadzi gospodark finansow w oparciu o plan finansowy opracowany przez dyrektora i głównego ksigowego. 2. Roczny plan finansowy oraz sprawozdanie z realizacji tego planu zatwierdza Zarzd Powiatu Pabianickiego. 3. W toku wykonywania planu finansowego obowizuj zasady gospodarki finansowej okrelone w aktualnie obowizujcych przepisach regulujcych zasady finansów publicznych. 4. Dom prowadzi krótkookresowe usługi opiekucze w oparciu o umow cywilnoprawn pomidzy zainteresowanym lub po wyraeniu przez zainteresowanego zgody jego rodzin, a Domem w odniesieniu do miejsc, na które brak jest osób oczekujcych na umieszczenia na podstawie decyzji skierowujcej wydanej przez organ gminy. 4a. Zasady pobytu w ramach krótkookresowych usług opiekuczych okrela regulamin wiadczenia krótkookresowych usług opiekuczych wprowadzony zarzdzeniem dyrektora Domu. 4b. Wzór umowy o wiadczenie krótkookresowych usług opiekuczych stanowi załcznik do regulaminu wiadczenia krótkookresowych usług opiekuczych. 4c. Odpłatno za pobyt w Domu w ramach krótkookresowych usług opiekuczych ustalana jest przez dyrektora Domu jednorazowo na okres 12 miesicy nie póniej ni do 30 kwietnia danego roku. Odpłatno wynosi nie mniej ni 60% a nie wicej ni 100% redniego miesicznego kosztu utrzymania w placówce liczonego zgodnie z art. 6 pkt 15 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. 4d. Wysoko opłaty za wiadczenie krótkookresowych usług opiekuczych, o której mowa w p.pkt 4d wymaga akceptacji dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pabianicach. 4e. Opłata za wiadczenie krótkookresowych usług opiekuczych jest dochodem Powiatu realizowanym przez Dom Pomocy Społecznej w Konstantynowie Łódzkim. II Zadania Domu 5
Dom Pomocy Społecznej w Konstantynowie Łódzkim jest placówk stacjonarn stałego pobytu zapewniajcy całodobowa opiek osobom przewlekle psychicznie chorym. Dom przeznaczony jest dla kobiet. 6 1. Dom wiadczy usługi bytowe, opiekucze, wspomagajce i edukacyjne na poziomie obowizujcego standardu, w zakresie i formach wynikajcych z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywajcych, zwanych dalej mieszkacami domu. 2. Organizacja Domu, zakres i poziom wiadczonych usług uwzgldnia w szczególnoci wolno, intymno, godno i poczucie bezpieczestwa mieszkaców domu oraz stopie ich fizycznej i psychicznej sprawnoci. Zujcego standardu 3. W szczególnoci Dom zapewnia: miejsce zamieszkania wyposaone w niezbdny sprzt, meble oraz podstawowe rodki higieny osobistej, utrzymanie czystoci przestrzeni mieszkalnej, wyywienie, równie dietetyczne zgodnie z zaleceniami lekarza w ramach obowizujcych norm ywienia, opiek pielgniarsk, pomoc w korzystaniu z opieki duszpasterskiej, terapi zajciow i prac stosown do moliwoci psychofizycznych, dostp do dóbr kultury, owiaty i rekreacji, niezbdn pomoc w załatwianiu spraw osobistych, pomoc w kontaktach z otoczeniem, bezpieczne przechowywanie rodków pieninych i przedmiotów wartociowych. 4. wiadczone usługi maj na celu zapewnienie mieszkacom bezpieczestwa oraz moliwoci zaspokajania podstawowych potrzeb materialnych, spokoju, i komfortu emocjonalnego, zarówno na terenie Domu jak i w czasie zaj organizowanych poza Domem. 5. Okrelaniem indywidualnych potrzeb poszczególnych mieszkaców Domu zajmuje si zespół terapeutyczno-opiekuczy składajcy si w z pracowników Domu, którzy bezporednio zajmuj si wspieraniem mieszkaców. Do podstawowych zada zespołu terapeutyczno-opiekuczego naley opracowywanie indywidualnych planów wspierania mieszkaców oraz wspólna z mieszkacami ich realizacja.
