SPRAWNA EWAKUACJA TO PODSTAWA ZASADY I URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA W WARSZAWSKIM METRZE Specyfika warunków ewakuacyjnych w Metrze Warszawskim Stacje metra są od podstaw projektowane i budowane w całości, jako drogi ewakuacyjne. Dodatkowo na stacjach znajdują się znaki graficzne wskazujące drogi ewakuacyjne oraz rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych. W takich obiektach, jak na przykład teatry czy kina drogi ewakuacyjne są wyodrębnione i niezależne od normalnych wyjść/wejść. W metrze nie ma innych dróg do ewakuacji niż ogólnodostępne wyjścia ze stacji. Wszystkie wejścia/wyjścia są jednocześnie drogami ewakuacyjnymi. Przykładowe wejścia/wyjścia ze stacji Na każdej stacji, w linii bramek biletowych, znajdują się bramki ewakuacyjne, które nigdy nie są zablokowane. Bramki te są wyraźnie oznakowane i w każdej chwili można je otworzyć.
Przykładowe bramki ewakuacyjne: Scenariusze pożarowe przewidują, że maksymalny czas ewakuacji ze stacji I linii metra nie może być dłuższy niż 10 minut. ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWE PRZEZNACZONE DO WYKORZYSTANIA PRZEZ PASAŻERA Oznakowanie ewakuacyjne Służy do wskazania najprostszej i zarazem najkrótszej drogi ewakuacji na zewnątrz stacji metra. Podstawowa zasada rozmieszczania znaków ewakuacyjnych na drogach ewakuacyjnych stacji metra polega na tym, że w każdym miejscu na drodze ewakuacyjnej, w którym może pojawić się niepewność, co do kierunku ewakuacji, jest umieszczony widoczny znak ewakuacyjny. Przykładowe znaki ewakuacyjne:
Wskazówki dla pasażera w przypadku ewakuacji ze stacji: w przypadku wystąpienia rzeczywistego zagrożenia słuchaj poleceń i komunikatów obsługi metra lub innych osób odpowiedzialnych za przebieg ewakuacji, kieruj się do wyjść ewakuacyjnych zgodnie z kierunkiem znaków ewakuacyjnych, w czasie ewakuacji nie korzystaj z wind, poruszaj się schodami stałymi lub ruchomymi, które zostały zatrzymane, w przypadku, kiedy zarządzona jest ewakuacja stacji, a ramiona bramek biletowych nie opadły naciśnij zielony przycisk otwierania drzwi ewakuacyjnych. Miejsce lokalizacji przycisków powodujących opuszczenie ramion bramek biletowych oznakowane jest w następujący sposób:
Oznakowanie informacyjne: Gaśnice i urządzenia przeciwpożarowe (np. ROPy ręczne ostrzegacze pożarowe) są odpowiednio oznakowane. Ma to na celu lepsze zauważenie tego sprzętu oraz zorientowanie się z daleka o rodzaju umieszczonego w danym miejscu sprzętu. Oznakowanie to może również pomóc w dojściu do sprzętu gaśniczego w przypadku, gdy nie jest on bezpośrednio widoczny. Nr Znak Znaczenie (nazwa) znaku Zastosowanie 1. Kierunek drogi ewakuacyjnej Znak ten stosowany jest dla wskazania kierunku prowadzenia ewakuacji. 2. Gaśnica Znak służy do oznakowania miejsc umieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego. 3. Uruchamianie ręczne Znak ten stosowany jest do wskazywania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych (np. stałego urządzenia gaśniczego). 4. Żółty telefon alarmowy. Znak ten stosowany jest do wskazywania usytuowania żółtego telefonu alarmowego. 5. Telefon do użycia w stanie zagrożenia Znak wskazujący usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego dla ostrzeżenia w przypadku zagrożenia pożarowego.
Sprzęt gaśniczy i ratowniczy Wszystkie stacje metra oraz każdy wagon taboru metra wyposażony jest w sprzęt gaśniczy w postaci gaśnic. Poniżej zamieszczamy szczegółową instrukcję posługiwania się tym wyposażeniem. Wskazówki dla pasażera w przypadku pożaru: w przypadku pożaru na stacji, czy też w pociągu metra użyj podręcznego sprzętu gaśniczego, jakim jest gaśnica. Sposób uruchomienia po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę, wyciągamy zawleczkę blokującą i wciskamy dźwignię górną. Następnie kierujemy strumień proszku w ognisko pożaru. Działanie gaśnicy można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej. W przypadku wątpliwości, co do sposobu uruchomienia gaśnicy należy zapoznać się z etykietą gaśnicy, na której przedstawiony jest prawidłowy sposób jej uruchomienia.
