MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP-III.431.2.22.2011 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Pomocy Społecznej Domu Pogodnej Jesieni (DPS) w Zakliczynie przy ul. Grabina 11 przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego: starszego inspektora Annę Bodziony i operatora urządzeń elektronicznych Magdalenę Kmiecik. Kontrolę przeprowadzono 29 listopada 2011 roku, na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), art. 12 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 roku w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz. 1837), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz na podstawie upoważnienia nr WP-III.0030.140.2011 z dnia 14 listopada 2011 roku wydanego przez Wojewodę Małopolskiego. Oznaczenia Domu Pomocy Społecznej - Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie: Adres: ul. Grabina 11, 32-840 Zakliczyn Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie jest wpisany do prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego rejestru domów pomocy społecznej pod nr 47/z/2007. Dyrektorem kontrolowanej jednostki jest Pan Ryszard Kuczyński, który spełnia wymagania kwalifikacyjne na zajmowanym stanowisku, określone w art.122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie jest placówką pobytu stałego przeznaczoną dla osób przewlekle somatycznie chorych. Strukturę organizacyjną i szczegółowy zakres zadań Domu określa Regulamin Organizacyjny Domu Pogodnej Jesieni, który został przyjęty Uchwałą Nr 3/2010 Zarządu Samarytańskiego Towarzystwa im. Jana Pawła II w Zakliczynie z dnia 16 marca 2010 roku. Ustalenia ogólne i statystyczne dotyczące mieszkańców Domu wg stanu na dzień kontroli Placówka dysponuje 50 miejscami dla osób przewlekle somatycznie chorych. Podmiotem prowadzącym Dom jest Samarytańskie Towarzystwo im. Jana Pawła II z siedzibą przy ul. Grabina 11 w Zakliczynie. W dniu kontroli w Domu przebywało 56 osób (30 kobiet i 26 mężczyzn) w następujących grupach wiekowych: -od 19 do 40 lat - 0 osób, -od 41 do 60 lat - 12 osób, -od 61 do 74 lat - 8 osób, powyżej 75 lat - 36 osób. Ruch mieszkańców w okresie objętym kontrolą: zmarło 16 osób, przyjętych zostało 23 osoby, 4 osoby zrezygnowały z powodu powrotu do środowiska. Z ww. grup: 24 osoby poruszają się na wózku inwalidzkim, 16 osób porusza się przy pomocy balkonika, laski lub osób trzecich. Sytuacja prawna mieszkańców: - częściowo ubezwłasnowolnieni 0, - całkowicie ubezwłasnowolnieni 5 osób, funkcję opiekuna pełni: brat, siostrzeniec, ojciec oraz dla 2 osób dalsza rodzina. Wśród mieszkańców jest 32 osoby z orzeczoną grupą inwalidzką bądź niezdolnością do pracy oraz 21 osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.
W trakcie analizy dokumentacji stwierdzono, że dla 52 mieszkańców dochód stanowi emerytura lub renta, dla 4 zasiłek stały. Na dzień kontroli miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPJ w Zakliczynie wynosi 2. 228,00 zł. Stwierdzono także, że na podstawie Umowy zawartej w dniu 29 grudnia 2009 roku Starosta Tarnowski zlecił Samarytańskiemu Towarzystwu im. Jana Pawła II w Zakliczynie, zwanym zleceniobiorcą do realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej, polegające na prowadzeniu domu pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym dla 40 osób przewlekle somatycznie chorych. Na dzień kontroli na podstawie decyzji administracyjnych wydanych przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowie umieszczonych było 40 osób. Pozostali mieszkańcy przyjęci byli do Domu na podstawie: - skierowania do Domu decyzją administracyjną wydaną przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Zakliczynie ponosząc odpłatność w wysokości określonej w przedmiotowej decyzji 7 osób, - umowy cywilno