Ćwiczenie 3 I. Wymiarowanie AutoCAD oferuje duże możliwości wymiarowania rysunków, poniżej zostaną przedstawione podstawowe sposoby wymiarowania rysunku za pomocą różnych narzędzi. 1. WYMIAROWANIE LINIOWE Wymiarowanie liniowe stosowane jest do wymiarowania linii prostych. Możemy tu posługiwać się podstawowymi narzędziami wybieranych z paska wymiarów lub z zakładki Wymiary: Liniowy, Kontynuuj, Baza, Normalny (dopasowany). 1.1 Liniowy Tworzenie wymiaru liniowego odbywa się poprzez wskazanie dwóch punktów pomiędzy którymi wymiar ma być umieszczony, i wybraniu miejsca położenia samego wymiaru. Na poniższym rysunku wymiary były tworzone poprze zaznaczenie naroży rysunku, najpierw punkt P1 i P2. 1.2 Normalny Jeżeli chcemy zwymiarować długość krawędzi położonej pod pewnym kątem możemy użyć opcji Normalny. Podobnie jak w wymiarze liniowym, po wybraniu polecenia Normalny musimy wskazać dwa punkty, końce wymiarowanej krawędzi. W tym przypadku punkty P1 i P2. Dla porównania zwymiaruj też liniowo.
1.3 Kontynuuj W tym wypadku mamy możliwość utworzenia łańcucha wymiarowego. Aby użyć tej opcji musimy wcześniej utworzyć przynajmniej jeden wymiar za pomocą opcji liniowy. Po utworzeniu pierwszego wymiaru pomiędzy punktami P1 i P2, wybieramy Kontynuuj i zaznaczamy uprzednio utworzony wymiar. Następnie zaznaczamy punkty do których mają zostać utworzone kolejne wymiary łańcucha, kolejno P3, P4 P8 1.4 Baza Za pomocą narzędzia Baza możemy wykonać wymiarowanie od bazy. Podobnie jak poprzednio musimy na początku utworzyć pierwszy wymiar pomiędzy punktami P1 i P2. Następnie wybieramy polecenie Baza, zaznaczamy pierwszy wymiar i następnie kolejne punkty do których mają być poprowadzone wymiary. 2. WYMIAROWANIE OKRĘGÓW I KĄTÓW Do wymiarowania okręgów i kątów będziemy posługiwali się następującymi narzędziami: Średnica, Promień, Ucięty, Kątowy, Długość łuku.
2.1 Średnica Za pomocą tego narzędzia możemy zwymiarować średnicę okręgów. Po wybraniu polecenia Średnica zaznaczamy okręg, który chcemy zwymiarować i wskazujemy miejsce gdzie ma być umiejscowiony wymiar. Program AutoCAD automatycznie doda oznaczenie ø przed wartością wymiaru. 2.2 Promień Za pomocą tego narzędzia możemy zwymiarować promień okręgów. Po wybraniu polecenia Promień zaznaczamy okręg, który chcemy zwymiarować i wskazujemy miejsce gdzie ma być umiejscowiony wymiar. Program AutoCAD automatycznie doda oznaczenie R przed wartością wymiaru. 2.3 Ucięty Jeżeli chcemy zwymiarować łuk którego środek nie jest w polu rysunku możemy użyć narzędzia Ucięty. Po wybraniu tego narzędzia zaznaczamy łuk który ma być zwymiarowany, następnie wskazujemy miejsce od którego linia wymiarowa ma się zaczynać, i jej kształt.
2.4 Kątowy Aby zwymiarować wymiar kątowy należy wybrać narzędzie Kątowy a następnie wybrać krawędzie kąta, który chcemy zwymiarować jak na rysunku A. Narzędzie to pozwala także na zwymiarowanie kąta który nie jest fizycznie przedstawiony za pomocą linii, jak na rysunku B. Aby to zrobić należy po wybraniu narzędzia wcisnąć Enter, a następnie jak na rysunku zaznaczyć środki okręgów 1, 2, 3. 2.5 Długość łuku Aby zwymiarować długość łuku należy wybrać narzędzie Długość łuku, a następnie wskazać łuk, który chcemy zwymiarować. Kolejnym krokiem jest wybranie miejsca umieszczenia wymiaru. 3. WYMIAROWANIE WSPÓŁRZĘDNYCH Dzięki funkcji współrzędne możemy dokładnie zwymiarować położenie poszczególnych punktów rysunku. Aby tego dokonać należy wybrać narzędzie Współrzędne, a następnie wybrać punkty które chcemy zwymiarować. Następnie przesuwając kursor wybieramy współrzędną która ma określać położenie punktu oraz miejsce położenia wymiaru. Poniżej zwymiarowano punkty P1 i P2.
