Wymagania merytoryczne Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Wymagania merytoryczne Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie Główny cel: Upowszechnianie wiedzy na temat praw oraz sposobów ich ochrony w powiązaniu ze znajomością historii najnowszej oraz zagadnień przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Wielostronne działanie na rzecz podnoszenia wśród młodzieży świadomości prawnej, kształtowania postaw szacunku dla prawa, propagowanie kultury prawnej poprzez upowszechnianie wiedzy na ten temat. Tworzenie koalicji partnerów do współdziałania w tych zakresach. Długoterminowe (długofalowe) cele edukacyjne: -wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za stan przestrzegania prawa w Polsce i na świecie; -kształtowanie wśród młodzieży świadomości, wrażliwości i kultury prawnej; -krzewienie zrozumienia oraz tolerancji między wszystkimi narodami, grupami rasowymi lub religijnymi; -upowszechnianie postaw służących rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego. Cele szczegółowe. Uczestnik: -przedstawia ideę, genezę i etapy rozwoju ochrony prawa ; -zna podstawowe akty prawne z zakresu praw, m.in. Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 1948 r., Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka z 1966 r., ---Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 r., Europejską Kartę Socjalną z 1961 r.; -rozróżnia prawa i wolności osobiste, polityczne oraz ekonomiczne, społeczne i kulturalne; -charakteryzuje systemy ochrony prawa; -rozważa, dlaczego dochodzi do łamania praw człowieka na wielką skalę przez reżimy autorytarne i totalitarne; -przedstawia prawa i wolności zagwarantowane w Konstytucji RP; -wymienia środki i mechanizmy ochrony prawa i wolności w Polsce; 1

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE -posługuje się poprawną polszczyzną, argumentacją prawną oraz w sposób jasny i logiczny formułuje swoje wywody. Cele szczegółowe Olimpiady. Uczestnik: ETAP OLIMPIADY ZAKRES WIEDZY (w oparciu o podręczniki przedmiotowe, a także literaturę podstawową i zalecaną wskazaną przez organizatora Olimpiady) STOPIEŃ TRUDNOŚCI KORELACJA ROGRAMU Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ 1. historia najnowsza (od zakończenia I wojny światowej), współczesne stosunki międzynarodowe i aktualne Eliminacje szkolne (zawody I stopnia) - kwalifikacja uczestników przez nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie, wiedzy o prawie, test wiedzy prawniczej nr 1 wydarzenia 2. wiedza o społeczeństwie, podstawy prawoznawstwa i konstytucjonalizmu oraz prawa międzynarodowego (źródła prawa, podmiotowość, organizacje międzynarodowe, sądownictwo międzynarodowe). 3. prawa człowieka: główne środki ochrony praw i wolności w Polsce (Konstytucja RP, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Kodeksy: Karny, Cywilny, KPA, Pracy,etc.), historia państwa i prawa, instytucjonalne i proceduralne gwarancje w uniwersalnym i europejskim systemie ochrony praw człowieka, znajomość treści Wystarczający do uzyskania oceny bardzo dobrej na zakończenie nauki przedmiotu wiedza o społeczeństwie, wiedzy o prawie ; w zakresie historii najnowszej wiedza ogólna w oparciu o uznane podręczniki szkolne z tego przedmiotu oraz podstawę programową w zakresie przedmiotu historia; w zakresie wiedzy o prawach człowieka stopień trudności zakłada znajomość zagadnień wskazanych w zakresie wiedzy Cele kształcenia wymagania ogólne (kl. I LO zakres podstawowy). Uczeń wyjaśnia podstawowe prawa człowieka, rozpoznaje przypadki ich naruszania i wie, jak można je chronić. Treści nauczania wymagania szczegółowe 5. Rodzaje praw-wiedza o prawie 6. Ochrona prawa i wolności Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji Praw Dziecka, Karty Narodów Zjednoczonych 2

