Zagrożenie hałasem komunalnym w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej

Zagrożenie hałasem komunalnym w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej

Hałas definicja Regulacje prawne w zakresie ochrony przed hałasem komunalnym Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach prawnie chronionych Metodyka wykonywania badań hałasu komunalnego wg normy PN-87/B-02156 Uprawnienia PIS w zakresie ochrony ludności przed hałasem komunalnym Źródła hałasu komunalnego w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej Ocena sprawozdań z badań hałasu komunalnego

Nowe normy do oceny hałasu instalacyjnego (już wprowadzone) w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej - norma dokładna PN-EN ISO 16032:2006 Akustyka. Pomiar poziomu ciśnienia akustycznego od urządzeń wyposażenia technicznego w budynkach. Metoda dokładna - norma uproszczona PN-EN ISO 10052:2005(U).Akustyka. Pomiary terenowe izolacyjności od dźwięków powietrznych i uderzeniowych oraz hałasu od urządzeń wyposażenia technicznego budynku. Metoda uproszczona Hałas niskoczęstotliwościowy, źródła, ocena uciążliwości wg zaleceń instrukcji ITB nr 358/98 Ocena hałasu niskoczęstotliwościowego w pomieszczeniach mieszkalnych Wnioski końcowe

Zgodnie z definicją hałasem nazywamy wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego, działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka.

W 1994 roku WHO przedstawiło definicję, zgodnie z którą szkodliwe oddziaływanie hałasu to: morfologiczne i fizjologiczne zmiany w organizmie, będące wynikiem uszkodzenia możliwości funkcjonowania organizmu, obniżenia możliwości kompensowania reakcji na dodatkowy stres nim wywołany lub wzroście wrażliwości organizmu na szkodliwe wpływy innych czynników środowiska. Mogą to być czasowe lub długotrwałe zmiany fizyczne, psychiczne lub behawioralne.

Zgodnie z art. 1, ust. 1 oraz art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ( Dz. U. z 2011r., Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.), Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego nad warunkami higieny środowiska w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstaniu chorób, w tym chorób powodowanych warunkami środowiska. Inspekcja sanitarna realizując zadania z zakresu zdrowia publicznego zajmuje się między innymi zagadnieniami dotyczącymi zagrożeń i uciążliwości występujących w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi ( w tym natężeniem szkodliwych i uciążliwych czynników akustycznych, występujących w miejscach zamieszkania, nauczania i wypoczynku).

Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (Monitor Polski nr 19, poz.231, 1996r) stanowi podstawę prawną do oceny wyników pomiarów hałasu w obiektach komunalnych 5 Dopuszczalny poziom hałasu emitowanego przez urządzenia i instalacje w pomieszczeniach określa Polska Norma PN-87B- 02151/02

Zgodnie z 1 ww. zarządzenia hałas jest czynnikiem szkodliwym, jeżeli jego natężenie oraz czas trwania stwarzają zagrożenie dla zdrowia ludzi, a w myśl 5 zarządzenia, dopuszczalny poziom hałasu emitowanego przez urządzenia i instalacje w pomieszczeniach określa Polska Norma PN-87/B-02151/02.: Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.

Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414 z późn.zm.) art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Art. 11. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002 nr. 75 poz. 690 tekst jednolity) określa następujące warunki dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami w budynkach (w nawiasach podano odpowiednie paragrafy):: Dział IX (323.1) Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadawalających warunkach. (323.2 ust 2) Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy chronić przed hałasem pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku

(326.1) Poziom hałasu oraz drgań przenikających do pomieszczeń w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, z wyłączeniem budynków, dla których jest konieczne spełnienie szczególnych wartości dopuszczalnych, nie może przekraczać wartości dopuszczalnych określonych w Polskich Normach dotyczących ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach oraz oceny wpływu drgań na ludzi w budynkach..

(327.1) Zabrania się sytuowania przy pomieszczeniach mieszkalnych pomieszczeń technicznych o szczególnej uciążliwości, takich jak szyby i maszynownie dźwigowe lub zsypy śmieciowe. Wymaganie to nie dotyczy przypadków, o których mowa w art. 196 ust 2 oraz art 197 ust 2 - przy nadbudowie lub adaptacji strychu na cele mieszkalne. (327.2) Instalacje i urządzenia, stanowiące techniczne wyposażenie budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, nie mogą powodować powstawania nadmiernych hałasów i drgań, utrudniających eksploatację lub uniemożliwiających ochronę użytkowników pomieszczeń przed ich oddziaływaniem

Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w budynkach mieszkalnych określa polska norma PN-87B-02151/02 Dla pokoi mieszkalnych dopuszczalny poziom dźwięku od wszystkich źródeł hałasu łącznie nie winien przekraczać 40 db w dzień i 30 db w nocy

od urządzeń wyposażenia technicznego budynku i innych urządzeń poza budynkiem przy hałasie ustalonym średni poziom dźwięku lub równoważny poziom dźwięku przy hałasie nieustalonym nie winien przekraczać w dzień 35dB, w nocy 25 db. W wartościach maksymalnych LAmax dla dnia 40dB i 30 db dla pory nocnej Poniżej podane podstawowe pojęcia i wskaźniki oceny hałasu

hałas ustalony - hałas, którego poziom dźwięku w określonym miejscu nie zmienia się w czasie nie więcej niż o 5 db hałas nieustalony - hałas, którego poziom dźwięku w określonym miejscu zmienia się w czasie więcej niż o 5 db. Hałas występujący z przerwami w czasie obserwacji traktuje się jako hałas nieustalony średni poziom dźwięku L Am - uśredniony w czasie obserwacji poziom dźwięku hałasu ustalonego L Am = 1/n L Ai L Ai - poziom dźwięku występującego w danym momencie n - liczba określonych poziomów dźwięku w czasie obserwacji

równoważny poziom dźwięku L Aeg - uśredniony w czasie obserwacji poziom dźwięku hałasu nieustalonego L Aeg =10 lg [ 1/T (t i x 10 0,1L )] T - czas oceny L - średni poziom dźwięku występującego w czasie, w którym hałas można uznać za ustalony t i - czas w którym poziom dźwięku jest ustalony maksymalny poziom dźwięku - maksymalna wartość poziomu dźwięku występująca w czasie obserwacji

Najistotniejszymi źródłami hałasu komunalnego przenikającego do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi są: hałasy instalacyjne technicznego wyposażenia budynków hałasy bytowe tzw. sąsiedzkie hałasy zewnętrzne takie jak ruch uliczny, warsztaty rzemieślnicze lub obiekty rozrywkowe.

W budynkach mieszkalnych oraz w ich otoczeniu, źródłem hałasu instalacyjnego mogą być urządzenia centralnego ogrzewania, systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne, instalacje zaopatrujące w wodę, windy, urządzenia stosowane przez mieszkańców (np. pilarki, kosiarki trawy i inne). Tak więc klimat akustyczny pomieszczeń mieszkalnych oraz pomieszczeń użyteczności publicznej, często będący wynikiem zbyt niskiej izolacyjności akustycznej przegród budowlanych (ścian i stropów pomiędzy pomieszczeniami

na ogół kształtowany jest przez hałas: pochodzący z zewnątrz obiektu (hałas uliczny, kolejowy, lotniczy, osiedlowy, przemysłowy, usługowo-handlowy, dochodzący z obiektów sportowo-rekreacyjnych), przenikający z innych pomieszczeń tego samego budynku (sklepów, lokali gastronomicznych, generowany przez innych lokatorów), emitowany przez urządzenia i instalacje integralnie związane z budynkiem (kotłownie, instalacje centralnego ogrzewania, windy, wentylatory, klimatyzatory, stacje transformatorowe, bramy garażowe)

We wstępie do normy PN-87/B-02151/02 w pkt 1.1 napisano Przedmiotem niniejszego arkusza normy są dopuszczalne poziomy dźwięku A hałasu przenikającego do pomieszczeń przeznaczonych do przebywania ludzi w budynkach mieszkalnych. oraz dopuszczalne poziomy dźwięku A hałasu wytwarzanego przez urządzenia zainstalowane w pomieszczeniach technicznych stałego wyposażenia instalacyjnego budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego Na podstawie powyższego zapisu można by było przyjąć że przedmiotem oceny PIS (w sytuacji otrzymania skargi) są tylko instalacje wyposażenia technicznego budynku

W informacjach dodatkowych do PN-87B-02151/02 w pkt.2a zapisano: wymagania w zakresie dopuszczalnych poziomów dźwięku A od instalacji rozszerzono również na instalacje w pomieszczeniach budynku nie związanych funkcjonalnie z danym budynkiem oraz na urządzenia i instalacje zlokalizowane poza budynkiem ( w terenie, w innych budynkach mieszkalnych, użyteczności publicznej lub przemysłowych Zgodnie z w/w zapisem hałasy muzyczne można jak najbardziej traktować jako hałas instalacyjny

