Techniki mięśniowo-powięziowe używane w pracy na stawie skroniowo- żuchwowym Til Luchau i Bethany Ward Tłumaczenie za zgoda autorow Mariusz Kurkowski info@soma3.com Jeśli zastanowimy się; szczęka podwieszona jest pod czaszką przy pomocy tkanek miękkich. Pozwala to na jej ruchomość potrzebną w akcie mowy, przeżuwaniu, połykaniu, ale poprzez możliwie zachodzącą nierównowagę mięśniowo - powięziową również naraża szczękę na skośne ustawienie. Jeśli działania otaczających staw struktur miękkich nie są skoordynowane, a ruch ograniczony, to wtedy ruchoma szczęka jest łatwo ściągana w jedną stronę od linii środkowej. Powoduje to dramatyczny wzrost napięcia w jej stawowej ruchomości (Obrazy 3 i 4), powodując ból, i z czasem uszkadzając staw skroniowo żuchwowy. W pierwszej części tego artykułu (Massage Therapist Journal 2010), zgłębialiśmy zagadnienie dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego w świetle pracy na bardzo ważnych, a często pomijanych bocznych i przyśrodkowych mięśniach skrzydłowatych. I mimo, że praca na tych głębokich strukturach jest nieodzowna dla zredukowania symptomów bólowych w okolicy tego stawu, to nie są to jedyne struktury wpływające na ułożenie szczeki. Artykuł ten pokaże jak ocenić i umiejętnie wpływać na inne ważne struktury, które żuchwowego. Pictures wpływają na delikatną równowagę tych stawów są to w szczególności mięśnie żwacze, mięśnie skroniowe i mięśnie dwubrzuścowe. Obraz 1: Krążek stawowy stawu skroniowo Za zgodą Primal Obraz 2 i 3 pokazują jak bardzo szczęka przesuwa się w przód w trakcie opadania. Zwróć uwagę na ruchomość krążków (na zielono). Kolorowe ilustracje na stronie www.advanced-trainings.com
Funkcja stawu skroniowo żuchwowego Gdy szczęka sprawnie funkcjonuje, otwarcie ust (opadanie) łączy w sobie ruchy w przód i tył. Gdy szczęka opada i przesuwa się w przód, krążek stawowy musi się również przesunąć (Obraz 2 i 3). Dysk ten, pływa w kapsule stawu i jest przytrzymywany przez przednią część błony stawowej (która jest ciągłością mięśni skrzydłowatych bocznych) i tylną część torebki stawowej. Obraz 4 i 5: Gdy szczęka przesuwa się w przód, krążek (podkreślony na biało) jest pociągnięty do pozycji przez błonę stawową (cienka zygzakowata linia). Okolice największych napięć zaznaczono na czerwono. Ilustracja Dr, J. W. DeVocht wykorzystana za jego zgodą. Obraz 6: Obserwuj boczne odchylenia szczęki w trakcie jej otwierania. Ilustracja z zastrzeżonych tablic Range of Motion Testing Richard a Finn a i C.M. Schifflett a. Użyte za zgodą. Gdy szczęka przesuwa się w przód, krążek jest pociągany poprzez błony (Obraz 4 i 5) w właściwą pozycję. Jeśli krążek jest zbyt bardzo ściśnięty lub przesunięty przez napięcie, uraz, czy nie skoordynowany wzorzec ruchowy, staw zostaje podrażniony, co z kolei prowadzi do degradacji powierzchni stawowych kości. Ograniczenia tkanek miękkich, dysfunkcyjne wzorce ruchowe, i napięcia powięzi z odległych rejonów ciała mogą zakłócać delikatną równowagę stawu skroniowo żuchwowego. Efekty niezrównoważenia i złego torowania szczeki wzmacniane są potężnymi silami związanymi z aktami gryzienia i żucia, które mogą ścisnąć czy uwięzić krążek stawowy i otaczające go tkanki. Nierozwiązane podrażnienia tkanek i ból, mogą prowadzić do zniszczenia powierzchni stawu i jego degeneracji. Na szczęście terapia manualna jest bardzo efektywna w zwalczaniu i zapobieganiu występowania objawów związanych z dysfunkcjami stawu skroniowo żuchwowego. Prowadzenie stawu skroniowo żuchwowego i techniki uwalniania żwaczy Obserwując boczne ruchy szczeki w trakcie otwierania i zamykania jej, czy prowadzenie tych ruchów jest ważne zarówno przy ocenie, jak i w trakcie terapii. Usiądź bezpośrednio ponad głową leżącego klienta, upewnij się, że jesteś w równej linii z linią środkową jego ciała. Poproś, aby powoli otworzył i zamknął usta, obserwując jednocześnie czy nie występują boczne odchyły w ruchu szczeki (Obraz 6). Jeśli występuje ból, odgłosy przeskakiwania, czy w wywiadzie okazało się, że były dysfunkcje stawu, ogranicz otwarcie do minimum i nie wymagaj od klienta przekroczenia granicy komfortu.