Miejsce lokalizacji gaśnic oznakowane jest w następujący sposób: System sygnalizacji pożaru Zadaniem systemu sygnalizacji pożaru jest wczesne powiadomienie o pożarze Dyżurnego Stacji i Centralnej Dyspozytorni Metra. Sygnał z centralki pożarowej usytuowanej w pomieszczeniu Dyżurnego Stacji jest przekazywany do Centralnej Dyspozytorni oraz poprzez urządzenie monitorujące do Państwowej Straży Pożarnej. Obszar chroniony instalacją sygnalizacji pożaru jest podzielony na sektory, z których każdy jest nadzorowany przez linię dozorową wyposażoną w czujki oraz przyciski ręczne ROP. Przyciski są zainstalowane w rejonie peronów pasażerskich, hal odpraw i na służbowych ciągach komunikacyjnych. Czujki pożarowe (dymu, temperatury lub multisensory) zainstalowano praktycznie we wszystkich pomieszczeniach metra. Wskazówki dla pasażera: w przypadku zauważenia oznak pożaru (widoczny dym, ogień) na stacji metra uruchom ręczny ostrzegacz pożarowy tzw. ROP.
Miejsce lokalizacji ręcznych ostrzegaczy pożarowych oznakowane jest w następujący sposób: Żółte telefony alarmowe Żółte telefony alarmowe znajdują się na stacjach i w tunelach metra. Poprzez telefon alarmowy można uzyskać połączenie z Dyspozytorem Ruchu, Dyżurnym Stacji lub pracownikiem Służby Ochrony Metra i powiadomić go o nietypowej sytuacji, jakiej jesteśmy świadkami.
Wskazówki dla pasażera: jeżeli dzieje się coś niepokojącego powiadom obsługę metra, z obsługą metra skontaktujesz się za pomocą żółtego telefonu alarmowego (przycisk: A połączy cię z Dyżurnym Stacji, B z Dyspozytorem Ruchu, C z Służbą Ochrony Metra). Miejsce lokalizacji żółtych telefonów alarmowych oznakowane jest w następujący sposób:
Inne zabezpieczenia przeciwpożarowe jesteśmy gotowi! Sprzęt gaśniczy i ratowniczy W magazynkach sprzętu przeciwpożarowego znajduje się rezerwa sprzętu gaśniczego: węże, prądownice, gaśnice. Oprócz tego, w obu głowicach każdej stacji, w ich części technologicznej, umieszczone są szafki ze sprzętem pożarniczym przeznaczonym do działań w tunelu zawierające po 15 odcinków pożarniczych węży tłocznych W 52 lub W 75, 2 szt. prądownic wodnych zamykanych uniwersalnych PW52, 2 szt. przełączników 75/52, 2 szt. kluczy do łączników. Dodatkowe wyposażenie stanowi ręczny wózek torowy o nośności 500 kg przeznaczony do transportu w tunelu sprzętu gaśniczego i ratowniczego. Na każdej stacji magazynek sprzętu ratowniczego jest wyposażony w 2 aparaty powietrzne, nosze sanitarne oraz najaśnice do oświetlenia tunelu lub terenu stacji na wypadek prowadzenia akcji ratowniczej. Dyżurny stacji dysponuje aparatem powietrznym w tzw. wersji mini oraz zestawem masek ucieczkowych filtrujących. Instalacja hydrantowa Dostarczanie wody do celów gaśniczych zrealizowano rozprowadzając ją w tunelach szlakowych, torach odstawczych metra oraz na peronach za pomocą dwóch przewodów wodociągowych Ø 100 ułożonych po obu stronach ściany dzielącej tunele szlakowe i pod peronami. Główne przewody wodociągowe posiadają zasilanie dwustronne z sieci miejskiej. Przewody zasilające wyposażono w zawory zwrotne i zawory odcinające z napędem elektrycznym, sterowane zdalnie z Centralnej Dyspozytorni. Na dwóch niezależnych liniach wodociągowych umieszczono hydranty i zawory według następujących zasad: 4 hydranty Ø 75 (wydajność hydrantu 10 l/s przy ciśnieniu 0,2 MPa) rozmieszczone w obu krańcach peronów zasięg hydrantów 80 m, zawory hydrantowe Ø 52 rozmieszczone w tunelach szlakowych co 50 70 m. Do zewnętrznego gaszenia pożaru przewidziano hydranty naziemne, usytuowane na sieci miejskiej, o wydajności nie mniejszej niż 10 l/s. Hydranty te znajdują się w odległości nie większej niż 25 m, licząc od zejścia do metra.
