Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 10 września 2013 USA: stymulus Demokratów vs. zacieśnienie Republikanów 1 9 września skończyła się wakacyjna przerwa Kongresu USA; najpilniejsze sprawy, którymi muszą zająć się amerykańscy politycy poza Syrią to budżet na 2014 r. (wraz z projektem ram finansowych na kolejne 10 lat) oraz limit zadłużenia Rozbieżności między rozważanymi obecnie projektami budżetu na 2014r. są bardzo istotne; od stymulusu fiskalnego o wartości +0,5 PKB (projekt Demokratów) do zacieśnienia fiskalnego w skali -1,0 PKB (projekt Republikanów) W przypadku braku porozumienia co do kształtu budżetu przed końcem września, tymczasowo, będzie obowiązywać prowizorium budżetowe (bliższe projektowi Republikanów) 1 października rozpoczyna się w USA nowy (2014) rok podatkowy, na który jak dotąd nie uchwalono wiążącego budżetu. W poprzednich miesiącach pojawiły się co najmniej cztery propozycje planów budżetowych na 2014 i kolejne 10 lat; propozycje obu głównych partii przedstawione przez Senat i Izbę Reprezentantów, propozycja administracji prezydenckiej oraz propozycja niezależnego think-tanku CRFB. Zasadnicze różnice między głównymi propozycjami budżetu (prezydencką i republikańską) dotyczą: (1) rozłożenia obciążeń w ramach konsolidacji finansów publicznych (Republikanie postulują kontynuację sekwestracji w dotychczasowym tempie Demokraci opowiadają się za zwiększeniem dochodów podatkowych), (2) docelowego poziomu deficytu budżetowego i (3) tempa ograniczania zadłużenia publicznego. Kongres ma 20 dni na uchwalenie budżetu. Głównym założeniem republikańskiego projektu budżetu jest utrzymanie cięć w wydatkach publicznych w tempie zbliżonym do przewidzianego w procesie sekwestracji. Różnica w przewidywanym poziomie wydatków między projektem Republikanów a budżetem prezydenckim na 2014 r. wynosi ponad 200 mld USD (1,3 PKB), ale rośnie do ponad 700 mld USD (2,7 PKB) w 2023 r. Znacznie mniejsze różnice (w ujęciu kwotowym) dotyczą strony dochodowej budżetów proponowanych przez Partię Republikańską i prezydenta. Administracja prezydencka przewiduje bowiem ukształtowanie się dochodów budżetu federalnego na poziomie o 66 mld USD wyższym niż w założeniach projektu Wykres dnia: Impuls fiskalny* w USA w 2014 r. wg różnych propozycji 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6-0,8-1,0 PKB propozycja Republikanów scenariusz podstawowy CBO propozycja prezydencka zacieśnienie polityki budżetowej propozycja Demokratów Źródło: szacunki własne. *prognozowana (implikowana) zmiana pierwotnego deficytu strukturalnego w 2014r. Główny Ekonomista Radosław Bodys radoslaw.bodys@pkobp.pl tel. 22 521 80 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Kamil Cisowski Ekonomista (ceny) tel. 22 521 68 64 Piotr Pękała Ekonomista (zagranica) tel. 22 521 81 34 Michał Rot Ekonomista (sfera realna) tel. 22 580 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista (rynek pracy) tel. 22 521 81 28 www.serwisrynkowy.pkobp.pl 2012 2013 Realny PKB () 1,9 1,2 Produkcja przemysł. (:) 1,4 1,0 Stopa bezrobocia () 13,4 14,2 Inflacja CPI () 3,7 1,1 Inflacja bazowa () 2,2 1,2 Podaż pieniądza M3 (:) 4,5 4,0 Deficyt obrotów bieżących (: PKB) -3,5-1,8 Deficyt fiskalny (PKB) -3,9-5,0 Dług publiczny (:PKB) 55,6 57,5 Stopa referencyjna () 4,25 2,50 EUR-PLN* 4,09 4,15 Źródło: GUS, NBP, MF, Prognozy PKO BP (DAE); *Prognozy PKO BP (BSR); Wg. metodologii ESA95.
