Grupaa Substancje o znaczeniu biologicznym I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia roêlinnego. 1 p. nienasycony nasycony nie odbarwia wody bromowej 2 Oceƒ prawdziwoêç poni szych wniosków na podstawie schematu i obserwacji z doêwiadczeƒ chemicznych. 2 p. Wpisz znak X. woda benzyna woda bromowa 1 2 3 1 2 3 Smalec rozpuszcza si w wodzie. PRAWDA FAŁSZ Smalec rozpuszcza si w benzynie. PRAWDA FAŁSZ smalec Smalec ma g stoêç mniejszà ni woda. PRAWDA FAŁSZ Smalec jest tłuszczem nienasyconym. PRAWDA FAŁSZ 3 Do dwóch probówek z próbkami produktów spo ywczych dodano st ony roztwór kwasu azotowego(v). 2 p. Skorzystaj z podanych obserwacji i uzupełnij tabel, wpisujàc znak X. 1 brak zmian wykryto nie wykryto reakcja biuretowa 2 wykryto nie wykryto reakcja hydrolizy reakcja ksantoproteinowa 4 Zaznacz dokoƒczenie (A H) podanych wyra eƒ (I IV), tak aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 2 p. Białko, np. jaja kurzego, pod wpływem I. zasad Êcina si A / B. II. soli metali lekkich ulega C / D. III. podwy szonej temperatury E / F. IV. alkoholu ulega G / H. A. nieodwracalnie C. denaturacji E. nie ulega denaturacji G. wysalaniu B. odwracalnie D. wysalaniu F. ulega denaturacji H. nieodwracalnej koagulacji 1
5 Oceƒ wpływ roztworu chlorku potasu na roztwór wodny białka jaja kurzego. 1 p. Po dodaniu roztworu KCl do roztworu wodnego białka jaja kurzego nast puje TAK NIE koagulacja białka. Opisany proces jest odwracalny. Zachodzàcy proces to wysalanie białka. TAK NIE 6 PodkreÊl poprawne informacje w kolumnach I i II. 2 p. I II A. B. A. B. TAK NIE 12 6 6 12 6 6 7 Oceƒ prawdziwoêç informacji na temat sacharydów. Wpisz znak X. 2 p. A. Glukoza to bezbarwna ciecz. PRAWDA FAŁSZ B. Skrobia jest bezbarwnà, krystalicznà substancjà stałà. PRAWDA FAŁSZ C. Glukoza dobrze rozpuszcza si w wodzie. PRAWDA FAŁSZ D. Celuloza dobrze rozpuszcza si w wodzie. PRAWDA FAŁSZ E. Glukoza ma słodki smak. PRAWDA FAŁSZ F. Celuloza ma słodki smak. PRAWDA FAŁSZ 8 PodkreÊl dokoƒczenia (A H) podanych ni ej wyra eƒ (I IV), tak aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 2 p. I. Reakcja hydrolizy to rozkład zwiàzku chemicznego w reakcji z A / B. II. Hydrolizie ulegajà cukry C / D. III. Reakcj hydrolizy sacharozy przedstawiono nast pujàcym równaniem: E / F. IV. W reakcji chemicznej przedstawionej równaniem w punkcie III G / H. A. kwasem chlorowodorowym E. C 12 + H 2 O C 6 + C 6 B. wodà F. (C 6 + n H 2 O n C 6 C. proste G. produktem jest glukoza D. zło one H. produktami sà glukoza i fruktoza 9 Dopasuj po jednej właêciwoêci sacharydów do odpowiadajàcych im zastosowaƒ. Wpisz litery (A D) 1 p. w puste miejsca. Glukoza A. B. C. D. Skrobia A. B. C. D. 2
10 W laboratorium przeprowadzono doêwiadczenia chemiczne, w których wyniku zbadano skład pierwiastkowy 1 p. białek. Skorzystaj z podanego schematu oraz obserwacji doêwiadczeƒ chemicznych i uzupełnij tabel, wpisujàc znak X. Mo liwa jest wi cej ni jedna poprawna odpowiedê. wodorotlenku sodu azotanu(v) 1 2 3 1 2 tlen 3 11 Napisz słownie przebieg reakcji hydrolizy tristearynianu glicerolu, stosujàc podany zapis ogólny: 2 p. tłuszcz + woda kwas tłuszczowy + glicerol. Opisz znaczenie tłuszczu dla organizmu człowieka. 12 Oblicz stosunek mas pierwiastków chemicznych we fruktozie (m O = 16 u, m H = 1 u, m C = 12 u). 3 p. Odpowiedê: 13 Oblicz zawartoêç procentowà (procent masowy) sodu w mydle powstałym w reakcji zasady sodowej 3 p. z tristearynianem glicerolu (m C = 12 u, m H = 1 u, m O = 16 u, m Na = 23 u). Odpowiedê: 3
14 Zaprojektuj doêwiadczenie chemiczne z wykorzystaniem reakcji biuretowej, w którym udowodnisz istnienie 2 p. białka w twarogu. Uzupełnij schemat wzorem u ytego odczynnika, zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. 15 Zaprojektuj doêwiadczenie Wykrywanie obecnoêci skrobi w kisielu. Narysuj schemat, zapisz obserwacje 3 p. i sformułuj wniosek. * 16 Zaprojektuj doêwiadczenie chemiczne, w którym za pomocà próby Trommera udowodnisz, e glukoza ma właêciwoêci redukujàce. Narysuj schemat, zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. Równanie reakcji chemicznej: 4