6. Dom w całoci pokrywa wydatki zwizane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkacom oraz zaspokajaniem ich niezbdnych potrzeb bytowych i społecznych. 7. Dom umoliwia i organizuje mieszkacom pomoc w korzystaniu ze wiadcze zdrowotnych przysługujcym im na podstawie obowizujcych przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. 8. Dom pokrywa opłaty ryczałtowe i czciow odpłatno do wysokoci limitu ceny przewidziane w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. III Przyjcie nowego mieszkaca 7 1. Przyjcie nowego mieszkaca nastpuje na podstawie decyzji wydanej przez starost powiatu pabianickiego. 2. Opłata za pobyt w Domu jest ustalana w decyzji jak wydaje organ gminy właciwej dla miejsca zamieszkania osoby w dniu kierowania do domu pomocy społecznej. 3. Przyjcie mieszkaca nastpuje w terminie uzgodnionym z zainteresowanym lub jego rodzin. 4. W razie niemonoci umieszczenia w Domu z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia si osob o wpisaniu na list oczekujcych oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na przyjcie. 5. W miar moliwoci dom utrzymuje kontakt z kandydatem na mieszkaca Domu i zaznajamia go z Domem. Kandydat z którym nie mona nawiza kontaktu, lub który nie moe lub nie chce przyby do domu w wyznaczonym terminie moe by pominity w biecej kwalifikacji. 8 Nowoprzybyli mieszkacy s przyjmowani przez dyrektora lub wyznaczon przez niego osob przyjmujc. Zostaj zapoznani z obowizujcym regulaminem organizacyjnym Domu, ze swoimi prawami i obowizkami oraz zasadami organizacji ycia w Domu. Owiadczenie o zaznajomieniu si z treci regulaminu zaopatrzone w podpis mieszkaca i dat zostaje dołczone do akt mieszkaca. 9 Nowoprzybyli mieszkacy zostaj poinformowani przez pracownika socjalnego o moliwoci korzystania z depozytu przedmiotów wartociowych oraz o zasadach
jego funkcjonowania, które okrela ustalony przez dyrektora Domu regulamin depozytów. 10 Nowoprzybyli mieszkacy po upływie okresu adaptacji ( 1 2 miesice) w którym to okresie winni by otoczeni szczególn trosk i uwag pracowników proszeni s o wskazanie wybranego przez siebie pracownika pierwszego kontaktu. 11 Nie póniej ni w terminie 6 miesicy od przyjcia nowego mieszkaca powinien by przygotowany indywidualny plan jego wspierania w czasie pobytu w Domu. IV Pobyt w Domu Pomocy Społecznej 12 1. Pobyt mieszkaca w Domu jest płatny w wysokoci okrelonej w aktualnych przepisach. 2. Opłata za pobyt w Domu jest obowizkowa. Nie opłacanie pobytu lub opłacanie go w niepełnej wysokoci moe skutkowa utrat prawa do miejsca w Domu. 13 1. Mieszkaniec Domu moe przebywa czasowo poza Domem (urlop). O terminie nieobecnoci naley poinformowa dyrektora Domu w formie pisemnej co najmniej na 3 dni robocze wczeniej. 2. Pobyt szpitalny nie wymaga pisemnego uzgodnienia z dyrektorem Domu. 14 1. Mieszkaniec Domu a take inna osoba obowizana do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeeli mieszkaniec Domu przebywa u tej osoby, nie ponosz opłat za okres nieobecnoci mieszkaca domu nieprzekraczajcej 21 dni w roku kalendarzowym. 2. Pobiera si opłat za dni nieobecnoci nie uzgodnionej w trybie okrelonym w 12 pkt. 1 niniejszego regulaminu, chyba e, dotyczy to koniecznoci hospitalizacji, bd udowodnionych, nagłych przypadków losowych. 15