Republikanów (czyli o ~0,5: PKB w całym horyzoncie do 2023 r.). Z różnic w proponowanych poziomach dochodów i wydatków wynikają rozbieżności w docelowym poziomie deficytu (0,0: PKB w budżecie Republikanów wobec 2,1: w projekcie prezydenckim na koniec 2023 r.) oraz długu publicznego (odpowiednio 54,8 PKB i 69,8 PKB). Implikowane przez poszczególne projekty zmiany pierwotnego salda strukturalnego budżetu federalnego są równie rozbieżne i mogą oznaczać; (1) dalsze zacieśnienie polityki fiskalnej w 2014 r. (projekt Republikanów), (2) zatrzymanie konsolidacji (projekt prezydencki), bądź (3) poluzowanie polityki fiskalnej (propozycja Demokratów). W przypadku braku porozumienia co do kształtu budżetu przed końcem września (w naszej ocenie bardzo prawdopodobny scenariusz), przez pewien czas (kilka dni/tygodni nowego roku podatkowego) będzie obowiązywać prowizorium budżetowe (ang. continuing resolution). (NB. prowizorium jest narzędziem używanym często - od 1975 r. tylko czterokrotnie udało się uchwalić budżet federalny na czas). W takim przypadku wydatki budżetu federalnego będą realizowane na poziomie poprzedniego roku podatkowego, lub zgodnie z zasadami przewidywanymi przez proces sekwestracji. W każdym przypadku takie rozwiązanie będzie bardziej zbliżone do preferencji Republikanów niż administracji prezydenckiej. Konieczność zaangażowania Kongresu w decyzję odnośnie do ewentualnej interwencji w Syrii zwiększyło prawdopodobieństwo wprowadzenia prowizorium. Podobnie jak w ostatnich latach silną kartą przetargową dla Republikanów w negocjacjach nad budżetem jest konieczność podniesienia limitu zadłużenia. (NB. od 1970 r. limit został podniesiony 62 razy). Departament Skarbu wyczerpał możliwość zaciągania kolejnych zobowiązań w maju 2013 r. i obecnie finansuje poszczególne agencje federalne korzystając z rezerw płynności. Przewiduje się, że na przełomie września i października wyczerpią się również i te, niestandardowe, możliwości działania. W przypadku wprowadzenia prowizorium budżetowego musi nastąpić podniesienie ograniczenia długu w przeciwnym przypadku nie udałoby się uniknąć zatrzymania pracy przynajmniej niektórych agencji rządowych. Tym razem jednak nawet w przypadku osiągnięcia limitu zadłużenia ryzyko zdarzenia kredytowego jest niewielkie z tytułu umożliwienia Departamentowi Skarbu rolowania długu (ustawa z maja 2013r.). USA alternatywne scenariusze dla budżetu federalnego: (1) wydatki 24 23 22 21 20 19 18 17 (2) dochody 20 19 18 17 (3) dług publiczny 80 75 70 65 60 55 50 PKB 2014 2016 2018 2020 2022 PKB "Path Forward" propozycja prezydencka scenariusz podstawowy CRBF scenariusz podstawowy CBO propozycja Republikanów propozycja Demokratów 2014 2016 2018 2020 2022 PKB "Path Forward" propozycja prezydencka scenariusz podstawowy CRBF scenariusz podstawowy CBO propozycja Republikanów propozycja Demokratów "Path Forward" propozycja prezydencka scenariusz podstawowy CRBF scenariusz podstawowy CBO propozycja Republikanów propozycja Demokratów 2014 2016 2018 2020 2022 Źródło: CBO, CRFB, House of Representatives Committee on the Budget, US Senate Budget