Lokomotywa 2. Czytam i piszę. Część 1 Książki dawniej i dziś Bogacenie słownic twa Dawniej książki pisano ręcznie. Nie zawsze wyglądały tak jak te, które znamy. Początkowo miały postać zwoju, czyli długiej wstęgi nawiniętej na dwa drążki. Dopiero potem książki zaczęto pisać na kartkach umieszczonych między okładkami. Stare księgi były wielkie, ciężkie i bardzo drogie. Kilkaset lat temu wynaleziono druk. Wówczas zaczęto produkować wiele książek w krótkim czasie. Dzięki temu coraz więcej osób mogło je kupować. Obecnie trudno byłoby znaleźć dom bez choćby jednej drukowanej książki. 68 W ŚWIECIE KSIĄŻEK 1
W ostatnich latach coraz więcej osób czyta książki w postaci elektronicznej. Są to e-książki, zwane też z języka angielskiego e-bookami (czytaj: ibukami). Aby z nich korzystać, trzeba mieć specjalne czytniki. Niektóre popularne książki wydaje się w wersji do słuchania. Takie książki nazywamy audiobookami (czytaj: audiobukami). 1. Wytnij napisy z wycinanki i wklej je w odpowiednich miejscach. 2. Jak wyglądał zwój? 3. Jak myślisz, dlaczego książki pisane ręcznie były drogie? 4. Co spowodowało, że więcej osób mogło czytać książki? 5. Jak się nazywa książka w postaci elektronicznej? A to ciekawe! Stare księgi początkowo miały okładki z drewna. Dlatego dzisiaj mówimy, że książki czyta się od deski do deski. Przepisywaniem ksiąg zwykle zajmowali się zakonnicy. Nazywano ich skrybami. Nad jedną księgą skryba pracował wiele miesięcy. Po co są książki? 69 2
6. Wklej przy strzałkach odpowiednie wyrazy. 7. Przygotuj książkę (przyniesioną z domu lub z biblioteki). Otwórz ją na stronie tytułowej i wypisz podstawowe informacje. tytuł: autor (imię i nazwisko): wydawnictwo (nazwa): 3
8. Podkreśl te elementy, które możesz wskazać w swojej książce. okładka rok wydania spis treści autor ilustrator tłumacz strona tytułowa nazwa wydawnictwa informacja o drukarni 9. Rozwiąż krzyżówkę. Napisz hasło. 1. Drukuje się na nim książki, gazety i zeszyty. 2. Za pomocą tych znaków piszemy wyrazy i zdania. 3. Są tworzone przez ilustratora. 4. Chroni książkę przed zniszczeniem. 5. W książce są zwykle ponumerowane. 6. Czytelnik zaznacza nią miejsce, w którym skończył czytać. 3 4 1 5 2 6 hasło: A to ciekawe! Niektórzy pisarze nie podpisują swoich książek własnym imieniem i nazwiskiem, tylko używają pseudonimu literackiego. Jest to wymyślone imię i nazwisko. Na przykład Jan Brzechwa to pseudonim, którego używał Jan Wiktor Lesman. 10. Wymyśl swój pseudonim. 71 4
I ja mogę być autorem 1. Podkreśl imię, które twoim zdaniem pasuje do narysowanego bohatera. Smokoludek Filokarek Filutek 2. Anielka Wisienka Szczypiorek Serdeńka Rybinka Okółka Wymyśl bohatera opowiadania. Narysuj go i nadaj mu imię. Od autora do czytelnika 85 5
3. Który początek opowieści ci się podoba? Opowiedz dalszy ciąg według własnego pomysłu. Jedliśmy kolację i nikt nie zauważył, że pod stół wpadł okruszek... W pewnym niewielkim miasteczku, w sklepie z zabawkami... Bublilubli miał fioletowy samochód... Tego dnia wstałem wyjątkowo... Pewnego dnia smok Filutek postanowił... Na dworze było zimno jak w lodówce. Pchła Minutka założyła na swoje chude nóżki futrzane buty... Na wyspie Lula-Gula mieszkał potwór Mniam... W dużej dziupli starego dębu mieszkała stara sowa Laura z wnuczką, sówką Laurką. Babcia sowa bardzo kochała wnuczkę, miała jednak z nią kłopot. Laurka... 4. Wymyśl tytuł książki, który zachęciłby innych do jej przeczytania. 86 W ŚWIECIE KSIĄŻEK 6
Dawne księgi drukowane Czytniki książek pisane ręcznie elektronicznych Współczesne książki grzbiet autor znak wydawnictwa zakładka okładka tytuł Dawne księgi drukowane Czytniki książek pisane ręcznie elektronicznych Współczesne książki grzbiet autor znak wydawnictwa zakładka okładka tytuł Dawne księgi drukowane Czytniki książek pisane ręcznie elektronicznych Współczesne książki grzbiet autor znak wydawnictwa zakładka okładka tytuł