GLOBALNY RYNEK ZBÓŻ I NASION OLEISTYCH Spodziewane mniejsze globalne zbiory i zapasy zbóż w nadchodzącym sezonie. Według pierwszych prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA z maja br., łączne zbiory zbóż na świecie w nadchodzącym sezonie wyniosą blisko 2050 mln ton, tj. o 61,5 mln ton (o 2,9%) mniej od wielkości produkcji zbóż osiągniętej w sezonie poprzednim. Z tej wielkości, globalna produkcja pszenicy w sezonie wyniesie około 738 mln ton, tj. o 2,0% mniej niż zebrano w sezonie 2015/16, kukurydzy - 1034 mln ton (-3,0%), a jęczmienia - 137 mln ton (-6,8%). Globalne zapasy zbóż na koniec sezonu przewidywane są na poziomie około 480 mln ton, tj. o 6,8% poniżej wielkości zapasów w bieżącym sezonie. Niemniej jednak, taki poziom zapasów byłby trzecim co do wielkości w historii. Prognozy wyższych zbiorów rzepaku i canoli na świecie w sezonie, ale bilans pozostanie napięty. Według pierwszych prognoz USDA, światowa produkcja rzepaku/canoli w nadchodzącym sezonie ulegnie zwiększeniu po raz pierwszy od czterech sezonów i wyniesie 72,8 mln ton, tj. o 3,9 mln ton więcej niż zebrano w bieżącym sezonie. Wzrost produkcji rzepaku/canoli przełoży się na większe globalne rozdysponowanie nasion w sezonie, Zapasy rzepaku/canoli na koniec sezonu nieznacznie wzrosną i obecnie prognozowane są na poziomie 5,1 mln ton, tj. jedynie o 0,3 mln ton więcej od wielkości zapasów spodziewanych na koniec bieżącego sezonu. Tym samym, światowy bilans rzepaku/canoli w sezonie będzie ciągle napięty. W najbliższych tygodniach, ceny w krajach położonych na Półkuli Północnej w dalszym ciągu kształtować się będą przede wszystkim pod wpływem warunków pogodowych panujących w krajach położonych na Półkuli Północnej raczej niż czynników fundamentalnych. Ewentulane pogorszenie kondycji upraw może skłonić inwestorów do redukcji krótkich pozycji spekulacyjnych i doprowadzić do zwyżki cen zbóż i oleistych na giełdach światowych. Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 464,0 489,0 491,2 514,8 4,8% Zbiory 1995,3 2097,4 2111,2 2049,7-2,9% Popyt Ogółem 1968,0 2076,2 2087,6 2084,8-0,1% Zapasy końcowe 491,2 510,3 514,8 479,7-6,8% wskaźnik zapasy-zużycie 25,0% 24,6% 24,7% 23,0% Spodziewany stan bilansów głównych zbóż i oleistych na świecie w nadchodzącym sezonie w porównaniu do ich stanu w sezonie euro/t euro/t 185,00 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 440,00 430,00 420,00 410,00 400,00 390,00 380,00 370,00 360,00 350,00 340,00 330,00 bilans pszenicy bilans kukurydzy bilans rzepaku bilans soi Źródło: giełdy towarowe MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) komfortowy mniej komfortowy napięty komfortowy USD/t 190,00 180,00 170,00 160,00 150,00 140,00 130,00 120,00 USD/t 440,00 420,00 400,00 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) CBOT: CENY SOI W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) [Wpisz tekst]
1 SPIS TREŚCI I. KONDYCJA UPRAW ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W NADCHODZĄCYM SEZONIE 2 II. ZBOŻA 6 1. Podaż i popyt na zboża w sezonie 6 Pszenica Jęczmień Kukurydza Żyto 2. Ceny zbóż na świecie 11 III. NASIONA OLEISTE 14 1. Podaż i popyt na nasiona oleiste w sezonie 14 Rzepak Soja 2. Ceny nasion oleistych na świecie 16 1
2 I. KONDYCJA UPRAW ZBÓŻ I OLEISTYCH NA ŚWIECIE POD ZBIORY W NADCHODZĄCYM SEZONIE PÓŁKULA PÓŁNOCNA UE-28: majowe prognozy unijnego ośrodka badawczego MARS dotyczące tegorocznych plonów zbóż ozimych w UE-28 o 2-3% niższe od tych podanych przed miesiącem. Notowane w ostatnich tygodniach niekorzystne warunki pogodowe wpłynęły na spowolnienie wegetacji i rozwój roślin w kilku krajach UE. W Hiszpanii, panująca posucha wyraźnie osłabiła kondycję upraw w regionie Castilla y Leon, jednym z kluczowych regionach uprawy jęczmienia w Europie. Na północy Francji, plantacje jęczmienia ozimego i pszenicy miękkiej ucierpiały wskutek braku opadów i chłodów. Niespotykanie niskie temperatury i przymrozki notowano na zachodzie, w centrum i na północy Europy, które zakłóciły kwitnienie rzepaku w Niemczech, Polsce i innych krajach Europy Środkowej. Według majowych prognoz MARS, tegoroczne średnie plony pszenicy miękkiej w UE-28 wyniosą 5,91 t/ha wobec 6,05 t/ha spodziewanych w kwietniu br. i będą o 6,2% wyższe niż rok wcześniej i o 1,2% wyższe od średniej wieloletniej wysokości plonów. Z kolei, średnie plony jęczmienia jarego przewidywane są obecnie na poziomie 4,06 t/ha (4,21 t/ha przed miesiącem), tj. o 6,5% mniej