1 Instrukcja obsługi kolorymetru ColorMunki Display Spis Treści 1. Przygotowanie do kalibracji i profilowania... 2 1.1. Czym jest kalibracja i profilowanie?... 2 1.2. Określenie celu kalibracji... 3 1.3. Określenie typu podświetlania monitora... 4 2. Przebieg kalibracji i profilowania monitora... 5 2.1. Podłączanie kolorymetru do komputera... 5 2.2. Uruchamianie programu ColorMunki Display... 6 2.3. Wybór monitora (Choose Display)... 7 2.4. Wybór ustawień profilu (Choose Profile Settings)... 9 2.5. Opcje zaawansowane (Advanced options)... 10 2.6. Pomiar oświetlenia otoczenia (Measure Ambient Lighting)... 12 2.7. Ustawianie typu podświetlenia w monitorze i innych preferencji... 15 2.8. Umieszczanie kolorymetru ColorMunki Display na monitorze... 17 2.9. Pomiar odblasków... 20 2.10. Tworzenie profilu... 21 2.11. Porównanie przed i po (Before and after comparison)... 22 2.12. Włączanie monitorowania oświetlenia otoczenia (Enable Ambient Light Monitoring) 23 2.13. Monitorowanie oświetlenie otoczenia (Monitor Ambitne Lightning)... 25 3. Słowniczek przydatnych pojęć... 26 Copyright 2011 P.H. WIT, www.wzorniki.eu, Warszawa, PL. Wszelkie prawa zastrzeżone. Edycja pierwsza, luty 2012. Tekst i ilustracje: Przemysław Hołubowski, przemhb@wp.pl.
2 1. Przygotowanie do kalibracji i profilowania Zanim przystąpisz do pierwszej kalibracji i profilowania monitora koniecznie określ, jakiego typu podświetlanie jest w nim wykorzystywane oraz zdecyduj, jaki jest cel kalibracji i profilowania, które przeprowadzisz. Jeśli jakieś terminy z użytych w tej instrukcji będą dla Ciebie niejasne, to zajrzyj do zamieszczonego na końcu słowniczka. 1.1. Czym jest kalibracja i profilowanie? Kalibracja i profilowanie nie są ze sobą tożsame. To dwa odrębne procesy, które wykonuje się razem w celu osiągnięcia prawidłowego odwzorowania kolorów i przejść tonalnych przez monitor. Przy czym owo prawidłowe odwzorowanie jest takie tylko dla założonego z góry tzw. celu kalibracji. Monitor najpierw podlega kalibracji, a następnie profilowaniu. Zadaniem kalibracji jest osiągnięcie maksymalnie dobrego odwzorowania kolorów i przejść tonalnych przez monitor z wykorzystaniem wyłącznie regulacji sprzętowej, a więc zmiany jego jasności, kontrastu, proporcji składowych RGB, oraz tablicy LUT (monitora lub karty graficznej). Ustawienia te odpowiadają za luminancję monitora, temperaturę barwową bieli, oraz sposób odwzorowania przejść tonalnych (gammę monitora, a dokładniej krzywe związane z określoną wartością gammy). Te z kolei określa cel kalibracji. (Cel kalibracji szerzej omawia pkt. 1.2). Monitor, który został skalibrowany podlega profilowaniu. Profilowanie to proces numerycznego opisania zdolności skalibrowanego monitora, do reprodukcji kolorów i przejść tonalnych, w ramach założonego na początku całego procesu celu kalibracji. W utworzonym w wyniku profilowania pliku ICM lub ICC, tzw. profilu, zapisany jest zarówno cel kalibracji jak i zmierzone od niego odstępstwa. Jeśli wcześniej, podczas kalibracji, konieczna okazała się ingerencja w tablicę LUT karty graficznej, to pożądana jej zawartość jest zapisywana w profilu. Dzięki informacjom zapisanym w pliku profilu możliwe staje się prawidłowe wyświetlanie kolorów i przejść tonalnych przez monitor. Dba o to system zarządzania kolorem - ICM (Image Color Management) funkcjonujący w Windows. Niektóre programy posiadają własne, niezależne od ICM, systemy zarządzania kolorem, np. znany z rodziny produktów firmy Adobe takich jak Photoshop czy Lightroom Adobe ACE (Adobe Color Engine). Aby jakikolwiek system zarządzania kolorem mógł w ogóle działać, to poza profilem monitora musi mieć jeszcze informację o tym, w jaki sposób ma zinterpretować kolory ze źródła, np. ze zdjęcia, które ma zostać wyświetlone. Typowo jest to informacja o standardzie, wedle którego opisane zostały kolory, czyli np. srgb czy AdobeRGB, choć czasem może to być także osadzony w zdjęciu profil kolorystyczny. W tym miejscu pojawiają się problemy nie każde zdjęcie ma zapisaną informację, w jaki sposób należy interpretować zapisane w nim kolory. Nie każdy też program potrafi skorzystać z systemu zarządzania kolorem. W pierwszym przypadku z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że kolory na zdjęciu zapisano wg standardu srgb, gdyż to najpopularniejszy standard i domyślnie używany we wszelkich aparatach, skanerach, a także w systemie Windows. Żaden jednak system zarządzania kolorami nie czyni takiego założenia samodzielnie. Przykładowo Adobe ACE w Photoshopie prosi użytkownika o ręczne określenie profilu kolorystycznego otwieranego zdjęcia. Sam zaś system operacyjny Microsoft Windows korzystając ze swego systemu ICM w ogóle nie zarządza kolorami, których sposób interpretacji nie został mu określony.