prawnej, ponosząc odpłatność za pobyt w wysokości ustalonej zgodnie z Regulaminem przyjmowania mieszkańców 9 osób. Usługi bytowe DPJ mieści się w budynku wielokondygnacyjnym wyposażonym w system: przyzywowo alarmowy i alarmowo - przeciwpożarowy z monitoringiem w dyżurce pielęgniarek. Budynek ma zainstalowaną windę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Architektura domu oraz jego najbliższe otoczenie umożliwiają swobodne poruszanie się osób niepełnosprawnych. Dotarcie do wejść jest możliwe bez konieczności pokonywania schodów. Szerokość drzwi oraz korytarzy umożliwia swobodne poruszanie się osobom na wózkach inwalidzkich. Podłogi w korytarzach wyłożone są wykładziną antypoślizgową. Natomiast w pokojach mieszkalnych znajdują się panele podłogowe lub wykładziny antypoślizgowe. Teren wokół obiektu jest ogrodzony oraz dobrze zagospodarowany, co sprzyja aktywnej rekreacji i wypoczynkowi. Otoczenie pozbawione jest barier architektonicznych. Pokoje mieszkalne Zgodnie z 6 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej pokój jednoosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 9 m², natomiast pokój wieloosobowy nie mniej niż 6 m² na osobę. Przy czym w przypadku osób poruszających się samodzielnie pokój jest przeznaczony dla nie więcej niż 3 osób. W przypadku osób leżących jest przeznaczony dla nie więcej niż 4 osób. Mieszkańcy zajmują pokoje: jednoosobowe, dwuosobowe oraz trzyosobowe. Powierzchnia mieszkalna pokoi w przeliczeniu na jednego mieszkańca spełnia wymogi określone w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej. Pokoje wyposażone są w wymagane przez standard meble (tapczany lub łóżka, szafy ubraniowe, stół, krzesła, szafki nocne), część wyposażenia jest własnością mieszkańców (np. sprzęt rtv, dywany, obrazy oraz kwiaty). Pomieszczenia ogólnodostępne W Domu znajdują się wymagane przez standard pomieszczenia ogólnego przeznaczenia, tj.: jadalnia, pokój dziennego pobytu, gabinet zabiegowo-pielęgniarski będący jednocześnie gabinetem lekarskim, dwie sale terapii zajęciowej /w jednej sali znajduje się punkt biblioteczny/, pomieszczenie do rehabilitacji (wyposażone w: UGUL, 2 rowerki, wioślarz tablicę do ćwiczeń manualnych, rotor do kończyn górnych, drabinki i materace), kuchenka pomocnicza, pokój gościnny, pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia, kaplica oraz 2
palarnia. W gabinecie zabiegowo-pielęgniarskim znajduje się podstawowy sprzęt do udzielania pierwszej pomocy oraz do przeprowadzania podstawowych badań lekarskich. Pomieszczenia sanitarne i toalety W DPJ znajdują się ogólnodostępne łazienki i toalety oraz na II piętrze pokoje wyposażone w łazienki i toalety. Ogólna liczba toalet wynosi 22, a łazienek 21. Pomieszczenia sanitarne wyposażone są w kabiny prysznicowe, miejsca prysznicowe, wanny. Do kąpieli w wannie placówka dysponuje podnośnikami umożliwiającymi transport osoby niepełnosprawnej. Korzystanie z pomieszczeń sanitarnych ułatwiają zamontowane uchwyty dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Ilość urządzeń sanitarnych, znajdujących się w budynku zapewnia mieszkańcom odpowiednie warunki higieniczne. W zakresie warunków sanitarnych Dom spełnia standardy dotyczące zarówno ilości łazienek, jak i ilości toalet zgodnie z 6 ust. 1 pkt 4 cytowanego rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Podczas wizytacji zespół kontrolny dokonał oględzin pomieszczeń znajdujących się w DPS. Pomieszczenia były czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów. W zakresie stanu zaopatrzenia mieszkańców w środki higieny osobistej nie stwierdzono uchybień. Wyżywienie i organizacja posiłków Żywienie mieszkańców prowadzi kuchnia usytuowana na terenie Domu. Dom zapewnia mieszkańcom 4 posiłki dziennie, w tym dodatkowym