42 Wyniki XLIV KONKURSU Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2015 Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego, Zakład Technologii Mięsa i Tłuszczu zorganizował po raz czterdziesty czwarty pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi KONKURS pod tytułem Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2015. XLIV KONKURS JESIEŃ 2015 obejmował następujące grupy wędlin: wędzonki (wszystkie rodzaje), kiełbasy (podsuszane i suszone), wędliny surowe i surowe dojrzewające (wędzonki, kiełbasy) oraz inne produkty w ilości 138 próbek z 40 zakładów mięsnych i drobiarskich. Ocenę konkursową przeprowadzono w dniach 8 i 9 października br. w Zakładzie Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS w Warszawie. Przedmiotem oceny były następujące wędliny: 67 szt. próbek wędzonek, w tym: 35 szt. szynek, 8 szt. baleronów, 9 szt. boczków, 11 szt. polędwic, 2 szt. wędzonek drobiowych i 2 szt. innych wędzonek; 18 szt. próbek kiełbas podsuszanych w tym: 16 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych i 2 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych; 21 szt. próbek kiełbas suszonych, w tym: 7 szt. kiełbas drobno rozdrobnionych, 3 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych, 11 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych; 14 szt. próbek kiełbas surowych i surowych dojrzewających, w tym: 1 szt. kiełbasy drobno rozdrobnionej surowej suszonej, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej suszonej, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej dojrzewającej i 11 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych surowych; 18 szt. próbek innych produktów mięsnych, w tym: 9 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych, 2 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych, 1 szt. elementu mięsnego pieczonego, 2 szt. produktów blokowych i 4 szt. kiełbas homogenizowanych. Do Konkursu zgłoszono 12 szt. próbek wędlin deklarowanych przez producentów jako produkty wytwarzane metodami tradycyjnymi, w tym: 10 szt. wędzonek, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej podsuszanej i 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej. Ocena sensoryczna
43 Podstawą konkursowej oceny jakościowej wędlin była ocena sensoryczna wykonana przez dwa ośmioosobowe zespoły rzeczoznawców. I Zespół: 1. Katarzyna MODERSKA - Zakłady Mięsne Henryk Kania S.A., Pszczyna 2. Sylwester DOROCIŃSKI - Zakład Usługowo-Handlowy "Wojciechowski" Zdzisław Wojciechowski, Bukowiec Opoczyński 3. Mariusz MRZEWKA - Zakład Przetwórstwa Mięsa MATTHIAS Sp. z o.o., Modliborzyce 4. Bożena PŁAWSKA - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 5. Mirosław SŁOWIŃSKI - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 6. Monika BIELICKA - Federacja Konsumentów, Warszawa 7. Elżbieta GÓRECKA - SITSPOŻ, Zarząd Główny, Warszawa 8. Piotr SZYMAŃSKI - Zakład Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa II Zespół: 1. Mariusz TROŚCIAŃCZYK - Zakład Przetwórstwa Mięsnego "WALDI" Spółka Jawna, Grodzisk Wielkopolski 2. Marcin KOŚLA - Zakład Masarski "KRAWCZYK", Mleczków 3. Katarzyna ZAJĄCZKOWSKA - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 4. Krzysztof DASIEWICZ - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa Prezentacja nagrodzonych produktów
44 5. 6. 7. 8. Michał HERDE - Federacja Konsumentów, Warszawa Stanisław LENARTOWICZ - SITSPOŻ, Zarząd Główny, Warszawa Halina MAKAŁA - Zakład Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa Piotr MOCH - Zakład Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa
45 Ocenę sensoryczną wykonano metodą 5-cio punktową według szczegółowych wymagań dla danego sortymentu, zawartych w normach polskich lub zakładowych. Do oceny podawano próbki zakodowane a oceniający wykonywali oceny indywidualnie. Oceniano następujące cechy: wygląd zewnętrzny na całym batonie wędzonki lub kiełbasy, konsystencję batonu kiełbasy, wygląd przekroju na dwóch przekrojonych batonach wędzonki lub kiełbasy, smak i zapach na plastrach pochodzących z co najmniej dwóch batonów wędzonki lub kiełbasy. Jakość całkowitą (ogólną) ocenianej próbki wędliny obliczano przez pomnożenie średnich wartości oceny dla każdej cechy, przez współczynnik ważkości dla tej cechy i zsumowanie uzyskanych iloczynów. Próbki wędlin, które uzyskały jakość całkowitą na poziomie 4,5 do 5 punktów, a żadna z ocenianych cech jakościowych nie otrzymała noty niższej niż 4 punkty, zostały zakwalifikowane do badań chemicznych. W badaniach chemicznych oznaczano zawartość: wody, białka, tłuszczu, chlorku sodu, fosforanów dodanych jako P2O5, skrobi oraz pozostałości azotynów i azotanów. Puchar Dyrektora IBPRS dla zakładu GRZEGORZ PYKA Skup, Przetwórstwo i Sprzedaż Artykułów Mięsnych w Jemielnicy
46 Wyniki oceny sensorycznej Ocena sensoryczna wykazała, że wszystkie oceniane wędliny charakteryzowały się bardzo dobrym lub dobrym poziomem jakości. Po ocenie sensorycznej 138 próbek wędlin zakwalifikowano do drugiego etapu KONKURSU, badań chemicznych. Analizując otrzymane wyniki chemiczne, stwierdzono stosunkowo niską zawartość chlorku sodu w badanych próbkach kiełbas podsuszanych oraz w wędzonkach parzonych. Wyniki uzyskane dla kiełbas podsuszanych oscylowały od 2,3 do 3,0% przy wartości średniej 2,6% chlorku sodu w produkcie. W przypadku kiełbas podsuszanych, nieobligatoryjna już norma na przetwory mięsne PN-A-82007, dopuszczała zawartość soli do poziomu 3,5% w wyrobie gotowym. Wyniki otrzymane dla wędzonek parzonych wahały się od 1,0-4,3% przy średniej zawartości 2,5%. W przypadku wędzonek parzonych, norma na przetwory mięsne PN- A-82007 dopuszczała zawartość soli do 4,0% w produkcie. Przeprowadzona analiza chemiczna, wykazała stosunkowo niską zawartość tłuszczu w kiełbasach podsuszanych. Otrzymane wyniki dla kiełbas podsuszanych oscylowały od 7,5 do 33,0% przy średniej zawartości tłuszczu 16,2%. W przypadku kiełbas podsuszanych, norma na przetwory mięsne PN-A-82007 dopuszczała zawartość tłuszczu do 40%. Zawartość tłuszczu dla kiełbas suszonych wahała się od 3,9 do 44,6% przy średniej zawartości tłuszczu 18,5% w wyrobie gotowym. W przypadku kiełbas suszonych, norma na przetwory mięsne PN-A-82007 dopuszczała zawartość tłuszczu do 45%. Analizowane próbki kiełbas charakteryzowały się również stosunkowo wysoką zawartością białka. Wyniki dla kiełbas suchych wahały się od 18,3-38,9% przy średniej wartości 25,5%. W przypadku kiełbas suszonych norma PN-A-82007 wprowadzała kryterium dla zawartości białka w gotowym produkcie nie mniej niż 17,0% lub 18,0%, w zależności od stopnia rozdrobnienia produktu. Otrzymane wyniki dla kiełbas podsuszanych oscylowały od 15,2 do 34,7% przy średniej zawartości białka 23,1%. W przypadku kiełbas podsuszanych norma PN-A-82007 wprowadzała kryterium dla zawartości białka w gotowym produkcie nie mniej niż 15,0%. Puchar Dyrektora IBPRS odebrał Pan Piotr Michalski - przedstawiciel zakładu Analizując otrzymane wyniki stwierdzono również niską zawartość fosfora-
47 nów dodanych w badanych próbkach wędzonek. Dla tego typu produktów zawartość fosforanów dodanych oznaczonych jako P2O5 kształtowała się od 0,5-3,8 g/kg przy wartości średniej 2,1 g/kg. Należy podkreślić, iż na 58 próbek wędzonek poddanych analizie chemicznej w 49 nie wykryto fosforanów dodanych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami maksymalna dopuszczalna zawartość fosforanów dodanych w przeliczeniu na P2O5 w gotowym produkcie wynosi 5 g/kg. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono niezgodność z wymaganiami norm dla pięciu próbek: wędzonki drobiowej wyprodukowanej wg normy zakładowej, w produkcie tym stwierdzono zaniżoną zawartość białka o 4,0 jednostki procentowe w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej oraz zawyżoną zawartość tłuszczu o 2,2 jednostki procentowe w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej; kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej wyprodukowanej wg normy zakładowej, w produkcie tym stwierdzono zawyżoną zawartość soli o 0,9 jednostki procentowej w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej; wędzonki drobiowej wyprodukowanej wg normy zakładowej, w produkcie tym stwierdzono zaniżoną zawartość białka o 1,5 jednostki procentowej w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej oraz zawyżoną zawartość tłuszczu o 1,1 jednostki procentowej w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej; wędzonki szynki wyprodukowanej wg normy zakładowej, w produkcie tym stwierdzono za- Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla Zakładów Mięsnych HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie
48 niżoną zawartość białka o 0,7 jednostki procentowej w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej; kiełbasy homogenizowanej wyprodukowanej wg normy zakładowej, w produkcie tym stwierdzono zaniżoną zawartość białka o 1,1 jednostki procentowej w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej. Wyniki konkursu Reasumując wyniki oceny sensorycznej i analiz chemicznych, wymagania konkursowe spełniło 133 próbki: 64 szt. próbek wędzonek, w tym: 34 szt. szynek, 8 szt. baleronów, 9 szt. boczków, 11 szt. polędwic i 2 szt. innych wędzonek; 18 szt. próbek kiełbas podsuszanych w tym: 16 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych i 2 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych; 21 szt. próbek kiełbas suszonych, w tym: 7 szt. kiełbas drobno rozdrobnionych, 3 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych, 11 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych; 13 szt. próbek kiełbas surowych i surowych dojrzewających, w tym: 1 szt. kiełbasy drobno rozdrobnionej surowej suszonej, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej suszonej, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej surowej dojrzewającej i 10 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych surowych; 17 szt. próbek innych produktów mięsnych, w tym: 9 szt. kiełbas średnio rozdrobnionych, 2 szt. kiełbas grubo rozdrobnionych, 1 szt. elementu mięsnego pieczonego, 2 szt. produktów blokowych i 3 szt. kiełbas homogenizowanych. Oznacza to, że nagrodzone produkty w ocenie sensorycznej uzyskały jakość całkowitą na poziomie 4,5 do 5 punktów, a żadna z cech jakościowych nie otrzymała noty niższej niż 4 punkty, natomiast w badaniach chemicznych były zgodne z właściwymi normami. Wymagania konkursowe spełniło 133 próbki wędlin z 40 zakładów mięsnych i drobiarskich. Wszyscy producenci zostaną wyróżnieni dyplomami za najwyższą jakość produktu XLIV KONKURSU JESIEŃ 2015. Następujące Zakłady Mięsne zostały dodatkowo nagrodzone: Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi odebrał Pan Piotr Wiewióra - Viceprezes Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za zwycięstwo w XLIV KONKURSIE Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2015 otrzymały: Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie.
49 Puchar Dyrektora Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego za wyróżniającą się liczbę nagrodzonych wędlin w XLIV KONKURSIE Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2015 otrzymał: GRZEGORZ PYKA Skup, Przetwórstwo i Sprzedaż Artykułów Mięsnych w Jemielnicy. Specjalne wyróżnienie za najwyżej oceniony produkt wytwarzany metodami tradycyjnymi otrzymują: Zakłady Mięsne "Pekpol Ostrołęka" S.A. w Ostrołęce za szynkę kurpiowskie specjały. Specjalny dyplom za uzyskanie wysokich not w ocenie sensorycznej produktów wytwarzanych metodami tradycyjnymi otrzymali: Zakłady Mięsne "Pekpol Ostrołęka" S.A. w Ostrołęce za baleron kurpiowskie specjały oraz Zakład Masarski KRAWCZYK w Mleczkowie za boczek pieczony. Specjalne wyróżnienie za najwyżej ocenione produkty z grupy kiełbas surowych i suszonych otrzymali: Zakład Przetwórstwa Mięsnego "GROT" J. Grot Sp. J. w Starowej Górze za białą surową extra oraz Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie za Kabanoski z papryką PIRI PIRI Maestro 120 g. Specjalny dyplom za uzyskanie wysokich not w ocenie sensorycznej produktów z grupy kiełbas surowych i suszonych otrzymał: Zakład Przetwórstwa Mięsnego "GROT" J. Grot Sp. J. w Starowej Górze za kabanos wołowy. Specjalne wyróżnienie za najwyżej oceniony produkt z grupy wędzonek otrzymał: DUBIMEX Zakład Przetwórstwa Mięsa Sp.J. Zygmunt Dubielak w Gostyninie za bekon wędzony. Specjalny dyplom za uzyskanie wysokich not w ocenie sensorycznej produktów z grupy wędzonek otrzymali: Zakład Przetwórstwa Mięsnego "WALDI" Sp. J. w Grodzisku Wielkopolskim za szynkę długodojrzewającą "WALDI" oraz GRZEGORZ PYKA Skup, Przetwórstwo i Sprzedaż Artykułów Mięsnych w Jemielnicy za boczek wędzony. Dyplomy otrzymali następujący producenci: Dwadzieścia siedem produktów: 1. Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie za sortymenty: szynka mistrza masar-
50 skiego, szynka wędzona pieczona, szynka z wędzarni, polędwica sopocka, schab pieczony, schab z wędzarni, rostbef wypieczony, karczek ciemnowędzony, szynka konserwowa, schab w galarecie, parówki na dzień dobry classic, parówki na dzień dobry classic z filetem z kurczaka, parówki na dzień dobry de luxe z szynki, kabanoski bekonowe Maestro 120 g, kabanoski z kurczakiem Maestro 120 g, kabanoski paprykowe Maestro 120 g, kabanoski z papryką PIRI PIRI Maestro 120 g, kabanoski wędzone Maestro 120 g, kabanosy pepperoni Maestro 175 g, kabanosy wieprzowe Maestro 175 g, kiełbasa biała z szynki Maestro, kiełbasa podwawelska, kiełbasa śląska, kiełbasa szlachecka, kiełbasa szynkowa, kiełbasa krakowska Maestro, kiełbasa żywiecka 525 g. Osiem produktów: 2. GRZEGORZ PYKA Skup, Przetwórstwo i Sprzedaż Artykułów Mięsnych w Jemielnicy za sortymenty: szynka gotowana z tłuszczykiem, ogonówka wędzona, szynka wędzona, boczek wędzony, baleron gotowany, kiełbasa jałowcowa, kabanosy, kiełbasa polska surowa wędzona. Sześć produktów: 3. Bell Polska Sp. z o.o. w Niepołomicach za sortymenty: ogonówka brandenburska, szynka brandenburska dojrzewająca PIKOK, kiełbasa śląska PIKOK, kiełbasa jałowcowa 270g PIKOK, kiełbasa żywiecka z szynki 100g plastry PIKOK, Kiełbasa krakowska sucha 400g. Pięć produktów: 4. Zakład Masarski KRAWCZYK w Mleczkowie za sortymenty: karczek pieczony, boczek pieczony, szynka pieczona, Schab pieczony, kiełbasa żywiecka podsuszana. Cztery produkty: 5. Zakład Przetwórstwa Mięsnego DWORECKI Sp. J. w Golejewie za sortymenty: szynka golejewska, szynka geesowska, żywiecka z indykiem, frankfurterki. 6. Zakład Mięsny Górzyca koło Gryfic za sortymenty: szynka z dzika, boczek szlachecki, kiełbasa myśliwska z dzika, kiełbasa krakowska z dzika. 7. Zakłady Mięsne "PEKPOL Ostrołęka" S.A. w Ostrołęce za sortymenty: szynka kurpiowskie specjały, schab kurpiowskie specjały, boczek kurpiowskie specjały, baleron kurpiowskie specjały. 8. Zakład Przetwórstwa Mięsnego "GROT" J. Grot Sp. J. w Starowej Górze za sortymenty: kabanos wołowy, biała surowa extra, krakowska sucha drobiowa, szynka z beczki. Trzy produkty: 9. "JAMIR" Sobieraj i Wspólnicy Sp. J. w Bechcicach za sortymenty: szynka wieprzowa wędzona, schab krotoszyński, kiełbasa krakowska sucha, 10. Zakład Usługowo-Handlowy "WOJCIECHOWSKI" Zdzisław Wojciechowski w Bukowcu Opoczyńskim za sortymenty: szynka bukowiecka, kiełbasa żywiecka, kiełbasa polska. 11. Zakłady Mięsne "SZUBRYT" Zbigniew Szubryt w Chełmcu za sortymenty: boczek 1olowany z wieprza, szynka z wieprza, schab z wieprza. 12. Zakład Przetwórstwa Mięsnego "Grzegorz Nowakowski" w Dąbrowie za sortymenty: szynka papieska, kiełbasa myśliwska, kiełbasa żywiecka podsuszana.