3 1.2. Określenie celu kalibracji Cel kalibracji to pożądany sposób wyświetlania obrazu przez monitor po kalibracji. Sposób ten charakteryzuje kilka parametrów. Należą do nich luminancja (jasność) wyrażana w kandelach na metr kwadrat (cd/m 2 ), temperatura barwowa bieli wyrażana w stopniach Kelwina (tzw. punkt bieli), oraz współczynnik gamma określający krzywą gradacji tonów (podawany jako liczba bez miana). Cel kalibracji dobiera się pod kątem pożądanego sposobu wykorzystywania monitora. Fotografowi monitor najczęściej ma służyć do wyświetlania i edycji zdjęć w przestrzeni srgb. W takim przypadku kalibruje się monitor wg wymagań standardu srgb, a więc tak, by temperatura barwowa bieli wyniosła 6500K, jasność 120cd/m 2, zaś gamma miała postać zdefiniowaną w standardzie srgb lub ewentualnie miała wartość 2,2. W monitorach zdolnych oddać kolory z większej objętościowo przestrzeni barwnej, niż standardowa srgb (monitory wide gamut), kalibracji mogą podlegać też odcienie i nasycenie każdej z osobna składowej R, G i B (precyzyjniej - bezwzględnie kolorymetrycznie określone kolory R, G, B). Ich kalibracja ma wówczas na celu uzyskanie pożądanej mniejszej przestrzeni barwnej na takim monitorze. Określa się to czasem, jako emulację przestrzeni barwnej, np. emulację przestrzeni barwnej srgb na monitorze odwzorowującym większą przestrzeń AdobeRGB. Jeśli kalibrujesz i profilujesz monitor aby później wyświetlać i edytować na nim zdjęcia w przestrzeni srgb, to zastosuj wyżej podane ustawienia. Zastosuj je także jeśli nie jesteś pewien swego celu kalibracji, a także wtedy, gdy chcesz wykonywać tzw. softproofing, a więc wtedy, kiedy chcesz symulować wygląd odbitek lub wydruków na ekranie swego monitora. Jeśli zaś Twoim celem jest porównanie wydruków lub odbitek z tym, jak je wyświetla monitor, to może zechcesz zmienić temperaturę barwową na wartość 5000K.
4 1.3. Określenie typu podświetlania monitora Typ podświetlania możesz zidentyfikować kierując się poniższymi wskazówkami: Świetlówki CCFL monitory z tym typem podświetlania to najczęściej spotykany, standardowy typ. Przestrzeń barwna współczesnych monitorów wykorzystujących ten typ podświetlania, oscyluje w okolicach 95-100% standardowej przestrzeni barwnej srgb. Czasami jest też określana jako 72% przestrzeni NTSC. O ile w opisie Twojego monitora nie znajdziesz żadnych informacji wskazujących na zastosowanie innego podświetlania to powinieneś przyjąć, że Twój monitor ma podświetlanie CCFL. Świetlówki Wide Gamut CCFL monitory z tym typem podświetlania zapewniają większą od tradycyjnej przestrzeń barwną. W ich opisie zawarte będzie określenie rozmiaru wyświetlanej przestrzeni barwnej poprzez jej procentowe porównanie do przestrzeni AdobeRGB lub NTSC. Przestrzeń barwna monitorów z tym typem podświetlania obejmuje >95% przestrzeni AdobeRGB i >92% przestrzeni NTSC. Diody świecące LED monitory z tym typem podświetlania cechują się niższym zużyciem energii i przestrzenią barwną obejmującą 92-100% przestrzeni srgb. W ich opisie znajdziemy określenia LED, Edge LED lub W-LED. Czasami są nieprawidłowo określane jako monitory LED. Diody świecące RGB LED ten typ podświetlania pozwala na osiągnięcie przestrzeni barwnej przekraczającej dość znacznie 100% przestrzeni NTSC i zapewnia możliwość sprzętowej regulacji temperatury barwnej podświetlania. Jest relatywnie drogi w implementacji. Stosuje się go jedynie w nielicznych monitorach najwyższej klasy przeznaczonych do edycji wideo, grafiki i zdjęć. Prawidłowe ustawienie typu podświetlania w programie ColorMunki Display jest niezbędne do tego, aby efekty kalibracji i profilowania były użyteczne. Błędne określenie typu podświetlania doprowadzi do nieprawidłowej reprodukcji koloru. W takim przypadku odwzorowanie kolorów może być gorsze, niż to z przed rozpoczęcia całego procesu kalibracji i profilowania.