Pomiary akustyczne dostarczają obiektywnych fizycznych parametrów hałasu, które mogą być odniesione do określonych kryteriów w celu stwierdzenia, czy wymagania zostały spełnione. W zależności od celu pomiaru wybiera się odpowiednią metodykę pomiarów oraz mierzone parametry. Norma PN-81/N-01306 Hałas; Metody pomiaru; Wymagania ogólne wyróżnia następujące metody pomiarów: orientacyjne, kontrolne, specjalne (przy czym pracownicy PIS wykonują pomiary kontrolne)

Norma PN-87/B-02156 Metody pomiaru dźwięku A w budynkach, dokładnie precyzuje metodę i warunki pomiaru hałasu w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, natomiast norma Polska Norma PN-87/B- 02151/02 umożliwia interpretację uzyskanych wyników. ( norma PN-87/B-02156 została wycofana ale jest stosowana gdyż jest przywołana w Rozp.Min.Infrastruktury z dnia 10.12.2010r w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz.U.nr 239 poz.1597)

1. Sprawdzenie czy rodzaj zastosowanej aparatury pomiarowej pozwala ocenić poziomy dźwięku pochodzące od urządzeń i instalacji (zakres dolny mierzonych poziomów dźwięku (przynajmniej od 18dB), miernik i kalibrator musi posiadać aktualne świadectwo wzorcowania (1 klasa dokładności pomiaru). 2. Sprawdzenie w jakiej porze dnia czy nocy wykonano pomiary i dla jakiej pory dokonano oceny, czy dokonano prawidłowej kwalifikacji pomieszczeń. 3. Sprawdzenie ilości punktów pomiarowych w badanych pomieszczeniach zgodnie z PN-87B-02156 (minimum 3, przy kubaturze mniejszej jak 25m 3 może być 1 punkt pomiarowy w części centralnej pomieszczenia)

4. Sprawdzenie przyjętych do obliczeń poprawek na tło akustyczne i chłonność akustyczną pomieszczenia, sprawdzenie poprawności dokonanych obliczeń poziomu dźwięku A. 5. Sprawdzenie czy w sprawozdaniu jest plan lokalizacji punktów pomiarowych (najlepiej jeżeli będzie w formie załącznika z podaną skalą) 6. Sprawdzenie czy przyjęte wskaźniki oceny hałasu są właściwe do oceny z uwagi na rodzaj emitowanego przez nie hałasu, czas pracy źródła.

7. Sprawdzenie czy wykonano pomiary L Amax w pomieszczeniach technicznych, w jaki sposób uśredniono wynik, jaka była liczba punktów pomiarowych (standardowo winny być 3) UWAGA OGÓLNA Badania hałasu komunalnego może wykonać każde laboratorium pomiarowe pod warunkiem znajomości zasad wykonywania pomiarów akustycznych, spełnienia wymogów normy PN-87B- 02156 tj.odpowiedniej klasy aparatury pomiarowej wzorcowanej, z aktualnymi świadectwami wzorcowania. Do tego rodzaju badań akustycznych nie jest wymagane posiadanie znaku akredytacji.

Hałas niskoczęstotliwościowy to hałas w widmie którego znaczącą rolę odgrywają składowe z zakresu od 10 Hz do 250Hz. Hałas niskoczęstotliwościowy wywołuje zarówno wrażenia słuchowe jak i pozasłuchowe. Skutki zależą przede wszystkim od poziomu tego hałasu, czasu i miejsca ekspozycji oraz pory doby. W środowisku poza zawodowym dominującym efektem jest przede wszystkim uciążliwość jaką wywołuje, może powodować też zaburzenia snu i koncentracji, rozdrażnienie, a przy dłuższej ekspozycji uczucie zmęczenia, senność czy obniżenia zdolności wykonywania pracy o charakterze umysłowym.

W wielu przypadkach, mimo nie przekroczonych dopuszczalnych poziomów dźwięku A, hałas w mieszkaniach jest słyszalny i odbierany jest jako uciążliwy. Dotyczy to zwłaszcza hałasów niskoczęstotliwościowych gdyż w większości przypadków o uciążliwości hałasu w pomieszczeniu mieszkalnym decydują składowe niskoczęstotliwościowe hałasu, w niewielkim stopniu tłumione przez przegrody. Instrukcja ITB nr 358/98 Ocena hałasu niskoczęstotliwościowego w pomieszczeniach mieszkalnych dotyczy oceny hałasu niskoczęstotliwościowego przenikającego do pomieszczeń od urządzeń zainstalowanych w budynku i poza budynkiem.

