Dostępne multimedia Accessibility Camp 2013 Monika Szczygielska, Dostępni.eu
Odbiorcy dostępnych multimediów: Charakterystyka: ze względu na typ i stopień dysfunkcji /głusi, słabosłyszący, głuchoniewidomi, niewidomi, niedowidzący/ kompetencje językowe, sprawność czytania, znajomość świata dźwięków pozawerbalnych - osoby biegle władające językiem polskim (słabosłyszący, osoby, które późno utraciły słuch) - głusi od urodzenia, których pierwszym językiem jest język migowy, dla których język polski to drugi język
Rozwiązania: GŁUSI - język migowy, napisy NIEDOSŁYSZĄCY - napisy, symultaniczny przekaz tekstowy GŁUCHONIEWIDOMI - transkrypcja tekstowa, audiodeskrypcja, możliwość powiększenia tekstu, kontrast NIEWIDOMI - transkrypcja tekstowa, audiodeskrypcja NIEDOWIDZĄCY kontrast, powiększenie tekstu
Dla kogo jeszcze? GŁUSI / SŁABOSŁYSZĄCY / GŁUCHONIEWIDOMI obcokrajowcy, ludzie uczący się języka polskiego osoby starsze z dysfunkcjami słuchu osoby korzystające z multimediów w głośnych miejscach osoby zmuszone do korzystania z multimediów bez dźwięku
WCAG 2.0. a KRI Multimedia (1.2.) A dla prezentacji, wizualizacji wideo bez dźwięku alternatywny dźwięk lub wierna transkrypcja dla filmów napisy zsynchronizowane z dźwiękiem + transkrypcja lub audiodeskrypcja AA napisy na żywo do materiałów z wideokonferencji, animacji itd... audiodeskrypcja dla treści wizualnej AAA tłumaczenia na język migowy audiodeskrypcja poszerzona - wersja alternatywna z pauzami, podczas których jest audiodeskrypcja transkrypcja opisowa wszystkich multimediów transkrypcja na żywo - scenariusz prezentacji dźwiękowej KRI zobowiązuje do zamieszczania napisów w multimediach i zapewnienia dźwięku, transkrypcji tekstowej lub audiodeskrypcji. Dotyczy to multimediów osadzonych na stronie. Nie dotyczy przekazu na żywo.
FURTKA Z USTAWY MIGOWEJ Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez siebie formy komunikowania się. Dostępne strony www są alternatywną formą komunikacji. Admin. publiczna ma obowiązek upowszechniania informacji o usługach dla Głuchych m.in. w BIP i na www. Organ administracji publicznej udostępnia dokumenty niezbędne do załatwienia sprawy, w formie dostępnej dla osób uprawnionych, na ich wniosek.
Co oznacza dobre wideotłumaczenie? UŻYTECZNE/ FUNKCJONALE zrozumiałe dla odbiorców, jakość tłumaczenia, kontrast dłoni do tła PROFESJONALNE profesjonalnie przetłumaczone, nagrane i zmontowane właściwie oświetlone zsynchronizowane w czasie estetyczne <grafika, tło> przyjemne w oglądaniu <mimika>
Przykłady wideotłumaczeń Dostępni.eu: odpowiednie ujęcie i oświetlenie postaci, zachowany kontrast dłoni i twarzy do tła, estetyczne niebieskie tło z elementami graficznymi.
Dobrą praktyką jest umieszczanie tłumacza w prawym dolnym rogu, w zależności od wielkości okna na wysokość 1/3 ½ ekranu, tak by nie przysłaniał np. napisów oraz nie był przysłaniany przez inne elementy. Kluczowe znaczenie ma synchronizacja tłumaczenia z obrazem i napisami.
Inne możliwości? Dopuszczalne jest umieszczenie tłumaczenia w odrębnym oknie w ramach tego samego ekranu. W tym wypadku także zachowujemy synchronizację.
Inne możliwości: Tłumacz podczas konferencji prasowych Burmistrza Nowego Jorku tłumaczy na żywo i tak jest rejestrowany. Inne możliwości: Przykład z BBC - tłumacz w lewym dolnym rogu, by nie przysłaniał napisów.