5 2. Przebieg kalibracji i profilowania monitora 2.1. Podłączanie kolorymetru do komputera Przed przystąpieniem do pierwszej kalibracji i profilowania monitora należy podłączyć kolorymetr ColorMunki Display do portu USB komputera, do którego podłączony jest kalibrowany monitor. Najwygodniej wybrać do tego celu port USB w samym monitorze, jeśli to możliwe.
6 2.2. Uruchamianie programu ColorMunki Display Aby uruchomić program ColorMunki Display wystarczy, że podwójnie klikniesz lewym przyciskiem myszki na znajdującej się na pulpicie Windows ikonie Color Munki Display. Pojawi się ekran powitalny programu, który daje wybór urządzenia, które chcemy skalibrować i sprofilować może być to monitor opcja Profile My Display, bądź projektor opcja Profile My Projector. Ponieważ chcesz skalibrować i sprofilować swój monitor - zatem wybierz tę pierwszą opcję kliknij Profile My Display. rys. 2.2-1 Ekran powitalny programu ColorMunki Display
7 2.3. Wybór monitora (Choose Display) Jeśli korzystasz z kilku monitorów jednocześnie, to następnym krokiem jest określenie tego, który z używanych monitorów chcesz sprofilować. Jeśli korzystasz tylko z jednego monitora nie będziesz mieć tego wyboru. Jeśli natomiast profilowałeś już wcześniej jeden z monitorów, zaś obecnie chcesz sprofilować drugi, to możesz zaznaczyć pole. Spowoduje to dopasowanie obecnie profilowanego monitora do innego, sprofilowanego już wcześniej. Na liście wyboru wybierz wcześniej sprofilowany monitor. Do bieżącej kalibracji i profilowania zostaną wykorzystane ustawienia, które zostały wykorzystane wcześniej dla wskazanego monitora. Mówiąc inaczej cel bieżącej kalibracji i profilowania będzie ustalony na jednakowy z tym, który został użyty wcześniej, przy kalibracji i profilowaniu wskazanego w polu monitora. rys. 2.3-1Ekran wyboru monitora. Wykryliśmy kilka monitorów podłączonych do Twego komputera. Wybierz ten monitor, który chcesz teraz sprofilować. Wybór monitora. Dopasuj monitor, Dopasuj ten monitor do innego, uprzednio sprofilowanego z użyciem ColorMunki Display. Wybierz monitor docelowy.
8 Jeśli pracujesz z kilkoma monitorami, to na pewno chcesz, by każdy z nich wyświetlał precyzyjnie kolory, a jednocześnie kolory postrzegane przez Ciebie na każdym z nich wyglądały identycznie. W takiej sytuacji na pewno cel kalibracji i profilowania powinien być ten sam dla każdego z Twoich monitorów. Najprościej będzie skorzystać z opcji dopasowania kolejno profilowanych monitorów do siebie oferowanej przez ColorMunki Display. Nie jest to jednak konieczne, jeśli wiesz jak, to możesz oczywiście samodzielnie określić cele kalibracji i profilowania dla kolejnych monitorów. Pamiętaj o jednym jeśli używasz monitorów o różnym typie podświetlania, to ze względu na efekt metameryzmu może się okazać, że choć monitory te zostały skalibrowane i sprofilowane tak samo, to jednak kolory przez nie wyświetlane będziesz postrzegał inaczej. Kliknij przycisk Next (Dalej) by przejść do następnego kroku.
9 2.4. Wybór ustawień profilu (Choose Profile Settings) W kroku tym określa się dwa podstawowe parametry temperaturę barwową bieli (punkt bieli, White Point) oraz luminancję bieli, tj. jej jasność wyrażoną w kandelach na metr kwadrat cd/m 2. Parametry te będą najpierw wykorzystane przy kalibracji monitora, zaś później przy tworzeniu jego profilu. Możesz przy tym wybrać jeden z dwóch oferowanych przez ColorMunki Display trybów. Może to być tryb prosty (Easy) bądź zaawansowany (Advanced). W trybie prostym ColorMunki Display przyjmie domyślne wartości w.w. parametrów i nie da Ci możliwości wpływu na ustawienia zaawansowane, opisane w kolejnym kroku. Jeśli chcesz mieć pełną kontrolę nad całym procesem profilowania to lepiej będzie wybrać opcję zaawansowaną - Advanced. rys. 2.4-1 Ekran wyboru ustawień profilu Wybierz tryb profilowania, który chcesz użyć do tego monitora. Prosty. Zaawansowany. Ustaw punkt bieli mego monitora na następującą wartość. Luminancja bieli. Chcę by ColorMunki automatycznie określił optymalny dla mego monitora poziom luminancji na podstawie oświetlenia otoczenia, w którym oglądam me wydruki (rekomendowane do dopasowania monitora I drukarki). Luminancja bieli. Chcę by luminancja mego monitora była ustawiona na następującą wartość.