Technika na mięśnie żwacze Jako że żwacz i mięsień skroniowy (Obraz 7) są jednymi z większych i najbardziej powierzchniowych struktur przechodzących przez staw skroniowo żuchwowy, jest to wiec najbardziej logiczne miejsce rozpoczęcia terapii manualnej. Obraz 7: Aktywne podczas otwarcia żuchwy obszary żwacza i skroniowego Aby uwolnić mięsień żwacz, poleć klientowi otworzyć i zamknąć żuchwę. Użyj opuszków palców i dłoni, aby wyczuć jakiekolwiek asymetrie w skurczu, zwłóknienia powięzi i brzuśców mięśni żwaczy (Obraz 8). Pracuj nad istniejącymi restrykcjami, aby uwolnić je kaudalnie w trakcie otwierania żuchwy (tzn. wydłużenie i uwolnienie ekscentrycznie). Wyobraź sobie, tak jakbyś luzował lejce konia, który ciągnie w jedna stronę. Obserwuj reakcje i symetrie ruchu żuchwy właściwie dopasowując swoje bodźce manualne. Technika uwalniania mięśnia skroniowego Wykorzystując ten sam ruch otwierania i zamykania żuchwy, używając opuszków palców staraj się wyczuć stan mięśnia skroniowego i otaczających go powięzi (Obraz 9). Kontynuuj ocenę prowadzenia szczeki w trakcie ruchu, tak jak pokazano na obrazie 5, zwróć uwagę na odmienne partie mięśnia skroniowego, które są aktywowane w poszczególnych fazach wykowanego ruchu. Dla uwolnienia asymetrycznych skurczy użyj delikatnych ucisków. Specjalnie skutecznym może być haczykowate zatopienie palców w masie powięzi skroniowej i następnie wykonując lekkie odchylenie w tył, i w trakcie gdy klient wykonuje otwarcie żuchwy, zebranie tej tkanki w górę. Podpowiedz klientowi, aby powoli opuścił szczękę i zwrócił uwagę na zachodzące odczucie głębokiego rozciągania tkanek. Jeśli po wykonaniu technik na mięśniach skroniowych i żwaczach w dalszym ciągu widoczne jest boczne skręcenie żuchwy, lub gdy klient w dalszym ciągu odczuwa ból stawu - to następnym krokiem jest praca na mięśniach dwubrzuścowych. Obraz 8: Wyczuj asymetryczne skurcze żwacza i uwalniaj restrykcje w kierunku kaudalnym Obraz:Advanced-Trainings.com Obraz 9: Użyj delikatny nacisk aby uwolnić niesymetryczne napięcia powięzi mięśnia skroniowego.
Techniki na mięśnie dwubrzuścowe przednie i tylnie Obraz 10: Brzusiec części przedniej mm dwubrzuścowych, poprzez podobne do strzemion zawieszenie, przyczepiające się poprzez środkowe ścięgno do kości gnykowej, tworzą dno jamy ustnej. Przechodzą one w tył do drugiego brzuśca. Obraz 11: Dwubrzuścowe widok od dołu. Ich dwustronne ułożenie oznacza ze odgrywają ważną rolę w ustawieniu i równoważeniu żuchwy. Obraz 12: W trakcie gdy klient wysuwa szczękę w przód, pracując na tkankach w kierunku tylnym uwolnij przednie brzuśce i dno jamy ustnej. Obraz:Advanced-Trainings.com Ponieważ mięśnie dwubrzuścowe zarówno opuszczają (otwierają) jak również cofają (zamykają) szczękę, jeśli mięsień z jednej strony jest bardziej napięty, to może pociągać żuchwę w ta stronę w trakcie jej otwierania. Napięte mięśnie dwubrzuścowe mogą również zablokować szczękę w stawie w tył, powodując tym kompresje na tylnej części powierzchni stawowej częste miejsce występowania bólu w tym syndromie. W trakcie, gdy klient aktywnie wysuwa i cofa szczękę, rozpocznij ocenę jej położenia. Obserwując znad jego głowy ruchy żuchwy, poleć klientowi delikatnie wypchnąć szczękę w przód tak jak buldog. Powinieneś zaobserwować ruch w prostej linii, a nie zygzakowate ruchy na boki. Jeśli obserwujesz boczne odchylenia na tym etapie naszej pracy, to najprawdopodobniej odgrywa tu rolę napięty mięsień dwubrzuścowy po tej samej stronie. Za każdym razem, gdy widzisz cofniętą szczękę, jej skośne ustawienie czy gdy klient donosi o bólu w tylnej części stawu, to celem twoim powinna być ocena i zrównoważenie mięśni dwubrzuścowych. Jak wskazuje nazwa, mięśnie dwubrzuścowe składają się z dwu segmentów przedniego i tylnego. Brzusiec części przedniej, poprzez podobne do strzemion zawieszenie, przyczepiające się poprzez środkowe ścięgno do kości gnykowej, tworzą dno jamy ustnej. Przechodzą one dalej w tył do drugiego brzuśca (Obraz 10). Poniżej zajmiemy się tymi segmentami oddzielnie.
