Potencjał sektora teleinformatycznego w kontekście rozwoju systemów inteligentnego opomiarowania sieci dr inż. Wacław Iszkowski Prezes PIIT Aleksander Frydrych Wiceprezes PIIT Zespół PIIT Energetyka w Teleinformatyce
Infrastruktura Cyfrowa Goszczenia Witryn Wymiany Ruchu Obsługi Poczty
Bez prądu nie ma teleinformatyki! Bez prądu nie ma: Komunikacji telefonicznej Funkcjonowania internetu Działania systemów teleinformatycznych Sprawnie funkcjonującego Państwa Dlaczego dopuszczalne są 8 godzinne przerwy w dostawach energii z powodu konserwacji sieci?
Potencjał teleinformatyki
1993 2008 źr. EITO
Nasze firmy informatyczne TOP200 Computerworld
Obecność w 15 krajach UE Około 8 tys. pracowników Przychody: 2,8 mld PLN Zysk operacyjny 0,5 mld PLN
Informatyka w sektorze energetycznym Szacunkowa wartość obrotów: 570 mln PLN Ograniczenia: Konsolidacja firm sektora energetycznego Zmiany zarządów w 2007 roku Środki na potrzeby remontowe Możliwości: System billingowy w 2009 roku (Vatenfall) System CRM (RWE Warszawa) Potrzeba systemów ERP do zarządzania firmą Paszportyzacja sieci zarządzanie majątkiem Spółki dystrybucyjne bez narzędzi gromadzenia danych
Firmy w sektorze energetycznym TOP200 Computerworld
mln PLN Telekomunikacja Polska 9923 PTK Centertel 8635 Polkomtel 8482 PTC Era 7920 Netia 1121 P4 844 UPC Polska 743 Exatel 549 Telefonia DIALOG 547 Sektor Telekomunikacyjny Wartość rynku telekomunikacyjnego w 2008 roku: 11,172 mln EURO Multimedia Polska 486 GTS Polska 435 VECTRA 356 Telekomunikacja Kolejowa 271
O teleinformatyce w energetyce AMM Automatic Meter Management AMI Advanced Metering Infrastructure
Dyskusje o rynku opomiarowania Inicjatywy URE! Liczne instalacje pilotażowe AMI w Spółkach, testujące technologię, brak powszechnej prezentacji wyników pilotów projekty powtarzające się; Brak mechanizmów zachęcających spółki dystrybucyjne do podejmowania realnych wysiłków na rzecz projektów w skali większej niż pilotażowej; Brak informacji do klientów końcowych dla projektu w takiej skali istnieje konieczność zapewnienia przyzwolenia społecznego; Zbyt wiele dyskusji na poziomie technologicznym a nie celów i korzyści dla wszystkich grup interesów, zbyt mało analiz finansowych; Niedostosowanie Prawa Energetycznego do zachodzących przemian.
Moduł komunikacyjny ( ) Infrastruktura dla Zawansowanych Odczytów (Advanced Metering Infrastructure AMI) System kontroli i zarządzania licznikami Koncentrato r odczytów Liczniki Fakturowanie rzeczywistego zużycia (TOU) na bazie systemów informacji klienckiej (CIS) oraz billingu Spółki obrotowe Sieć komunikacyjn a Gromadzeni e i zarządzanie System danymi Zarządzania pomiarowy Danymi mi Pomiarowymi Efektywne wykorzystanie sieci elektroenergetycznej, inne zastosowania danych pomiarowych KSE, PSE, OSD, URE, inni uczestnicy Sieć komunikacyjn a Repozytorium Danych Pomiarowych
Zdefiniowanie modelu rynku opomiarowania Zadania do zrealizowania przy definiowaniu modelu rynku Cel Komentarz Analiza otoczenia biznesowego i uwarunkowań prawnych Zdefiniowanie wymagań i oczekiwań wszystkich uczestników rynku Opracowanie wariantowych modeli rynku opomiarowania analiza polskich regulacji, analiza ustawodawstwa europejskiego doświadczenia z rynków zaawansowanych uzgodnienie celów do osiągnięcia podczas wdrożenia Smart Metering w skali kraju, struktura organizacyjna przedsięwzięcia, harmonogram wdrażania źródła finansowania porównanie różnych modeli rynku analiza wykonalności w wymiarze finansowym, technicznym i organizacyjnym sposoby finansowania inwestycji i rozwoju systemu główną uwagę trzeba skupiać na rozwiązaniu biznesowym z uwzględnieniem aspektów organizacyjnych i uwarunkowań prawa. Aspekty technologiczne są ważne, ale na rynku jest dostępna mnogość rozwiązań, więc zadaniem jest postawienie i wyegzekwowanie wymagań wobec dostawców AMI oraz zweryfikowanie z doświadczeniami światowymi beneficjentami systemów AMM są różne podmioty i klienci końcowi model rynku powinien być definiowany mając wiedzę o oczekiwaniach interesariuszy. Konieczna jest hierarchizacja celów, metoda i kryteria oceny oraz weryfikacji ich osiągnięcia, analiza zysków i strat poszczególnych grup interesów. Zdefiniowanie ogólnego modelu ma zapewnić, że w określonym horyzoncie czasowym zarówno cele strategiczne, którym przypisano najwyższe priorytety, jak i cele, którym nadano niższą wagę mogą być zrealizowane i nie będzie to wymagało przebudowy systemu ani ponoszenia dodatkowych nakładów. potrzebne jest przeanalizowanie różnych wariantów rynku opomiarowania, wykonanie szczegółowych analiz korzyści z oszacowaniem wzrostu wartości całej branży, propozycje zmian w prawie oraz rekomendacje co do wyboru poszczególnych scenariuszy do realizacji, uwzględniające ich wykonalność i prawdopodobieństwo wdrożenia