Committee Limit zadłużenia w USA 18 Źródło: Reuters DataStream, CBO, Federal Reserve Bank of St. Louis, PKO Bank Polski 2 15 12 9 6 3 bln USD Limit zadłużenia Wartość długu podlegającego ograniczeniu sty-00 sty-02 sty-04 sty-06 sty-08 sty-10 sty-12 Proces budżetowy w USA zawieszenie obowiązywania limitu proces budżetowy w USA - 2013 między lutym a majem 2013 4 lutego zawieszenie obowiązywania limitu zadłużenia do 18 maja 1 marca początek sekwestracji 15 marca IR i Senat przedstawiły swoje (odrębne) projekty budżetu na rok fiskalny 2014 21 marca przegłosowanie projektu budżetu na 2014 w IR (projekt IR odzucony przez Senat 22 marca) 23 marca przegłosowanie projektu budżetu na 2014 w Senacie (projekt Senatu skierowany do IR) 10 kwietnia administracja prezydencka przedstawiła projekt budżetu na rok fiskalny 2014 IR przegłosowuje ustawę umożliwiającą zaciąganie zobowiązań na poczet spłaty 10 maja zapadających obligacji skarbowych oraz płatności z tytułu ochrony w ramach Opieki Społecznej nawet w przypadku osiągnięcia limitu zadłużenia 19 maja wznowienie obowiązywania limitu zadłużenia (od razu wiążącego) i początek "nadzwyczajnych działań" Departamentu Skarbu 11 czerwca S&P podniósł ocenę perspektywy ratingu kredytowego USA do stabilnej z negatywnej 3 sierpnia początek letniej przerwy w pracy Kongresu 2 września początek potencjalnych problemów płynnościowych w przypadku niepodniesienia limitu zadłużenia 9 września koniec letniej przerwy w pracy Kongresu 1 października początek roku budżetowego 2014
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP Komentarz Piątek 06.09. Produkcja przemysłowa (lip) 12:00 GER 2,0 m/m -0,1 m/m -1,7 m/m Zmiana zatrudnienia w sektorze pozarolniczym (sie) 14:30 USA 104 tys. 180 tys. 169 tys. Stopa bezrobocia (sie) 14:30 USA 7,4 7,4 7,3 Środa 11.09. Inflacja CPI (sie) 8:00 GER 1,9 r/r 1,5 r/r -- Saldo rachunku obrotów bieżących (lip) Czwartek 12.09. 14:00 POL 574 mln EUR 58 mln EUR -20 mln EUR Produkcja przemysłowa (sie) 11:00 EMU 0,7 m/m 0,3 m/m Liczba nowych bezrobotnych 14:30 USA 323 tys. -- -- Piątek 13.09. Bilans handlu zagranicznego (lip) 11:00 EMU 17,3 mld EUR 19,3 mld EUR -- Inflacja CPI (sie) 14:00 POL 1,1 r/r 1,1 r/r 1,1 r/r Podaż pieniądza M3 (sie) 14:00 POL 6,6 r/r 6,3 r/r 6,3 r/r Sprzedaż detaliczna (sie) 14:30 USA 0,2 m/m 0,2 m/m -- Indeks Uniwersytetu Michigan (wrz, wst.) 15:55 USA 82,1 pkt. 82,0 pkt. -- Źródło: GUS, Reuters, NBP, ankieta Parkietu, ankieta Reuters, PKO Bank Polski, szare pola oznaczają prognozę PKO BP. Mimo ostatniego spadku, produkcja przemysłowa w Niemczech pozostanie na wysokim poziomie, sygnalizując dalszy wzrost dynamiki PKB w 3q. Skumulowana poprawa sytuacji na rynku pracy w ostatnich 12 miesiącach oraz dalszy spadek stopy bezrobocia będą naszym zdaniem wystarczające dla FOMC do podjęcia decyzji o zmniejszeniu tempa skupu aktywów na posiedzeniu we wrześniu, choć skala tej zmiany będzie symboliczna. Inflacja w strefie euro pozostanie na obniżonym poziomie w przewidywalnej przyszłości, pozwalając radzie EBC na utrzymanie stóp procentowych na rekordowo niskim poziomie. Lipiec