Dwubrzuścowe przednie Poprzez ułożenie palców dookoła wewnętrznej krawędzi szczęki, łagodnie rozluźnij przednie brzuśce mięśnia (Obraz 11) i pracując w kierunku tylnym uwolnij dno jamy ustnej (Obraz 12). Użyj powolnego ruchu aktywnego wysuwania żuchwy aby przesuwać mięśnie dwubrzuścowe wzdłuż palców. Staraj się wyczuć napięcia po tej samej stronie co istniejące skrzywienie żuchwy. Kolejnym przydatnym ruchem jest aktywne otwieranie jamy ustnej; zwróć uwagę, które ruchy pozwalają na większe uwolnienie. Kontynuuj prace aż do kości gnykowej (miejsce gdzie dno jamy ustnej łączy się z strukturami karku). Bądź precyzyjny i dokładny, jednak zachowaj ostrożność dookoła wyczuwalnych jam ślinianek, trzymaj się mięśni i tkanek łącznych. Obraz 13: Aby ominąć gruczoły, nerwy, naczynia chłonne i krwionośne, i inne delikatne struktury dookoła brzuśców tylnych mięśnia dwubrzuścowego, pracuj na nich poprzez tylny przyczep na wyrostku sutkowym. Dwubrzuścowe tylne Jako, że gruczoły, nerwy i inne delikatne struktury otaczają tylną cześć mięśni dwubrzuścowych (Obraz 13), nie będziemy pracować na nich używając bezpośredniego nacisku. Zamiast tego uwolnimy je wykorzystując odruch z narządów Golgiego. Stymulowane naciskiem w połączeniu z aktywnym ruchem, organy ścięgniste Golgiego ( w dużym zagęszczeniu występujące w przyczepach mięśni), poprzez rdzeń kręgowy sygnalizują alfa moto-neuronom dwubrzuścowych do obniżenia napięcia i dokładniejszej koordynacji ruchowej. (1) Obraz 14 i 15: Pracując obustronnie, w trakcie, gdy klient powoli opuszcza i wysuwa w przód szczękę delikatnie naciśnij na tkankę tylnych przyczepów mięśni dwubrzuścowych - znajdujących się na środkowej części wyrostka sutkowego. Obraz 14 za zgodą Primal Pictures. Obraz 15:Advanced-Trainings.com
Pracując obustronnie, delikatnie naciśnij i przytrzymaj tylny przyczep dwubrzuścowego na przedniej części wyrostka sutkowatego (Obrazy 14 i 15). Możesz odnaleźć te przyczepy polecając klientowi wysunąć szczękę, czy przełknąć w trakcie gdy poczujesz napięcia dwubrzuścowych na wyrostkach sutkowatych. Porównaj gęstość tkanki przyczepów po prawej i lewej stronie, szczególnie gdy zaobserwowałeś wysuniecie w przód i przesuniecie w bok żuchwy. W trakcie, gdy przytrzymujesz przyczepy pewnym, delikatnym uchwytem, polec klientowi powolne opuszczanie i wysuwanie w przód szczeki, poczuj delikatne zachodzące zwiotczenie świadczące o uwolnieniu tkanki. Wnioski Ból stawu skroniowo żuchwowego może być powodowany wieloma czynnikami. Wysuniecie w przód głowy, stres i ruchy nawykowe mogą przyczyniać się do zaburzenia równowagi stawów i bólu. Świadomość ciała, edukacja prawidłowego oddychania, sposobu siedzenia, ustalenie pozycji głowy, rozluźnianie mięśni szczeki to wszystko mogą być pomocne dodatkowe do terapii manualnej techniki interwencji. Ponieważ postawa i wzorce ruchowe są ze sobą głęboko powiązane, może mieć sens, aby pracować na ten sposób w trakcie każdej sesji terapeutycznej. Włączając ruch i instrukcje słowne za każdym razem. Łącząc prace manualną na tkankach mięśniowo powięziowych z reedukacja koordynacji ruchowej, klient może odnaleźć nowe, bardzie swobodne sposoby wykorzystywania własnego ciała i przez to cieszyć się większym komfortem życia. Til Luchau jest głównym instruktorem w szkole Advanced- Trainings.com Inc., która oferuje szkolenia i DVD na temat pracy z ciałem w Stanach Zjednoczonych Ameryki i za granicą. Til jest certyfikowanym terapeutą Advanced Rolfer i jednym z wykładowców w szkole Integracji Strukturalnej Rolf Institute. info@advancedtrainings.com Bethany Ward jest certyfikowaną terapeutką Advanced Rolfer, Rolf Movement, i jednym z wykładowców w Rolf Institute, Jest również prezydentem Ida P. Rolf Research Foundation. info@advancedtrainings.com. Źródła 1. Robert Schleip. Fascial Plasticity A New Neurobiological Explanation, Part I. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 7, no.1, (2003): 14.