Zdefiniowanie modelu rynku opomiarowania Zadania do zrealizowania przy definiowaniu modelu rynku Cel Komentarz Wybór i zatwierdzenie modelu rynku opomiarowania, dostosowanie prawa Przygotowanie planu realizacji i uruchomienie projektu w skali kraju zatwierdzenie kształtu rynku opomiarowania i zdefiniowanie organizacji rynku określenie zasad pozyskiwania i przetwarzania danych pomiarowych finansowanie AMI i NOP zdefiniowanie zadań i odpowiedzialności powołanie NOP zatwierdzenie harmonogramu wybór modelu należy do Polskiej Rady Energii. Po opisaniu wybranego modelu konieczny jest test realizacji, tj. weryfikację czy wybrany model zapewnia osiągnięcie celów, jest wykonalny w zadanym okresie, ma dobrze określone źródła finansowania i przepływy finansowe, nie zaburzy działalności operacyjnej spółek na etapie jego wdrażania, dzieli zarówno korzyści jak i odpowiedzialności i ryzyka między różne podmioty na rynku z doświadczeń wynika, że przygotowanie projektu AMM jest równie pracochłonne i ważne jak jego wykonanie, trwa długo (min 1 rok) i ważne żeby ten czas z góry przewidzieć i odpowiednio dostosować harmonogram. Niezbędne jest transparentne zarządzanie całym programem, dostępna dla wszystkich informacja umieszczana regularnie na stronie www i monitorowanie / nadzór społeczny nad realizacją wdrożenia i osiąganymi dzięki projektowi wynikami
Rola sektora teleinformatycznego Przenoszenie doświadczeń z innych sektorów Konsultacje i prototypowanie wdrożeń : Ocena wyników zastosowania AMM w skali masowej. Uczestniczenie w projektach budowy i symulowania nowych taryf, Integracja z systemami technicznymi i monitorowanie jakości pozyskiwanych danych Analizy na bazie ograniczonego wdrożenia, pozwalające planować wdrożenie dla wszystkich odbiorców Współpraca nad rozwojem systemów Inteligentnych Domów z wykorzystaniem AMM Szkolenie odbiorców, wyposażenie w narzędzia Otwarcie rynku dla odbiorców poprzez zapewnienie dostępu do informacji Tworzenie portali dla klientów Opracowanie materiałów szkoleniowych
2009 GRUDZIEŃ 2010 I I I I I I I STYCZEŃ LUTY MARZEC KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC Analiza otoczenia biznesowego i uwarunkowań prawnych Zdefiniowanie wymagań Wariantowe modele rynku opomiarowania Wybór wariantu modelu przez Polską Radę Energii Wybór modelu rynku opomiarowania Przygotowanie projektu Harmonogram realizacji projektu
Podsumowanie Istnieje już wiele wdrożeń w innych krajach europejskich Brak barier technologicznych rozwiązania są znane i przetestowane Rozwiązane są problemy barier integracyjnych: przepływ informacji nie jest istotą zagadnienia, w niektórych miejscach systemu konieczna jest definicja standardów (liczników, elementów komunikacji, składników aplikacyjnych Wszystkie firmy mają w referencjach projekty AMI Technologicznie nie ma różnic między różnymi mediami energetycznymi (prąd, gaz, woda) Rozwiązania stosowane w telekomunikacji nadają się wprost do zastosowania w AMI
Przykładowe projekty wykonane z udziałem firm, których kompetencje są dostępne na polskim rynku ELECTRICITY Italy: Enel, 30 million electricity meters installed. Spain: Enel Viesgo, 100,000 meters installed. Denmark: Nesa, 500,000 electricity meters. Sweden: E on, 140,000 electricity meters installed. Gotëborg Energi, 270,000 multi utility (in progress). GAS United Kingdom: EDF Energy, 30,000 gas/electricity meters forecasted (in progress) France: Gaz de France, 20,000 gas meters installed (technological test) Spain: Gas Natural, installation project for 10,000 end points WATER France: Saur, 20,000 water meters installed. United Kingdom: Severn Trent Water, 10,000 water meters installed. Spain: Agbar is developing minor testing with various manufacturers The main European utilities are initiating and/or planning massive deployments of automatic reading systems