jest podwieczorek oraz odpowiednie diety zgodnie z zaleceniem lekarza. W dniu kontroli zlecone były następujące rodzaje diet: cukrzycowa, lekkostrawna oraz bezmleczna. Posiłek dodatkowy dla wszystkich mieszkańców (np. jogurt, owoce, kisiel lub budyń, ciasto) jest oferowany we wszystkie dni tygodnia. Sporządzony przez dietetyka jadłospis, uwzględniający upodobania mieszkańców, zatwierdza Dyrektor. Mieszkańcy spożywają posiłki na jadalni, natomiast osoby, które z powodu stanu zdrowia nie mogą spożywać posiłków w jadalni są karmione w pokojach. Udzielana jest również pomoc przy spożywaniu pokarmów. W jadalni wywieszane są dekadowe jadłospisy. Organizacja wyżywienia oraz rozkład godzin wydawania posiłków nie budzi zastrzeżeń. Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że w kuchence pomocniczej znajdowały się podstawowe produkty żywnościowe oraz napoje. Świadczenia zdrowotne Obowiązkiem domu pomocy społecznej jest umożliwianie i organizowanie pomocy w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych przysługujących mieszkańcom na podstawie odrębnych przepisów. W szczególności należy tu wymienić: dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeń pielęgnacyjnych, zaopatrzenie w produkty lecznicze, wyroby medyczne i środki pomocnicze. Część mieszkańców nie może opuszczać domu pomocy społecznej bez pomocy osób trzecich, art. 58 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej stanowi: Dom pomocy społecznej umożliwia i organizuje mieszkańcom pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych przysługujących im na podstawie odrębnych przepisów. Jak wynika z informacji przekazanej przez Pana Dyrektora jest zapewniona pomoc wszystkim mieszkańcom w zabezpieczeniu opieki lekarskiej oraz dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej. Opiekę lekarza rodzinnego zabezpiecza ZPOZ w Zakliczynie. Zapewniony jest dla 34 osób kontakt z psychiatrą poprzez kwartalne wizyty w DPJ oraz według potrzeb w Przychodni Specjalistycznej. Kontakty z psychologiem są zapewnione poprzez konsultacje w Specjalistycznych Poradniach w Tarnowie, Brzesku i Tuchowie. Na konsultacje i badania specjalistyczne pod opieką personelu mieszkańcy dowożeni są do Przychodni 3
Specjalistycznych. Dom zapewnia mieszkańcom zaopatrzenie w leki. Za gospodarkę lekową odpowiadają pielęgniarki W przypadku stwierdzenia u mieszkańca wskazań medycznych, Dom zabezpiecza pomoc w zakupie i refundacji kosztów zakupu pielucho majtek. Wszyscy mieszkańcy mają zagwarantowaną całodobową opiekę pielęgniarską przez 5 pielęgniarek zatrudnionych w ramach 4,5 etatów przez Dom. Usługi wspomagające W celu ustalenia zakresu usług oraz określenia indywidualnych potrzeb mieszkańców powołany został zespół terapeutyczno-opiekuńczy. Jak wynika z wykazu zatrudnienia, w skład zespołu wchodzą: dyrektor, pielęgniarki, opiekunowie, pokojowe, pracownik socjalny, fizjoterapeuta, pracownicy terapii zajęciowej. Z analizy dokumentacji wynika, iż zebrania pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego mające na celu omówienie stopnia realizacji planów indywidualnej opieki odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej, niż co 12 miesięcy. Zespół spotyka się systematycznie, co trzy miesiąca. Każdy mieszkaniec Domu ma wyznaczonego pracownika pierwszego kontaktu, który jest koordynatorem działań wynikających z planów indywidualnej opieki. Dokumentacja pod nazwą indywidualny plan wsparcia mieszkańca zawiera podstawowe informacje o mieszkańcu tj: dane osobowe, sprawność ruchowa mieszkańca, ocenę mieszkańca w obszarach samodzielność, samoobsługa, percepcja, sfera poznawcza, kontakt i komunikacja, określenie celu opieki indywidualnej, ocenę przygotowania do starości oraz usługi opiekuńczo-wspomagające (tj. usługi: rehabilitacyjne, terapeutyczne, socjalne, religijne, zdrowotne, zabiegi medyczne). Ponadto znajduje się karta, w której określony jest opis problemu, realizacja podjętego działania, ocena skuteczności w realizowaniu metody. Zawiera również skalę aktywności mieszkańca wraz z graficzną jego ilustracją w czterech obszarach tj. samoobsługa, kontakty interpersonalne, czas wolny, zajęcia zorganizowane. Stwierdzono również, że indywidualne plany wsparcia są przygotowywane w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia mieszkańca do domu. Wyrywkowo skontrolowano plany opieki indywidualnej następujących mieszkańców: Pani Wandy M., Wiktorii M., Barbary I., Stefanii L., Heleny Cz oraz Pana Władysława Ch. Do analizowanej dokumentacji nie wniesiono zastrzeżeń. Zgodnie z określoną w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej normą dotyczącą liczby pracowników socjalnych w stosunku do liczby mieszkańców, w Domu zatrudniony jest 1 pracownik socjalny w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownik socjalny świadczy na rzecz mieszkańców pracę socjalną. Prowadzona jest pełna dokumentacja mieszkańców. Mieszkańcy mogą opuszczać teren Domu (zakupy, spacery). Mniej sprawne osoby wychodzą pod opieką pracownika. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia w organizowanych obchodach świąt i imprezach okolicznościowych, integracyjnych na terenie Domu oraz poza nim. W roku 2011 odbyły się m.in.: zabawa Walentynkowa, przywitanie lata, ZŁOTA KLAMRA 2011 - w ramach tego projektu odbył się pokaz prac przy użyciu dawnych narzędzi rolniczych i rzemieślniczych w wykonaniu seniorów mieszkańców Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie oraz Andrzejki. Odzwierciedleniem odbytych imprez jest kronika prowadzona przez pracownika Domu. Dom oferuje udział w terapii zajęciowej od godz. 7.00 15.00. Zajęcia prowadzone są w ramach muzykoterapii, ergoterapii, biblio terapii, silwoterapii, papieroplastyki. Liczba mieszkańców uczestnicząca w zajęciach jest zmienna i uzależniona od ich stanu psychofizycznego. Mieszkańcy korzystają z wyposażonego pomieszczenia do rehabilitacji i fizykoterapii. Fizjoterapeuta prowadzi zeszyt zabiegów rehabilitacyjnych w podziale na dni tygodnia i osób uczestniczących. Dodatkowo prowadzone są karty indywidualne uczestnika, które są 4
podsumowywane co 3 miesiące przez fizjoterapeutę i zatwierdzane przez lekarza. Zapewnienie kontaktu z Dyrektorem Domu, załatwianie skarg i wniosków Zgodnie z informacją znajdującą się na tablicy ogłoszeń przy wejściu głównym do budynku Dyrektor przyjmuje codziennie w dni robocze od godz. 7.00 do godz. 15.00. Książka skarg i wniosków znajduje się w dyżurce pielęgniarskiej. W okresie objętym kontrolą nie odnotowano skarg. Zaspokojenie potrzeb religijnych Z informacji przekazanej przez pracownika socjalnego wynika, iż wszyscy mieszkańcy Domu są wyznania rzymsko-katolickiego. Msze święte oraz nabożeństwa odprawiane są w kaplicy Domu. Zespół terapeutyczno-opiekuńczy Domem kieruje i reprezentuje go na zewnątrz Dyrektor Domu. Struktura organizacyjna Domu wynika z Regulaminu Organizacyjnego Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie. Na dzień kontroli Dom zatrudniał ogółem 43 osoby (w tym 1 osoba przebywa na urlopie bezpłatnym, a 2 osoby na urlopie wychowawczym), z tego w dziale opiekuńczo-terapeutycznym jest 35 osób /34,5 etatów przeliczeniowych/. Dodatkowo z 2 osobami zawarta jest umowa o współpracy (wolontariat), co daje w skali roku 1 pełny etat. Ww. wskaźnik na dzień kontroli obliczony proporcjonalnie do liczby osób wynosi 0,6 i jest zgodny z minimum standardowym określonym dla tego typu Domu w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej. Zespół terapeutyczno-opiekuńczy składa się z pracowników, którzy bezpośrednio