Strona 1 Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku aktualne zmiany prawne Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową to dokument zawierający charakterystykę energetyczną budynku. Świadectwo charakterystyki energetycznej jest obecnie wydawane na podstawie oceny charakterystyki energetycznej budynku dokonywanej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej. Podstawy prawne wydania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej, świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się w formie pisemnej i elektronicznej. Opracowuje się je w języku polskim, stosując oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich Normach dotyczących budownictwa oraz instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, chłodzenia, ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w budynkach. Świadectwo charakterystyki energetycznej w formie pisemnej oprawia się w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie. Zgodnie z treścią rozporządzenia, świadectwo charakterystyki energetycznej w formie elektronicznej powinno być tożsame z wersją pisemną i zapisane w wersji tylko do odczytu, uniemożliwiającej edycję. Wymogi formalne dla świadectwa Dnia 3 października 2014 r. utraci moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. i zacznie obowiązywać rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej.
Strona 2 Nowe przepisy świadectwo tylko w wersji papierowej Nowe wzory świadectw Dane budynku zamieszczone na pierwszej stronie świadectwa Niniejsze rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE L 153 z 18.06.2010 r., str. 13), która ma na celu promowanie poprawy charakterystyki energetycznej budynków w Unii Europejskiej, z uwzględnieniem panujących na zewnątrz warunków klimatycznych i warunków lokalnych oraz wymagań dotyczących klimatu wewnętrznego i opłacalności ekonomicznej. Zgodnie z treścią nowych przepisów, które wejdą w życie dnia 3 października 2014 r., świadectwo charakterystyki energetycznej będzie sporządzane jedynie w postaci papierowej zrezygnowano tym samym z rozwiązania obowiązującego obecnie, na podstawie którego świadectwo charakterystyki energetycznej było sporządzane również w formie elektronicznej. Świadectwo charakterystyki energetycznej nadal sporządzane będzie w języku polskim. Świadectwo charakterystyki energetycznej po zmianie przepisów w dalszym ciągu będzie oprawiane w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. wprowadza także nowe wzory świadectw charakterystyki energetycznej, odpowiednio dla: budynku załącznik nr 3 do rozporządzenia, lokalu mieszkalnego załącznik nr 4 do rozporządzenia, części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową załącznik nr 5 do rozporządzenia. Nowe wzory świadectw charakterystyki energetycznej zawierają na pierwszej stronie dane budynku, takie jak: Rodzaj budynku mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, rekreacji indywidualnej, gospodarczy, produkcyjny, magazynowy. Przeznaczenie budynku które należy określić na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, to jest przepisów wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, zwanych dalej przepisami techniczno-budowlanymi. Adres budynku. Rok oddania do użytku. Metoda obliczania charakterystyki energetycznej metoda obliczeniowa bądź zużyciowa. Miejsce na zdjęcie budynku. Powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza (powierzchnia ogrzewana lub chłodzona). Jest to powierzchnia użytkowa wyznaczana według Polskiej Normy dotyczącej właściwości użytkowych w budownictwie określanie i obliczanie wskaźników
Strona 3 powierzchniowych i kubaturowych, a w przypadku pomieszczeń lub ich części w budynku mieszkalnym jednorodzinnym i lokalu mieszkalnym o wysokości w świetle: równej lub większej od 2,20 m powierzchnia ta jest zaliczana do obliczeń w 100%, równej lub większej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m powierzchnia ta jest zaliczana do obliczeń w 50%, mniejszej od 1,40 m powierzchnia ta jest pomijana całkowicie. Powierzchnia użytkowa budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. Data ważności świadectwa charakterystyki energetycznej świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat; świadectwo charakterystyki energetycznej budynku traci ważność z upływem terminu ważności bądź jeżeli w wyniku przebudowy lub remontu budynku uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna (na przykład wskutek termomodernizacji budynku). Stacja meteorologiczna, według której danych obliczana jest charakterystyka energetyczna budynku wskazuje się w przypadku zastosowania metody obliczeniowej. Ocena charakterystyki energetycznej budynku (odpowiednio lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową) charakterystyka energetyczna budynku jest określana na podstawie porównania wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP niezbędnego do zaspokojenia potrzeb energetycznych budynku w zakresie ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej i wbudowanej instalacji oświetlenia z maksymalną wartością wskaźnika EP wynikającą z przepisów techniczno-budowlanych oraz porównania wartości współczynnika przenikania ciepła przegród U w budynku z maksymalną wartością współczynnika wynikającą z przepisów techniczno-budowlanych. W przypadku budynku nowo wznoszonego uzyskane wartości wskaźnika EP oraz współczynników przenikania ciepła przegród U nie powinny przekraczać wartości wynikających z przepisów techniczno-budowlanych. W przypadku budynku podlegającego przebudowie jedynie wartości współczynników przenikania ciepła przegród U podlegających przebudowie nie powinny przekraczać wartości wynikających z przepisów techniczno-budowlanych. Rocznego zapotrzebowania na energię końcową oraz nieodnawialną energię pierwotną przez system wbudowanej instalacji oświetlenia nie wyznacza się w przypadku budynku mieszkalnego i lokalu mieszkalnego. Do wskaźników charakterystyki energetycznej należą również jednostkowa wielkość emisji CO 2 i udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową. Przy ocenie charakterystyki energetycznej budynku wskaźnik rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną zestawia się z wartością referencyjną spełniającą wymagania dla nowego budynku według przepisów techniczno-budowlanych. Zestawienie oceny bu Ocena charakterystyki energetycznej budynku
Strona 4 dynku, dla którego sporządzona została charakterystyka energetyczna, z wymaganiami stawianymi nowym budynkom jest zamieszczone w świadectwie charakterystyki energetycznej również w formie graficznej (tak zwany suwak ). Obliczeniowa roczna ilość zużywanego przez budynek nośnika energii lub energii metoda obliczeniowa odnosi się do standardowego sposobu użytkowania i standardowych warunków klimatycznych, natomiast metoda zużyciowa odnosi się do faktycznego sposobu użytkowania budynku, w związku z czym mogą wystąpić różnice w wynikach końcowych między obliczeniami sporządzonymi tymi metodami. W przypadku korzystania z metody obliczeniowej z uwagi na standardowy sposób użytkowania uzyskane wartości obliczeniowej rocznej ilości zużywanego nośnika energii lub energii nie pozwalają wnioskować o rzeczywistym zużyciu energii w budynku; wartości te są przybliżone. Podpis osoby sporządzającej świadectwo i wskazanie jej uprawnień Podstawowe parametry techniczno- -użytkowe budynku Na dole pierwszej strony świadectwa charakterystyki energetycznej znajduje się podpis osoby sporządzającej świadectwo charakterystyki energetycznej, ze wskazaniem numeru uprawnień budowlanych lub numeru wpisu do rejestru (chodzi o rejestr osób, które z pozytywnym wynikiem złożyły egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, a także osób, które ukończyły studia podyplomowe na kierunkach architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków). Na drugiej stronie wzoru świadectwa charakterystyki energetycznej zawarte są podstawowe parametry techniczno-użytkowe budynku: liczba kondygnacji budynku, kubatura budynku wyrażona w m kubatura budynku o regulowanej temperaturze powietrza w m 3, podział powierzchni użytkowej budynku, przykładowo: część mieszkalna:... m 2, część garażowa:... m 2, część usługowa:... m 2, część techniczna:... m 2, temperatury wewnętrzne w budynku w zależności od stref ogrzewanych, rodzaj konstrukcji budynku, przegrody budynku, system grzewczy budynku, system przygotowania ciepłej wody użytkowej, system chłodzenia, wentylacja, system wbudowanej instalacji oświetlenia, inne istotne dane dotyczące budynku. 3,
Strona 5 Na stronie trzeciej wzoru świadectwa znajduje się wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię użytkową EU, wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię końcową EK i wskaźnik rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP wartości rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną odpowiednio dla systemu ogrzewczego, systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej, systemu chłodzenia, systemu wbudowanej instalacji oświetlenia i dla urządzeń pomocniczych odniesione do powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza (powierzchnia ogrzewana lub chłodzona). Wartości rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą końcową i nieodnawialną energię pierwotną dla urządzeń pomocniczych systemów technicznych odniesione do powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza (powierzchnia ogrzewana lub chłodzona) należy wykazać w odpowiednich polach dotyczących celu ich zużycia. W świadectwie charakterystyki energetycznej budynku zawarte są także zalecenia dotyczące opłacalnej ekonomicznie poprawy charakterystyki energetycznej budynku w zakresie przegród budynku, systemów technicznych w budynku oraz wskazanie innych uwag dotyczących poprawy charakterystyki energetycznej budynku (w tym wskazanie, gdzie można uzyskać szczegółowe informacje dotyczące opłacalności ekonomicznej zawartych w świadectwie zaleceń oraz informacja dotycząca działań, jakie należy podjąć w celu wypełnienia zaleceń). Roczne