10 Najczęściej monitor kalibruje się i profiluje wg wytycznych standardu srgb, co oznacza, że przyjmuje się temperaturę barwową bieli 6500K czyli inaczej D65 1, luminancję bieli wyświetlanej przez monitor, czyli jasność na poziomie 120cd/m 2 i gammę wg standardu srgb lub 2,2 2. W trybie prostym ColorMunki Display przyjmuje punkt bieli D65, zaś luminancję bieli wyświetlanej przez monitor dostosowuje do jasności oświetlenia w pomieszczeniu, w którym znajduje się profilowany monitor. W trybie zaawansowanym masz możliwość samodzielnego ustawienia punktu bieli na D65 oraz luminancji na wartość 120cd/m 2. W tym celu z listy rozwijanej wybierz opcję D65 (recommended). Następnie zaznacz opcję i z listy rozwijanej wybierz 120cd/m 2. Również w trybie zaawansowanym możesz wybrać automatyczne określenie optymalnej luminancji. W tym celu zaznacz opcję. Po wybraniu odpowiadających Ci ustawień kliknij przycisk Next (Dalej) by przejść do następnego kroku. 2.5. Opcje zaawansowane (Advanced options) Jeśli w poprzednim kroku wybrałeś tryb zaawansowany (Advanced) to będziesz mógł teraz zdecydować czy włączyć dwie opcje Adaptacyjną kontrolę profilu pod kątem światła otoczenia oraz Korekcję odblasków. W obu przypadkach dostępne są krótkie filmy instruktażowe, które warto obejrzeć. By to zrobić kliknij na ikonę (Kliknij tu by uzyskać instrukcje wideo). Opcja adaptacyjnej kontroli profilu pod kątem światła otoczenia Jeśli zdecydujesz się użyć tej opcji to zaznacz pole wyboru. Opcja ta może być pomocna, jeśli oświetlenie Twojej przestrzeni roboczej zmienia się, np. kiedy spory w nim udział ma padające przez okno, zmieniające się wraz z porą dnia i roku światło dzienne. Jeśli zaś głównym źródłem oświetlenia Twej przestrzeni roboczej jest światło sztuczne, czyli pracujesz w stałych i kontrolowanych warunkach oświetleniowych, opcja ta nie będzie dla Ciebie pomocna. Opcja Korekty Odblasków (Flare Correct ) Jeśli zdecydujesz się użyć tej opcji to zaznacz pole wyboru. Pamiętaj, że monitor powinien być tak ustawiony i oświetlenie pomieszczenia i przestrzeni roboczej tak zaaranżowane by odblaski na powierzchni monitora były jak najmniejsze. Jeśli jednak są one widoczne, to możesz skorzystać z tej opcji. Po wybraniu odpowiadających Ci ustawień kliknij przycisk Next (Dalej) by przejść do następnego kroku. 1 Zapis D65 jest skrótem od ang. Daylight 6500K oznaczającego światło dzienne o temperaturze barwowej 6500K. 2 Krzywa gamma dla wykładnika 2,2 oraz wg std. srgb nieznacznie się różnią; krzywa gamma srgb dla najciemniejszych wartości (tj. gdy wartości RGB są poniżej 10) jest liniowa; dla jaśniejszych tonów obie krzywe mają bardzo zbliżoną postać. Dlatego niekiedy niepoprawnie mówi się, że standard srgb określa gammę na wartość 2,2.
11 rys. 2.5-1 Ekran opcji zaawansowanych Adaptacyjna kontrola profilu pod kątem światła otoczenia. Światło z otoczenia Twej przestrzeni roboczej wpływa na sposób, w jaki postrzegasz kolory wyświetlane przez Twój monitor. Opcja Adaptacyjnej kontroli profilu pod kątem światła otoczenia zaadaptuje profil twego monitora do bieżącego światła otoczenia. Adaptacja ta może poprawić ogólną postrzeganą poprawność oddawania kolorów przez twój monitor. Zoptymalizuj profil mego monitora do panujących warunków oświetleniowych. Korekcja odblasków. Odbite światło padające na powierzchnię Twego monitora może wpływać na kontrast Twego monitora. Tryb Korekcji Odblasków skoryguje pomiary Twego monitora tak, by dokładniej oddały one kontrast i możliwości wyświetlania kolorów przez Twój monitor. Opcja ta może poprawić ogólną dokładność oddawania kolorów przez Twój monitor. Zmierz odblaski świetlne na powierzchni mego monitora i skoryguj odpowiednio pomiary.