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Eliminacje szkolne (zawody I stopnia) test wiedzy prawniczej nr 1 j.w. j.w. j.w. Eliminacje okręgowe (zawody II stopnia) - test wiedzy prawniczej nr Opinia prawna na podstawie testów dotyczących wiedzy prawniczej Wykorzystanie zdobytej wiedzy i umiejętność jej prezentacji w formie testu wiedzy, oceniany zgodnie z Regulaminem Olimpiady. kl. II III LO (zakres rozszerzony) Treści nauczania wymagania szczegółowe 2 Eliminacje okręgowe (zawody II stopnia) egzamin pisemny ( praca pisemna na temat ustalony przez KG) Zakres obowiązujący na eliminacjach szkolnych ponadto w pkt. 3 znajomość uniwersalnego systemu prawa. Wystarczający do uzyskania oceny celującej na zakończenie nauki przedmiotu wiedza o społeczeństwie ; wiedzy o prawie w zakresie historii najnowszej wiedza na poziomie rozszerzonym zgodnie z podstawą programową przedmiotu historia; w zakresie wiedzy o prawie: stopień trudności zakłada znajomość zagadnień wskazanych w zakresie wiedzy kl. II III LO (zakres rozszerzony) Treści nauczania wymagania szczegółowe Ogólnopolski Finał Olimpiady (zawody III stopnia) egzaminy ustne Zakres obowiązujący na eliminacjach szkolnych i okręgowych, znajomość europejskiego systemu ochrony praw człowieka, włączając w to Europejską Konwencję Praw Człowieka (wraz z Protokołami), Europejską Kartę Socjalną, jak również podstawową znajomość orzecznictwa strasburskiego. Wystarczający do uzyskania oceny celującej na zakończenie nauki przedmiotu wiedza o społeczeństwie ; wiedzy o prawie w zakresie historii najnowszej i wiedzy o prawach człowieka wykazanie się pogłębioną znajomością systemów prawa. j.w. 3

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Ogólnopolski Finał Olimpiady (zawody III stopnia) j.w. Zastosowanie wiedzy w formie ustnej prezentacji na podstawie wylosowanego zestawu trzech pytań i udzielenie. Wykazanie się b. dobrą znajomością prawa, z uwzględnieniem orzecznictwa, a także prawniczej argumentacji oraz ujęcia swoich wywodów w odpowiedniej formie językowej. Ponadto wymagania merytoryczne dla uczestników Olimpiady obejmują: 1. Zgodnie z Regulaminem Olimpiady, od jej uczestników oczekuje się gruntownej wiedzy na temat systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem informacji w zakresie prawa konstytucyjnego, administracyjnego, cywilnego, karnego i gospodarczego. 2. Dodatkowo zagadnienia egzaminacyjne zawierają wiedzę z zakresu podstaw życia społecznego, polityki i funkcjonowania państwa oraz stosunków i konfliktów międzynarodowych, zgodnie z programem nauczania wiedzy o społeczeństwie na poziomie rozszerzonym. 3. Szczegóły związane z wymaganiami publikowane są corocznie w formie zakresu zagadnień egzaminacyjnych: - testy wiedzy prawniczej, tematy prac pisemnych 4

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Przykładowy test nr 1 Poniższy test zawiera 12 zadań zamkniętych i otwartych o różnym stopniu trudności. Czas pracy 45 minut. Prosimy zawodników o uważne przeczytanie poleceń i wyraźne wypełnienie miejsc przeznaczonych na odpowiedzi. Zadanie 1 (0/1pkt) Zaznacz poprawną odpowiedź: Część normy prawnej określająca adresata oraz warunki lub okoliczności, w których adresatowi temu jest coś nakazane czynić, coś czynić jest mu dozwolone lub jest zakazane nosi nazwę: a) hipotezy b) dyspozycji c) sankcji Zadanie 2 (0/4pkt) Zaznacz, czy zdanie jest prawdziwe (zakreśl P) czy fałszywe (zakreśl F): a) Okolicznością wyłączającą odpowiedzialność karną może być, w określonych warunkach, eksperyment medyczny. P F b) Kara śmierci po raz ostatni została wykonana w Polsce w 1988 roku. P F c) Kasacja jest to odwołanie się od nieprawomocnego wyroku sądu pierwszej instancji. P F d) Sprawy rozwodowe rozpatrywane są przez właściwy wydział sądu okręgowego. P F Zadanie 3 (0/2pkt) Wymień dwa szczególne uprawnienia, jakie komitetom wyborczym mniejszości narodowych daje Ordynacja wyborcza do Sejmu RP: 5