51 13. DUBIMEX" Zakład Przetwórstwa Mięsa Sp. J. Zygmunt Dubielak w Gostyninie za sortymenty: szynka olchą wędzona, bekon wędzony, bekon olchą wędzony. 14. Zakład Przetwórstwa Mięsnego "WALDI" Sp. J. w Grodzisku Wielkopolskim za sortymenty: szynka długodojrzewająca "WALDI", schab suszony "WALDI", kiełbasa firmowa "WALDI". 15. Zakłady Mięsne HAGA PLUS Sp. z o.o. w Jastrzębiu Zdroju za sortymenty: salami delikatesowe, frankfurterki, krakowska z pieprzem. 16. Zakład Przetwórstwa Mięsnego "PABICH" Dariusz Pabich w Lubajnach za sortymenty: karczek staromazurski, kiełbasa myśliwska, czarcia podkowa. 17. Zakład Rzeźniczo-Wędliniarski Ernestyn Janeta w Lubomi za sortymenty: karczek dojrzewający, schab z pieca, kiełbasa szefa. 18. Zakłady Mięsne "Łmeat - Łuków" S.A. w Łukowie za sortymenty: wędzonka gospodarza, kiełbasa polska dojrzewająca, kiełbasa podsuszana. 19. LUKULLUS Sp. z o.o. Sp. kom. w Michałowie za sortymenty: szynka dziadkowa, kiełbasa tradycyjnie wędzona z ojcowej wędzarni, krakowska dojrzewająca z ojcowej wędzarni. 20. ZPM HOCHEL Sp. z o.o. Zakład Przetwórstwa Mięsnego w Piekoszowie za sortymenty: szynka królewska, kabanosy, kiełbasa zagrodowa. 21. Zakłady Mięsne "KAWIKS" w Patokach za sortymenty: szynka Premium, tatrzańska, kabanosy z Patockiej wędzarni, 22. Zakłady Mięsne "BYSTRY" Sp. z o.o. Sp. kom. w Swarzędzu za sortymenty: szynka z pieca, kiełbasa podsuszana z indykiem, kindziuk Mistrza Andrzeja. 23. Zakład Masarski JÓZEF KAROLCZAK w Topoli Szlacheckiej za sortymenty: szynka wędzona parzona, polędwica wędzona, baleron wędzony parzony. Dwa produkty: 24. Zakłady Mięsne SKIBA Andrzej Skiba w Chojnicach za sortymenty: szynka bursztynowa, schab dymem wędzony. 25. Elbląskie Centrum Mięsne EL-HURT Produkcja i Handel Sp. J. Jolanta Grudzień, Zbigniew Grudzień w Elblągu za sortymenty: schab z wędzarni, kiełbasa polska surowa. 26. Zakład Przetwórstwa Mięsa Roman Aniołkowski i Ewa Aniołkowska Sp. J. w Grudziądzu za sortymenty: wędzonka dworska, polska. 27. Zakład Mięsny WASĄG Sp. J. w Hedwiżynie za sortymenty: szynka z roztoczańskiej wędzarni EKO, szynka z piekarnika. 28. Zakład Przetwórstwa Mięsa "MATTHIAS" Sp. z o.o. w Kolonii Zamek za sortymenty: rolada z piersią kurczaka, kiełbasa jałowcowa. 29. AGRO-VISBEK BYDGOSZCZ Sp. z o.o. Zakład w Nakle nad Notecią za sortymenty: schab wędzony, polska dojrzewająca. 30. Zakład Przetórstwa Mięsnego HENRYK KOŁDRAS w Proszówkach za sortymenty: szynka krucha, rzeszowska. 31. PEKLIMAR Sp. z o.o. w Umieninie-Łubki za sortymenty: szynka na ciemno wędzona, kiełbasa pieczona z cielęciną. 32. Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w Żukowie za sortymenty: szynka prezesa, polska pieczona.
52 Jeden produkt: 33. Polskie Mięso i Wędliny ŁUKOSZ Sp. z o.o. w Chybiu Zakład Produkcyjny w Czerwionce- -Leszczynach za kiełbasę szlachecką z indyka. 34. Zakład Wędliniarski i Ubojnia GRZEGORZ KĘPA w Czestkowie za szynkę szefa. 35. Zakład Masarski Henryka Zychowicz w Daleszycach za karczek kruchy pieczony. 36. "AR-KOS" Sp. z o.o. w Jordanowie za krakowską z indyka tradycyjną suszoną. 37. Zakłady Mięsne PAMSO S.A. w Pabianicach za kiełbasę krakowską suchą. 38. Zakład Mięsny KONARCZAK Sp. J. w Pogorzeli za kolbacz węgierski. 39. Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe "MARK'S" Sp. z o.o. w Sokolnikach za boczek rolowany. 40. Zakłady Mięsne "OLEWNIK - BIS" Sp. z o.o. w Świerczynku za krakowską suchą z zielonym pieprzem Nagrodzone w Konkursie produkty mogą być znakowane znakiem towarowym Produkt najwyższej jakości JESIEŃ 2015. Beata Łaszkiewicz Zdjęcia: Jerzy Zakrzewski Zakład Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS Warszawa Laureaci konkursu