był najprawdopodobniej drugim miesiącem wzrostu wartości eksportu. Import mógł jednak wzrosnąć w większej skali redukując nadwyżkę salda handlowego. Dołek produkcji przemysłowej w strefie euro przypadał na przełom 2012 i 2013 r., Druga połowa roku powinna cechować się przyspieszeniem produkcji. Liczba podań o zasiłek dla bezrobotnych pozostaje w trendzie spadkowym wskazując na utrwalenie wzrostu zatrudnienia w umiarkowanym tempie. Wzrost popytu zagranicznego powinien być jednym z kluczowych czynników ożywienia gospodarczego w strefie euro. Lekki wzrost dynamiki inflacji bazowej (do 1,5 r/r w sierpniu wobec 1,4 r/r w lipcu) zostanie w naszej opinii częściowo zrównoważony przez mniejsze od wzorca sezonowego spadki cen żywności i relatywnie stabilne ceny paliw w sierpniu Przewidujemy, że do wzrostu podaży pieniądza w skali miesiąca przyczynił się wzrost depozytów gospodarstw domowych, NIF i przedsiębiorstw Sprzedaż detaliczna w USA znajduje się we wzrostowym trendzie zbliżonym do przedkryzysowego. Pozytywne nastroje wśród gospodarstw domowych stanowią potwierdzenie korzystnego trendu na rynku pracy. 3
Dane i prognozy makroekonomiczne 13-maj 13-cze 13-lip 13-sie 3q12 4q12 1q12 2q13 2012 2013 Sfera realna PKB ( r/r) x x x x 1,3 0,7 0,5 0,8 1,9 1,2 Popyt krajowy ( r/r) x x x x -0,8-1,6-0,9-1,9-0,2 0,1 Spożycie indywidualne (: r/r) x x x x 0,2-0,2 0,0 0,2 0,8 0,6 Inwestycje w środki trwałe (: r/r) x x x x -1,7-4,1-2,0-3,8-0,8-2,4 Sprzedaż krajowa (: r/r)* x x x x 0,1-1,3-0,3 0,0 0,3-0,2 Zapasy (pkt. proc.) x x x x -0,9-0,3-0,5-1,9-0,5 0,3 Eksport netto (pkt. proc.) x x x x 2,1 2,4 1,4 2,5 2,1 1,1 Produkcja przemysłowa (: r/r) -1,8 3,0 6,3 1,1 0,0-2,1-2,0 1,3 1,4 1,0 Produkcja budow.-montażowa (: r/r) -27,5-18,3-5,2-7,1-11,0-12,6-15,1-23,0-5,1 x Sprzedaż detaliczna (: r/r) 0,5 1,8 4,3 2,3 5,3 1,1 0,4 0,7 6,4 x PKB (mld PLN) x x x x 394 442 378 396 1595 1653 Rynek Pracy Stopa bezrobocia () 13,5 13,2 13,1 13,1 12,4 13,4 14,3 13,2 13,4 14,2 Zatrudnienie ( r/r) -0,9-0,8-0,7-0,6 0,0-0,3-0,8-0,9 0,1-0,7 Wynagrodzenie ( r/r) 2,3 1,4 3,5 2,1 2,2 2,6 2,1 2,2 3,4 2,5 Procesy inflacyjne Inflacja CPI ( r/r) 0,5 0,2 1,1 1,1 3,8 2,4 1,0 0,2 3,7 1,1 Inflacja bazowa ( r/r) 1,0 0,9 1,4 1,5 1,9 1,4 1,0 0,9 2,2 1,2 15: średnia obcięta (: r/r) 1,1 0,8 1,0 x 3,7 2,5 1,3 0,8 3,7 x Inflacja PPI ( r/r) -2,5-1,5-0,8-0,9 1,8-1,1-0,7-1,5 3,4-0,3 Agregaty monetarne Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 941,8 946,6 945,1 951,6 892,7 921,4 932,3 946,6 921,4 958,1 Podaż pieniądza M3 (: r/r) 6,5 7,0 6,6 6,3 7,6 4,5 6,6 7,0 4,5 4,0 Podaż pieniądza M3 realnie (: r/r) 6,0 6,8 5,4 5,1 3,5 2,1 5,6 6,8 2,1 3,1 Kredyty ogółem (mld PLN) 924,7 938,6 933,8 x 909,4 908,0 918,3 938,6 908,0 953,1 Kredyty ogółem (: r/r) 1,9 3,9 4,0 x 4,6 1,5 4,0 3,9 1,5 5,0 Depozyty ogółem (mld PLN) 860,4 869,7 860,4 x 834,4 841,7 855,1 869,7 841,7 882,3 Depozyty ogółem (: r/r) 7,0 7,2 6,2 x 9,1 5,9 7,6 7,2 5,9 4,8 Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (: PKB) -2,3-1,9-1,6-1,7-4,1-3,5-2,8-1,9-3,5-1,8 Bilans handlowy (PKB) -0,4-0,1 0,1 0,2-1,8-1,4-0,9-0,1-1,4 0,1 Bezpośrednie inwestycje