niż rok wcześniej i o 3,8% poniżej średniej wieloletniej. MARS przewiduje średnie plony kukurydzy na poziomie 7,15 t/ha (7,13 t/ha przed miesiącem), tj. o 1,0% więcej niż przed rokiem i o 3,9% powyżej średniej wieloletniej. Z kolei, unijny ośrodek badawczy MARS obecnie przewiduje średnie plony rzepaku w UE-28 na poziomie 3,17 t/ha (3,27 t/ha przed miesiącem), tj. o 3,0% więcej niż przed rokiem. ale o 2,76% mniej od średniej wieloletniej wysokości plonów). MAPA 1 Obszary w UE, w których w okresie 1/04-27/05 notowano anomalie pogodowe przedstawia poni ższa mapa: bordowe pasy - posucha i wysokie temperatury czerwone pasy - brak wystarczających opadów błękitne pasy - akumulacja zbyt niskich temperatur Źródło: EU MARS 2
3 UE-28: początek zbiorów zbóż w Hiszpanii, spodziewany wyraźny spadek zbiorów w związku z suszą. Długotrwała susza spowoduje wyraźny spadek tegorocznych zbiorów zbóż w Hiszpanii. W południowej części Hiszpanii żniwa już trwają. W uprawach odmian ozimych takich jak: pszenica, jęczmień, owies, żyto i pszenżyto spodziewane są straty oscylujące między 30% a 40%, dochodzące w niektórych regionach nawet do 80% względem ubiegłorocznej kampanii. Rosja: zaawansowanie siewy upraw jarych, obawy kondycję zasiewów pszenicy. Tempo siewów upraw jarych w Rosji jest zbliżone do tego w tym samym okresie przed rokiem. Na dzień 29/05, rosyjscy rolnicy obsiali jarymi 43,5 mln ha wobec 44,5 mln ha przed rokiem, co stanowi 85% docelowego areału. Uczestnicy bacznie śledzą doniesienia nt. kondycji zasiewów upraw w Rosji, gdzie wskutek niekorzystnych warunków pogodowych (najzimniejszy tegoroczny maj od lat oraz posucha w niektórych regionach) prognozy zbiorów ulegają korekcie w dół. Ukraina: obawy o stan upraw w środkowej części kraju. Utrzymująca się posucha w centralnych regionach Ukrainy budzi obawy uczestników rynku o stan zasiewów upraw w tej części kraju. W pozostałych regionach, kondycja upraw jest zadowalająca. USA: dalsze, nieznaczne pogorszenie kondycji zasiewów pszenicy ozimej, wyraźnie słabsza kondycja zasiewów pszenicy jarej niż przed rokiem. Według ostatnich danych USDA nt. stanu upraw w USA, na dzień 4/06 w dobrej/bardzo dobrej kondycji znajdowało się 49% areału uprawy pszenicy ozimej wobec 50% przed tygodniem i 62% w tym samym okresie przed rokiem. Z kolei, w złej/bardzo złej kondycji znajdowało się 15% areału uprawy wobec 15% przed tygodniem i 9% przed rokiem. Ponadto, na dzień 4/06, w dobrej/bardzo dobrej kondycji było 55% areału uprawy pszenicy jarej wobec 62% przed tygodniem i 79% w tym samym okresie przed rokiem. USA: trwają zbiory pszenicy ozimej. Jak podał USDA, na dzień 4/06 pszenicę ozimą w USA zebrano z 10% areału uprawy wobec 2% w tym samym okresie przed rokiem i 7% średnio w latach 2012-2016. USA: siewy kukurydzy na ukończeniu, przyspieszenie tempa siewów soi. Według ostatnich danych USDA, na dzień 4/06 kukurydzą w USA obsiano 96% planowanego areału wobec 91% przed tygodniem, 97% w tym samym okresie przed rokiem i 97% średnio na przestrzeni lat 2012-2016. Na dzień 4/06, w dobrej/bardzo dobrej kondycji było 68% areału zasiewów wobec 65% przed tygodniem i 75% w tym samym okresie poprzedniego roku. Z kolei, soję w USA wysiano na 83% planowanej powierzchni wobec 67% przed tygodniem, 82% w tym samym okresie przed rokiem i 79% średnio w latach 2012-2016. 3
4 MAPA 2 Odchylenie wielkości opadów atmosferycznych od normy w Europie w maju 2017 roku (%) Źródło: NOAA 4
5 MAPA 3 Odchylenie temperatury od normy w Europie w maju 2017 roku (st. C): Źródło: NOAA 5
6 II. ZBOŻA 1. PODAŻ I POPYT NA ZBOŻA W SEZONIE Prognozy Spadku Zbiorów i Zapasów Zbóż w Nadchodzącym Sezonie Według pierwszych prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA z maja br., łączne zbiory zbóż na świecie w nadchodzącym sezonie wyniosą blisko 2050 mln ton, tj. o 61,5 mln ton (o 2,9%) mniej od wielkości produkcji zbóż osiągniętej w sezonie poprzednim. Z tej wielkości, globalna produkcja pszenicy w sezonie wyniesie około 738 mln ton, tj. o 2,0% mniej niż zebrano w sezonie 2015/16, kukurydzy - 1034 mln ton (- 3,0%), a jęczmienia - 137 mln ton (-6,8%). TABELA 2 Globalny bilans zbóż ogółem w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 464,0 489,0 491,2 514,8 4,8% Zbiory 1995,3 2097,4 2111,2 2049,7-2,9% Popyt Ogółem 1968,0 2076,2 2087,6 2084,8-0,1% Zapasy końcowe 491,2 510,3 514,8 479,7-6,8% wskaźnik zapasy-zużycie 25,0% 24,6% 24,7% 23,0% WYKRES 1 Globalna produkcja zbóż w sezonach 2001/02- i prognoza wielkości zbiorów w sezonie (mln ton) 2200 2000 1800 1600 mln ton 1400 1200 1000 800 600 400 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 (V) Globalne zapasy zbóż na koniec sezonu przewidywane są na poziomie około 480 mln ton, tj. o 6,8% poniżej wielkości zapasów w sezonie poprzednim. Niemniej jednak, taki poziom zapasów byłby trzecim co do wielkości w historii. 6