12 2.6. Pomiar oświetlenia otoczenia (Measure Ambient Lighting) Jeśli włączyłeś opcję Ambient Light Smart Control (Adaptacyjną kontrolę profilu pod kątem światła otoczenia), to w bieżącym kroku ColorMunki Display wykona pomiar oświetlenia otoczenia w sąsiedztwie Twego monitora, a więc w Twojej przestrzeni roboczej. Zanim rozpoczniesz pomiar warto byś zapoznał się z filmem instruktażowym. By to zrobić kliknij na ikonę (Kliknij tu by uzyskać instrukcje wideo). Jeśli Twój kolorymetr ColorMunki Display nie jest odpowiednio skonfigurowany do pomiaru oświetlenia otoczenia to ekran programu przyjmie postać widoczną na Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.. Właściwa konfiguracja kolorymetru do tego pomiaru oznacza ustawienie dyfuzora nad soczewką. Sposób wykonania tego zobrazowano w miejscu. Po właściwym ustawieniu dyfuzora ekran programu przyjmie postać z rys. 2.6-2. rys. 2.6-1 Ekran pomiaru oświetlenia otoczenia. Przygotowanie kolorymetru ColorMunki Display do pomiaru. Umieść Twój kolorymetr ColorMunki Display na swej powierzchni roboczej przed monitorem. Upewnij się, że dyfuzor jest w pozycji nad soczewką kolorymetru. Kliknij Measure ( Zmierz ), kiedy będziesz gotowy. Dyfuzor nie przesłania soczewki. Proszę go odwrócić. Sposób ustawienia dyfuzora do pomiaru oświetlenia otoczenia. Bieżący poziom oświetlenia w Twoim pokoju wynosi 43 luksy.
13 rys. 2.6-2 Ekran pomiaru oświetlenia otoczenia. Kolorymetr gotowy do pomiaru.
14 rys. 2.6-3 Ekran pomiaru oświetlenia otoczenia po wykonaniu pomiaru. Po chwili od rozpoczęcia pomiaru, obok przycisku Measure pojawi się informacja o jego zakończeniu wraz z poziomem oświetlenia otoczenia (patrz rys. 2-6-3). Nie klikaj jeszcze przycisku Next (Dalej). W kolejnym kroku sprawdzisz i w razie potrzeby zmienisz preferencje programu ColorMunki Display.
15 2.7. Ustawianie typu podświetlenia w monitorze i innych preferencji W Lewym górnym rogu ekranu programu ColorMunki Display znajduje się pozycja menu nazwana File (Plik). Kliknij ją, a następnie, w menu które się pojawi, kliknij Preferences (Preferencje). Ekran, który się teraz pojawił jest podzielony na dwie części: (1) Profile Settings (Ustawienia profilu) oraz (2) Display Settings (Ustawienia monitora). Ustawienia profilu rys. 2.7-1 Ekran preferencji. Ustawienia profilu. Krzywa gamma. Ustawienia profilu. Wersja profilu ICC. Ustawienia profilu. Ustal poziom luminancji monitora z wykorzystaniem tablicy LUT karty graficznej. Ustawienia monitora. Włącz ADC (Automatyczne Sterowanie Monitorem). Ustawienia monitora. Typ technologii (podświetlania matrycy LCD).
16 Możesz tu określić jaka krzywa gamma ma zostać użyta przy profilowaniu opcja Tone Response Curve. Domyślnie przyjęta jest wartość 2,2. Wersja profilu ICC (ICC Profile Version), to wersja standardu pliku generowanego przy profilowaniu pliku ICC profilu. W obecnej wersji programu nie ma możliwości jej zmiany. Bardzo istotna jest opcja. Wybranie tej opcji spowoduje, że osiągnięcie docelowej wartości luminancji nie odbędzie się poprzez regulację jasności monitora lecz przez manipulację zawartością tablic LUT karty graficznej. Efektem będzie zmniejszenie ilości możliwych do wyświetlenia tonów gorsza gradacja odcieni. Nawet, gdy automatyczna regulacja jasności monitora przez ADC nie jest możliwa (monitor nie obsługuje ADC) i nie można dość dokładnie ustawić jasności ręcznie, powinno się unikać pozwalania na ustawianie jasności monitora poprzez ingerencję w tablice LUT karty graficznej. Mniej wszak szkodliwa jest odchyłka od pożądanej wartości luminancji niż utrata zdolności do rozróżnienia tonów. W przypadku, gdy monitor obsługuje ADC i ColorMunki Display, będzie w stanie ustawić jego jasność automatycznie, osiągnięta zaś wartość luminancji będzie bardzo bliska pożądanej. Jej korygowanie nie będzie zapewne konieczne, lecz w przypadku gdyby w.w. opcja była aktywna, to mimo wszystko nastąpiłaby niepotrzebna ingerencja w LUT karty graficznej. Warto więc i w takim przypadku rozważyć deaktywację tej opcji. Ustawienia Monitora (Display Settings) W polu tym należy dla każdego monitora wybrać zastosowany w nim typ podświetlania z list rozwijanych. O tym, jak ustalić, jaki typ podświetlania matrycy LCD zastosowany jest w Twoim monitorze przeczytasz w pkt. 1.1. Można tu też dla każdego z monitorów określić, czy program ColorMunki Display ma użyć ADC (Automatycznego Sterowania Monitorem). Warto to zaznaczyć, choć należy pamiętać, że niektóre ze starszych monitorów mogą nie obsługiwać ADC, a w takim przypadku konieczna będzie ręczna regulacja jasności i kontrastu monitora (choć z pomocą podpowiedzi programu).
