STANOWISKO PRACY ADMINISTRACYJNO-BIUROWEJ JAK POWINNO BYĆ ZORGANIZOWANE Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 60
Pomieszczenia pracy biurowej W pomieszczeniach biurowych na jednego pracownika powinny przypadać 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi tzn. niezajętej przez sprzęt i meble. Pomieszczenia biurowe, w których nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, powinny mieć wysokość minimum 3 m. JeŜeli w jednym pomieszczeniu przebywa nie więcej niŝ 4 pracowników, a na kaŝdego z nich przypada co najmniej po 15 m 3 wolnej objętości pomieszczenia, wymagana minimalna wysokość pomieszczenia biurowego to 2,5 m. Gdy biuro usytuowane jest na antresoli otwartej do większego pomieszczenia oraz nie występują na stanowisku pracy czynniki szkodliwe dla zdrowia, pomieszczenie moŝe mieć wysokość 2,2 m. JeŜeli w pomieszczeniu biurowym pracuje tylko 1 osoba, powierzchnia takiego pomieszczenia nie moŝe być mniejsza niŝ 6 m 2. Na kaŝdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy biurowej powinno przypadać co najmniej 13 m 3 wolnej objętości pomieszczenia. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 61
Zamykanie pomieszczeń Biura nie mogą być zamykane w sposób uniemoŝliwiający wyjście z pomieszczenia. JeŜeli z pewnych względów wymagane jest zamykanie pomieszczeń w czasie pracy przed osobami nieupowaŝnionymi, naleŝy stosować przy drzwiach zamki: uniemoŝliwiające wejście z zewnątrz, a jednocześnie umoŝliwiające wyjście z pomieszczenia bez uŝycia klucza. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 62
Oświetlenie stanowiska pracy Wszystkie pomieszczenia pracy powinny być oświetlone światłem naturalnym (dziennym) i sztucznym (elektrycznym) Natomiast okna i świetliki powinny być wyposaŝone w odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne nasłonecznienie. Szyby w oknach powinny być czyste oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 63
Oświetlenie biurowego miejsca pracy Oświetlenie miejsc pracy z monitorami ekranowymi powinno być właściwe dla wszystkich rodzajów zadań wykonywanych na stanowisku pracy, np.: biurowa praca ciągła natęŝenie światła 500 lx średnio trudna praca i średnio długotrwałe pisanie lub czytanie natęŝenie oświetlenia 300 750 lx długotrwałe prace korektorskie, rysowanie natęŝenie światła 500 1000 lx trudne i długotrwałe pisanie natęŝenie światła ponad 1000 lx Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 64
Olśnienie Zjawisko olśnienia występuje, gdy: stosuje się na stanowisku pracy tylko oświetlenie miejscowe, bez stosowania oświetlenia ogólnego, stosuje się nieosłonięte rury jarzeniowe lub lampy oświetlenia miejscowego, a takŝe stanowisko pracy znajduje się naprzeciwko okna skierowanego na stronę padania promieni słonecznych. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 65
Olśnienie odbiciowe Z olśnieniem odbiciowym pracownicy mogą mieć do czynienia w przypadku niewłaściwego usytuowania: monitora względem okien, wzajemnie dwóch monitorów względem siebie, monitora względem przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia, monitora względem opraw oświetleniowych. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 66
Olśnienie bezpośrednie Olśnienie bezpośrednie pochodzi od: opraw oświetleniowych płaszczyzn pomieszczenia Aby zapobiec temu olśnieniu, zaleca się stosowanie: opraw oświetleniowych o odpowiednim kształtowaniu bryły światłości, Ŝaluzji lub zasłon w oknach. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 67
Kolorystyka w biurze Pokoje pracy biurowej powinny być utrzymane w ciepłych, jasnych kolorach o małym nasyceniu barw: jasnej matowej zieleni, niebieskim. Nie naleŝy stosować w pomieszczeniach biurowych kolorów: przytłaczających, nastrajających smutno i zimno barw ciemnych, np.: granatu, brązu, ciemnej zieleni, fioletów. jaskrawych, wywołujących niepokój i odwracających uwagę, np.: Ŝółtego, seledynu, czerwonego, pomarańczowego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 68
Temperatura w pomieszczeniu pracy biurowej Temperatura w pomieszczeniach biurowych nie moŝe być niŝsza niŝ 18 C. NajwyŜszą efektywność pracy biurowej moŝna uzyskać w temperaturze 22 C. Optymalne temperatury operatywne w pomieszczeniu pracy biurowej to: w okresie letnim z chłodzeniem od 23 o C do 26 o C, a zatem średnia to 24,5 o C w okresie zimowym z ogrzewaniem od 19 o C do 24 o C, a zatem średnia to 21,5 o C Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 69
Wilgotność powietrza Optymalne warunki wilgotności względnej powietrza, zaleŝne w duŝym stopniu od temperatury otoczenia, wynoszą 50 60%. W przypadku pomieszczeń przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi nie powinna być mniejsza niŝ 40%. Najlepszym sposobem nawilŝenia powietrza jest odparowanie z róŝnego typu nawilŝaczy (np. pojemników na wodę wieszanych na grzejnikach). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 70