7 PSZENICA Dalsze Zwiększenie Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Końcowych Pszenicy w Bieżącym Sezonie, Przewidywany Dalszy Wzrost Zapasów Pszenicy na Koniec Kolejnego Sezonu, Pomimo Spodziewanego Spadku Produkcji Według zaktualizowanych prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w bieżącym sezonie będą jeszcze wyższe od tych przewidywanych przed miesiącem i wyniosą rekordowe 753 mln ton, tj. o 16,1 mln ton więcej od wielkości produkcji tego zboża w minionym sezonie. W porównaniu do prognozy z kwietnia br., USDA zwiększył globalną produkcję pszenicy o 1,7 mln ton. W związku ze zwiększeniem wielkości zapasów początkowych i zbiorów pszenicy, a także zmniejszeniem prognoz globalnego zużycia pszenicy o 0,6 mln ton do 740,6 mln ton w porównaniu do oceny z kwietnia br., zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu spodziewane są na jeszcze wyższym, rekordowym poziomie ponad 255 mln ton, tj. o 3,1 mln ton wyższym od prognozy z kwietnia br. oraz o 13,0 mln ton wyższym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. Według pierwszych prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w nadchodzącym sezonie wyniosą prawie 738 mln ton i będą o 15,3 mln ton mniejsze od wielkości produkcji tego zboża w bieżącym sezonie. Spadek zbiorów pszenicy spodziewany jest głównie w USA (o 13,3 mln ton do poziomu 49,5 mln ton), Australii (o 10,0 mln ton do 25,0 mln ton) i Rosji (o 5,5 mln ton do 67,0 mln ton). Wyższa produkcja pszenicy prognozowana jest natomiast przede wszystkim w UE-28 (o 5,5 mln ton do poziomu 151,0 mln ton). Bardzo wysokie zapasy na koniec sezonu i spodziewane mniejsze zapotrzebowanie na pszenicę przyczynią się do dalszego zwiększenia globalnych zapasów pszenicy na koniec sezonu. Obecnie USDA ocenia je na rekordowym poziomie 258,3 mln ton, tj. o 2,9 mln ton więcej od wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. TABELA 3 Globalny bilans pszenicy w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 217,51 241,74 242,42 255,35 5,3% Zbiory 737,00 751,36 753,09 737,83-2,0% Popyt Ogółem 712,08 740,84 740,16 734,89-0,7% Zapasy końcowe 242,42 252,26 255,35 258,29 1,2% wskaźnik zapasy-zużycie 34,0% 34,1% 34,5% 35,1% prognoza TABELA 4 Prognozy zbiorów pszenicy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 160,5 145,5 151,0 3,8% USA 56,1 62,9 49,5-21,3% Rosja 61,0 72,5 67,0-7,6% Kanada 27,6 31,7 28,4-10,4% Australia 24,2 35,0 25,0-28,6% Ukraina 27,3 26,8 25,0-6,7% Kazachstan 13,7 15,0 13,0-13,3% Argentyna 11,3 16,0 17,0 6,3% Chiny 130,2 128,9 131,0 1,6% Indie 86,5 87,0 97,0 11,5% ŚWIAT OGÓŁEM 737,0 753,1 737,8-2,0% 7
8 JĘCZMIEŃ Spodziewany Dalszy Spadek Globalnych Zbiorów i Zapasów Jęczmienia w Sezonie Według majowych prognoz USDA, światowe zbiory jęczmienia w kończącym się sezonie wyniosą ponad 147 mln ton, tj. bez zmian w porównaniu do oceny sprzed miesiąca i o 2,2 mln ton mniej w porównaniu do wielkości zbiorów w poprzednim sezonie. Z kolei, według wstępnych prognoz USDA, światowa produkcja jęczmienia w kolejnym sezonie ponownie ulegnie zmniejszeniu i wyniesie około 137 mln ton, tj. o 10 mln ton mniej w porównaniu do wielkości zbiorów w poprzednim sezonie. Spadek zbiorów jęczmienia spodziewany jest praktycznie u wszystkich kluczowych producentów tego zboża, głównie za sprawą niższych plonów. Zbiory jęczmienia w UE-28 przewidywane są na poziomie 59,5 mln ton, tj. o 0,5 mln ton mniej od wielkości produkcji sezon wcześniej. Światowe zużycie jęczmienia w sezonie wstępnie przewidywane jest na poziomie ponad 144 mln ton, tj. o 3,6 mln ton mniej od rozdysponowana tego zboża w poprzednim sezonie. Zapasy jęczmienia na świecie na koniec sezonu spodziewane są natomiast na poziomie jedynie 17,5 mln ton, tj. o około 7,2 mln ton mniejszym od wielkości zapasów tego zboża na koniec bieżącego sezonu. TABELA 5 Globalny bilans jęczmienia w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 24,06 24,35 25,39 24,68-2,8% Zbiory 149,25 147,01 147,04 136,97-6,8% Popyt Ogółem 147,92 147,14 147,76 144,18-2,4% Zapasy końcowe 25,39 24,22 24,68 17,47-29,2% wskaźnik zapasy-zużycie 17,2% 16,5% 16,7% 12,1% TABELA 6 Prognozy zbiorów jęczmienia u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 62,1 60,0 59,5-0,8% Rosja 17,1 17,5 17,0-2,9% Kanada 8,2 8,8 7,6-13,6% Australia 8,6 13,0 8,0-38,5% Ukraina 8,8 9,9 7,4-25,3% USA 4,8 4,3 3,5-18,6% Argentyna 4,9 3,3 3,4 3,0% Kazachstan 2,7 3,2 2,5-21,9% Turcja 7,4 4,8 5,0 4,2% ŚWIAT OGÓŁEM 149,2 147,0 137,0-6,8% 8