Jak? Wybór języka Tłumaczenia migowe, o ile klient nie zleci inaczej, wykonujemy w PJM: Polski Język Migowy System Językowo Migowy
Jak? Napisy pełne czy uproszczone Liczymy się z opinią odbiorców Napisy dla niesłyszących = ścieżka dialogowa + dźwięki z tła Napisy 1:1 Napisy uproszczone
Jak? Napisy pełne czy uproszczone Badania: osoby niesłyszące deklarują potrzebę napisów 1:1 w badaniach na rozumienie lepiej wypadają materiały z napisami uproszczonymi Ideał: 2 wersje napisów dla niesłyszących: pełne dla osób biegle władających językiem fonicznym uproszczone dla osób migających i uczących się jęz. polskiego. Praktyka: napisy zredagowane pełne dla dorosłych napisy uproszczone dla dzieci
Jak? Napisy otwarte czy zamknięte Napisy zamknięte Napisy otwarte + można wyłączyć, + mogą zostać odczytane przez program czytający przez osoby głuchoniewidome, - tworzone w specjalistycznym oprogramowaniu. + ich plusem jest to, że mogą być tworzone w programach montażowych, które pozwalają na proste zamieszczanie symboli, + zwiększają oglądalność filmu nie trzeba wersji - mogą rozpraszać.
Czy dopuszczalne jest stosowanie napisów i tłumaczenia migowego w jednym materiale? Ideał: dać wybór odbiorcy: wersja lektorska, napisy polskie, napisy dla niesłyszących, tłumaczenie migowe Udogodnienia te są skierowane do innych odbiorców. Napisy i tłumacz razem mogą rozpraszać. ALE W krótkich materiałach o charakterze informacyjnych, gdzie priorytetem jest zasięg jest to dozwolone.
Napisy nie mogą kolidować z tłumaczem. Czarne tło, bezszeryfowy jasny font zwiększa czytelność napisów. Maksymalnie 2 wersy do 40 znaków, dzielonych z zachowaniem reguł języka polskiego. Pamiętamy o synchronizacji napisów obrazem i tłumaczem. Nie przyspieszamy tłumacza.
Nie przyspieszamy tłumacza. Przyspieszenie powyżej 10% może być niezrozumiałe.
Aby ułatwić dostęp do wybranych multimediów na You Tube filmy grupujemy je w listy. Przykład z http://www.youtube.com/rafaltrzaskowski.
Na www pozwalamy dotrzeć do materiałów na różne sposoby. Na stronie prezydent.pl stworzona jest zakładka oznaczona uchem Dla niesłyszących. Po kliknięciu w ucho przy aktualności pojawia się film w języku migowym.
Migamy o polityku Z zasady imiona i nazwiska literujemy, ale co zrobić gdy mamy na całą informację tylko 30? Można stworzyć znak odpowiadający nazwisku Wcześniej należy znak wyjaśnić i konsekwentnie używać
Chopin, czyli jak przetłumaczyć Marsyliankę Napisy oryginalne: tekst pieśni po francusku. Napisy dla niesłyszących: [PO FRANCUSKU]: Przetłumaczony tekst Tłumaczenie migowe - opisowo: Francuska pieśń rewolucyjna
NBP - napisy otwarte czy zamknięte? Co zrobić, gdy w filmie przez dłuższy czas pokazywane są zdjęcia na tle muzycznym lub dzwoni telefon, którego nie widać? W tym przypadku (rok 2012) napisy otwarte stworzone w programie montażowym dały możliwość użycia symbolu: nutki, telefonu. Uwaga: profesjonalne napisy dla kina i telewizji tworzy się w programach do napisów, prawie zawsze są to napisy zamknięte. Aktualnie dzięki dodatkowym nakładkom istnieje możliwość wyeksportowania napisów z nutką podczas pokazów w kinie i do zapisu na dvd. Pierwszy raz udało się to w filmie Hammer premiera 10.05.2013)
Pokazać program czytający W przypadku dźwięków niezrozumiałych dla przeciętnego lub nieprzyzwyczajonego odbiorcy np. niewyraźne okrzyki tłumu lub pędzący czytnik ekranu stosowany przez osobę niewidomą, nie zapisujemy wprost niezrozumiałych treści, przekazujemy je opisowo.
Osadzanie wideotłumaczeń na www: Jeśli filmy umieszczone są jako samodzielne materiały wymagają opisu alternatywnego.
Osadzanie wideotłumaczeń na www: Jeśli film z tłumaczeniem jest umieszczony jako alternatywna wersja artykułu alt powinien pozostać pusty. Pliki wideo zamieszczone jako alternatywa treści nie wymagają udostępnienia (WCAG 2.0-1.2.)
Osadzanie wideotłumaczeń na www: Odbiorcą wideotłumaczenia może być osoba głuchoniewidoma, dlatego warto zadbać o dostępność odtwarzacza wideo dodatkowe przyciski.
Monika Szczygielska tel: 606 390 819 e-mail: biuro@dostepni.eu