Przedmiot: EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH Temat: PIERWSZA POMOC PRZY UTRACIE PRZYTOMNOŚCI. OPRACOWAŁ mgr inż. Jerzy JURKIEWICZ 21 MARZEC 2012
LITERATURA 1. Edukacja dla bezpieczeństwa pierwsza pomoc cz.1 / linia pierwsza edycja dwuczęściowa/ M. Goniewicz, A. Nowak- Kowal, Z. Smutek. 2. Tablice poglądowe Pierwsza pomoc przedmedyczna dar od PCK Wrocław. 3. Strony o tematyce szkoleniowej z pierwszej pomocy: www.zs23.wroclaw.pl/uczen/pomoc/urz.html; www.grajkownia.com/topic/9382-poradnik-pierwsza-pomoc-w-roznych-przypadkach; www.autocentrum.pl/pierwsza-pomoc-na-drodze; www.ratownictwo.net; www.grm.wroclaw.pck.org.pl; www.pck.pl; www.ock.gov.pl; www.wzk.poznan.uw.gov.pl; www.pckzsp1.cba.pl; http://www.zst.edu.pl/html/pck/pomoc.html.
Wiosną wraz z pierwszymi nagłymi wzrostami temperatury organizm nasz po okresie chłodów towarzyszących zimie nie jest przystosowany do gwałtownych skoków temperatury. Toteż typowym jest znacznie rosnąca liczba omdleń. Jednakże pogoda nie jest jedynym uwarunkowaniem ich występowania. Omdlenia przytrafiają się najczęściej w miejscach, w których panuje duchota, brakuje powietrza, jest gorąco, a ludzie przez dłuższą chwilę pozostają w pozycji stojącej. Mogą to być m.in. kościoły, środki komunikacji miejskiej, kolejki oraz inne duże skupiska ludzi.
Omdlenie jest krótkotrwałą i przemijającą utratą przytomności, po wystąpieniu której osoba sama odzyskuje przytomność. Przyczyn omdleń literatura fachowa wymienia wiele, w większości przypadków są one spowodowane chwilowym zmniejszeniem ilości dostarczanego tlenu do mózgu człowieka (niedotlenieniem). Omdlenie może być wywołane: wzmożonym napięciem emocjonalnym, jak np. paniczny strach, wystąpieniem silnego bólu; przebywaniem w pozycji stojącej przez długi czas; szybkim podniesieniem się z pozycji siedzącej bądź leżącej; zbyt małą objętością krwi w naczyniach krwionośnych tzw. Hipowolemią spowodowaną np. krwotokiem czy odwodnieniem; różnego rodzaju chorobami serca i układu krążenia, jak np. zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, zwężenie aorty, zatorowość płucna i inne, lekami.
PAMIĘTAJ! Powtarzające się omdlenia zawsze powinny być poddane diagnostyce medycznej. W tym celu należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego. Zazwyczaj omdlenie poprzedza wystąpienie jednego bądź kilku objawów. I tak osoba może poczuć się słabo, widzieć mroczki przed oczami, doznać zawrotów głowy. Poprzedzić omdlenie mogą także dźwięków. uderzenia gorąca, uczucie nudności, słyszenie dziwnych
Udzielenie pierwszej pomocy przy omdleniach nie jest trudne. Każdy z nas może to zrobić. Nie wymaga żadnych specjalistycznych działań, a powinno ono wyglądać tak: wyniesienie poszkodowanego z miejsca, w którym omdlał (np. kościół), a gdy jest to niemożliwe zapewnienie dostępu świeżego powietrza, ułożenie na wznak (na plecach), ocena funkcji życiowych, czyli udrożnienie dróg oddechowych poprzez odgięcie głowy do tyłu a następnie ocena oddechu przez 10 sekund (w tym czasie powinniśmy usłyszeć co najmniej dwa oddechy), uniesienie nóg poszkodowanego do góry.