17 2.8. Umieszczanie kolorymetru ColorMunki Display na monitorze Przed przystąpieniem do umieszczania kolorymetru ColorMunki Display na monitorze obejrzyj film instruujący, jak to wykonać. By to zrobić kliknij na ikonę (Kliknij tu by uzyskać instrukcje wideo). Jeśli po pomiarze oświetlenia otoczenia z poprzedniego kroku soczewka kolorymetru ciągle zasłonięta jest dyfuzorem, to na bieżącym ekranie zostaniesz poinstruowany, aby odsłonić soczewkę kolorymetru (patrz rys. 2.8-1). Postępuj według wyświetlonej przez ColorMunki Display obrazkowej instrukcji - (1) delikatnie odciągnij dyfuzor, (2) obróć dyfuzor o 180 stopni, (3) pozostaw go obróconego o 180 stopni, a więc w pozycji z drugiej strony kolorymetru. rys. 2.8-1 Przygotowanie do pomiaru. Konfiguracja kolorymetru. By określić przestrzeń barwną (gamut) i odwzorowanie kolorów Twego monitora zostanie zmierzona seria kolorowych plansz. Dyfuzor zakrywa soczewkę. Proszę go obrócić w tylną pozycję. Instrukcja konfiguracji kolorymetru do pomiaru monitora. Instrukcja umieszczania kolorymetru na ekranie. Sposób zawieszenia kolorymetru na ekranie.
18 rys. 2.8-2 Przygotowanie do pomiaru. Umieszczanie kolorymetru na ekranie. W chwili, w której to zrobisz zawartość okienka programu ColorMunki Display zmieni się do postaci pokazanej na rys. 2.8-2. W ekranie ColorMunki Display znajduje się żółto-pomarańczowe obramowanie o kształcie spodu kolorymetru to miejsce gdzie za chwilę umieścisz kolorymetr. Postępuj według poniższej instrukcji. 1. Przyłóż kolorymetr ColorMunki Display przodem (stroną z soczewką) do powierzchni monitora, we wskazane obramowaniem miejsce. W praktyce nie jest konieczne dopasowanie pozycji kolorymetru do obramowania, gdyż plansze pomiarowe będą wyświetlone na całym ekranie. Najlepszym miejscem umieszczenia kolorymetru jest środek ekranu. 2. Ułóż kabel i znajdującą się na nim przeciwwagę tak, by przechodził on na tył monitora. Przy zawieszaniu kolorymetru może być potrzebna regulacja miejsca umieszczenia przeciwwagi. Jeśli będziesz musiał to zrobić, to ściśnij ją, a następnie delikatnie przesuń w bardziej odpowiednie miejsce. 3. Upewnij się, że kolorymetr ColorMunki Display przylega ściśle do powierzchni ekranu. W razie potrzeby skoryguj ułożenie przewodu, na którym jest zawieszony. 4. Kliknij przycisk Next (Dalej), by rozpocząć pomiar. W tej chwili rozpocznie się pomiar odwzorowania kolorów przez Twój monitor. Na jego podstawie zostanie utworzony profil kolorystyczny (plik ICC) monitora.
19 rys. 2.8-3 Ekrany ręcznej regulacji jasności (lewy) i kontrastu (prawy). Reguluj jasność lub jasność podświetlania Twego monitora dopóty, dopóki nie uzyskasz wartości luminancji maksymalnie zbliżonej do docelowej. Jeśli Twój monitor nie pozwala na ustawienie dostatecznie niskiej luminancji, to ColorMunki automatycznie uzyska luminancję docelową przy pomocy utworzonego profilu. Kiedy skończysz regulację (lub jeśli Twój monitor nie posiada regulacji jasności), kliknij Next aby kontynuować. Docelowa wartość luminancji oraz zmierzona wartość luminancji. Z pomocą przycisków na Twoim monitorze ustaw jego kontrast na maksymalną wartość. Mój monitor nie posiada regulacji kontrastu. Zaznacz to pole w razie potrzeby. Jeśli Twój monitor nie obsługuje ADC, lub jeśli wyłączyłeś je preferencjach, to wówczas w trakcie pomiarów zostaniesz poproszony o ręczną regulację jasności monitora i kontrastu (patrz rys. 2.8-3).