zagr. (: PKB) 0,5 0,2 0,1 0,1 1,1 0,7 1,1 0,2 0,9 1,4 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny ( PKB) x x x x x x x x -3,9-5,0 Dług publiczny (: PKB) x x x x x x x x 55,6 57,5 Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP () 3,00 2,75 2,50 2,50 4,75 4,25 3,25 2,75 4,25 2,50 Stopa lombardowa () 4,50 4,25 4,00 4,00 6,25 5,75 4,75 4,25 5,75 4,00 Stopa depozytowa () 1,50 1,25 1,00 1,00 3,25 2,75 1,75 1,25 2,75 1,00 WIBOR 3M x () 2,74 2,73 2,70 2,71 4,72 4,11 3,39 2,73 4,11 2,50 WIBOR 3M x realnie ()** 2,25 2,46 2,49 1,51 1,08 1,65 2,40 2,46 1,65 0,85 Kursy walutowe x EUR-PLN 4,29 4,33 4,24 4,27 4,11 4,09 4,18 4,33 4,09 4,15 USD-PLN 3,30 3,32 3,30 3,22 3,18 3,10 3,26 3,32 3,10 3,07 CHF-PLN 3,46 3,51 3,45 3,46 3,40 3,39 3,43 3,51 3,39 3,35 EUR-USD 1,30 1,30 1,33 1,33 1,29 1,32 1,28 1,30 1,32 1,35 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, dotyczy sektora przedsiębiorstw, x prognoza PKO BP BSR, * popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, ** deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; średnia z okresu dla produkcji, sprzedaży, zatrudnienia, inflacji i płac. 4
Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi A. Rzońca 1,0 "Rada swoimi dotychczasowymi decyzjami stworzyła warunki dla powrotu inflacji do celu. (<) Po I kwartale gospodarka powinna stopniowo przyspieszać, ale oczywiście przyspieszenie tempa wzrostu będzie zależało od tego, co będzie się działo w otoczeniu. To co trzeba było zrobić zostało już zrobione " (19.04.2013; PAP) A. Kaźmierczak 0,9 "Obniżki stóp procentowych szkodzą złotemu i jeśli bieżące tempo deprecjacji będzie trwało, powinny być zakończone, ponieważ mają niekorzystny wpływ na ceny papierów i zaufanie inwestorów. (<) Jeśli złoty będzie się dalej osłabiał nie wyobrażam sobie obniżki stóp w lipcu" (24.06.2013, PAP/Bloomberg) J. Winiecki 0,9 "(<) zastanawianie się w tej chwili nad podwyżkami czy obniżkami stóp procentowych nie ma dla mnie żadnego sensu, ponieważ w najbliższej perspektywie nie widzę podstawy do jakichkolwiek ruchów" (28.08.2013, PAP/TVN CNBC) Z. Gilowska 0,7 "W tej chwili stopy procentowe są w Polsce na rekordowo niskim poziomie. Warto poczekać na ich dobry wpływ na gospodarkę. Nie wolno "wachlować się stopami procentowymi", polityka pieniężna wymaga dużej roztropności" (29.08.2013; PAP/ Gość Niedzielny) A. Glapiński 0,6 "Osobiście jestem w tej sytuacji bardzo ostrożny i konserwatywny, ale uważam, że w czerwcu kolejna obniżka stóp procentowych nie jest wykluczona" (13.05.2013, PAP) J. Hausner 0,0 "Rada Polityki Pieniężnej zapowiedziała, że obniżając po raz ósmy stopy procentowe (łącznie o 225 pkt. bazowych), kończy cykl łagodzenia polityki pieniężnej. Zapewne wynikało to z przekonania, że w drugiej połowie 2013 r. polska gospodarka wejdzie w fazę ożywienia (choć będzie ono raczej słabe). A jednocześnie mogą się ujawnić określone zagrożenia wynikające z niskiego poziomu stóp procentowych" (10.07.2013, PAP) M. Belka -0,3 "W lipcu podjęliśmy nie tylko decyzję o obniżeniu stóp do 2,5 proc., ale ogłosiliśmy także swego rodzaju moratorium na zmiany stóp