zapotrzebowanie na energię w świadectwie charakterystyki energetycznej jest wyrażane przez roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną, energię końcową oraz energię użytkową. Dane do obliczeń określa się na podstawie budowlanej dokumentacji technicznej lub obmiaru budynku istniejącego i przyjmuje się standardowy albo faktyczny sposób użytkowania, w zależności od wybranej metody obliczania. Wskaźniki rocznego zapotrzebowania na EU, EK, EP Zalecenia dotyczące poprawy charakterystyki energetycznej budynku Roczne zapotrzebowanie na energię Roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną uwzględnia obok energii końcowej dodatkowe nakłady nieodnawialnej energii pierwotnej na dostarczenie do budynku każdego wykorzystanego nośnika energii lub energii. Uzyskane niskie wartości wskazują na nieznaczne zapotrzebowanie na energię i tym samym wysoką efektywność energetyczną budynku i zużycie energii chroniące zasoby naturalne i środowisko. Roczne zapotrzebowanie na energię końcową określa roczną ilość energii dostarczaną do budynku dla systemów: ogrzewczego, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz wbudowanej instalacji oświetlenia. Zapotrzebowanie na energię końcową jest to ilość energii, która powinna być dostarczona do budynku przy standardowym lub faktycznym sposobie użytkowania z uwzględnieniem wszystkich strat, aby zapewnić utrzymanie temperatury wewnętrznej, której wartość została określona w przepisach techniczno-budowlanych, niezbędną wentylację oraz oświe Roczne zapotrzebowanie na energię końcową
Strona 6 tlenie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Niskie wartości sygnalizują wysoką sprawność systemów technicznych w budynku i jego wysoką efektywność energetyczną. Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową określa: w przypadku ogrzewania budynku energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, pomniejszoną o zyski ciepła, w przypadku chłodzenia budynku zyski ciepła pomniejszone o energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, w przypadku przygotowania ciepłej wody użytkowej energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia ze ściekami. Niskie wartości sygnalizują bardzo dobrą charakterystykę energetyczną przegród, niewielkie straty ciepła przez wentylację oraz optymalne zarządzanie zyskami słonecznymi. Ocena charakterystyki energetycznej budynku w formie świadectwa charakterystyki energetycznej dokonywana jest dla budynku oddawanego do użytkowania, zbywanego lub wynajmowanego. W przypadku gdy ocena charakterystyki energetycznej budynku ma być dokonana w związku ze zbyciem lub wynajęciem budynku, świadectwo charakterystyki energetycznej nie może być sporządzone przez właściciela budynku, lokalu lub będącej nieruchomością części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lipca 2010 r., I OSK 344/10: Orzecznictwo dotyczące braku świadectwa energetycznego Brak świadectwa charakterystyki energetycznej w chwili wydania lokalu stanowi uzasadnioną podstawę odmowy jego przyjęcia ujętą w protokole, w którym określają stan techniczny i stopień zużycia znajdujących się w nim instalacji i urządzeń, albowiem przydzielony lokal powinien odpowiadać warunkom określonym w rozporządzeniu z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie warunków najmu lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach będących własnością Skarbu Państwa, pozostających w zarządzie Straży Granicznej oraz sposobu obliczania wysokości czynszu najmu za te lokale oraz posiadać zgodnie z art. 5 ust. 4 prawa budowlanego świadectwo charakterystyki energetycznej. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2009 r., II SA/Wa 1010/09: Obowiązek udostępnienia nabywcy lub najemcy budynku lub lokalu świadectwa charakterystyki energetycznej nie jest treścią samej czynności prawnej sprzedaży lub najmu (nie musi być objęty oświadczeniem woli stron), lecz jest jedynie skutkiem czynności prawnej sprzedaży lub
Strona 7 najmu budynku lub lokalu, wynikającym z ustawy z 1994 r. Prawo budowlane. Świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego zlokalizowanego w budynku zasilanym z sieci ciepłowniczej lub w budynku z instalacją centralnego ogrzewania zasilaną ze źródła w budynku lub poza nim może być opracowane na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (nie dotyczy to lokali mieszkalnych posiadających własne instalacje ogrzewcze). W tym przypadku właściciel lub zarządca budynku jest zobowiązany do uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku i przekazania nieodpłatnie jego kopii właścicielowi lokalu mieszkalnego lub osobie, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia złożenia przez niego wniosku w tej sprawie. Świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego Świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego należącego do grupy lokali mieszkalnych o jednakowych rozwiązaniach konstrukcyjno-materiałowych i instalacyjnych oraz o takim samym stopniu zużycia mającym wpływ na jakość energetyczną lokalu mieszkalnego i stwierdzonym na podstawie: budowlanej dokumentacji technicznej, inwentaryzacji techniczno-budowlanej, w przypadku braku budowlanej dokumentacji technicznej, może być opracowane w oparciu o wykonaną dla jednego z tych lokali charakterystykę energetyczną oraz ocenę tej charakterystyki. Kopia świadectwa charakterystyki energetycznej budynków, dla których zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane sporządza się świadectwo charakterystyki energetycznej (chodzi o budynki inne niż wymienione w art. 5 ust. 7 ustawy Prawo budowlane), jest dołączana do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Budynki wymagające sporządzenia świadectw Właściciel budynku, dla którego przepisy ustawy wymagają ustalenia charakterystyki energetycznej, jest obowiązany zapewnić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, jeżeli: upłynął termin ważności świadectwa charakterystyki energetycznego budynku, w wyniku przebudowy lub remontu budynku uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna (przykładowo w wyniku termomodernizacji budynku). Obowiązek ten nie dotyczy budynków: podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej, przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata, Wyłączenie z obowiązku sporządzania świadectw
Strona 8 niemieszkalnych służących gospodarce rolnej, przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kwh/m 2 /rok, mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku, wolno stojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m 2. W przypadku opracowania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m 2, który jest zajmowany przez organy administracji publicznej lub w którym świadczone są usługi znacznej liczbie osób, jak dworce, lotniska, muzea, hale wystawiennicze, świadectwo charakterystyki energetycznej powinno być umieszczone w widocznym miejscu w budynku. Dołączenie świadectwa do KOB Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego w okresie jego użytkowania jest obowiązany prowadzić Książkę Obiektu Budowlanego stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany przechowywać przez okres istnienia obiektu dokumentację budowy, dokumentację powykonawczą, inne dokumenty i decyzje dotyczące obiektu oraz opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku należy do dokumentów, które powinny być dołączone do Książki Obiektu Budowlanego i przechowywane przez okres istnienia obiektu. Wpisy do Książki Obiektu Budowlanego obejmują między innymi dane ogólne o obiekcie wraz z wykazem dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej przekazanej właścicielowi lub zarządcy obiektu przy zakładaniu książki. Wobec powyższego, świadectwo charakterystyki energetycznej powinno zostać odnotowane w spisie dokumentów dołączonych do Książki Obiektu Budowlanego, ze wskazaniem danych identyfikujących dokument będący przedmiotem wpisu, określeniem ważnych ustaleń w nim zawartych oraz danych identyfikujących osobę, która dokument wystawiła. Aktualna zmiana metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku Metodologia obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową jest obecnie regulowana rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz spo
Strona 9 sobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz. U. Nr 201, poz. 1240 oraz z 2013 r., poz. 45). Dnia 3 października 2014 r. wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej. Tym samym utraci moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 2010/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która określa w sposób ogólny wspólne ramy metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku dla państw członkowskich Unii Europejskiej i ustala minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków. Dla celów rozporządzenia zastosowane zostały następujące definicje: System ogrzewczy należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby ogrzewania i wentylacji pomieszczeń w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. System przygotowania ciepłej wody użytkowej należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. System chłodzenia należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby chłodzenia pomieszczeń w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. System wbudowanej instalacji oświetlenia należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii końcowej na potrzeby oświetlenia pomieszczeń w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. Prosty system techniczny należy przez to rozumieć system techniczny wykorzystujący jeden rodzaj źródła energii, zasilany jednym rodzajem nośnika energii lub energii. Złożony system techniczny należy przez to rozumieć system techniczny wykorzystujący więcej niż jeden rodzaj źródła energii. Nieodnawialna energia pierwotna należy przez to rozumieć energię zawartą w kopalnych surowcach energetycznych, która nie została poddana procesowi konwersji lub transformacji. Definicje dla celów rozporządzenia z dnia 3.06.2014 r.