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Zadanie 4 (0/4pkt) Wymień okoliczności i warunki, na jakich w Rzeczypospolitej Polskiej może zostać wydany dekret z mocą ustawy oraz warunek jego obowiązywania: Zadanie 5 (0/2pkt) Podaj nazwę oraz miasto w którym mieści się siedziba organu Unii Europejskiej, posiadającego następujące kompetencje: Rozstrzyganie sporów miedzy państwami członkowskimi oraz między nimi a organami UE; Badanie zgodności umów międzynarodowych zawartych przez UE z innymi organizacjami i państwami oraz z postanowieniami traktatów Nazwa organu: Siedziba:. Zadanie 6 (0/2pkt) Spośród wymienionych sankcji podkreśl dwie, będące środkami karnymi: a) nawiązka b) pozbawienie wolności c) grzywna d) przepadek rzeczy Zadanie 7 (0/4pkt) Do podanych opisów dopisz właściwe pojęcia: a) Jest generalnym aktem łaski państwa. Akt ten nie odnosi się do konkretnego człowieka, lecz rzeszy osób odbywających kary. Osoby te oznaczone są najczęściej według rodzaju popełnianych przestępstw lub wysokości kary - b) Całościowe lub częściowe pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych na mocy orzeczenia sądu - 6

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE c) Są instytucją prawa rzeczowego odgrywającą bardzo istotna rolę przy określaniu stanu prawnego nieruchomości, a przede wszystkim stosunków związanych z własnością nieruchomości. Stanowią one, w znacznym uproszczeniu, rodzaj urzędowego dokumentu, w którym ujawnia się właściciela nieruchomości, ograniczone prawa rzeczowe i inne prawa obciążające nieruchomość - d) Obszerny akt normatywny, oparty na jednolitych zasadach, zazwyczaj w formie ustawy, regulujący w sposób kompleksowy pewną dziedzinę stosunków -. Zadanie 8 (0/3pkt)Do podanych w języku łacińskim maksym prawnych dopisz współczesne znaczenie w języku polskim: a) Lex retro non agit -. b) Dura lex sed lex -.. c) Ignorantia iuris nocet -. Zadanie 9 (0/1pkt) Zaznacz prawidłową odpowiedź. Stawki podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych na terenie Polski w roku 2009 wynoszą odpowiednio %: a) 19, 30, 40 b) 18, 32 c) podatek liniowy 11% Zadanie 10 (0/3pkt) Połącz opisy zawodów (wstaw do tabeli) prawniczych z podanymi poniżej nazwami: adwokat, notariusz, radca prawny a) Czuwają nad bezpieczeństwem obrotu prawnego oraz jego zgodnością z obowiązującym prawem. Ich zadaniem jest sporządzanie aktów, które z mocy ustawy, albo woli stron wymagają takiej prawnej czynności, poświadczanie dokumentów itp. b) Ich zadaniem jest udzielanie pomocy prawnej potrzebującym. Ich praca polega w szczególności na obronie i zastępowaniu strony przed sądem, jak również na udzielaniu porad i opinii prawnych. 7

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE c) Organ państwowy stojący na straży praworządności oraz czuwający nad ściganiem przestępstw. prokurator d) Ich zadaniem jest świadczenie usług prawnych, polegających na pomocy prawnej, sporządzaniu opinii i pism prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami (w ograniczonym zakresie) i urzędami. Zadanie 11 (0/1) Nazwij jedną z podstawowych zasad demokracji, zawartą w art. 4 ust. 1 Konstytucji RP: Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu Nazwa zasady:. Zadanie 12 (0/3pkt) Uzupełnij tabelę. Do podanych opisów przyporządkuj właściwe nazwy podatków: akcyzowy, dochodowy, od towarów i usług a) Nakładany na takie towary jak: piwo, wino, wódka, wyroby tytoniowe, paliwo itp. Obowiązek podatkowy spoczywa na producencie i importerze tych towarów, przedmiotem opodatkowania jest natomiast ich sprzedaż przez producenta lub importera. b) Obliczany przez sprzedawcę od wartości obrotu, zarówno w obrocie krajowym, jak i zagranicznym. Podstawą opodatkowania są ceny netto. Umownie nazywany podatkiem VAT. c) Uiszczane w sądach, są warunkiem rozpoczęcia postępowania. Ich charakter i wysokość uzależniane są od sprawy i wartości sporu. opłata skarbowa d) Obciążą całkowity dochód osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej.. Jego przedmiotem 8

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE jest dochód, czyli różnica między całkowitym przychodem, a kosztami niezbędnymi do jego uzyskania. 9