PIERWSZA POMOC PRZY UTRACIE PRZYTOMNOŚCI. Utrata przytomności jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia człowieka. Jedną z najczęstszych przyczyn utraty przytomności jest niedrożność dróg oddechowych, która może prowadzić do ostrej niewydolności oddechowej, a następnie ostrej niewydolności krążenia. W następstwie tych zaburzeń dochodzi najczęściej do nagłego zatrzymania (nagłego zatrzymania akcji serca). krążenia w mechanizmie asystolii
Po wykonaniu powyższych działań osoba poszkodowana po chwili powinna odzyskać świadomość. Jeśli tak się nie dzieje, to mamy do czynienia z utratą przytomności (o której więcej przy którymś z następnych wpisów) i koniecznie musimy wezwać pogotowie ratunkowe (numer telefonu 999 lub 112, z naciskiem na ten pierwszy). By prawidłowo udzielić pierwszej pomocy w omdleniu, powinniśmy wystrzegać się utartych od pokoleń w naszym społeczeństwie działań. NIE WOLNO: szarpać poszkodowanego, klepać po twarzy, zadawać bólu; cucić za pomocą soli trzeźwiących ani innych środków; chlapać wodą; wlewać napojów ani wpychać jedzenia do ust; podawać żadnych leków (!).
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA Z NIEPRZYTOMNYM POSZKODOWANYM 1.Ocena sytuacji. 2.Ocena bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego. 3.Sprawdzenie, czy poszkodowany jest przytomny. 4.Sprawdzenie, czy poszkodowany oddycha. 5.Udrożnienie jego dróg oddechowych. 6.Dokładne zbadanie poszkodowanego. 7.Opatrzenie stwierdzonych obrażeń. 8.Ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej. 9.Wezwanie służb ratunkowych.
WYTYCZNE EUROPEJSKIEJ RADY RESUSCYTACJI DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ NIEPRZYTOMNĄ, ODDYCHAJĄCĄ SPONTANICZNIE- NAKAZUJĄ UŁOŻENIE JEJ W POZYCJI BEZPIECZNEJ Z GŁOWĄ OBNIŻONĄ W CELU UŁATWIENIA ODPŁYWU TREŚCI PŁYNNEJ Z UST.
UŁOŻENIE CIAŁA TAKIEJ OSOBY POWINNO: być stabilne; pozwalać na łatwe i bezpieczne odwracanie na bok i plecy poszkodowa- nego, ze zwracaniem szczególnej uwagi na groźbę uszkodzenia jego kręgosłupa szyjnego; umożliwiać dobrą obserwację dróg oddechowych ofiary i dostęp do nich; nie powodować dodatkowych obrażeń u poszkodowanego; nie powodować jakiegokolwiek ucisku na klatkę piersiową, który utrudniłby oddychanie poszkodowanemu.
SPOSOBY UDRAŻNIANIA GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH Jedną z najważniejszych czynności ratowniczych na miejscu wypadku jest udrożnienie górnych dróg oddechowych poszkodowanego. U osoby nieprzytomnej uniemożliwiać niedrożność oddychanie. dróg Główną oddechowych przyczyną może utrudniać niedrożności lub dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej, leżącej na plecach, jest zapadanie się języka siłą ciężkości ku tyłowi i blokowanie przez niego wejścia do krtani.
A (AIRWAY) zapewnić drożność górnych dróg oddechowych 1.Nieprzytomnego chorego ułożyć płasko na plecach na twardym i równym podłożu. 2.Usunąć ciała obce (kęsy pokarmu, sztuczna szczęka, krew, śluz, wymiociny itp.) z jamy ustnej: głowę ratowanego układa się na bok i odciąga kąciki ust w dół, tak aby ewentualne wydzieliny wypłynęły na zewnątrz, palcem lub chusteczką mechanicznie oczyszcza się jamę ustną. 1.Odgiąć do tyłu głowę ratowanego: ratownik jedną rękę podkłada pod szyję chorego i unosi jego kark do góry, drugą ręką uciska okolicę czołową i maksymalnie odgina głowę ku tyłowi - jest to podstawowy zabieg udrażniający drogi oddechowe. Utrzymać taką pozycję chorego B (BREATHE) prowadzić skuteczną wentylację czyli sztuczne oddychanie C (CIRCULATE) prowadzić pośredni masaż serca
A (AIRWAY) zapewnić drożność górnych dróg oddechowych 1.Odgiąć do tyłu głowę ratowanego: Ratownik jedną rękę podkłada pod szyję chorego i unosi jego kark do góry, drugą ręką uciska okolicę czołową i maksymalnie odgina głowę ku tyłowi - jest to podstawowy zabieg udrażniający drogi oddechowe. Utrzymać taką pozycję chorego.