9 KUKURYDZA Dalsze Zwiększenie Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Kukurydzy na Koniec Bieżącego Sezonu, Spodziewany Spadek Światowej Produkcji i Zapasów Kukurydzy w Kolejnym Sezonie Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w sezonie wyniosą rekordowe 1065 mln ton, tj. o 11,3 mln ton więcej od prognozy z kwietnia br. oraz o 97,0 mln ton więcej od wielkości produkcji tego zboża w poprzednim sezonie 2015/16. W stosunku do kwietniowej oceny, USDA zwiększył przede wszystkim prognozę zbiorów kukurydzy w Brazylii (o 4,5 mln ton do 96,0 mln ton) oraz Argentynie (o 2,5 mln ton do 40,0 mln ton). Pomimo dalszego zwiększenia prognozy zużycia kukurydzy na świecie, globalne zapasy kukurydzy na koniec sezonu spodziewane są obecnie na jeszcze wyższym poziomie 224 mln ton, a więc o 0,9 mln ton większym od prognozy zapasów z kwietnia br. oraz o 11,5 mln ton większym od wielkości zapasów na koniec poprzedniego sezonu 2015/16. Z kolei, według pierwszych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w nadchodzącym sezonie wyniosą prawie 1034 mln ton i będą o 31,5 mln ton mniejsze od wielkości produkcji tego zboża w bieżącym sezonie. Spadek produkcji kukurydzy spodziewany jest głównie w USA (o 27,5 mln ton do 357,3 mln ton) i Chinach (o 4,5 mln ton do 215 mln ton). W związku z przewidywanym kolejnym rekordowo wysokim zapotrzebowaniem rynku światowego na kukurydzę (będącym wynikiem dalszego wzrostu jej zużycia na cele paszowe), światowe zapasy kukurydzy na koniec sezonu spodziewane są na poziomie 195,3 mln ton, a więc wyraźnie niższym (o 28,6 mln ton) od wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. TABELA 7 Globalny bilans kukurydzy w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 209,41 211,83 212,37 223,90 5,4% Zbiory 968,06 1053,76 1065,11 1033,66-3,0% Popyt Ogółem 965,10 1042,61 1053,59 1062,30 0,8% Zapasy końcowe 212,37 222,98 223,90 195,27-12,8% wskaźnik zapasy-zużycie 21,4% 21,9% 21,5% 21,1% TABELA 8 Prognozy zbiorów kukurydzy u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie USA 345,5 384,8 357,3-7,1% Brazylia 67,0 96,0 95,0-1,0% Ukraina 23,3 28,0 28,0 0,0% Argentyna 29,0 40,0 40,0 0,0% Chiny 224,6 219,6 215,0-2,1% UE-28 58,7 60,7 63,5 4,6% Indie 22,6 26,0 25,0-3,8% RPA 8,2 15,3 12,5-18,3% ŚWIAT OGÓŁEM 968,1 1065,1 1033,7-2,9% 2015/16 9
10 ŻYTO Przewidywany Wzrost Globalnych Zbiorów Żyta, ale Ciągle Napięty Bilans w Kolejnym Sezonie Według prognoz USDA z maja br., światowa produkcja żyta w kończącym się sezonie wyniesie ponad 12,6 mln ton, tj. o 0,5 mln ton mniej w porównaniu do poprzedniej oceny z kwietnia br., ale ciągle o 0,4 mln ton więcej od zbiorów tego zboża osiągniętych w sezonie 2015/16. Z kolei, według pierwszych prognoz USDA, światowa produkcja żyta w kolejnym sezonie wyniesie około 13,2 mln ton, tj. o 0,6 mln ton więcej od zbiorów produkcji tego zboża osiągniętych w sezonie. W związku ze spodziewanym wzrostem produkcji, zużycie żyta na świecie w sezonie ulegnie niewielkiemu zwiększeniu do około 13,2 mln ton, co oznacza wzrost o 0,5 mln ton w porównaniu do wielkości jego rozdysponowania sezon wcześniej. Światowe zapasy żyta na koniec sezonu spodziewane są obecnie na poziomie około 1,3 mln ton i będą zbliżone do niskiego poziomu zapasów tego zboża w poprzednim sezonie. TABELA 9 Globalny bilans żyta w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 2,00 1,40 1,48 1,36-8,1% Zbiory 12,18 13,05 12,56 13,15 4,7% Popyt Ogółem 12,70 13,18 12,68 13,18 3,9% Zapasy końcowe 1,48 1,27 1,36 1,33-2,2% wskaźnik zapasy-zużycie 11,7% 9,6% 10,7% 10,1% TABELA 10 Prognozy zbiorów żyta u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 7,8 7,5 7,9 5,3% Rosja 2,1 2,5 2,8 12,0% Ukraina 0,4 0,4 0,5 25,0% Kanada 0,2 0,4 0,3-25,0% ŚWIAT OGÓŁEM 12,2 12,6 13,1 4,0% Źródło: IGC/USDA 10