4. EDYCJA WYMIARU Za pomocą narzędzia Edycja wymiarów możemy dokonać obrotu wymiaru lub pochylenia. 4.1 Obrót wymiaru Aby obrócić wymiar należy wybrać narzędzie Edycja wymiaru z paska wymiar, następnie po przejechaniu kursorem na płaszczyznę roboczą wyświetli się menu opcji z których wybieramy Obrót. Następnie poprzez wskazanie dwóch punktów definiujemy kąt pod jakim wymiar ma być obrócony, a następnie wybieramy wymiar, który ma zostać obrócony i wciskamy Enter. Równie dobrze można od razu wpisać wielkość kąta obrócenia. 4.2 Pochylenie wymiaru Aby pochylić wymiar należy wybrać narzędzie Edycja wymiaru z paska wymiar, następnie po przejechaniu kursorem na płaszczyznę roboczą wyświetli się menu opcji z których wybieramy Pochyl. Następnie wskazujemy wymiar, który ma zostać pochylony zatwierdzamy wciskając Enter. Kolejnym krokiem jest wskazanie dwóch punktów które zdefiniują nam kąt pochylenia, przy czym jako pierwszy punt zaznaczamy początek linii wymiarowanej, a drugi punt określi nam w która stronę wymiar ma być pochylony.
5. EDYCJA TEKSTU WYMIAROWEGO Za pomocą narzędzia Edycja tekstu wymiarowego mamy możliwość zmiany położenia tekstu wymiaru. Po wybraniu narzędzia z paska Wymiar, wskazujemy wymiar który chcemy zmienić, a następnie wskazujemy jego nowe położenie. 6. STYLE WYMIAROWANIA W celu uruchomienia okna Menadżera stylów wymiarowania, należy wybrać kolejno zakładkę Wymiary Styl wymiarowania, co przyczyni się do otwarcia poniższego okna dialogowego. Jak widać program ma automatycznie zdefiniowany jeden styl wymiarowania ISO 25. Na podstawie tego stylu można tworzyć własny. Aby to zrobić należy w oknie Menadżera stylów wymiarowania kliknąć przycisk Nowy. Pojawi się widoczne poniżej okno dialogowe.
W okienku Nowy styl wymiarowania możemy nadać naszemu nowemu stylowi własną nazwę. Również istnieje możliwość wyboru stylu bazowania w okienku Rozpocznij z. Gdy już nadamy nazwę stylu wymiarowania klikamy przycisk Kontynuuj. Pojawi się wtedy poniższe okno dialogowe. Parametry stylu wymiarowania są pogrupowane za pomocą kilku odpowiednich zakładek: - Linie w zakładce tej możemy określić wszystkie parametry dotyczące linii wymiarowych i pomocniczych, np. kolor, rodzaj linii. - Symbole i strzałki - umożliwia określenie parametrów miedzy innymi związanych z graficznym przedstawieniem grotów linii wymiarowych.
- Tekst Umożliwia określenie parametrów dotyczących napisów, takich jak, np. wygląd czy położenie tekstu. Wyróżniamy tu następujące elementy: - Dopasowanie - daje możliwość zmiany parametrów odpowiadających za ustawienie tekstu wymiarowego w przypadku braku miejsca na wstawienie standardowego tekstu. Podzielona ona jest na pięć elementów, za pomocą których można określić odpowiednie parametry dopasowania: - Jednostki podstawowe - określa format jednostek wymiarowania. Używa jej się w celu ustalenia parametrów takich jak dokładność wymiarów czy wygląd separatora dziesiętnego - Jednostki dodatkowe - używa ją się w celu określenia, czy konieczne jest wyświetlenie jednostek w dodatkowym systemie wymiarowania. - Tolerancja - pozwala na ustalenie formatu dla tolerancji wymiarowych. Użytkownik może z łatwością dodać tolerancje w taki sam sposób jak tekst wymiarowy, używając tej zakładki w celu nadania im odpowiedniego formatu 7. ZADANIA Narysuj i zwymiaruj jak w poniżej.