BEZPRZYRZĄDOWE UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH: Wykonuje się przez odgięcie głowy i uniesienie żuchwy. W celu udrożnienia dróg oddechowych przez odgięcie głowy i uniesienie żuchwy: klęknij obok głowy poszkodowanego; połóż jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu pozostaw wolny kciuk i palec wskazujący w celu zatkania nim nosa poszkodowanego wtedy, gdy będziesz musiał wykonywać oddechy ratunkowe; końce palców drugiej ręki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.
INNE PRZYCZYNY NIEDROŻNOŚCI DRÓG ODDECHOWYCH TO: ciała obce: resztki pokarmowe, protezy zębowe, orzechy, klocki itp., urazy głowy, ukąszenie przez owady, alergie: pokarmowe, polekowe, oparzenia, choroby, na przykład astma oskrzelowa
Zdejmij ABY UŁOŻYĆ POSZKODOWANEGO W POZYCJI BEZPIECZNEJ: z jego kieszeni. poszkodowanemu okulary i wyjmij duże przedmioty Klęknij obok niego i sprawdź, czy obie jego kończyny dolne są wyprostowane. Ułóż -znajdującą się bliżej ciebie- kończynę górną ofiary pod kątem prostym w stosunku do jego tułowia, zgięta w stawie łokciowym, tak aby dłoń poszkodowanego była zwrócona ku górze.(rys. A)
Ułóż -znajdującą się bliżej ciebie- kończynę górną ofiary pod kątem prostym w stosunku do jego tułowia, zgięta w stawie łokciowym, tak aby dłoń poszkodowanego była zwrócona ku górze. (rys. A)
Drugą kończynę górną poszkodowanego połóż w poprzek jego klatki piersiowej, a grzbiet ręki tej kończyny przyłóż do znajdującego się bliżej ciebie policzka ofiary.(rys. B)
Chwyć drugą rękę kończynę dolną - położoną dalej od ciebie- poszkodowanego tuż nad kolanem i podciągnij ją do góry, nie odrywając stopy od podłoża (rys. C)
Trzymając rękę poszkodowanego przyciśniętą do jego policzka, pociągnij za dalszą mogę tak, by odwrócić go w swoim kierunku (rys. D)
Kończynę dolną poszkodowanego znajdującą się na górze ułóż tak, by była zgięta pod kątem prostym w stawie biodrowym i kolanowym (rys. E) Odchyl głowę poszkodowanego, aby zapewnić drożność dróg oddechowych (rys. E)
W razie potrzeby ułóż rękę poszkodowanego leżącą pod policzkiem, tak by jego głowa pozostała w odchyleniu. Sprawdź, czy poszkodowany regularnie oddycha. Jeżeli poszkodowany musi być ułożony w pozycji bezpiecznej dłużej niż 30 minut, to po tym czasie odwróć go na drugi bok, aby zwolnić ucisk na leżące niżej ramię. Powiadom pogotowie ratunkowe w celu udzielenia fachowej pomocy medycznej.
PAMIĘTAJ!!!! JEDYNĄ I NAJWIĘKSZĄ NAGRODĄ ZA UDZIELENIE POSZKODOWANEJ OSOBIE POMOCY BĘDZIE TWOJA ŚWIADOMOŚĆ, ŻE PRZYCZYNIŁEŚ SIĘ DO URATOWANIA JEJ ŻYCIA I DOBRZE WYPEŁNIONEGO OBOWIĄZKU.