Wentylacja i klimatyzacja Wentylacja i klimatyzacja centralna powinny spełniać następujące warunki: powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia; nie mogą powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy; strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy; maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70 C przy nawiewie powietrza na wysokości 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45 C w pozostałych przypadkach; muszą być odpowiednio konserwowane w celu niedopuszczenia do awarii; powinny być tak dobrane, aby ograniczać natęŝenie i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań mechanicznych przez nie wytwarzanych; przy wentylacji mechanicznej z recyrkulacją powietrza ilość powietrza świeŝego nie powinna być mniejsza niŝ 10% ogólnie wymienianego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 71
Problemy związane z klimatyzacją W kanałach nawiewnych klimatyzacji moŝe rozwijać się bakteria Legionella. Są to bakterie powodujące moŝliwość zachorowania na chorobę zakaźną zwaną legionellozą. Aby nie dopuścić do tego, konieczne są: czyszczenie i wymiana filtrów klimatyzacji, a takŝe okresowe: czyszczenie i dezynfekowanie kanałów wentylacyjnych. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 72
Hałas W pomieszczeniach przeznaczonych do pracy umysłowej, biurowej dopuszczalne natęŝenie hałasu zawiera się w granicach 55 65 db. W pomieszczeniach z maszynami do pisania, drukarkami igłowymi dopuszczalne natęŝenie hałasu to 75 db. Średni dopuszczalna intensywność hałasu wynosi dla: gabinetów pracy umysłowej 15 db, biur o małym ruchu 35 db, biur zwykłych 40 db, sal interesantów w urzędach, bankach itp. 50 db. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 73
Przestrzeń pracy Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 74
Regały Zdejmując czy układając materiały na regałach, pracownik musi uŝywać drabinek lub podestów. Nie wolno wchodzić na stoliki, biurka, krzesła aby postawić lub zdjąć materiały z górnych półek regału. Przedmioty łatwo tłukące się oraz materiały o największej masie powinny być składowane na najniŝszych półkach regałów. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 75
Szerokość i głębokość biurka Biurko musi mieć wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposaŝenia stanowiska i wykonywania czynności związanych z rodzajem pracy. Powierzchnia biurka musi pozwalać na ustawienie elementów wyposaŝenia w odpowiedniej odległości od pracownika w zasięgu jego kończyn górnych bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji. D dokumenty; DR drukarka; JC jednostka centralna; K klawiatura; M monitor; P pojemnik z dyskietkami Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 76
Wysokość biurka, stołu Wysokość stołu powinna być taka, aby zapewniała: odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20 50 w dół, przy czym górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyŝej oczu pracownika; naturalne połoŝenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem; łokcie naleŝy trzymać przy sobie lub oprzeć o poręcze fotela, aby nie obciąŝać dodatkowo pleców; odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 77
Krzesło, fotel biurowy Krzesło stanowiące wyposaŝenie stanowiska pracy powinno posiadać: dostateczną stabilność przez wyposaŝenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi, wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, podłokietniki. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 78
Krzesło, fotel biurowy moŝliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych, regulację wysokości siedziska w zakresie 40 50 cm (licząc od podłogi), regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5 do przodu i 30 do tyłu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 79
Stanowiska pracy wyposaŝone w monitory ekranowe Wymagania dla stanowisk pracy wyposaŝonych w monitory ekranowe dotyczą: kaŝdej osoby zatrudnionej przez pracodawcę, Wymagania dla stanowisk pracy wyposaŝonych w monitory ekranowe nie dotyczą: systemów przenośnych nieprzeznaczonych do uŝytkowania na danym stanowisku pracy, kalkulatorów, w tym praktykanta i staŝysty, uŝytkujących w czasie pracy monitor ekranowy, co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. kas rejestrujących, innych urządzeń z małymi ekranami do prezentacji danych lub wyników pomiarów, maszyn do pisania z wyświetlaczem ekranowym. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 80
Okulary do pracy przy monitorze ekranowym JeŜeli w wyniku badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej lekarz zaleci stosowanie przez pracowników okularów korygujących wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, mogą oni otrzymać zwrot kosztów tych okularów od pracodawcy, ale powinien ich uŝywać. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 81