20 2.9. Pomiar odblasków Jeśli wybrałeś opcję Korekty Odblasków (patrz pkt. 2.5), to ColorMunki Display poprosi Cię o to byś: (1) odciągnął kolorymetr ColorMunki na odległość około 30cm od powierzchni monitora i trzymając go na poziomie oczu, wycelował w środek monitora, a następnie (2) kliknał Measure lub nacisnął spację, by rozpocząć pomiar. Sam pomiar trwa kilka sekund, zaś o jego zakończeniu informuje ekran o postaci pokazanej na rys. 2.9-1. rys. 2.9-1 Pomiar odblasków. ColorMunki Display wymaga pomiaru odblasków od powierzchni Twego monitora. Pomiar gotowy. Wykryto odblaski. Sposób trzymania kolorymetru przed monitorem.
21 2.10. Tworzenie profilu W tym momencie ColorMunki Display zebrał już wszystkie niezbędne do utworzenia profilu informacje. Zanim jednak zapiszemy nowo utworzony profil, to w polu Profile Name możemy wedle upodobań zmienić domyślną nazwę profilu w polu tekstowym. Oczywiście możemy też pozostać przy nazwie domyślnej. Po kliknięciu Save nowy profil zostaje utworzony, zapisany w katalogu profili ICC systemu operacyjnego, a następnie aktywowany. Informuje o tym ekran programu przedstawiony na rys. 2.10-1. W tym kroku możesz jeszcze wybrać, czy ColorMunki Display przypomni Ci o konieczności ponownego profilowania, oraz wybrać po jakim czasie ma to nastąpić. J rys. 2.10-1 Tworzenie i zapis profilu monitora. ColorMunki Display jest gotowy do utworzenia nowego profile dla Twego monitora. Kliknij Save aby zacząć tworzyć nowy profil. Nazwa pliku profilu. Profil gotowy! Odwzorowanie kolorów Twego monitora może się z czasem zmienić. Z tego powodu możesz ustawić ColorMunki Display tak, by automatycznie przypominał CI o konieczności reprofilowania w regularnych odstępach czasowych. Przypomnij mi abym sprofilował ten monitor co tydzień, 2 tygodnie,
22 Jeśli chcesz skorzystać z tej opcji, to zaznacz pole wyboru przy opcji, a następnie wybierz z pola rozwijanego okres, po jakim ColorMunki przypomni Ci o reprofilowaniu. Może to być tydzień (week), dwa (2 weeks), trzy (3 weeks) bądź 4 tygodnie (4 weeks). Kliknij przycisk Next (Dalej) by przejść do następnego kroku. 2.11. Porównanie przed i po (Before and after comparison) rys. 2.11-1 Porównanie jakości odwzorowania kolorów przed i po kalibracji i profilowaniu. Monitor został skalibrowany i sprofilowany. Teraz możesz sprawdzić, na ile nowy profil poprawił jakość wyświetlanego przez monitor obrazu. Na bieżącym ekranie ColorMunki Display wyświetla zdjęcie i daje Ci możliwość wzrokowego zweryfikowania efektów całego procesu. Możesz przy tym z listy rozwijanej opisanej Image wybrać jedno z 6 zdjęć, lub wskazać własne opcja Custom image. Pamiętaj przy tym, że Twój wzrok jest jeszcze zaadaptowany do sposobu, w jaki Twój monitor do tej pory prezentował obraz i w pierwszej chwili możesz odnieść wrażenie, że nowo uzyskana jakość obrazu jest gorsza niż dotychczasowa. Daj jednak sobie trochę czasu na to, by Twój wzrok mógł się zaadaptować do nowego sposobu odwzorowania kolorów i przejść tonalnych.
23 2.12. Włączanie monitorowania oświetlenia otoczenia (Enable Ambient Light Monitoring) Jeśli zdecydujesz się skorzystać z tej możliwości, to zaznacz pole wyboru. Następnie z listy rozwijanej wybierz, jak często ma być sprawdzane oświetlenie otoczenia. Dostępne są opcje: 5, 10, 30 i 60 minut. rys. 2.12-1 Ekran włączania monitorowania oświetlenia otoczenia. Twój profil został utworzony z wykorzystaniem zaawansowanych opcji, które wymagają monitorowania oświetlenia otoczenia. Aby w każdej chwili zapewnić dokładność odwzorowania kolorów możesz skonfigurować ColorMunki Display tak, by okresowo monitorował warunki oświetleniowe i albo automatycznie korygował Twój profil, albo po prostu informował Cię, kiedy wykryje znaczące zmiany. Włącz monitorowanie oświetlenia otoczenia I sprawdź co Monitoruj i automatycznie koryguj profil przy zmianach oświetlenia otoczenia. Monitoruj i powiadom mnie o znaczących zmianach oświetlenia otoczenia. Jeśli chcesz by ColorMunki Display korygował w razie potrzeby Twój profil, to zaznacz opcję. Jeśli zaś wolisz być jedynie informowany o znaczących zmianach w oświetleniu otoczenia to wybierz opcję.
