RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 160411 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 282984 (51) In tc l5: F16H 3/46 F16H 57/08 (22) Data zgłoszenia: 22.12.1989 B28C 5/42 (54)Przekładnia zębata, zwłaszcza do napędu bębna betoniarki (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: Fabryka Wyrobów Tłoczonych, 01.07.1991 BUP 13/91 Bolechowo k/poznania, PL (72) Twórca wynalazku: (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: Julian Pawełczak, Poznań, PL 31.03.1993 WUP 03/93 PL 160411 B1 (57) 1. Przekładnia zębata, zwłaszcza do napędu bębna betoniarki wyposażona w obudowę z zamontowanymi wewnątrz kołami zębatymi, znamienna tym, że do pokrywy dolnej (1) korpusu zamocowane jest nieruchomo koło zębate dolne (14) o uzębieniu wewnętrznym, a do osi (6) bębna zamocowane jest obrotowo koło zębate górne (11) także o uzębieniu wewnętrznym, przy czym w przestrzeni (19) między tymi kołami zębatymi (14 i 11) usytuowany jest podłużny korpus urządzenia obiegowego (23) zamocowany obrotowo na osi (18) silnika napędowego (16), a korpus urządzenia obiegowego (23) ma na jednym końcu wyjęcie w postaci widełek (24), w których zamocowane jest mimośrodowo względem osi (18) i kół zębatych (14 i 11) koło zębate (25) o uzębieniu zewnętrznym, a ponadto na drugim końcu korpusu urządzenia obiegowego (23) usytuowany jest przeciwciężar (26) równoważący ciężar koła zębatego (25) z widełkami (24), łożyskami (27) oraz sworzniem (28).
PRZEKŁADNIA ZĘBATA, ZWŁASZCZA DO NAPĘDU BĘBNA BETONIARKI Z a s t r z e ż e n i a p a t e n t o w e 1. Przek ład n ia zęb ata, zwłaszcza do napędu bębna b eto n iark i wyposażona w obudowę z z a- montowanymi wewnątrz kołami zębatymi, z n a m i e n n a tym, ż e do pokrywy doln ej / 1/ korpusu zamocowane je s t nieruchomo koło zębate dolne / 14 / o uzębieniu wewnętrznym, a do o s i / 6 / bębna zamocowane je s t obrotowo koło zębate górne / 11/ także o uzębieniu wewnętrznym, przy czym w przestrzen i / 19 / między tymi kołami zębatymi /14 i 11/ usytuowany j e st podłużny korpus urządzenia obiegowego /2 3 / zamocowany obrotowo na o s i /18/ siln ik a napędowego / 16 /, a korpus urządzenia obiegowego / 23/ ma na j ednym końcu w yjęcie w p o sta ci w idełek /2 4 /, w których zamocowane j e s t mimośrodowo względem o si /1 8 / i kół zębatych /14 i 11/ koło zębate / 25/ o uzębieniu zewnętrznym, a ponadto na drugim końcu korpusu urządzenia obiegowego /2 3 / usytuowany j e st przeciw ciężar /2 6 / równoważący c ię ż a r koła zębatego / 25/ z widełkami /24/, łożyskami / 27/ oraz sworzniem /2 8 /. 2. Przekładnia według z a str z. 1, z n a m i e n n a tym, że koło zębate górne / 11/ względem koła zębatego dolnego /14/ różni s ię ilo ś c ią zębó w, przy zachowaniu tak ich s a - mych śred n ic stó p i głów w szystkich zębów obu tych k ó ł. 3. Przekładnia według z a s tr z. 1, z n a m i e n n a tym, że pokrywa dolna / 1/ korpusu ma postać naczynia prostokątnego stanowiącego po skręceniu z pokrywą górną /2 / korpusu zamknięty sz c z e ln ie korpus przekładni / 5 /. 4. Przekładnia według z a str z. 3, z n a m i e n n a tym, że pokrywa górna /2 / korpusu ma dwa występy /3 2 / rozmieszczone po przekątnej na obu je j brzegach, a pokrywa dolna / 1/ korpusu ma dwa otwory /3 3 /, w których osadzone s ą występy / 3 2 /. * * * Przedmiotem wynalazku je s t przekładnia zębata, zwłaszcza do napędu bębna beton iarki przenośnej i sta c jo n a rn e j, a także do różnych rod zajów mieszalników. Znane s ą napędy beton iarek i mieszalników sk ła d ając e s ię z przekładn i pasowych, ła ń - cuchowych, ślimakowych oraz zębatych z kołami o uzębieniu zewnętrznym. Przekładn ie do napędu tych urządzeń charakteryzujących się małymi obrotami muszą posiadać duże przełożen ia, co powoduje, że konstrukcje ich są bardzo złożone. Znane są częściowo otwarte przekładnie zębate, w których jedno z kół zębatych usytuowane j e st w p o staci wieńca na obwodzie bębna b eto n iark i, a drugie koło napędzane je s t przez siln ik poprzez pozostałe stopnie przekładn i z ę b a te j. Znana j e s t także przekładnia zębata wielostopniow a z kołami o uzębieniu zewnętrznym umieszczona wewnątrz obudowy przymocowanej pod bębnem beton iarki na przedłużeniu jeg o o s i obrotu. S iln ik napędowy zamontowany je s t bezpośrednio do obudowy przek ładn i. Znane przekładn ie cech u ją s ię dużymi wymiarami oraz ciężaram i, co stanowi dodatkowe utru dn ienie w stosow aniu ich do małych przenośnych urządzeń. Celem wynalazku j e s t usu n ięcie powyższych wad i niedogodności. Cel ten z o sta ł o siągn ięty przez skonstruowanie przekładni zębatej sk ła d ającej się z dwóch kół o uzębieniu wewnętrznym oraz jednego koła o uzębieniu zewnętrznym. Do pokrywy doln ej korpusu zamocowane je s t nieruchomo koło zębate dolne o uzębieniu wewnętrznym, a do o s i bębna zamocowane j e s t obrotowo koło zębate górne tak że o uzębieniu wewnętrznym. W przestr z e n i między tymi kołami zębatymi usytuowany j e s t podłużny korpus urządzenia obiegowego