zajmują się mieszkańcami. Wymienione osoby pełnią funkcję pracownika pierwszego kontaktu. Strukturę zatrudnienia obrazuje tabelka stanowiąca załącznik nr 1 do protokołu. W toku kontroli przeanalizowano wyrywkowo akta osobowe 5 pracowników. W wyniku kontroli akt pracowników stwierdzono, że posiadają oni odpowiednie kwalifikacje zawodowe na zajmowanych stanowiskach. Pracownicy uczestniczą w szkoleniach na temat praw mieszkańca, kierunków prowadzonej terapii, metod pracy z mieszkańcami wykaz szkoleń stanowi załącznik nr 2 do protokołu. W Domu działa Samorząd Mieszkańców w skład, którego wchodzą trzy osoby. Organizacja pracy Opiekunowie, pokojowe oraz pielęgniarki pracują w systemie dwunastogodzinnym, dwuzmianowym. Pozostali pracownicy pracują w systemie ośmiogodzinnym od godz. 7 00 do 15 00. Opieka nad mieszkańcami jest całodobowa. Na noc wyznaczane są dyżury dwuosobowe (opiekun i pokojowa). Wyjścia mieszkańców z Domu odnotowywane są przez opiekunów w zeszycie wyjść. Sposób dysponowania i przechowywania pieniędzy mieszkańców W Domu obowiązuje procedura dysponowania i przechowywania prywatnego majątku oraz depozytów pieniężnych mieszkańców określająca podstawowe zasady postępowania z przedmiotami wartościowymi oraz depozytami gotówkowymi. Pracownikiem odpowiedzialnym za prowadzenie spraw depozytowych mieszkańców jest pracownik socjalny. Ewidencja depozytów prowadzona jest w programie komputerowym DOM. Obecnie 29 mieszkańców posiada depozyty, a 27 mieszkańców samodzielnie gospodaruje swoimi środkami, w tym: 1 osoba posiada rachunek oszczędnościowy w banku. Realizacja zapisu art. 63 ust.1 ustawy o pomocy społecznej Kontroli poddano sposób ewidencjonowania nieobecności mieszkańców w placówce. Ewidencja ma na celu właściwą realizację zapisu art. 63 ust.1 ustawy o pomocy społecznej, 5
zwalniającego mieszkańca Domu z ponoszenia opłat za pobyt w placówce za okres nieobecności nie przekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym. W dziale socjalnym prowadzone są karty urlopowe dla każdego z urlopowanych bądź hospitalizowanych mieszkańców. Niezależnie od przyczyn absencji, zgodnie z zapisem art. 63 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, mieszkańcy DPJ nie ponoszą opłat za okres do 21 dni w roku kalendarzowym. W stosunku do wyrywkowo sprawdzonych akt nie wniesiono zastrzeżeń. Rodziny mieszkańców mają możliwość codziennych odwiedzin i wizyt. Osoby kontrolujące zapoznały się z wynikami kontroli zewnętrznych przeprowadzonych: - 9 sierpnia 2007 roku, przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Tarnowie z ustaleń dokonanych w toku czynności kontrolno-rozpoznawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Ustalenia poczynione w trakcie kontroli nie dały podstaw do sformułowania zaleceń pokontrolnych, - 10 maja 2011 roku, przez Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Tarnowie. Zakres przedmiotowy kontroli obejmował okresową kontrolę sanitarno porządkową Domu Pogodnej Jesieni. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Na tym protokół zakończono. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z póżn. zm.) dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono zastrzeżeń / wniesiono zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden otrzymuje dyrektor jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 13 grudnia 2011 r. Data i miejsce podpisania protokołu: 13 grudnia 2011 r., Nowy Sącz Podpis przedstawiciela placówki kontrolowanej: SAMARYTAŃSKIE TOWARZYSTWO im. Jana Pawła II DOM POGODNEJ JESIENI ul. Grabina 11, 32-840 Zakliczyn tel./fax (0-14) 66 53 31 Dyrektor Domu Pogodnej Jesieni w Zakliczynie (-) mgr Ryszard Kuczyński Podpisy inspektorów kontrolujących: Starszy Inspektor (-)mgr Anna Bodziony (-)Magdalena Kmiecik 6