Mieszkacy Domu mog za zgod dyrektora umieci w przydzielonych im pokojach własne meble i przedmioty pod warunkiem, e nie bd one ogranicza swobód innych mieszkaców, oraz utrudnia utrzymanie porzdku. 16 Mieszkacy powinni złoy do depozytu przedmioty wartociowe nie bdce w codziennym uytku, lub o których bezpieczestwo nie jest w pełni w stanie zadba sam mieszkaniec. Dom nie ponosi odpowiedzialnoci za przedmioty wartociowe i rodki pienine nie złoone do depozytu. 17 1. Na terenie Domu obowizuje zakaz spoywania alkoholu i rodków odurzajcych. 2. W stosunku do osób naduywajcych alkoholu dyrektor Domu moe zastosowa kary okrelone w niniejszym regulaminie. 18 Sprawy mieszkaców Domu, którzy w sposób racy naruszaj zasady zawarte w regulaminie organizacyjnym, bd indywidualnie rozpatrywane przez dyrektora Domu w porozumieniu z samorzdem mieszkaców, lub dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. V Zespół terapeutyczno opiekuczy 19 W czasie pobytu w Domu, kady mieszkaniec otoczony jest szczególn opiek i korzysta z pomocy: 1. pracownika pierwszego kontaktu jest to osoba wybrana przez mieszkaca obdarzona przez podopiecznego szczególnym zaufaniem, do której zwraca si ze wszystkimi swoimi problemami i uwagami. Sprawy zgłoszone do pracownika pierwszego kontaktu załatwiane s w czci przez niego samego, a czci przekazywane właciwym pracownikom, 2. opiekunów udzielaj pomocy mieszkacom szczególnie w zakresie czynnoci codziennych takich jak: mycie si, ubieranie, spoywanie posiłków, spacer itp., 3. pracowników socjalnych pomagaj w prowadzeniu spraw urzdowych mieszkaców, utrzymywaniu kontaktów z rodzinami, sdem rodzinnym, rozliczaniu odpłatnoci za pobyt w Domu, 4. psychologów - wiadcz usługi z zakresu diagnozy i terapii psychologicznej, współpracuj przy tworzeniu indywidualnego planu wsparcia mieszkaca, ułatwiaj adaptacj i rozwizuj konflikty,
5. pielgniarek wiadcz usługi pielgnacyjne, karmi osoby lece, utrzymuj higien osobista mieszkaców lecych, 6. terapeutów, instruktorów k-o organizujcych rónorodne formy terapii i spdzania czasu wolnego, 7. pokojowych dbajcych o zachowanie czystoci i pomagajcych w jej utrzymaniu. - pomagajcych równie poprzez karmienie i utrzymanie czystoci podczas posiłku, 8. dyrektora Domu który dba o kształtowanie właciwej atmosfery w DPS, prawidłowo wzajemnych stosunków pomidzy mieszkacami, a pracownikami oraz właciwy standard usług wiadczonych przez Dom. 20 1. Pracownicy wymienieni w 19 tworz zespół terapeutyczno-opiekuczy Domu. Do zespołu, decyzj dyrektora, mog by w miar potrzeby włczeni inni pracownicy lub współpracownicy Domu. 2. Nadzór metodyczny i merytoryczny nad obowizujc form indywidualnych planów wsparcia mieszkaców, ich przygotowaniem i rozliczeniem, pełni Rada Metodyczna, której członkowie s powoływani przez dyrektora Domu. 3. Pracownicy pierwszego kontaktu s zorganizowani w grupach (podzespołach terapeutyczno-opiekuczych) prowadzonych przez Liderów, dowiadczonych pracowników o szczególnych predyspozycjach do działania w grupie. 4. Do zada liderów zespołu terapeutyczno-opiekuczego naley szczególnie: opracowanie indywidualnych planów wsparcia mieszkaca przy udziale pracowników pierwszego kontaktu, psychologa i terapeutów, monitorowanie realizacji planu, modyfikacja planu w razie potrzeby wynikajcej ze zmiany sytuacji zdrowotnej, materialnej lub społecznej mieszkaca. 5. Pracownicy zespołu terapeutyczno-opiekuczego uczestnicz co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora Domu szkoleniach na temat praw mieszkaca oraz kierunków prowadzonej terapii, a take metod pracy z mieszkacami. 21 1. Indywidualny plan wsparcia mieszkaca jest opracowywany dla wszystkich podopiecznych i zawiera: a) okrelenie stopnia zapotrzebowania na usługi wiadczone przez Dom z uwzgldnieniem indywidualnych potrzeb i moliwoci psychofizycznych b) okrelenie celów opieki poprzez wyznaczenie: - celów długoterminowych (perspektywicznych), - celów krótkoterminowych
c) wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizacj celów: pracownik pierwszego kontaktu i lider d) dokumentacj realizacji wyznaczonych celów zarówno w ramach pracy biecej jak i okresowej kontroli zakresu wiadczonych usług oraz realizacji celów wyznaczonych w planie. 2. Opracowanie planu opieki indywidualnej oraz działania bdce realizacj wyznaczonego zakresu usług w kierunku realizacji celów s koordynowane przez lidera. 3. Indywidualne plany wspierania mieszkaców s zatwierdzane przez Rad Metodyczn zespołu terapeutyczno-opiekuczego. 4. Indywidualny plan wsparcia mieszkaca powinien by, jeli pozwala na to stan psychofizyczny podopiecznego, opracowany z jego udziałem, przez niego przyjty. VI Prawa i obowizki mieszkaców 22 1. Najwaniejszym i podstawowym prawem mieszkaca jest poszanowanie jego godnoci, niezalenoci i indywidualnoci poprzez podmiotowe traktowanie i partnerstwo ze strony personelu. Kady mieszkaniec musi pamita, e jego prawa nie s nieograniczone i w szczególnoci kocz si tam, gdzie rozpoczynaj si prawa innych mieszkaców. 2. Kady mieszkaniec ma prawo do korzystania na równych prawach: a) z usług wiadczonych przez Dom takich jak: opieka pielgniarska, duszpasterska, udział w imprezach kulturalno-rozrywkowych, wycieczkach, turnusach rehabilitacyjnych, terapii zajciowej itp., b) z usług których Dom nie wiadczy, ale organizuje korzystanie z nich jak: opieka lekarska, rehabilitacja lecznicza, zaopatrzenie w leki itp. 3. Mieszkaniec ma prawo do decydowania o sprawach dotyczcych jego osoby, pełnej informacji dotyczcej stanu zdrowia oraz sytuacji prawnej. 4. Mieszkacy Domu maj prawo do organizowania samorzdu mieszkaców. 6. Mieszkacy Domu maj prawo do przyjmowania odwiedzin krewnych i znajomych codziennie w godzinach pomidzy 10.00 a 19.00. Ewentualne przedłuenie wizyty wymaga zgody współmieszkaców jeeli wizyta jest przyjmowana w pokoju oraz zgody dyurujcego pracownika. 7. Mieszkacy maj prawo zgłaszania skarg i wniosków do dyrekcji Domu. 8. Dom zapewnia co najmniej 3 posiłki dziennie w tym posiłki dietetyczne zgodnie ze wskazaniem lekarza i dostp do drobnych posiłków i napojów midzy posiłkami. 9. Mieszkacy maj moliwo swobodnego praktykowania swojej religii i korzystania z usług kapłaskich na terenie Domu oraz swobodnego uczestnictwa w obrzdach religijnych w rodowisku.
10. Mieszkacy maj moliwo rezygnacji z pobytu w Domu z wyjtkiem osób ubezwłasnowolnionych i kierowanych na podstawie orzeczenia Sdu Rodzinnego. 23 1. Do obowizków mieszkaca Domu, z zastrzeeniem ust. 2, naley przestrzeganie regulaminu organizacyjnego, a w szczególnoci: a) współdziałanie z personelem w zaspokajaniu swoich podstawowych potrzeb, b) dbało w miar moliwoci o higien osobist, wygld zewntrzny oraz porzdek w swoich rzeczach i wokół siebie, c) przestrzeganie norm i zasad współycia w społecznoci, d) przestrzeganie zarzdze porzdkowych, e) przyczynianie si do dobrej atmosfery w Domu, f) dbało o mienie Domu, g) ponoszenie opłaty za pobyt w Domu według obowizujcych przepisów, h) przebywanie w Domu w godzinach nocnych tj. od 22.00 do 7.00, i) palenie papierosów tylko w miejscach wydzielonych. 2. Obowizki mieszkaca Domu nie mog by nadmierne w stosunku do jego indywidualnych moliwoci. VII Sankcje przewidziane za nieprzestrzeganie regulaminu organizacyjnego 24 W odniesieniu do mieszkaców, którzy nie przestrzegaj zasad regulaminu organizacyjnego mog by zastosowane : 1. Kary porzdkowe: a) nagana ustna w obecnoci innych mieszkaców, b) nagana pisemna załczona do akt mieszkaca 2. Cofnicie decyzji przyznajcej prawo do zamieszkania i korzystania z usług Domu 25 1. Kary porzdkowe znajduj zastosowanie szczególnie do mieszkaców, którzy nie przestrzegaj regulaminu organizacyjnego poprzez: a) umylne niedbalstwo i niszczenie wyposaenia Domu, b) spoywanie alkoholu, c) wszczynanie awantur, bójek i prowokowanie innych zatargów, d) kradzie pienidzy lub przedmiotów osobistych innym mieszkacom, e) kradzie lub niszczenie mienia Domu, f) niewłaciwe zachowanie si poza Domem w czasie wycieczek, wyjazdów okolicznociowych itp.,