Pomiary hałasu niskoczęstotliwościowego polegają na wyznaczeniu poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach 1/3 oktawowych z zakresu 10-250Hz podczas pracy źródła i po jego wyłączeniu (tło akustyczne). Jako wynik pomiaru należy przyjąć średnie poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach 1/3 oktawowych dla każdego punktu pomiarowego obliczone ze wzoru L A10 = 10 - k A

8 12.5 20 31.5 50 80 125 200 315 500 800 1250 2000 Poziom ciśnienia akustycznego, db Widmo hałasu agregatu chłodniczego w pokoju mieszkania nad sklepem spożywczym. (L A =21 db) i widmo tła akustycznego (L A =19 db). 70 60 50 40 30 20 10 0 GPN Tło akustyczne częstotliw ość, Hz

Stanowisko GIS w osobie p.doroty Szyszki Organy administracji działają w granicach prawa. W przypadku braku określonej normy wyniki ewentualnie dokonanych pomiarów nie będą mogły stanowić podstawy do prowadzenia jakiegokolwiek postępowania administracyjnego. W takiej sytuacji biorąc pod uwagę racjonalizację wydatków dokonywanie pomiarów jest nieuzasadnione.

1. Norma uproszczona PN-EN ISO 10052:2005.Akustyka. Pomiary terenowe izolacyjności od dźwięków powietrznych i uderzeniowych oraz hałasu od urządzeń wyposażenia technicznego budynku. Metoda uproszczona 2. Norma dokładna PN-EN ISO 16032:2006 Akustyka. Pomiar poziomu ciśnienia akustycznego od urządzeń wyposażenia technicznego w budynkach. Metoda dokładna

. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie przeprowadzają pomiarów hałasu w ramach sprawowanego nadzoru, tylko w uzasadnionym przypadku, gdy wpłynie skarga od mieszkańców na hałas pochodzący od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku oraz od urządzeń i instalacji działających w pomieszczeniach nie związanych funkcjonalnie z danych budynkiem (klimatyzacja, wentylacja, windy, zsypy, pompy, drzwi garażowe, urządzenia grzewcze i chłodzące) lub zlokalizowanych na zewnątrz budynku.

Jeżeli hałas przenika najpierw do środowiska (hałas komunikacyjny, działalność rozrywkowo-gastronomiczna) to powinien spełniać wymogi dopuszczalnego poziomu dźwięku w środowisku i podlegać ocenie służb ochrony środowiska.

W obecnie obowiązującym systemie prawnym w zakresie ochrony przed hałasem, wiele kompetencji zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) posiadają organy samorządu terytorialnego. Na podstawie art. 363 w/w ustawy wójt, burmistrz lub prezydent miasta może w drodze decyzji nakazać osobie fizycznej, której działalność negatywnie oddziałuje na środowisko, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko, a w efekcie uciążliwości hałasowych.

W zakresie spraw dotyczących niewłaściwego, głośnego zachowania się klientów lokali gastronomicznych i dyskotek na zewnątrz budynków, czy tez zakłócania ciszy nocnej przez sąsiadów, zastosowanie mają przepisy Kodeksu Wykroczeń, odnoszące się do nieprzestrzegania przepisów porządkowych. Pomocna w takich przypadkach będzie Straż Miejska, która podejmie działania na skutek wniesionej interwencji

Hałas instalacyjny przenikający do mieszkań jest gorzej tolerowany niż hałas komunikacyjny czy bytowy Hałas instalacyjny niskoczęstotliwościowy nawet o poziomach zbliżonych do progów percepcji i powszechnie uznawanych za dopuszczalne, występujący długotrwale w pomieszczeniach mieszkalnych, jest odbierany jako uciążliwy lub bardzo uciążliwy i stwarza potencjalne ryzyko zdrowotne dla mieszkańców

Narażenie na działanie nie tolerowanego hałasu instalacyjnego może wywołać powstanie stanów depresyjnych lub nasilić stopień depresji wcześniej istniejącej, a nieuświadomionej Istnieje konieczność nowelizacji przepisów określających dopuszczalne poziomy hałasu w mieszkaniach. Dotychczasowe normy nie uwzględniają ani wszystkich cech hałasu (np.hałasu niskoczęstotliwościowego czy pulsującego) Jeśli hałas nie przekracza wartości dopuszczalnych, nie ma praktycznie możliwości wyegzekwowania jego wyciszenia, nawet przy bardzo dużej jego uciążliwości

Dziękuję za uwagę