11 2. CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE PSZENICA Niewielki Spadek Cen Pszenicy na Giełdach Światowych w Maju br. Na przestrzeni miesiąca maja br., ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nieznacznie osłabły. Podobnie jak przed miesiącem, spodziewana bardzo duża nadwyżka i rekordowo wysokie globalne zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu cały czas ciążyły na cenach pszenicy za oceanem. Niemniej jednak, chłodna wiosna, opady deszczu i przymrozki w regionach uprawy pszenicy ozimej i jarej w USA przeciwdziałały większej korekcie cen. W końcu maja br., cena pszenicy SRW w kontrakcie najbliższym (lipiec na giełdzie w Chicago wyniosła 157,70 USD/t i była o 0,7% niższa od ceny tego zboża w końcu kwietnia br. Z kolei, cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2017 wyniosła 162,99 USD/t i była o 0,5% niższa niż w końcu kwietnia br. (ceny według stanu na dzień 31 maja br.). W maju br., ceny pszenicy na giełdzie EURONEXT-MATIF także nieznacznie osłabły, w związku z potrzebnymi opadami deszczu pogody w regionach uprawy pszenicy we Francji, a także dalszym umocnieniem kursu euro do dolara. Silne euro powoduje, iż unijna pszenica przegrywa konkurencję z pszenicą oferowaną przez kraje Basenu Morza Czarnego, czego dowodem był zakup rumuńskiego i rosyjskiego ziarna przez Egipt w ramach ostatniego przetargu. W dniu 31 maja br., cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2016) na giełdzie MATIF wyniosła 166,75 EUR/t i była o 1,8% niższa w porównaniu do ceny tego zboża w końcu kwietnia br. Z kolei, cena pszenicy w kontrakcie grudniowym 2017 wyniosła 171,25 euro/t i była o 0,9% niższa. WYKRESY 1-2 Ceny pszenicy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT w sezonach 2015/16- MATIF: CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) CBOT: CENY PSZENICY SRW W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) 185,00 190,00 180,00 175,00 180,00 170,00 170,00 euro/t 165,00 160,00 155,00 150,00 145,00 140,00 135,00 160,00 150,00 140,00 130,00 120,00 USD/t Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT Czynniki Kształtujące Ceny Pszenicy w Kolejnych Miesiącach Sezonu ciągle niskie zaangażowanie kapitału spekulacyjnego na rynku pszenicy. Zajmowane pozycje przez kapitał spekulacyjny wskazują na wysoką podaż i mocne fundamenty rynku pszenicy, co w oczach inwestorów może oznaczać spodziewane spadki raczej niż wzrosty jej cen w dłuższym okresie. Niemniej jednak, przy obecnym mocno ograniczonym zaangażowaniu kapitału, pojawienie się niepokojących sygnałów rynkowych może doprowadzić do odkupywania kontraktów i zamiany pozycji na długą przez spekulantów. 11
12 obawy o wielkość zbiorów pszenicy jarej w USA i Kanadzie. Utrzymująca się sucha i bardzo upalna pogoda w regionach uprawy pszenicy jarej na północy USA i Kanadzie budzi obawy o wielkość tegorocznych plonów i zbiorów tego zboża za oceanem. Pszenica jara jest ceniona przez młynarzy z racji wysokiej zawartości białka, a podaż pszenicy wysokobiałkowej zarówno na rynku amerykańskim jak i światowym pozostaje od wielu miesięcy uszczuplona. niepewna kondycja zasiewów pszenicy w niektórych regionach Rosji i na Ukrainie. Najchłodniejszy od 17 lat maj w Rosji i na Ukrainie, a także panująca posucha na południu Rosji i w środkowej części Ukrainy budzi obawy o stan upraw pszenicy w tych krajach, co powoduje korekty wcześniejszych prognoz zbiorów tego zboża. rekordowo wysokie globalne zapasy pszenicy, z którymi rynek wejdzie w kolejny sezon. USDA obecnie prognozuje zapasy pszenicy na koniec bieżącego sezonu na jeszcze wyższym, rekordowym poziomie ponad 255 mln ton, tj. o 3,1 mln ton wyższym od prognozy z kwietnia br. oraz o 13,0 mln ton wyższym od wielkości zapasów na koniec minionego sezonu. wzrost zbiorów ziarna pszenicy ze strony kluczowych importerów. Lepsze zbiory pszenicy w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej wpłynęły na ograniczenie światowego handlu pszenicą na tym etapie sezonu. spodziewane wysokie globalne zbiory i jeszcze wyższe zapasy pszenicy w kolejnym sezonie. Według pierwszych prognoz USDA, światowe zbiory pszenicy w nadchodzącym sezonie wyniosą prawie 738 mln ton i będą o 15,3 mln ton mniejsze od wielkości produkcji tego zboża w bieżącym sezonie. Niemniej jednak, bardzo wysokie zapasy na koniec sezonu i spodziewane mniejsze zapotrzebowanie na pszenicę przyczynią się do dalszego zwiększenia globalnych zapasów pszenicy na koniec sezonu. Obecnie USDA ocenia je na rekordowym poziomie 258,3 mln ton, tj. o 2,9 mln ton więcej od wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. Rychłe rozpoczęcie żniw w krajach położonych na Półkuli Północnej. Za