Zasady pracy z monitorem ekranowym Podczas pracy z monitorem ekranowym naleŝy pamiętać o: przemiennej obsłudze monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciąŝającymi narządu wzroku i wykonywaniu tych prac w innej pozycji ciała przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub korzystaniu z co najmniej 5-minutowej przerwy, wliczanej do czasu pracy, po kaŝdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 82
Monitor ekranowy wymagania Monitor ekranowy podstawowe wymagania: ekran powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposaŝony w odpowiedni filtr, ustawienie ekranu względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła. znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, obraz powinien być stabilny, bez tętnienia itp., jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania, regulacja ustawień powinna umoŝliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20 o do tyłu i 5 o do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120 o po 60 o w obie strony, W razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech pracownika powinna być uŝyta oddzielna podstawa monitora lub odpowiednio regulowany stół (umoŝliwiające ustawienie monitora na wymaganej wysokości). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 83
Klawiatura Konstrukcja klawiatury powinna umoŝliwiać pracownikowi przyjęcie pozycji, która nie powoduje zmęczenia mięśni rąk podczas pracy. Klawiatura powinna mieć: moŝliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 0 o 15 o, matową powierzchnię i czytelne, kontrastowe znaki, odpowiednią wysokość (np. dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury wysokość środkowego rzędu klawiszy alfanumerycznych z literami A i S, licząc od płaszczyzny stołu, nie powinna przekraczać 30 mm). Klawiatura powinna być ustawiona nisko, by nie powodować zgięcia rąk w nadgarstkach (pomocne są podkładki pod nadgarstki). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 84
Prawidłowe ułoŝenie dłoni na klawiaturze Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 85
Uchwyt na dokumenty Uchwyt powinien mieć regulację: ustawienia wysokości, pochylenia, odległości od pracownika. Uchwyt na dokument powinien znajdować się przed pracownikiem: między ekranem monitora i klawiaturą lub w innym miejscu w pozycji minimalizującej uciąŝliwe ruchy głowy i oczu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 86
Kserokopiarki Kserokopiarki podczas uŝytkowania wytwarzają: duŝą ilość ciepła w związku z tym niezbędna jest dobra wentylacja pomieszczenia, w którym znajduje się kserokopiarka. Usuwanie zaciętego papieru lub wymiana pojemnika z proszkiem drukarskim (tonera) moŝe być wykonywana przez pracowników tylko zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia! Zabrudzenia rąk lub ubrań proszkiem z tonera naleŝy usuwać zimną wodą (ciepła woda je utrwali). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 87
Niszczarki dokumentów ZagroŜeniem związanym z obsługą niszczarki do dokumentów jest moŝliwość pochwycenia i wciągnięcia zwisających, luźnych elementów ubrania lub włosów pracownika. Aby uniknąć tego zagroŝenia i zapewnić bezpieczeństwo konieczne jest przestrzeganie: podstawowych zasad bezpieczeństwa, wskazań instrukcji obsługi urządzenia producenta, wskazówek zawartych w instrukcji bhp niszczarki do dokumentów. Przygotowując materiały do niszczenia, w czasie usuwania zszywek i spinaczy naleŝy zachować ostroŝność i wykonywać te czynności z uŝyciem urządzeń biurowych przeznaczonych do tego celu. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 88
PodnóŜek Na Ŝyczenie pracownika, a takŝe gdy wysokość krzesła uniemoŝliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy naleŝy wyposaŝyć w podnóŝek. PodnóŜek powinien mieć kąt pochylenia w zakresie 0 15, powinien mieć wysokość dostosowaną do potrzeb wynikających z cech antropometrycznych pracownika, nie powinien mieć śliskiej powierzchni, nie powinien przesuwać się po podłodze podczas uŝywania. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 89
Usytuowanie stanowiska pracy z monitorem ekranowym Odległość między pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora co najmniej 0,8 m. Odległości między sąsiednimi monitorami co najmniej 0,6 m. 80 cm 60 cm Natomiast odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 400 750 mm. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 90
Oprogramowanie Oprogramowanie powinno spełniać następujące wymagania: odpowiadać zadaniu przewidzianemu do wykonania, zapewniać przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o jego działaniu, przy przetwarzaniu danych na nim powinny być stosowane zasady ergonomii, być łatwe w uŝyciu oraz dostosowane do poziomu wiedzy i (lub) doświadczenia pracownika, gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 91
Organizacja stanowiska pracy z monitorem ekranowym Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych i innych 92