procentowych. Chodziło o danie silnego przekazu dla rynku, aby nie spekulować na zmianach stop procentowych (...). Ja powiedziałem o nie zmienianiu stóp co najmniej do końca roku, ale poczekajmy do końca roku i wtedy będziemy się zastanawiać co dalej. Chcę przy tym podkreślić, ze wszyscy członkowie Rady, utożsamiani z różnymi ornitologicznymi jej skrzydłami mówili jednym głosem, że obecny poziom stóp powinien utrzymać się przez dłuższy czas. W tej sprawie jest w Radzie bardzo szeroki konsensus." (21.08.2013, PAP/Obserwatorfinansowy.pl) A. Zielińska- Głębocka -0,7 "Moim zdaniem ten okres stabilizacji stóp może się nieco wydłużyć. To, co na pewno można powiedzieć, to że do końca tego roku nie będzie zmian stóp (...) uważam, że nie powinno być zmian do końca roku. Moim zdaniem nastawienie neutralne będzie kontynuowane jeszcze w przyszłym roku. Wszystko zależy od tego, jak się będzie rozwijała gospodarka. Ponieważ jednak wszystko wskazuje na to, że ożywienie gospodarcze nie będzie gwałtowne, nic się takiego prawdopodobnie nie wydarzy na rynkach surowcowych, które mają duże znaczenie dla inflacji podażowej, stąd sądzę, że mamy przed sobą pewien okres stabilizacji, jeśli chodzi o stopy procentowe." (21.08.2013, PAP) E. Chojna-Duch -1,5 "Jest oczywiście realna, dodatnia stopa procentowa, ale w sytuacji naszego kraju (...) taka realna stopa, czyli różnica między inflacją, a naszą stopą, powinna wynosić około 1 pkt proc. Czyli właśnie tak, jak teraz jest: inflacja 1,0 proc., stopa proc. 2,5" (28.08.2013, PAP/TVN CNBC) A. Bratkowski -1,7 "Jestem optymistą. Uważam, że nie mam takiej potrzeby *dalszych obniżek stop procentowych+. (<) Kiedy gospodarka przyspiesza nie powinniśmy obniżać stóp, a kiedy spowalnia nie powinniśmy ich podnosić." (25.07.2013, PAP) * im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Metodologia: na podstawie wyników głosowań za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. stopy referencyjnej przyznano +1 lub -1 w zależności od kierunku głosowania odpowiednio bardziej jastrzębiego lub bardziej gołębiego. Dodatkowo przyznano +0,5 lub -0,5 za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. istotnej zmiany nastawienia lub zmiany stopy rezerwy obowiązkowej. Ważone czasem wartości zostały wyrażone w punktach odchylenia standardowego. Wskaźnik opracowano na podstawie Raportów o inflacji. Stopy procentowe prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M Data 06-wrz 12-paź 12-lis 12-gru 12-sty 11-lut 13-mar 10-kwi 11-maj 11-cze WIBOR 3M/FRA 2.70 2.71 2.73 2.74 2.77 2.80 2.84 2.90 2.97 3.03 implikowana zmiana (p. b.) 0.00 0.03 0.04 0.07 0.10 0.14 0.20 0.27 0.33 Posiedzenie RPP ± 04-wrz 02-paź 06-lis 04-gru 08-sty 05-lut 05-mar 02-kwi 07-maj -- prognoza PKO BP* 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 wycena rynkowa* 2.51 2.53 2.54 2.57 2.60 2.64 2.70 2.77 2.83 WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, w punktach bazowych,. ± Szacunkowe daty posiedzeń RPP, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP 5