kilka tygodni na Półkuli Północnej rozpoczną się zbiory pszenicy ozimej, co będzie wywierać sezonową presję na ceny ziarna. Obecnie trwają już zbiory pszenicy ozimej HRW w USA. WYKRES 3 Przewidywane kształtowanie się światowych cen pszenicy konsumpcyjnej w krótkim okresie (VI-VIII KUKURYDZA Spadek Cen Kukurydzy na Giełdach Światowych w Maju br. W maju br., ceny kukurydzy na giełdzie w Chicago nieznacznie osłabły. Coraz wyższe prognozy zbiorów kukurydzy w krajach Ameryki Południowej w bieżącym sezonie, a także dalsze zwiększenie przez USDA prognoz produkcji i zapasów kukurydzy na świecie na koniec bieżącego sezonu to czynniki, które cały czas wywierały presję na ceny kukurydzy za oceanem. W końcu maja br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (lipiec na giełdzie w Chicago wyniosła 157,70 USD/t i była o 0,7% niższa od ceny tego zboża pod koniec kwietnia br. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie wrześniowym 2017 wyniosła 162,99 USD/t i była o 0,5% niższa (ceny według stanu na dzień 31 maja br.). 12
13 Z kolei, w maju br. ceny kukurydzy na giełdzie EURONEXT-MATIF także osłabły, m.in.. pod wpływem spadku cen pszenicy na giełdzie paryskiej, a także dalszego zwiększenia globalnych zbiorów i zapasów kukurydzy w bieżącym sezonie. W końcu maja br., cena kukurydzy w kontrakcie najbliższym (czerwiec na giełdzie w Paryżu wyniosła 162,25 euro/t i była o 5,8% niższa w porównaniu do ceny tego zboża pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena kukurydzy w kontrakcie sierpniowym 2017 wyniosła 171,25 euro/t i była o 3,8% niższa (ceny według stanu na dzień 31 maja br.). WYKRESY 4-5 Ceny kukurydzy w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i CBOT sezonach 2015/16- MATIF: CENY KUKURYDZY W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) CBOT: CENY KUKURYDZY W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) 200,00 180,00 190,00 170,00 180,00 160,00 euro/t 170,00 150,00 140,00 160,00 130,00 150,00 120,00 140,00 110,00 USD/t Źródło: EURONEXT-MATIF, CBOT Czynniki Kształtujące Ceny Kukurydzy w Kolejnych Miesiącach Sezonu spodziewany spadek globalnych zbiorów i zapasów kukurydzy w kolejnym sezonie. Według pierwszych prognoz USDA, globalne zbiory kukurydzy w nadchodzącym sezonie wyniosą prawie 1034 mln ton i będą o 31,5 mln ton mniejsze od wielkości produkcji tego zboża w bieżącym sezonie. W związku z przewidywanym kolejnym rekordowo wysokim zapotrzebowaniem rynku światowego na kukurydzę, światowe zapasy kukurydzy na koniec sezonu spodziewane są na poziomie 195,3 mln ton, a więc wyraźnie niższym (o 28,6 mln ton) od wielkości zapasów na koniec bieżącego sezonu. jeszcze wyższe prognozy zbiorów kukurydzy w Brazylii w bieżącym sezonie. Dzięki korzystnym warunkom pogodowym i wysokiemu plonowaniu, zbiory kukurydzy w Brazylii w bieżącym sezonie mogą wynieść nawet 100 mln ton (łącznie I i II zbiór). zbliżające się zbiory zbóż podstawowych na Półkuli Północnej, które osłabią zapotrzebowanie na kukurydzę i będą wywierać presję na ceny tego zboża. WYKRES 6 Przewidywane kształtowanie się światowych ceny kukurydzy w krótkim okresie (VI-VIII 13
14 III. NASIONA OLEISTE 1. PODAŻ I POPYT NA NASIONA OLEISTE W KOLEJNYM SEZONIE Według wstępnych prognoz USDA, światowa produkcja nasion i owoców roślin oleistych (soi, bawełny, orzeszków ziemnych, rzepaku, słonecznika, ziaren palmowych, kopry) w kolejnym sezonie wyniesie ponad 572 mln ton i będzie o 6 mln ton większa od wielkości zbiorów w bieżącym sezonie. Wzrost produkcji spodziewany jest m.in. w przypadku rzepaku, a niewielki spadek zbiorów w przypadku soi i słonecznika. RZEPAK Spodziewany Wzrost Globalnych Zbiorów Rzepaku/Canoli w Sezonie, ale Bilans Nasion Ciągle Napięty Według majowych prognoz USDA br., światowe zbiory rzepaku/canoli w kończącym się sezonie wyniosą 68,9 mln ton, tj. o 0,4 mln ton więcej niż przewidywano przed miesiącem, ale o 0,2 mln ton mniej niż zebrano w minionym sezonie. Z kolei, według pierwszych prognoz USDA światowa produkcja rzepaku/canoli w nadchodzącym sezonie ulegnie zwiększeniu po raz pierwszy od czterech sezonów i wyniesie 72,8 mln ton, tj. o 3,9 mln ton więcej niż zebrano w bieżącym sezonie. Spośród wszystkich głównych światowych producentów, wzrost zbiorów rzepaku/canoli w sezonie spodziewany jest w UE-28, na Ukrainie i Kanadzie. Mniej nasion mog ą natomiast zebrać Australia i Chiny. Wzrost produkcji rzepaku/canoli przełoży się na większe globalne rozdysponowanie