ILE CZŁOWIEKA JEST W CZŁOWIEKU? Sylwia Purchla Studenckie Koło Naukowe Neurobiologii
COPYRIGHT STATEMENT This presentation has been prepared for the meeting of the Students' Neurobiology Club at the Warsaw University, thus for a non-profit activity. Pictures included, modified to various degree, have been copied from the Internet and literature without indicating the original source, which is frequently difficult to trace. Whoever finds his/her rights violated, is kindly requested to notify the author (sknn(et)o2.pl); the questioned picture will be immediately withdrawn. Unlimited use of these slides in teaching is welcomed provided that the users take full responsibility for it.
TO NIE TAKIE PROSTE (1).. Prawy mózg, lewy mózg [Brock, 1896] http://www.is.umk.pl/~duch/wyklady/mozg/
TO NIE TAKIE PROSTE (2).. Nowa kora, układ limbiczny, zespół R [McLean, 1953] Zespół R (reptilian) - Ewolucyjnie najstarszy - Obejmuje rdzeń, pień mózgu i śródmózgowie Układ limbiczny - Ciała migdalowate, wzgórze - podwzgórze, kora węchowa, zakręt obręczy, hipokamp Kora Nowa http://www.is.umk.pl/~duch/wyklady/mozg/
TO NIE TAKIE PROSTE (3).. Brzuszny i grzbietowy mózg wzrokowy [Milner, Goodnel 2007] = UWAGA WYBIÓRCZA STRUMIEŃ GRZBIETOWY (dorsal) Odpowiedzialny za sprawność działań każdy bodziec jest rejestrowany, ale następuje jego wartościowanie [paradygmat Posnera, 1982 ; Rizolatti 1995] połączony z ruchami gałek ocznych pozwala na wykonanie ruchu w kierunku bodźca związany z aktywnością rejestrowaną w płacie ciemieniowym
Teoria przedruchowa [Rizolatti, 1995] : obserwowany efekt ruchu głowy ma na celu tylko wzmocnienie wzmocnienie neuronów związanych z przygotowaniem określonych działań za pomocą wzroku, wymierzonych w tę konkretna już część przestrzeni STRUMIEŃ BRZUSZNY (ventral) Odpowiedzialny za świadome widzenia. Identyfikacja bodźca Reakcja na każdy bodziec, ale zwiększona na ten preferowany Związany z płatem skroniowym
Preferencje co do bodźca niektórych pól neuronów str. grzbietowy str. brzuszny Pola w płacie ciemieniowym pole 7a : przełączanie uwagi niezależne od spojrzenia Pole 7b,pole 5 : lezje powodują nieuzasadnioną ruchliwość kończyn PRR : obszar sięgania AIP : sięganie w kierunku preferowanego przedmiotu ręką LIP : odpowiada na formę! Kora oczna przedczołowa Pola w korze skroniowej komórki V4, (kora dolno-skroniowa) : barwa (pole PPA, kora przyśrodkowoskroniowa) : budynki, punkty orientacyjne, sceny kora dolno-ciemieniowa : położenie! Pola w korze potylicznej LO (potyliczno-boczne) : fotografie, przedmioty nieuszkodzone FFA (pole wrzecionowate twarzy) : twarze Inne : OFA (pole potyliczne twarzy), pole Puce a (w bruździe bocznej) EBA (pozaprążkowe pole ciała) : wizerunek ciała, ale nie twarz
MÓZG WZROKOWY A PODEJMOWANIE DECYZJI Analiza cech przedmiotu będącego podmiotem procesu decyzyjnego Katalogowanie bodźców [Toni, 1996] : znane łatwiej odczytywalne Plany ruchu ( przygotowanie ) obserwowane wcześniej niż świadoma decyzja o ruchu [Libet, 2000 : ok. 300-500ms różnicy ] Decyzja rejestrowana przez fmri na ułamki sekundy przed jej wykonaniem przez badanego [Soon, 2008] Rola pierwotnych mechanizmów? Jaki procent podejmowanych przez nas decyzji powstaje tak naprawdę świadomie?
POZOSTAŁE ZMYSLY Słuch Węch Miły zapach, wzbudzający przyjemne skojarzenia (węchomózgowie) Uczucia DZIAŁANIE NA EMOCJE! Neurony lustrzane (kora premotoryczna i ciemieniowa, reprezentują obserwowane działania) neurony empatii. Udział układu limbicznego Aktywacja przede wszystkim układu nagrody, ale także obszarów odpowiedzialnych za lęk (m.in. ciało migdalowate) = OKREŚLANIE STANÓW UMYSŁU
SPIS TECHNIK STOSOWANYCH W BADANIACH AKTYWNOŚCI EEG (elektroencefalografia) MEG (magnetoencefalografia) http://www.richardschiropractic.com/blog1/uploaded_images /website_eeg-764486.jpg http://www.biomag.hus.fi/images/meg-virtanen.jpg
fmri (funkcjonalny rezonans magnetyczny) PET (pozytonowa tomografia emisyjna) Bezpośrednie/głębokie stymulacje mózgu http://neurophilosophy.files.wordpress.com/2006/09/img_0968.jpg http://www.dcsc.tudelft.nl/research/current/kedarekdne-1140456268-cf51-0.jpg
NEUROMARKETING Komercyjne wykorzystanie wiedzy o układzie nerwowym. I ośrodek założony w 1998 przez G. Zaltmana, Harvard Polega na ustalaniu podświadomych preferencji konsumentów Określa efektywne strategie marketingowe Finansowanie badań Wykorzystywany m.in. w reklamie
REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE NEUROOBRAZOWANIA Uzyskiwane dane można używać dowolnie pod warunkiem, że usunie się z nich wszystkie informacje mogące pozwolić na identyfikację osoby badanej [Kulynych, 2002] Powołane w 1993 r. Międzynarodowe Konsorcjum d/s mapowania mózgu opublikowało w stworzonym przez siebie atlasie dane pochodzące z badań z użyciem neuroobrazowania.
NEUROETYKA Czy należy zaprzestać prowadzenia badań nad aktywnością bardzo specyficznych struktur mózgowych? Czy można zabronić korzystania z wiedzy naukowej w sposób komercyjny? Czy neuromarketing nie przekracza granicy, pozwalając na manipulację odbiorcą?
BIBLIOGRAFIA Milner, Goodnel. 2006. Mózg wzrokowy w działaniu PWN (str. 195-220) Passingham, Toni. 2001. Contrasting the Dorsal and Ventral Visual Systems: Guidance of Movement versus Decision Making. NeuroImage 14:125:131 Gallese, Fadiga 1996. Action recognition in the premotor cortex Brain 119, 593-609 Wykłady prof. Ducha na UMK z kognitywistyki.