24 Pamiętaj, że jeśli włączysz monitorowanie oświetlenia otoczenia, to kolorymetr ColorMunki Display cały czas będzie musiał być podłączony do Twego komputera I umieszczony na Twoim stanowisku pracy, w pobliżu monitora. Zapoznaj się z filmem prezentującym monitorowanie zmieniających się warunków oświetleniowych. (Kliknij tu by uzyskać instrukcje wideo). Aby przejść do kolejnego kroku, kliknij Next (Dalej).
25 2.13. Monitorowanie oświetlenie otoczenia (Monitor Ambitne Lightning) Ponieważ zdecydowałeś się skorzystać z opcji monitorowania zmian oświetlenia to musisz teraz zadbać o to, by ColorMunki Display mógł je wykonywać. Proces kalibracji i profilowania dobiegł końca. Możesz kliknąć przycisk Finish (zakończ), a następnie zamknąć program ColorMunki Display. rys. 2.13-1 Ekran opisujący przygotowanie kolorymetru do monitorowania oświetlenia otoczenia. Umieść Twój kolorymetr ColorMunki Display w swojej przestrzeni roboczej, przy monitorze. Monitorowanie oświetlenia otoczenia rozpocznie się, kiedy zakończysz pracę tej aplikacji. W każdej chwili możesz uruchomić, zatrzymać i zmienić ustawienia monitorowania oświetlenia otoczenia z pomocą aplikacji ColorMunki Display Tray. (Aplikacja ta jest dostępna na pasku systemowym Windows, w obszarze powiadomień przy zegarze; zwykle w prawym dolnym rogu). ColorMunki Display jest teraz gotowy do monitorowania oświetlenia otoczenia w Twoim pokoju.
26 3. Słowniczek przydatnych pojęć Kalibracja monitora proces regulacji zespołu charakterystyk monitora takich jak : jasność, punkt bieli, gamma, tak, by w możliwie najlepszym stopniu zbliżyć się do ich pożądanych wartości wynikających z celu kalibracji. Jeśli dany monitor to umożliwia, to kalibracja może się odbyć w pełni automatycznie. W takim przypadku program kalibrujący przy pomocy kalibratora (kolorymetru bądź spektrofotometru) odczytuje bieżące charakterystyki monitora i tak manipuluje ustawieniami monitora by maksymalnie zbliżyć się do pożądanych charakterystyk, a więc osiągnąć cel kalibracji. Inaczej mówiąc tak, by go skalibrować. Jeśli dany monitor nie umożliwia automatycznej regulacji jego ustawień, to program kalibrujący prosi osobę kalibrującą monitor o odpowiednie manipulowanie jego ustawieniami (np. jasnością, czy proporcjami składowych RGB) jednocześnie informując tę osobę, na ile jej działanie zbliża daną charakterystykę monitora do celu kalibracji. ADC - W oprogramowaniu ColorMunki Display skrót ADC oznacza automatyczne sterowanie monitorem (ang. Automatic Display Control). Monitory obsługujące ADC pozwalają na automatyczną kalibrację. Profilowanie monitora proces pomiaru reprodukcji koloru i przejść tonalnych przez skalibrowany monitor i zapisania ich w pliku profilu. Pomiaru dokonuje specjalne oprogramowanie z użyciem instrumentu takiego jak kolorymetr albo spektrofotometr (czasem ogólnie mówi się o kalibratorze). Cel kalibracji pożądany z uwagi na docelowe zastosowanie monitora sposób jego kalibracji. Profil barwny, kolorystyczny plik ICC lub ICM zawierający informacje zebrane w trakcie procesu profilowania monitora, a także parametry opisujące cel kalibracji. Gamma współczynnik określający krzywą gradacji kolorów krzywą gamma. Punkt bieli temperatura barwowa koloru białego wyświetlanego przez monitor. Podaje się ją najczęściej w stopniach Kelwina, np. 6500K czy 5000K, a czasem w równoważnej postaci D65 lub D50. Przestrzeń barwna monitora (gamut) zakres odcieni i nasyceń kolorów, które monitor jest w stanie wyświetlić. Podświetlanie matrycy LCD rzutowanie światła na matrycę LCD ze źródła znajdującego się za nią. Piksele matrycy LCD są sterowane przez elektronikę monitora tak, by tłumić część z tego światła w zależności od tego z jaką jasnością mają być postrzegane przez użytkownika monitora. Typ podświetlania typ źródła światła wykorzystanego w danym monitorze LCD w charakterze podświetlania matrycy LCD. Mogą to być konwencjonalne świetlówki CCFL, świetlówki dające dużą przestrzeń barwną, białe diody LED, bądź diody LED RGB. Każdy z tych typów podświetlania ma inną charakterystykę widmową. Precyzja pomiarów z użyciem kolorymetrów wymaga uwzględnienia typu podświetlania zastosowanego w monitorze. Pomiar z użyciem spektrofotometru tego nie wymaga.