nasion w sezonie, które obecnie przewidywane jest na poziomie około 72,8 mln ton, tj. o 1,7 mln ton więcej od wielkości zużycia rzepaku sezon wcześniej. Zapasy rzepaku/canoli na koniec sezonu nieznacznie wzrosną i obecnie prognozowane są na poziomie 5,1 mln ton, tj. jedynie o 0,3 mln ton więcej od wielkości zapasów spodziewanej na koniec bieżącego sezonu. Tym samym, światowy bilans rzepaku/canoli w sezonie będzie ciągle napięty. TABELA 11 Globalny bilans rzepaku w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 7,62 7,01 6,89 4,76-30,9% Zbiory 70,05 68,52 68,86 72,78 5,7% Popyt Ogółem 70,78 70,39 71,09 72,77 2,4% Zapasy końcowe 6,89 5,35 4,76 5,11 7,4% wskaźnik zapasy-zużycie 9,7% 7,6% 6,7% 7,0% 14
15 TABELA 12 Prognozy zbiorów rzepaku u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 UE-28 22,0 20,4 21,3 4,4% Ukraina 1,8 1,2 2,0 66,7% Kanada 18,4 18,5 21,0 13,5% Australia 2,9 4,1 3,7-9,8% Chiny 14,9 13,5 13,1-3,0% ŚWIAT OGÓŁEM 70,0 68,9 72,8 5,7% Źródło: IGC/USDA SOJA Dalsze Zwiększenie Prognoz Globalnych Zbiorów i Zapasów Soi w Bieżącym Sezonie, Spodziewane Nieznacznie Mniejsze Zbiory i Zapasy Soi na Świecie w Kolejnym Sezonie Według zaktualizowanych prognoz USDA, globalne zbiory soi w sezonie wyniosą rekordowe 348,0 mln ton, tj. o 2,0 mln ton więcej od oceny z kwietnia br. oraz o 35,0 mln ton więcej od wielkości zbiorów soi w sezonie 2015/16. W porównaniu do poprzedniej oceny, USDA zwiększył prognozę zbiorów soi przede wszystkim w Argentynie (o 1,0 mln ton do 57 mln ton) oraz Brazylii (o 0,6 mln ton do 111,6 mln ton). Zapotrzebowanie rynku światowego na soję w bieżącym sezonie przewidywane jest obecnie na poziomie 331,3 mln ton, tj. o 1,1 mln ton mniejszym od oceny sprzed miesiąca, ale o 16,8 mln ton większym niż w poprzednim sezonie. Z kolei, zapasy soi na koniec sezonu przewidywane są obecnie na poziomie 90,1 mln ton, a więc o 2,7 mln ton większym od prognozy sprzed miesiąca oraz o 13,0 mln ton większym od wielkości zapasów na koniec poprzedniego sezonu 2015/16. Według pierwszych prognoz USDA, globalne zbiory soi w kolejnym sezonie wyniosą 344,7 mln ton, tj. o 3,3 mln ton poniżej wielkości zbiorów soi w bieżącym sezonie. Spadek produkcji soi spodziewany jest przede wszystkim w Brazylii (o 4,6 mln ton do 107 mln ton). USDA przewiduje także nieznaczny spadek zbiorów w USA (o 1,4 mln ton do 115,8 mln ton). W związku ze spodziewanym dalszym, wyraźnym wzrostem zapotrzebowania rynku światowego na soję, zapasy soi na koniec kolejnego sezonu wstępnie przewidywane są na poziomie 88,8 mln ton, a więc o 1,3 mln ton mniejszym od wielkości zapasów spodziewanych na koniec bieżącego sezonu. TABELA 13 Globalny bilans soi w sezonach 2015/16- (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 (ocena kwiecień Zapasy początkowe 77,37 77,13 77,08 90,14 16,9% Zbiory 313,05 345,97 348,04 344,68-1,0% Popyt Ogółem 314,53 332,42 331,29 344,21 3,9% Zapasy końcowe 77,08 87,41 90,14 88,81-1,5% wskaźnik zapasy-zużycie 24,5% 26,3% 27,2% 25,8% 15
16 TABELA 14 Prognozy zbiorów soi u kluczowych producentów w sezonie na tle wcześniejszych sezonów (mln ton) Wyszczególnienie 2015/16 USA 106,9 117,2 115,8-1,2% Brazylia 96,5 111,6 107,0-4,1% Argentyna 56,8 57,0 57,0 0,0% Chiny 11,8 12,9 13,8 7,0% Indie 7,1 11,5 11,5 0,0% Paragwaj 9,2 10,3 9,4-8,7% Kanada 6,4 6,6 8,4 27,3% ŚWIAT OGÓŁEM 313,0 348,0 344,7-0,9% Źródło: IGC/USDA RZEPAK 2. CENY NASION OLEISTYCH NA ŚWIECIE Spadek Cen Rzepaku na Giełdzie EURONEXT-MATIF w Maju br. W maju br., ceny rzepaku na giełdzie EURONEXT-MATIF osłabły, w ślad za spadkiem cen soi i canoli za oceanem, a także trwającą korektą cen ropy naftowej na giełdach światowych. W końcu maja br., cena rzepaku w kontrakcie najbliższym na giełdzie paryskiej spadła do najniższego poziomie od początku lipca ub.r. W bieżącym sezonie, import australijskiej canoli na unijny rynek będzie większy od wcześniejszych prognoz, co przy słabnącym w końcówce sezonu zapotrzebowaniu na rzepak ze strony przetwórców wpłynie na wzrost jego zapasów końcowych w sezonie. W końcu maja br., cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (sierpień na giełdzie EURONEXT-MATIF wyniosła 352,75 euro/t i była o 4,3% niższa od ceny rzepaku notowanej pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena rzepaku w kontrakcie listopadowym 2017 wyniosła 356,00 USD/t i także była o 4,3% niższa (ceny wg stanu na 31 maja br.). WYKRESY 7-8 Ceny rzepaku i kanadyjskiej canoli w kontraktach najbliższych na giełdach EURONEXT MATIF i WCE w sezonach 2015/16- MATIF: CENY RZEPAKU W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, EURO/t) WINNIPEG: CENY CANOLI W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, CAD/t) 440,00 540,00 euro/t 430,00 420,00 410,00 400,00 390,00 380,00 370,00 360,00 350,00 340,00 CAD/t 530,00 520,00 510,00 500,00 490,00 480,00 470,00 460,00 450,00 330,00 440,00 Źródło: EURONEXT-MATIF, WCE 16