Strona 10 Odnawialna energia pierwotna należy przez to rozumieć energię uzyskaną z odnawialnego źródła energii. Energia końcowa należy przez to rozumieć energię dostarczaną do budynku dla systemów technicznych. Energia pomocnicza końcowa należy przez to rozumieć część energii końcowej dostarczanej do budynku dla zapewnienia funkcjonowania urządzeń pomocniczych w systemach technicznych. Energia użytkowa należy przez to rozumieć: w przypadku ogrzewania budynku energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, pomniejszoną o zyski ciepła, w przypadku chłodzenia budynku zyski ciepła pomniejszone o energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, w przypadku przygotowania ciepłej wody użytkowej energię przenoszoną z budynku do jego otoczenia ze ściekami. Emisja należy przez to rozumieć emisję, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r., poz. 1107), to jest wprowadzane w wyniku działalności człowieka, bezpośrednio lub pośrednio do powietrza, gazy cieplarniane lub inne substancje. Budynek produkcyjny należy przez to rozumieć budynek, o którym mowa w klasie 1251 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej załącznik do przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 591 oraz z 2013 r., poz. 2). Budynek magazynowy należy przez to rozumieć budynek, o którym mowa w klasie 1252 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej załącznik do przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Zyski ciepła należy przez to rozumieć ciepło: wytworzone wewnątrz budynku przez użytkowników oraz przez urządzenia niebędące częścią systemów technicznych, dostarczone przez promienie słoneczne do budynku. Metody obliczania charakterystyki energetycznej budynku Charakterystykę energetyczną budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oblicza się metodą opartą na standardowym sposobie użytkowania oraz na danych klimatycznych przyjętych z bazy danych klimatycznych najbliższej stacji meteorologicznej (metoda obliczeniowa) albo metodą opartą na faktycznie zużytej ilości energii (metoda zużyciowa). Charakterystykę energetyczną istniejącego budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową można obliczać metodą zużyciową, jeżeli:
Strona 11 na potrzeby ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej są one zasilane z sieci ciepłowniczej lub gazowej; zużycie: ciepła rozlicza się w oparciu o wskazania ciepłomierza, gazu ziemnego rozlicza się w oparciu o wskazania gazomierza, ciepłej wody użytkowej rozlicza się w oparciu o wskazania wodomierza; istnieją dokumenty potwierdzające rzeczywiste zużycie ciepła lub gazu ziemnego z ostatnich 3 lat poprzedzających wydanie świadectwa charakterystyki energetycznej; w okresie ostatnich 3 lat poprzedzających wydanie świadectwa charakterystyki energetycznej nie przeprowadzono robót budowlanych wpływających na ich charakterystykę energetyczną; nie są one wyposażone w system chłodzenia; gaz ziemny jest zużywany wyłącznie na potrzeby ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej; możliwe jest określenie ich powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza. Warunki zastosowania metody zużyciowej Metodologię obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową opartą na standardowym sposobie użytkowania oraz na danych klimatycznych przyjętych z bazy danych klimatycznych najbliższej stacji meteorologicznej określa załącznik nr 1 do rozporządzenia (metoda obliczeniowa). Załącznik nr 1 do rozporządzenia metoda obliczeniowa Sposób obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno- -użytkową przy zastosowaniu metody obliczeniowej: Budynek i lokal mieszkalny lub część budynku stanowiącą samodzielną całość techniczno-użytkową dzieli się na przestrzenie ogrzewane, nieogrzewane i chłodzone. Przestrzenie ogrzewane dzieli się na strefy ogrzewane, a przestrzenie chłodzone na strefy chłodzone. Przestrzeń ogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku, w tym lokal mieszkalny, w których działanie systemu ogrzewczego umożliwia utrzymanie temperatury wewnętrznej, której wartość została określona w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, to jest przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm.), zwanych dalej przepisami techniczno-budowlanymi. Jeżeli w przyległych pomieszczeniach w przestrzeni ogrzewanej temperatura wewnętrzna różni się o więcej niż 4 K, dokonuje się podziału tej przestrzeni na strefy ogrzewane. Ogólne zasady stosowania metody obliczeniowej