Grupab Substancje o znaczeniu biologicznym I Wpisz znak X przy właêciwoêciach tłuszczu pochodzenia zwierz cego. 1 p. nienasycony nasycony nie odbarwia wody bromowej 2 Oceƒ prawdziwoêç poni szych wniosków na podstawie schematu i obserwacji doêwiadczeƒ chemicznych. 2 p. Wpisz znak X. woda benzyna woda bromowa 1 2 3 1 2 3 Olej roêlinny nie rozpuszcza si PRAWDA FAŁSZ w benzynie. Olej roêlinny rozpuszcza si w wodzie. PRAWDA FAŁSZ Olej roêlinny ma g stoêç wi kszà PRAWDA FAŁSZ ni woda. Olej roêlinny jest tłuszczem PRAWDA FAŁSZ nienasyconym. 3 Do dwóch probówek z próbkami produktów spo ywczych dodano wodorotlenek miedzi(ii). Skorzystaj 2 p. z podanych obserwacji i uzupełnij tabel, wpisujàc znak X. 1 brak zmian wykryto nie wykryto reakcja biuretowa 2 zabarwienie wykryto nie wykryto reakcja hydrolizy reakcja ksantoproteinowa 4 Zaznacz dokoƒczenie (A H) podanych wyra eƒ (I IV), tak aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 2 p. Białko, np. jaja kurzego, pod wpływem I. etanolu Êcina si A / B. III. podwy szonej temperatury E / F. II. soli metali lekkich ulega C / D. IV. soli metali ci kich ulega G / H. A. nieodwracalnie C. denaturacji E. nie ulega denaturacji G. wysalaniu B. odwracalnie D. wysalaniu F. ulega denaturacji H. nieodwracalnej koagulacji 1
5 Oceƒ wpływ roztworu chlorku sodu na roztwór wodny białka jaja kurzego. 1 p. Po dodaniu roztworu NaCl do roztworu wodnego białka jaja kurzego nast puje TAK NIE denaturacja białka. Opisany proces jest odwracalny. Zachodzàcy proces to Êcinanie białka. TAK NIE 6 PodkreÊl poprawne informacje w kolumnach I i II. 2 p. TAK NIE I II A. B. A. B. 12 6, 6 12 6, 6 7 Oceƒ prawdziwoêç informacji na temat sacharydów. Wpisz znak X. 2 p. A. Sacharoza jest bezbarwnà substancjà stałà. PRAWDA FAŁSZ B. Skrobia jest bezbarwnà, bezpostaciowà substancjà stałà. PRAWDA FAŁSZ C. Sacharoza dobrze rozpuszcza si w wodzie. PRAWDA FAŁSZ D. Skrobia nie rozpuszcza si w zimnej wodzie. PRAWDA FAŁSZ E. Sacharoza nie ma słodkiego smaku. PRAWDA FAŁSZ F. Skrobia ma słodki smak. PRAWDA FAŁSZ 8 PodkreÊl dokoƒczenia (A H) podanych ni ej wyra eƒ (I IV), tak aby zdania zawierały prawdziwe informacje. 2 p. I. Reakcja hydrolizy to rozkład zwiàzku chemicznego w reakcji z A / B. II. Hydrolizie ulegajà cukry C / D. III. Reakcj hydrolizy skrobi przedstawiono nast pujàcym równaniem: E / F. IV. W reakcji chemicznej przedstawionej równaniem w punkcie III G / H. A. wodà E. (C 6 + n H 2 O n C 6 B. kwasem solnym F. C 12 + H 2 O C 6 + C 6 C. proste G. produktem jest glukoza D. zło one H. produktami sà glukoza i fruktoza 9 Dopasuj po jednej właêciwoêci sacharydów do odpowiadajàcych im zastosowaƒ. Wpisz litery (A D) 2 p. w puste miejsca. Sacharoza A. B. C. D. Celuloza A. B. C. D. 2
10 W laboratorium przeprowadzono doêwiadczenia chemiczne, w których wyniku zbadano skład pierwiastkowy 2 p. białek. Skorzystaj z podanego schematu oraz obserwacji doêwiadczeƒ chemicznych i uzupełnij tabel, wpisujàc znak X. Mo liwa jest wi cej ni jedna poprawna odpowiedê. wodorotlenku sodu azotanu(v) 1 2 3 produktu 1 azot 2 azot 3 azot 11 Napisz słownie przebieg reakcji otrzymywania tristearynianu glicerolu, stosujàc podany zapis ogólny 2 p. reakcji chemicznej: kwas tłuszczowy + glicerol tłuszcz + woda. Opisz znaczenie tłuszczu dla organizmu człowieka. 12 Oblicz stosunek mas pierwiastków chemicznych w glukozie (m O = 16 u, m H = 1 u, m C = 12 u). 2 p. Odpowiedê: 13 Oblicz zawartoêç procentowà (procent masowy) potasu w mydle powstałym z tripalmitynianu glicerolu 3 p. i zasady potasowej (m C = 12 u, m H = 1 u, m O = 16 u, m K = 39 u). Odpowiedê: 3
14 Zaprojektuj doêwiadczenie chemiczne z wykorzystaniem reakcji ksantoproteinowej, w którym udowodnisz 2 p. istnienie białka w mleku. Uzupełnij schemat wzorem u ytego odczynnika. Zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. mleko 15 Zaprojektuj doêwiadczenie Wykrywanie obecnoêci skrobi w budyniu. Narysuj schemat, zapisz obserwacje 3 p. i sformułuj wniosek. * 16 Zaprojektuj doêwiadczenie chemiczne, w którym za pomocà próby Tollensa udowodnisz, e glukoza ma właêciwoêci redukujàce. Narysuj schemat, zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. Równanie reakcji chemicznej: 4