17 Czynniki Kształtujące Ceny Rzepaku w Kolejnych Miesiącach Sezonu najniższe zapasy rzepaku/canoli na świecie od 13 sezonów. Zapasy rzepaku/canoli na koniec sezonu ulegną dalszej redukcji i obecnie prognozowane są przez USDA na poziomie 4,8 mln ton, tj. o 2,1 mln ton mniej od wielkości zapasów na koniec poprzedniego sezonu i najmniej od 13 sezonów. napięty globalny bilans rzepaku/canoli także w kolejnym sezonie. Globalna podaż rzepaku w sezonie pozostanie uszczuplona, kolejny sezon z rzędu. jeszcze większe, rekordowe zbiory soi w Ameryce Południowej. Rekordowo duża produkcja soi w Brazylii, a także wysokie zbiory soi w Argentynie w dalszym ciągu wywierają presję na ceny innych surowców oleistych, w tym rzepaku/canoli. zbliżające się zbiory rzepaku na Półkuli Północnej, które będą wywierać sezonową presję na ceny nasion w krótkim okresie. WYKRES 9 Przewidywane kształtowanie się światowych cen rzepaku/canoli w krótkim okresie (VI-VIII SOJA Spadek Cen Soi na Giełdzie CBOT w Maju br. W maju br., ceny soi na giełdzie w Chicago osłabły. W końcu miesiąca, cena soi w kontrakcie najbliższym na giełdzie CBOT spadła do najniższego poziomu od początku kwietnia 2016 roku. Spodziewany rekordowo duży areał zasiewów soi przez amerykańskich farmerów, dalszy wzrost ocen zbiorów soi w Argentynie i Brazylii w bieżącym sezonie, a także notowany wzrost eksportu soi z Brazylii będący wynikiem wyraźnego spadku kursu reala do dolara to czynniki, które ciążyły na cenach soi na giełdzie CBOT. W końcu maja br., cena soi w kontrakcie najbliższym (lipiec na giełdzie w Chicago wyniosła 336,57 USD/t i była o 4,2% niższa od jej ceny pod koniec poprzedniego miesiąca. Z kolei, cena soi w kontrakcie sierpniowym 2017 wyniosła 337,38 USD/t i także spadła o 4,2% (ceny według stanu na dzień 31 maja br.). 17
18 WYKRES 10 Ceny soi w kontrakcie najbliższym na giełdzie CBOT w sezonach 2015/16-440,00 420,00 400,00 CBOT: CENY SOI W SEZONACH 2015/16- (kontrakt najbliższy, USD/t) USD/t 380,00 360,00 340,00 320,00 300,00 Źródło: CBOT Czynniki Kształtujące Ceny Soi w Kolejnych Miesiącach Sezonu utrzymujące się bardzo duże zapotrzebowanie na soję ze strony Chin. Przewiduje się, iż w bieżącym sezonie Chiny mogą zaimportować nawet 88 mln ton soi wobec 83 mln ton sprowadzonych w sezonie poprzednim. Import soi przez Chiny rośnie w ślad za rosnącym pogłowiem trzody chlewnej i zwiększającym się zapotrzebowaniem na ten surowiec ze strony przemysłu paszowego. coraz wyższe prognozy rekordowych globalnych zbiorów soi w bieżącym sezonie. Według ostatnich prognoz USDA, światowa produkcja soi w sezonie wyniesie rekordowe 348,0 mln ton, tj. o 2,0 mln ton więcej od oceny z kwietnia br. oraz o 35,0 mln ton więcej od wielkości zbiorów soi w sezonie 2015/16. prognozy bardzo wysokiej produkcji soi na świecie także w kolejnym sezonie. Według pierwszych prognoz USDA, globalne zbiory soi w kolejnym sezonie wyniosą 344,7 mln ton, tj. jedynie o 3,3 mln ton poniżej wielkości zbiorów soi w bieżącym sezonie. WYKRES 11 Przewidywane kształtowanie się światowych cen soi w krótkim okresie (VI-VIII 18
19 Niniejszy materiał został przygotowany dla klientów BGŻ BNP PARIBAS S.A. przez SPARKS Polska Sp. z o.o. i jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za wyraz poglądów Banku BGŻ BNP PARIBAS ani za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie są wyrazem oceny SPARKS Polska Sp. z o.o. w dniu publikacji i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w tej publikacji nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym tak że elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) w łącznie z szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. z siedzibą w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w Raporcie, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku BGŻ BNP Paribas S.A. jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie. Raport opracowany przez firmę Sparks Polska Sp. z o.o. W celu pozyskania szerszej analizy skontaktuj się z info@sparks.com.pl 19