Strona 12 Przestrzeń nieogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku, dla których nie określono wartości temperatury wewnętrznej. Przestrzeń okresowo ogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku, w których utrzymanie temperatury wewnętrznej, w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego, jest zapewnione przez działanie systemu ogrzewczego lub zyski ciepła. Przestrzeń chłodzona jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku, w których w okresie działania systemu chłodzenia jest utrzymywana temperatura wewnętrzna określona w budowlanej dokumentacji technicznej. Jeżeli w przyległych pomieszczeniach w przestrzeni chłodzonej temperatura wewnętrzna różni się o więcej niż 4 K, dokonuje się podziału tej przestrzeni na strefy chłodzone. Jeżeli w budynku lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową występują procesy technologiczne, to w obliczeniach charakterystyki energetycznej nie uwzględnia się zapotrzebowania na energię w tych procesach, a także zapotrzebowania na energię przez instalacje obsługujące te procesy. Zyski ciepła od tych procesów dolicza się do wewnętrznych zysków ciepła pomieszczeń. Charakterystykę energetyczną określają wartości wskaźników rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP), energię końcową (EK) i energię użytkową (EU). Zgodnie z metodą obliczeniową, wyznaczenia charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (w dużym uproszczeniu) dokonuje się poprzez: wyznaczanie wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię EP, EK, EU, wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku dla systemów technicznych, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku dla systemów technicznych w budynku i lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową wyposażonych w złożone systemy techniczne, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową w budynku i lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową do przygotowania ciepłej wody użytkowej, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową do chłodzenia, dane specyficzne w zależności od rodzaju budynku,
Strona 13 wyznaczanie jednostkowej wielkości emisji CO, 2 wyznaczanie obliczeniowej rocznej ilości zużywanego nośnika energii lub energii, wyznaczenie udziału odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową w budynku i lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową. Metodologię obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową opartą na faktycznie zużytej ilości energii określa załącznik nr 2 do rozporządzenia (metoda zużyciowa). Sposób obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno- -użytkową przy zastosowaniu metody zużyciowej: Jeżeli budynek, lokal mieszkalny lub część budynku stanowiąca samodzielną całość techniczno-użytkową posiada system ogrzewczy oraz system przygotowania ciepłej wody użytkowej, które są zasilane jednym rodzajem nośnika energii (gazem ziemnym lub ciepłem sieciowym) i na dokumentach potwierdzających rzeczywiste zużycie ciepła sieciowego lub gazu ziemnego w budynku i lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, nie jest wskazany cel jego zużycia: roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku dla systemu ogrzewczego oraz systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej jest wyznaczane wspólnie, roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu ogrzewczego oraz systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej jest wyznaczane wspólnie, roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej nie jest wyznaczane. Jeżeli w budynku lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową mają miejsce procesy technologiczne, to w obliczeniach charakterystyki energetycznej nie uwzględnia się zapotrzebowania na energię w tych procesach, a także zapotrzebowania na energię przez instalacje obsługujące te procesy. Zyski ciepła od tych procesów dolicza się do wewnętrznych zysków ciepła pomieszczeń. Zgodnie z metodą zużyciową, obliczanie charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową następuje poprzez: wyznaczanie wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię EP, EK oraz EU, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku dla systemów technicznych, wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, Załącznik nr 2 do rozporządzenia metoda zużyciowa Ogólne zasady stosowania metody zużyciowej
Strona 14 wyznaczanie obliczeniowej rocznej ilości zużywanego nośnika energii lub energii. Osoby uprawnione do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku Charakterystyka energetyczna budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, obliczana według metodologii przedstawionej w rozporządzeniu, jest wykonywana przez osoby posiadające uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku, których dane znajdują się w rejestrze prowadzonym w formie elektronicznej przez ministra do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, na podstawie art. 5 ust. 14 ustawy Prawo budowlane. Jak wskazano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/ UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, budynki odpowiadają za 40% łącznego zużycia energii w Unii Europejskiej. Sektor ten się rozwija, co prowadzi do wzrostu zużycia energii, dlatego ograniczenie zużycia energii oraz wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budynków stanowią istotne działania niezbędne do ograniczenia uzależnienia energetycznego Unii i emisji gazów cieplarnianych. Wobec powyższego, konieczne jest podjęcie działań zmierzających do optymalizacji energetycznej budynków zarówno nowych budynków, jak i budynków poddawanych renowacji, poprzez osiągnięcie równowagi pomiędzy wymaganymi nakładami i kosztami energii zaoszczędzonymi podczas cyklu życia budynku. Autor: Wojciech Kowalczuk