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Przykładowy test nr 2 Poniższy test zawiera 12 zadań zamkniętych jednokrotnego wyboru oraz zadań otwartych o różnym stopni trudności. Czas pracy 45 minut. Prosimy zawodników o uważne przeczytanie poleceń i wyraźne wypełnienie miejsc przeznaczonych na odpowiedzi. Życzymy POWODZENIA!!! Zadanie 1 (0/1pkt) Zaznacz prawidłową odpowiedź: Na mocy Konstytucji RP z 1997 roku przewodniczącym Trybunału Stanu jest: a) Marszałek Sejmu b) premier c) pierwszy prezes Sądu Najwyższego d) minister sprawiedliwości Zadanie 2 (0/4pkt) Zaznacz, czy zdanie jest prawdziwe (zakreśl P) czy fałszywe (zakreśl F): A Wybory do tzw. Sejmu Kontraktowego odbyły się w Polsce 4 czerwca 1989 roku P F B Laureatem Pokojowej Nagrody Nobla w 2009 roku został duchowy przywódca P F Tybetańczyków Dalajlama C Rozkaz jest okolicznością wyłączającą odpowiedzialność karną żołnierza lub policjanta bez P F względu na to, czy mają oni świadomość popełniania czynu zabronionego, czy nie. D Traktat z Maastricht, podpisany 7 lutego 1992 roku, powoływał do życia Unię Europejską. P F Zadanie 3 (0/3pkt) Do podanych opisów zadań i kompetencji dopisz właściwe organy kontroli i ochrony prawa w Polsce. A B C kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji 10

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Zadanie 4 (0/1pkt) W strukturze organizacyjnej sądu okręgowego nie występuje wydział: a) karny b) cywilny e) grodzki f) gospodarczy c) pracy i ubezpieczeń społecznych d) penitencjarny Zadanie 5 (0/5pkt) Dopisz do stanowisk (funkcji) państwowych właściwe nazwiska, a następnie dopasuj jedno nazwisko i funkcję do zdjęcia (postaw przy zdjęciu właściwą literę: a,b,c,d): a) Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. b) Rzecznik Praw Obywatelskich. c) Prezes Trybunału Konstytucyjnego. d) Marszałek Sejmu.. 11

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE Zadanie 6 (0/3 pkt) Uzupełnij tekst fragmentu Konstytucji RP: 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy a).., b)... i c).... 2. Władzę ustawodawczą sprawują d)......., władzę wykonawczą e), a władzę sądowniczą f). Zadanie 7 (0/3pkt) Podaj polskie znaczenie poniższych łacińskich sentencji prawnych: a) Audiatur et altera pars -.. b) Consensus facit legem -.. c) Dura lex sed lex -.. Zadanie 8 (0/4pkt) Do podanych definicji dopisz właściwe pojęcia: a B C Jest szczególną osobą prawną. Pojęciem tym posługujemy się wtedy, gdy państwo występuje nie jako suweren, wyposażony w uprawnienia władcze wobec wszystkich innych podmiotów, lecz jako partner w stosunkach majątkowych z innymi, równoprawnymi partnerami. Pod tym pojęciem państwo występuje jako właściciel majątku państwowego, nie należącego do innych państwowych osób prawnych Zgodne oświadczenie woli dwóch stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Sporządzony w przewidzianej prawem formie dokument, zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia w oznaczonym czasie i do rąk własnych określonej osoby wymienionej w tym dokumencie kwoty pieniężnej 12

PROGRAM I WYMAGANIA MERYTORYCZNE OGÓLNOPOLSKIEJ OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE D Jednostronne władcze wyrażenie woli organu administracji państwowej, załatwiające konkretną sprawę i skierowane do konkretnego adresata Zadanie 9 (0/1pkt) Zaznacz prawidłową odpowiedź: Przymus radcowsko adwokacki obowiązuje przy wnoszeniu jakich środków odwoławczyc a) Apelacji b) Zażalenia c) Kasacji d) Skargi Zadanie 10 (0/2pkt) Wymień formy popełniania przestępstw:...... Zadanie 11 (0/2pkt) Wymień podmioty posiadające prawo inicjatywy ustawodawczej w Polsce:......... 13