System sygnalizacji pożaru Ze względu na wymaganą niezawodność instalacji sygnalizacji pożaru zapewniono rezerwowe urządzenia zasilające działające przez 24 godziny. Zadaniem systemu sygnalizacji pożarowej jest wczesne powiadomienie o pożarze dyżurnego stacji (znajdującego się w pomieszczeniu dyżurnego nr 110) i centralnej dyspozytorni metra. Informacja o pożarze zawiera dokładną jego lokalizację. Centralka sygnalizacji pożaru współpracuje z systemem PEP (PEP jest to systemu służący do wizualizacji oraz integracji wszystkich systemy znajdujących się na stacji). Sygnał z centralki pożarowej jest przekazywany poprzez urządzenie monitorujące do Państwowej Straży Pożarnej. Pomieszczenie Dyżurnego Stacji: Dźwiękowy system ostrzegawczy Na wszystkich stacjach I Linii Metra zainstalowany został dźwiękowy system ostrzegawczy umożliwiający rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych. Są one nadawane automatycznie, po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożaru lub mogą być nadawane przez Dyżurnego Stacji albo Dyspozytora Ruchu.
Stałe urządzenia gaśnicze Na stacjach (za wyjątkiem stacji od A-1 Kabaty do A-6 Służew ) zainstalowano stałe urządzenia gaśnicze gazowe KD-200 na gaz FM 200. Zabezpieczają one pomieszczenia: dyżurnego stacji i dyżurnego ruchu, podstacji energetycznej, dyspozytorni podstacji, przekaźnikowni SRP, urządzeń zasilających SRP, urządzeń łączności CCTV, nagłośnienia, urządzeń zdalnego sterowania i maszynowni schodów ruchomych. Wyjątkiem są stacje od A-7 do A-11, gdzie urządzenia te chronią jedynie podstacje energetyczne lub energetyczno-trakcyjne. Generalnie, urządzenia gaśnicze gazowe uruchamiane są automatycznie, po otrzymaniu sygnału z systemu wykrywania pożaru. Stałe urządzenie gaśnicze wodne instalacja tryskaczowa Pomieszczenia handlowe na antresolach stacji A-13 Centrum i A-15 Ratusz Arsenał są chronione instalacjami tryskaczowymi. Dodatkowo, na stacji A-13 ochronie takiej podlega również graniczący ze stacją dwupoziomowy parking podziemny. Instalacja tryskaczowa na stacji A-15 jest nawodniona, natomiast zasilana z dwóch zbiorników wodnych instalacja na stacji A-13 jest wypełniona w stanie czuwania powietrzem.
System wentylacji Na stacjach zainstalowano wentylację podstawową (główną) nawiewno-wyciągową (dwa wentylatory rewersyjne), systemy wentylacji lokalnej, a często również dodatkowe wentylatory pożarowe przeznaczone do oddymienia przestrzeni peronowej lub antresol (pawilonów). W przypadku powstania pożaru, podstawową rolę spełnienia wentylacja podstawowa, która zapewnia możliwość prowadzenia akcji gaśniczej oraz bezpieczną ewakuację pasażerów. Ze względy na możliwość powstania pożaru w dowolnym miejscu - w pociągu, na stacji lub w tunelu szlakowym, zasadą jest doprowadzenie pociągu do najbliższej stacji i przeprowadzenie tam akcji gaśniczej. W przypadku pożaru w obrębie stacji, generalną zasadą jest załączenie obu wentylatorów wentylatorni stacyjnej w trybie pożarowym na wyciąg, a wentylatorów w obu sąsiednich wentylatorniach szlakowych na nawiew. W sytuacji zaistnienia pożaru w tunelu szlakowym, wentylatornia szlakowa, zgodnie z generalną regułą, powinna działać na wyciąg, a wentylatornie obu sąsiednich stacji na nawiew. Odpowiedniego załączania wentylacji głównej dokonuje zdalnie, za pomocą systemu SAUTER Dyspozytor Techniczny Metra, zgodnie z posiadaną w tym zakresie szczegółową procedurą.
AWARYJNE OTWIERANIE DRZWI Dla bezpieczeństwa wszystkie pociągi metra wyposażone są w dźwignie awaryjnego otwierania drzwi. Poniżej znajduje się instrukcja obsługi tych urządzeń. Awaryjne otwieranie drzwi pasażerskich Siemens,,Inspiro W celu awaryjnego otwarcia drzwi pasażerskich należy pociągnąć za dźwignię zrywając plombę do osiągnięcia kąta 70º. Ruch dźwigni powoduje pociągnięcie linki i uruchamia ręczny mechanizm zwalniania blokady napędu drzwi. Po tej czynności należy ręcznie rozsunąć skrzydła drzwi.
Awaryjne otwieranie drzwi pasażerskich Alstom,,Metropolis W celu awaryjnego otwarcia drzwi pasażerskich należy pociągnąć za dźwignię zrywając plombę do momentu jej zablokowania. Ruch dźwigni powoduje pociągnięcie linki i uruchamia ręczny mechanizm zwalniania blokady napędu drzwi. Po tej czynności należy ręcznie rozsunąć skrzydła drzwi.
Awaryjne otwieranie drzwi pasażerskich pojazdy rosyjskie serii,,81 W celu awaryjnego otwarcia drzwi pasażerskich należy pociągnąć za dźwignię zrywając plombę do osiągnięcia kąta 90. Ruch dźwigni powoduje spuszczenie powietrza z układu zasilania drzwi wybranej strony wagonu i możliwość ręcznego rozsunięcia skrzydeł wszystkich drzwi(wybranej strony wagonu).
Jak skontaktować się z maszynistą, gdy dostrzegamy coś nietypowego? Podstawową zasadą jaką trzeba się kierować, gdy widzimy coś nietypowego w metrze jest POWIADOM. Poniżej zamieszczamy instrukcję obsługi punktów powiadomienia maszynisty, które znajdują się we wszystkich z naszych pociągów.
Awaryjne powiadomienie maszynisty (PECU) Siemens,,Inspiro W celu nawiązania połączenia z maszynistą pociągu należy wcisnąć czerwony przycisk i czekać na odebranie przez niego połączenia (przycisk miga). Po odebraniu połączenia przez maszynistę możliwa jest obustronna komunikacja głosowa (czerwony przycisk świeci na stałe).
Awaryjne powiadomienie maszynisty (PECU) Alstom,,Metropolis Zdjęcie zostanie wymienione. W celu nawiązania połączenia z maszynistą pociągu należy wcisnąć czerwony przycisk i czekać na odebranie przez niego połączenia (przycisk miga). Po odebraniu połączenia przez maszynistę możliwa jest obustronna komunikacja głosowa (czerwony przycisk świeci na stałe).
Awaryjne powiadomienie maszynisty pociągi rosyjskie serii 81 (stare) W celu powiadomienia maszynisty o sytuacji awaryjnej należy przytrzymać przycisk przez ok. 3 s. Maszynista otrzymuje sygnał dźwiękowy
Awaryjne powiadomienie maszynisty pociągi rosyjskie serii 81-572.2;81-573.2 W celu nawiązania połączenia z maszynistą pociągu należy wcisnąć przycisk << Wywołanie maszynisty>> Świecenie żółtej diody oznacza oczekiwanie na połączenie z maszynistą. Po zapowiedzi,,proszę mówić i zaświeceniu się zielonej diody należy przekazać maszyniście wiadomość. Po odpowiedzi maszynisty łączność zostaje przerwana. W celu ponownego połączenia należy powtórzyć czynności.
UMIEJSCOWIENIE GAŚNIC W POCIĄGACH. Pociągi serii Siemens Inspiro Pociągi serii Metropolis Alstom
Pociągi serii 81 (stare) Pociągi serii 81 (nowe)
Podstawowe akty prawne regulujące kwestie bezpieczeństwo w metrze Dokumenty podstawowe 1. Uchwała Nr XLVII/1273/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 22 listopada 2012 r., Regulamin przewozu środkami lokalnego transportu zbiorowego w m.st. Warszawie 2. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tj. Dz. U. z dnia 26 października 2012 r., poz. 1173), 3. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13 ze zm.), 4. Rozporządzenie (WE) Nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z dnia 3 grudnia 2007 r.) 5. Ustawa z dnia 22.08.1997 O ochronie osób i mienia (Dz. U. Nr 114 poz. 740) 6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie Wewnętrznych Służb Ochrony z dnia 17.11.1998 (Dz. Ust. nr4 z dnia 18.01.1999) 7. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz. 351) 8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie warunków technicznych jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 Poz. 690) 9. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury-+ z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 13 lipca 2011 r.) Przepisy wewnętrzne: 1. Uchwała Nr 95/13 Zarządu Spółki Metro Warszawskie Sp. z o.o. z dnia 5 listopada 2013 r. w sprawie sprostowania pomyłki pisarskiej w tekście Regulaminu organizacyjnego Metra Warszawskiego Sp. z o.o. oraz wprowadzenia do stosowania skorygowanego tekstu Regulaminu organizacyjnego Metra Warszawskiego Sp. z o.o. 2. Uchwała Nr 53/09 Zarządu Spółki Metro Warszawskie Sp. z o.o. z dnia 23 czerwca 2009 r. w sprawie zatwierdzenia instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla I linii Metra Warszawskiego 3. Uchwała Nr 70/05 Zarządu Metra Warszawskiego Sp. z o.o. w sprawie zatwierdzenia Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla Metra Warszawskiego Sp. z o.o. stacji techniczno postojowej Kabaty 4. Zakładowy plan ratowniczy I Linii Metra Warszawskiego 5. Uchwała Nr 71/12 dotycząca Zakładowego Planu Ratowniczego dla STP Kabaty