Kalendarium najważniejszych wydarzeń globalnych Data Wydarzenie 2013-09-13 Zapadają bony skarbowe Włoch o wartości 10,4 mld EUR 2013-09-16 Zapadają obligacje skarbowe Włoch o wartości 1,6 mld USD 2013-09-18 Posiedzenie FOMC (decyzja dot. stóp procentowych, prognozy makro) 2013-09-19 Posiedzenie rady EBC (posiedzenie niedecyzyjne) 2013-09-20 Zapadają bony skarbowe Hiszpanii o wartości 7,6 mld EUR 2013-09-23 Zapadają obligacje Portugalii o wartości 5,7 mld EUR 2013-09-25 3 - miesięczna operacja repo EBC 2013-09-30 Zapadają bony skarbowe Włoch o wartości 9,4 mld EUR 2013-09-30 Zapadają obligacje Włoch o wartości 10,6 mld EUR 2013-10-02 Posiedzenie rady EBC (decyzja dot. stóp procentowych) 2013-10-14 Zapadają bony skarbowe Włoch o wartości 9,2 mld EUR 2013-10-14 Spotkanie Eurogrupy 2013-10-15 Posiedzenie ECOFIN 2013-10-17 Posiedzenie rady EBC (posiedzenie niedecyzyjne) 2013-10-18 Zapadają bony skarbowe Hiszpanii o wartości 7,3 mld EUR 2013-10-24 Szczyt UE (do 25.10) 2013-10-30 Posiedzenie FOMC (decyzja dot. stóp procentowych) 2013-10-30 3 - miesięczna operacja repo EBC 2013-10-30 Publikacja kwartalnej ankiety EBC dot. polityki kredytowej banków 2013-10-31 Zapadają obligacje Hiszpanii o wartości 16,2 mld EUR 2013-10-31 Zapadają bony skarbowe Włoch o wartości 9,2 mld EUR 2013-11-01 Zapadają obligacje Włoch o wartości 17,8 mld EUR 2013-11-01 Grecja spłaca zobowiązania wobec MFW o wartości 126,4 mln EUR 2013-11-07 Posiedzenie rady EBC (decyzja dot. stóp procentowych) 2013-11-08 Posiedzenie ECOFIN 2013-11-11 Posiedzenie ECOFIN Źródło: Reuters, Bloomberg, KE, EBC, FED, państwowe agencje zarządzania długiem publicznym 6
Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 5,00 8 4,50 6 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 3 miesiące temu obecnie wrz-12 mar-13 wrz-13 mar-14 4 2 0-2 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 Rynek pieniężny główne stopy procentowe Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) 8 6 50 25 r/r GSCI, rolnictwo (w PLN) GSCI (w PLN) GSCI ropa (w PLN) 4 0 2-25 WIBOR 3M POLONIA st. referencyjna NBP 0 sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend 125 115 105 95 85 75 2003-2010 = 100 aprecjacja REER 5-letnia średnia krocząca sty-03 sty-05 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13-50 lip-11 sty-12 lip-12 sty-13 lip-13 Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 4,6 4,4 4,2 4,0 3,8 EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) sty-10 lip-10 sty-11 lip-11 sty-12 lip-12 sty-13 lip-13 4,0 3,5 3,0 2,5 Źródło: EcoWin, Eurostat, obliczenia własne. 7
Polska w makro-pigułce Sfera realna - realny PKB () 1,9 1,2 Procesy inflacyjne 2012 2013 Komentarz - inflacja CPI () 3,7 1,1 Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 () 4,5 4,0 Handel zagraniczny - deficyt obrotów bieżących (: PKB) -3,5-1,8 Polityka fiskalna - deficyt fiskalny ( PKB) -3,9-5,0 Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP () 4,25 2,50 Źródło: GUS, NBP, MF, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce USA - realny PKB () 2,8 1,7 - inflacja CPI () 2,1 1,8 Strefa euro 2012 2013 Komentarz - realny PKB () -0,6-0,6 - inflacja CPI () 2,5 1,7 Chiny - realny PKB () 7,8 7,8 - inflacja CPI () 2,7 3,0 Źródło: Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. 1q 2013 prawdopodobnie jest dnem tego cyklu koniunkturalnego, w dalszej części roku oczekujemy stopniowego ożywienia gospodarczego w efekcie m.in.: (1) wzrostu realnego dochodu generowanego dzięki spadkowi inflacji CPI, (2) niższych stóp procentowych oraz (3) utrwalenia ożywienia na świecie. Po osiągnięciu dołka na poziomie 0,2 r/r w czerwcu inflacja gwałtownie odbiła do poziomu 1,1: r/r w lipcu Przewidujemy, że do końca roku będzie stabilnie rosła. Oczekujemy cyklicznego osłabienia tempa wzrostu podaży pieniądza (M3) wskutek zmniejszenia dynamiki depozytów, wynikającego ze słabszego nominalnego tempa wzrostu dochodów ludności oraz pogorszenia wyników finansowych przedsiębiorstw. Słaby popyt krajowy może sprowadzić deficyt handlowy blisko 0: PKB, redukując deficyt rachunku obrotów bieżących w okolice 2: PKB. Jednocześnie jednak rosnące zaangażowanie inwestorów zagranicznych na rynku obligacji istotnie zwiększa średnio-terminowe ryzyko systemowe Polski. Zacieśnienie fiskalne w 2012 r. (w skali 1,5-2,4 PKB) ekwiwalent hipotetycznego wzrostu stóp procentowych o 250-450pb było główną przyczyną spowolnienia wzrostu w 2012 r. Pomimo restrykcyjnej polityki fiskalnej deficyt fiskalny wzrośnie w 2013 r. do ok. -5,0 PKB. Po obniżkach stóp o 225pb w tym cyklu, RPP zakończyła luzowanie polityki pieniężnej. Oczekujemy, że stopa referencyjna zostanie utrzymana na poziomie 2,50: przynajmniej do połowy 2014 r. W 2q 2013 gospodarka przyspieszyła do 1,7: k/k saar, głównie dzięki dalszemu wzrostowi popytu inwestycyjnego. Wzrost aktywności w budownictwie oraz korzystna koniunktura konsumencka podtrzymają wzrost PKB na poziomie zbliżonym do potencjału (2,0: r/r). Niska presja popytowa pozwoli FED na utrzymanie skrajnie ekspansywnej polityki pieniężnej, chociaż we wrześniu oczekujemy ograniczenia tempa zwiększania jej ekspansywności. 1q 2013 zakończył się przedłużeniem powolnego spadku aktywności. Dynamika PKB ukształtowała się na poziomie -0,2 k/k wobec -0,6 kwartał wcześniej. Stabilizacja warunków na rynkach finansowych w związku z działaniami EBC oraz stopniowy wzrost popytu zagranicznego powinny pozwolić na zatrzymanie spadku PKB w drugiej połowie 2013 r. Dynamika cen obniża się przy braku presji płacowej. Stopniowe łagodzenie polityki pieniężnej przy niskiej presji inflacyjnej (niewielka ujemna luka popytowa), luzowanie polityki budżetowej przyczyniły się do przejściowego przyspieszenia wzrostu gospodarczego w ujęciu k/k w drugiej połowie 2012 r. W 2013 r. gospodarka zaczęła ponownie spowalniać. Dynamika PKB obniżyła się do 7,5: w 2q z 7,7: w 1q2013. Wyraźnie wzrosło ryzyko, że w 2013 r. wzrost gospodarczy będzie niższy niż zakładany w rządowych planach 7,5: r/r. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. PKO BP SA dołożył wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, ul. Puławska 15, 02-515 Warszawa; Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38, REGON: 016298263; Kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 PLN. 8