160 411 3 zamocowany obrotowo na o s i s iln ik a napędowego. Korpus urządzenia obiegowego ma na jednym końcu w yjęcie w p o staci w idełek, w których zamocowane je s t mimośrodowo względem o si s i l - nika napędowego i kół zębatych o uzębieniu wewnętrznym koło zębate o uzębieniu zewnętrznym. Na drugim końcu korpusu urządzenia obiegowego usytuowany je s t przeciw ciężar równoważący c ię ż a r koła zębatego o u zębien iu zewnętrznym z widełkami, łożyskam i oraz sworzniem. Koło zębate górne względem koła zębatego dolnego różni się ilo ś c ią zębów, przy zachowaniu takich samych średnic stóp i głów w szystkich zębów obu tych k ół. Pokrywa dolna korpusu ma postać naczynia prostokątnego stanowiącego po skręceniu z pokrywą górną korpusu zamknięty sz czeln ie korpus p rzek ład n i. Pokrywa górna korpusu ma dwa występy rozmieszczone po przek ątn ej na obu j e j brzegach, a pokrywa dolna korpusu ma odpowiednio rozmieszczone dwa otwory, w których osadzone s ą te w ystępy. Przekładnia według wynalazku charakteryzuje się małym ciężarem oraz o b ję to śc ią, co je s t szczególnie ważne przy przem ieszczaniu b eton iark i. P rostota k on stru k cji zapewnia dużą sprawność całego mechanizmu siln ik -p rze k ład n ia-bęben b eton iark i. Wykonanie przekładni według wynalazku nie j e s t skomplikowane. Korpus przekładni j e st tak skonstruowany, że j ego pokrywa górna i dolna po sk ręcen iu stanow ią jednocześnie mocowanie i łożyskowanie o s i bębna beton iarki oraz połączenie d zielo n e j ramy beton iarki w jedną c a ło ść. Przedmiot wynalazku je s t przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym f i g. 1 przedstawia schematycznie przekładnię w przekroju pionowym, f i g. 2 - przekładnię w częściowym półwidoku i p ó łp rzek ro ju od strony bębna b e to n iark i, f i g. 3 - przekładnię w częściowym przekroju pionowym w p łaszczyźn ie I - I na f i g. 2. Przekładnia sk łada s i ę z pokrywy d o ln ej 1 korpusu i pokrywy gó rn ej 2 korpusu za mocowanych na ramie doln ej 3 b eton iark i i ramie górnej 4 b eton iarki. Pokrywa dolna 1 korpusu i pokrywa górna 2 korpusu stanow ią korpus przekładni 5. W pokrywie górn ej 2 korpusu osadzona j e s t oś 6 bębna na dwóch łożyskach kulkowych 7 ustalonych przy pomocy dwóch p ie r ś c ie - ni sprężynujących 8 i tu le jk ą dystansową 9. Na górnym króćcu o s i 6 bębna znajduje się gwint, na który nakręcony j e s t bęben b eto n iark i 10, a na dolnym króćcu o s i 6 bębna osadzone j e s t koło zębate górne 11 o u zębien iu wewnętrznym, zamocowane śru b ą 12 z przekładką 13. W pokrywie dolnej 1 korpusu osadzone j e s t nieruchomo koło zębate dolne 14 o uzębieniu wewnętrznym przymocowane wkrętami 15 oraz siln ik napędowy 16 przymocowany śrubami 17. Na o s i 18 siln ik a napędowego 16 w p rzestrze n i 19 między kołami zębatymi 14 i 11 osadzony j e s t przy pomocy wpustu 20, śruby 21 i podkładki 22 korpus urządzenia obiegowego 23. Korpus ten posiada na Jednym końcu w yjęcie w p o staci widełek 24, w których zamocwane Je st obrotowo koło zębate 25 o u zębien iu zewnętrznym. Na drugim końcu korpusu urządzenia obiegowego 23 usytuowany j e s t p rzeciw ciężar 26 równoważący c ię ż a r k oła zębatego 25 z w idełkami 24, łożyskami sworzniem 28, pierścieniam i u stalającym i 29 i 30 oraz pierścienism i sprężynującymi 31. Pokrywa dolna 1 korpusu ma postać naczynia prostokątnego stanowiącego po skręceniu z pokrywą górną 2 korpusu zamknięty korpus przekładni 5. Pokrywa górna 2 korpusu ma dwa występy 32 rozm ieszczone po przek ątn ej na obu j e j brzegach, a pokrywa d o l- na 1 korpusu ma odpowiednio rozm ieszczone dwa otwory 33, w których osadzone są te występy. Koła zębate 14 i 11 o uzębieniu wewnętrznym różnią się ilo ś c ią zębów przy zachowaniu tych samych średn ic stó p i g łó w w szystkich zębów obu tych k ó ł. Przykładowo j e ś l i jedno koło posiada 49 zębów, a drugie 48 zębów, to przy każdym obrocie siln ik a, to je s t przy każdym obiegu koła 25 o uzębieniu zewnętrznym po całym obwodzie wewnętrznym kół 14 i 11, koła te obrócą się względem sie b ie o jeden ząb czyli o 1/49 obrotu. W ten sposób przy każdych 49 obrotach siln ik a bęben 10 wykona jeden obrót.
160 411 Fig. 3
160 411
160 411 Fig. 1 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł