ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE BADANIE ANTAL 2017

ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE BADANIE ANTAL 2017

SPIS TREŚCI ZNAJOMOŚĆ METODOLOGII BIM... 2 WYKORZYSTANIE BIM W POLSCE... 3 POWODY WYKORZYSTANIA BIM... 5 OBSZARY WYKORZYSTANIA BIM... 8

BIM (Building Information Modeling / Building Information Model) to modelowanie informacji o obiektach budowlanych coraz częściej wykorzystywane jako międzynarodowy standard. Podejście to zakłada współpracę międzybranżową z wykorzystaniem wspólnego modelu 3D, który staje się miejscem wymiany danych i informacji dla wszystkich zainteresowanych stron. Model powinien odzwierciedlać aktualny stan projektu lub istniejącego obiektu, a wszelkie zmiany powinny być wprowadzane do modelu na bieżąco, co gwarantuje, że wszyscy uczestnicy procesu korzystają z aktualnych danych. Pojęcie BIM to nie tylko efekt w postaci modelu 3D, ale również sposób zarządzania informacją czy też prowadzenia projektu. 80% 8% zna podstawowe informacje na temat BIM natomiast za specjalistów uważa się tylko Wdrożenie BIM nie jest tygodniowym czy miesięcznym procesem, a zmianą podejścia do prowadzenia projektów. I jak z każdą rewolucyjną zmianą, również ta wiąże się z obawami: okres zwrotu z inwestycji, bezpieczeństwo danych czy też poświęcony czas na naukę to tylko niektóre z nich. Co więcej, powszechne wdrożenie BIM wymaga odpowiedniej edukacji już na etapie studiów i zmiany w programie nauczania. Jest to zmiana porównywalna z odejściem od desek kreślarskich na rzecz programów CAD-owskich, z tą różnicą, że nie tylko będzie dotyczyła projektantów, a wszystkich stron związanych z danym przedsięwzięciem budowlanym. Eksperci Antal sprawdzają nastawienie branży budowlanej do BIM, w obliczu nadchodzącej rewolucji zarządzania i modelowania projektów budowlanych. 1 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

ZNAJOMOŚĆ METODOLOGII BIM Badania pokazują, że świadomość i rozpoznawalność metodologii BIM jest na wysokim poziomie. 80% badanych słyszało bądź miało kontakt z tym zagadnieniem. Rozkład procentowy stopnia znajomości jest charakterystyczny dla metodologii dopiero wchodzących na rynek niewielki odsetek specjalistów (8%) i osób w sposób praktyczny poruszających się w zagadnieniach BIM (6%). Co czwarty badany określa się mianem teoretyka metodologii. 20% respondentów nie słyszało i nie zetknęło się z pojęciem BIM. Prosimy o wskazanie w jakim stopniu ocenia Pan/i swoją wiedzę na temat BIM (Building Information Modeling): 8% 6% 25% 42% 20% Jestem specjalistą BIM Znam część praktycznych zagadnień BIM Znam część teoretycznych zagadnień BIM Znam tylko pobieżnie to pojęcie Nie znam tego pojęcia 2 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

WYKORZYSTANIE BIM W POLSCE 12% badanych wykorzystuje BIM w codziennej pracy 21% respondentów wskazuje, że ich organizacje stosują BIM 12% respondentów zaznajomionych z metodologią BIM wykorzystuje ją w codziennej pracy. Badani wskazywali na korzyści płynące z użytkowania metodologii, między innymi: skrócenie czasu pracy, podniesienie jakości projektów czy też ogólne usprawnienie pracy. Co ciekawe, pojawiły się również komentarze o konieczności rynkowej, rozumianej jako wymóg inwestora czy też przyszłościowy standard w branży budowlanej. Średnio, co piąta badana firma korzysta z metodologii BIM. Firmy korzystają z bardzo różnych funkcjonalności. Jest to zarówno wykorzystanie częściowe wizualizacja, modele 3D; jak i bardziej zaawansowane możliwości wykrywanie kolizji, korzystanie z harmonogramów czy też optymalizacja i uporządkowanie przekazywanych informacji międzybranżowych. 3 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

BIM nimi. Polskie firmy operujące procesem BIM będą bez trudu mogły konkurować na rynku Unii Europejskiej i nie tylko. W tym momencie należy przejść od słów do czynów. Firmy w Polsce muszą rozpocząć od edukacji, aby dowiedzieć się, jaka najlepsza forma BIM (procedury) jest odpowiednia dla nich. Byłoby bardzo dobrze, jeżeli w tym procesie wdrażania BIM w Polsce wzięłaby udział agenda rządowa, która określiłaby ramy formalno-prawne i strategię wdrażania całego procesu. Jak wiemy z dobrych praktyk zachodnich, publiczny zamawiający może bardzo stymulować implementację BIM. PIOTR DUDEK CONSTRUCTION MANAGER NETWORK RAIL UK 78%badanych planuje wprowadzić BIM 78% zapytanych projektantów, konsultantów oraz firm wykonawczych z polskiego prywatnego sektora budowlanego ma w swoich planach wykorzystywanie procesu BIM do realizacji inwestycji. Pokazuje nam to, iż sektor prywatny dostrzega wielką wartość z wykorzystywania BIM w swoich inwestycjach. O ile sektor publiczny dopiero rozpoczyna proces wdrażania się w procedury BIM (dialog techniczny zainicjowany przez MIB rozpoczęty pod koniec roku 2016) to można powiedzieć, iż sektor prywatny ma pełną świadomość wielkich korzyści, jakie płyną z BIM. Wystarczy tutaj nadmienić, iż takie same wnioski zostały wysnute już parę dobrych lat temu przez państwa Unii Europejskiej. Np. w Wielkiej Brytanii, która w chwili obecnej pretenduje do miana lidera BIM w UE (wprowadzony BIM Level 2), od kwietnia 2016 roku wszystkie inwestycje w zamówieniach publicznych wykonuje się przy użyciu BIM. Można zaobserwować, że ten trend pogłębia się i za niedługi czas wyjdzie nie tylko zalecenie Unii Europejskiej (zalecenie opublikowane), ale dyrektywa, która będzie mówiła o konieczności zastosowania BIM jako najlepszej formie prowadzenia projektów budowlanych. Jeżeli przedstawiciele polskiego prywatnego sektora budowlanego w tym momencie deklarują chęć implementowania w swoich firmach BIM, jest to naturalna ewolucja naszego rynku podążająca za standardami zachod- 26% korzysta badanych wskazuje, że ich konkurencja z metodologii BIM Świadczy to o fakcie, że specjaliści śledzą trendy rynkowe i uważnie monitorują ruchy konkurencji. Należy zwrócić uwagę, iż metodologia zyskuje na popularności i w niedalekiej przyszłości odsetek firm zainteresowanych tym podejściem wzrośnie, co potwierdzają wyniki tego raportu. 4 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

POWODY WYKORZYSTANIA BIM Jaki był główny powód wdrożenia BIM? Główny powód wdrożenia BIM a typ organizacji 17% 10% 10% 8% 2% Kompleksowość Preferencje klientów Redukcja kosztów Preferencje pracowników Poprawa efektywności Biuro projektowe 42% poprawa efektywności Biuro projektowe 33% preferencje klientów Firma wykonawcza 17% poprawa efektywności Firma wykonawcza 8% redukcja kosztów Firma doradcza 4% kompleksowość, preferencje klientów 1% Otrzymane rekomendacje Badanie pokazuje, że wdrożenie BIM dla blisko 8% badanych ma cel finansowy bądź usprawnienie efektywności, które w założeniu również ma się przenieść na lepsze wyniki finansowe Co czwarta firma zauważyła taką potrzebę w swojej organizacji i rozwiązaniem ma być właśnie BIM. Wysoko oceniana jest również kompleksowość metodologii, która skupia wiele modułów i pozwala nie tylko na dokonanie wizualizacji, ale również eliminację kosztów już we wczesnych fazach projektów. Daje jedną płaszczyznę pracy specjalistom z różnych branż i departamentów. Należy zwrócić przy tym uwagę, że ponieważ jesteśmy na wczesnym etapie rozwoju BIM w naszym kraju, w zdecydowanej większości przypadków korzystanie z BIM rozumiane jest jako tworzenie modelu 3D na etapie projektowym. Dlatego respondenci przypisują duże znaczenie narzędziom projektowym umożliwiającym tworzenie takich modeli. Co dziesiąta firma zdecydowała się na wdrożenie metodologii ze względu na preferencje klientów czy tez wymogi przetargowe. Zamawiający wymagają coraz częściej od wykonawców nowych narzędzi i sposobów działania, pozwalających na tańszą, bardziej efektywną czy też zgodną z założonymi standardami realizację projektów. Wydaje się, że odpowiedzi respondentów potwierdzają przewidywane efekty związane z wdrożeniem BIM w biurach projektowych: uzyskanie zwiększenia efektywności pracy poprzez lepsze zarządzanie informacją, związane z posiadaniem modelu 3D. BIM wymusza również zmiany w organizacji procesu projektowego zwiększające jego efektywność, ale jednocześnie to zwiększenie efektywności nie powoduje wyraźnej redukcji kosztów projektowania, ponieważ jest niejako skonsumowane przez konieczność przetwarzania większej liczby informacji w procesie projektowym i wprowadzanej do modelu 3D. Biura projektów, które projektują zgodnie z wymogami BIM, automatycznie dostarczają w projekcie dużo większą wartość inwestorowi. Ogólnie 10 % badanych wskazało na preferencje klientów jako powód wdrożenia BIM, z czego jedna trzecia to biura projektowe klientów. Ten wynik jest bardzo znaczący, ponieważ jeszcze niedawno wśród projektantów panowało przekonanie, że zajmowanie się BIM nie ma sensu, bo żaden z ich klientów nie oczekuje tego rozwiązania. Jak widać stopniowo zmienia się świadomość wartości BIM dla inwestorów, czyli klientów biur projektowych. To właśnie inwestor jest największym beneficjentem BIM. Natomiast porównując liczbę biur projektów deklarujących korzystanie z BIM z liczbą firm wykonawczych składających podobne deklaracje, widać, że BIM w tej drugiej grupie respondentów dopiero zaczyna być elementem strategii biznesowej DARIUSZ KASZNIA PREZES FUNDACJI EUROPEJSKIE CENTRUM CERTYFIKACJI BIM, EKSPERT I CZŁONEK PREZYDIUM KOMITETU BIM POLSKIEGO ZWIĄZKU INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW BUDOWNICTWA 5 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

BIM Jakiego zakresu stosowania BIM oczekiwał klient? 24% badanych miało klientów oczekujących realizacji prowadzenia prac zgodnie z BIM 17% 14% 10% 4% 4% 3% Wizualizacje Harmonogram połączony z modelem 3D Kosztorys połączony z modelem 3D Analizy kosztów eksploatacji połączone z modelem 3D Model 3D Parametry techniczne i użytkowe wszystkich elementów połączone z modelem 3D O możliwej konieczności wdrożenia BIM świadczy fakt, iż 24% specjalistów i menedżerów spotkało się z oczekiwaniami klientów do prowadzenia prac zgodnie z BIM. Należy zwrócić uwagę na to, aby nie interpretować tego wyniku, jako: blisko, przy co 4 projekcie inwestor oczekuje prac w oparciu o BIM. Może się zdarzyć, iż kliku badanych brało udział w tym samym postępowaniu przetargowym. Zapotrzebowanie na prowadzenie projektu w głównej mierze pochodzi od inwestora (21%). Jest to naturalne, gdyż, jako osoba zlecająca (płacąca) chce mieć pewność, że projekt zostanie wykonany jak najbardziej rzetelnie i bez pomyłek. 3% spośród badanych wskazało, że wymaganie pochodziło od biura projektowego. Podstawowy element systemu Model 3D (i jego wizualizacje) są na tę chwilę najbardziej oczekiwanym zastosowaniem BIM: odpowiednio 17% i 10%. Jeżeli zostaną naniesione parametry techniczne i użytkowe, odsetek oczekiwań zwiększy się do 14%. 41% spośród zapytań, z którymi spotkali się badani zawierało wymaganie Modelu 3D/ wizualizacji najlepiej z zawartym opisem budowli. Kosztorys czy harmonogram prowadzony w metodologii BIM nie jest powszechnie używany czy wymagany. 6 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

Jakie dane Pan/i wprowadza do modelu 3D w systemie BIM? 1% Technologia BIM jest wykorzystywana w Skanska z powodzeniem od wielu lat w całej piramidzie projektów nie tylko na dużych projektach, ale również małych, zarówno w projektach kubaturowych, jak i inżynieryjnych. Traktujemy ją, jako inwestycję w nasz know-how oraz rozwój kompetencji naszych pracowników. BIM stosujemy na różnym etapie zaawansowania oraz w zależności od konkretnych wyzwań, z którymi mierzymy się podczas fazy ofertowania, jak i produkcji oraz obsługi gwarancyjnej, wykorzystując szereg narzędzi i systemów. Jestem przekonany, że rozwój tej technologii na rynku polskim będzie bardzo dynamiczny, a liczba użytkowników/beneficjentów będzie rosła w kolejnych latach. Wyniki badań przeprowadzonych przez firmę Antal pokazują, że mamy jeszcze ogromny potencjał w zastosowaniu kolejnych funkcjonalności/poziomów i stąd też powinniśmy się skupić na edukacji nt. BIMu oraz starać się wykorzystywać technologię BIM praktycznie przy realizacji nowych projektów. Wprowadzenie wymogu stosowania BIMu w zamówieniach publicznych może być istotnym czynnikiem wspierającym wykorzystanie i rozwój tej technologii w Polsce. 11% 9% 1% 1% 1% Dane geometryczne Parametry techniczne Harmonogram Kosztorys realizacji Nie korzystam z tej funkcjonalności MARCIN SOKOŁOWSKI MENEDŻER RESEARCH & INNOVATION / BIM, SKANSKA SA Najczęściej wykorzystywane i wprowadzane do modelu 3D są dane geometryczne (11%) i parametry techniczne (9%). Wyniki pokazują, iż bardziej złożone funkcjonaliści modelu 3D takie, jak: praca z harmonogramem i kosztorys realizacji prac są wykorzystywane przez marginalny 1% badanych. Korzystanie z harmonogramu czy kosztorysu realizacji wymaga współpracy międzybranżowej i międzydziałowej. 7 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

OBSZARY WYKORZYSTANIA BIM 31% standardu badanych uważa, że wprowadzenie BIM jest uzasadnione biznesowo 31% badanych przyznaje, że wdrożenie BIM jako standardu realizacji inwestycji jest uzasadnione biznesowo. Żaden z badanych nie zanegował stanowczo zasadności wdrożenia BIM, jako modelu przynoszącego korzyści dla funkcjonowania firmy i projektów. W jakich obszarach wykorzystuje Pan/i dane uzyskane w procesie BIM? 11% 5% Dobór urządzeń Projektowanie obiektu Praktyczna znajomość metodologii i dedykowanych programów w niektórych firmach inżynierskich jest już wymogiem decydującym o otrzymaniu oferty pracy. Coraz częściej pojawiają się ogłoszenia dedykowane tylko koordynacji projektów opartych o BIM. Specjaliści i menedżerowie mają jeszcze czas na naukę i szkolenia, aczkolwiek rynek dynamicznie się zmienia i warto być z nim na bieżąco. Z punktu widzenia studenta czy absolwenta znajomość nowych narzędzi, z których uczelnie nie korzystają to znaczna przewaga konkurencyjna na rynku pracy. Natomiast z punktu widzenia doświadczonego specjalisty i menedżera poszukiwanie nowych rozwiązań rynkowych może okazać się przepustką do awansu oraz osiągnięciem wymiernych korzyści dla organizacji takich, jak zwiększenie efektywności, pozyskanie nowych kontraktów czy też polepszenie komunikacji i przepływu informacji wewnątrzfirmowych. Polska podobnie jak większość europejskich krajów podąża w kierunku BIM, na tę chwilę w sektorze prywatnym, dając czas specjalistom na dokształcenie się. Proces zapewne potrwa kilka lat, trzeba przygotować odpowiednią legislację, skoordynować prace poszczególnych ministerstw, instytucji publicznych a także uczelni. Natomiast, jeżeli przedsiębiorstwa podobnie jak pracownicy nie wykorzystają tego czasu na wewnętrzne zmiany może się okazać, że popyt na ich kompetencje na rynku zacznie maleć. 2% 2% 2% 1% Tworzenie wizualizacji i materiałów marketingowych Analiza kosztów eksploatacji Organizacja placu budowy Tworzenie harmonogramu FABIAN PIETRAS EKSPERT RYNKU REKRUTACYJNEGO, MENEDŻER DYWIZJI CONSTRUCTION, LOGISTICS & ENERGY W ANTAL 1% Tworzenie kosztorysu inwestycji 11% badanych wykorzystuje BIM w jego głównej funkcjonalności, czyli projektowaniu obiektu. 5% korzysta z możliwości doboru urządzeń. 8 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

O BADANIU Badanie zostało przeprowadzone badanie w dniach 7-30 października 2016, na próbie 100 specjalistów i menedżerów pracujących w branży budowlanej. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI. Autorzy raportu: Fabian Pietras, Agnieszka Wójcik Opieka merytoryczna: Piotr Dudek, Dariusz Kasznia 9 ROZWÓJ BUILDING INFORMATION MODELING W POLSCE

KONTAKT FABIAN PIETRAS MANAGER LOGISTICS, CONSTRUCTION, ENERGY ANTAL FABIAN.PIETRAS@ANTAL.PL AGNIESZKA WÓJCIK MARKET RESEARCH MANAGER AGNIESZKA.WOJCIK@ANTAL.PL Dywizja Antal Construction, Energy, Logistics zajmuje się współpracą ze specjalistami i menedżerami średniego i wyższego szczebla. Naszym założeniem jest dwutorowe wsparcie rynku w obszarach budownictwo, nieruchomości energetyka i logistyka polegające z jednej strony na rekrutacyjnym wsparciu firm i kandydatów, a z drugiej strony szerzeniu wiedzy i dobrych praktyk związanych z rynkiem pracy, jak również trendów branżowych. Antal Market Research to wyspecjalizowany dział odpowiedzialny za przygotowanie raportów rynku pracy. W ramach swojej działalności przygotowuje raporty dotyczące trendów na rynku pracy, ale także odpowiada na indywidualne potrzeby klientów przygotowując raporty płacowe, raporty wizerunku pracodawcy czy potencjału inwestycyjnego w obszarze kapitału ludzkiego w określonych branżach lub regionach. Więcej: antal.pl/dla-pracodawcy/antal-market-research