g) przebywanie poza Domem w godzinach nocnych bez wczeniejszego powiadomienia, h) przebywanie poza Domem przez dłuszy czas bez uzgodnienia urlopu i podania miejsca pobytu. 2. Jeeli mieszkaniec dopuci si kradziey w stosunku do współmieszkaca lub mienia Domu jest zobowizany do zwrotu przedmiotów lub ich równowartoci. 26 Decyzje o udzieleniu kary porzdkowej podejmuje dyrektor Domu. 27 W przypadku mieszkaca, który uporczywie nie przestrzega zasad okrelonych w regulaminie organizacyjnym domu Pomocy Społecznej i w stosunku do którego bezskutecznie stosowano kary porzdkowe okrelone w regulaminie, dyrektor Domu moe wnioskowa do dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie o cofnicie decyzji przyznajcej prawo do zamieszkania i korzystania z usług Domu. 28 W przypadku nie przestrzegania zasad regulaminu organizacyjnego w pomieszczeniach mieszkalnych, mog zosta zastosowane nastpujce działania: 1. wejcie do pokoju mieszkaca bez jego zgody, jeeli zaistniało podejrzenie o spoywanie napojów alkoholowych lub innych rodków odurzajcych oraz konfiskata tych substancji w razie stwierdzenia ich przechowywania, 2. wejcie do pokoju mieszkaca bez jego zgody w przypadku hałaliwego i wulgarnego zachowania, zakłócania spokoju i bezpieczestwa innych mieszkaców oraz podjcie działa majcych na celu przywrócenie spokoju i bezpieczestwa, 3. wejcie do pokoju mieszkaca bez jego zgody w przypadku ewidentnego nieprzestrzegania higieny osobistej i czystoci pomieszczenia mieszkalnego w celu dokonania niezbdnych zabiegów porzdkowych i higienicznych, 4. wejcie do pokoju mieszkaca bez jego zgody w przypadku awarii urzdze sanitarnych, elektrycznych bd włczenia si systemu alarmowego p.po., dla usunicia awarii. 29 Decyzj o podjciu działa okrelonych w 28 podejmuje dyrektor Domu, a w razie jego nieobecnoci pracownik, który stwierdza zaistnienie okolicznoci wymienionych w 25 niniejszego regulaminu.
VIII Samorzd mieszkaców 30 1. Mieszkacy Domu Pomocy Społecznej mog wybiera sporód siebie samorzd mieszkaców. 2. Wybór samorzdu mieszkaców odbywa si w czasie ogólnego zebrania mieszkaców, poprzez jawne głosowanie. O zebraniu wyborczym mieszkacy informuj dyrektora Domu, który stwierdza poprawno i wano wyborów. Na wniosek mieszkaców moe on równie pomóc w przeprowadzeniu wyborów. 3. Samorzd mieszkaców wybierany jest na czas nieokrelony. 4. Odwołanie członka samorzdu mieszkaców odbywa si w czasie ogólnego zebrania mieszkaców poprzez jawne głosowanie. 31 Do zada samorzdu mieszkaców Domu naley w szczególnoci: 1. pomaganie dyrektorowi Domu w kształtowaniu i rozwijaniu właciwych stosunków midzy mieszkacami Domu oraz właciwych relacji midzy personelem, a mieszkacami, 2. współuczestniczenie w podejmowaniu decyzji dotyczcych planowanych wycieczek, turnusów rehabilitacyjnych i imprez kulturalno rozrywkowych, 3. informowanie dyrektora Domu o uwagach mieszkaców dotyczcych funkcjonowania Domu i pracy personelu, 4. współdecydowanie w podejmowaniu decyzji o udzieleniu kary regulaminowej w stosunku do mieszkaców nie przestrzegajcych zasad regulaminu organizacyjnego, 5. organizowanie odwiedzin u mieszkaców przebywajcych dłuszy czas w szpitalu, 6. organizowanie i odbywanie regularnych spotka z kierownictwem Domu. IX Inne ustalenia 32 1. Wnioski lub skargi na ewentualne niewłaciwe wykonywanie zada Domu lub postpowanie personelu, mieszkacy lub inne zainteresowane osoby składaj dyrektorowi Domu. 2. Jeeli sposób załatwienia skargi budzi wtpliwoci lub gdy skarga dotyczy dyrektora Domu mieszkacy maj prawo zwróci si Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pabianicach lub Wydziału Polityki Społecznej Urzdu Wojewódzkiego w Łodzi.
33 1. Regulamin organizacyjny podaje si do wiadomoci mieszkaców Domu poprzez wywieszenie na tablicy ogłosze. 2. Regulamin wchodzi w ycie z dniem podpisania. Konstantynów Ł............