Zadanie 12 (0/1pkt) Podaj rodzaje sankcji :... Źródła i literatura obowiązująca uczestników Olimpiady 1. W zakresie wiedzy o społeczeństwie: -wiedza czerpana z uznanych podręczników szkolnych tego przedmiotu; -orientacja w aktualiach czerpana z lektury prasy i z innych mass mediów; -podstawowa znajomość nowej Konstytucji RP. 2. W zakresie historii najnowszej: wiedza czerpana z uznanych podręczników szkolnych obejmujących etap historii najnowszej od zakończenia I wojny światowej. 3. W zakresie prawa: 14

Zalecana literatura, akty prawne i zagadnienia konkursowe: 1. Zalecana literatura: 1/ Bieranowski A., Bogdalski P., Goettel M., Prawo cywilne, Kraków 2006 2/ Encyklopedia prawa, red. A. Łopatka, Warszawa 2001 3/ Encyklopedia prawa, red. J. Lewandowski, Warszawa 2006 4/ Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, aut. B. Banaszak, Warszawa 2005 5/ Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2005 6/ Garlicki L., Polski prawo konstytucyjne, Warszawa 2005 7/ Lamentowicz W., Państwo współczesne, Warszawa 2002 8/ Moryksiewicz L., Pacholska M., Wiedza o społeczeństwie dla liceum ogólnokształcącego zakres rozszerzony, Warszawa 2006 9/ Siuda W., Elementy prawa dla ekonomistów, Poznań 2007 10/ Smutek Z., Maleska J., Surmacz B., Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. Zakres rozszerzony, Gdynia 2006 11/ Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2003 12/ Ulicka G., Nowe ruchy społeczne: niepokoje i nadzieje współczesnych społeczeństw, Warszawa 1993 13/ Wojtaszczyk K. A., Partie polityczne w państwie demokratycznym, Warszawa 1998 14/ Wojtaszczyk K. A., Jakubowski W., Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2006 15

15/ Z demokracją na ty. Wiedza o społeczeństwie zakres podstawowy i rozszerzony dla liceum ogólnokształcącego, pod red. Tomasza Merty, Warszawa 2007. 2. Zalecane akty prawne: 1/ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. 1997 r. Nr 78,. poz. 483) 2/ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Regulamin Sejmu (M.P. 2002 Nr 23, poz. 398) 3/ Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) 4/ Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym (Dz. U. 1998 Nr 91, poz. 578) 5/ Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie wojewódzkim (Dz. U. 1998 Nr 91, poz. 576). 3. Powyższy zbiór zawiera jedynie wybrane przez Organizatora propozycje literatury przedmiotu. Uczestników Olimpiady zachęca się do korzystania z całego bogatego dorobku polskiej myśli prawniczej oraz materiałów źródłowych (poszczególnych aktów prawnych). 4. Zagadnienia konkursowe (etap III ustny, centralny): 1/ Konstytucja, jej miejsce i rola w systemie prawnym Rzeczypospolitej Polskiej. 2/ Zasada trójpodziału władz. 3/ Źródła prawa. 4/ Hierarchia aktów prawnych i ich rodzaje. 5/ Prymat ustawy. 6/ Referendum w systemie prawnym Rzeczypospolitej Polskiej. 7/ Pojęcie kodeksu. 8/ Zagadnienie konstytucyjności aktów prawnych w Rzeczypospolitej Polskiej. 16

9/ Zagadnienie mocy wiążącej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w RP. 10/ System organów państwowych. 11/ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. 12/ Senat Rzeczypospolitej Polskiej. 13/ Zgromadzenie Narodowe. 14/ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. 15/ Prawo wyborcze. 16/ Partie polityczne w świetle Konstytucji i ustaw. 17/ Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. 18/ Rzecznik Praw Obywatelskich. 19/ Najwyższa Izba Kontroli. 20/ Samorząd terytorialny. 21/ Organy administracji rządowej. 22/ Podział terytorialny Państwa. 23/ Gmina. 24/ Powiat. 25/ Województwo. 17

26/ Organy wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej. 27/ Sąd Najwyższy. 28/ Sądy powszechne. 29/ Sądy szczególne. 30/ Trybunał Stanu. 31/ Sądownictwo administracyjne. 32/ Prokuratura. 33/ Adwokatura. 34/ Radcy prawni. 35/ Notariat. 36/ Orzeczenia sądowe. 37/ Apelacja. 38/ Kasacja. 39/ Prawomocność orzeczenia. 40/ Przedawnienie. 41/ Pojęcie prawa cywilnego. 42/ Skarb Państwa. 18

43/ Osoby prawne. 44/ Osoby fizyczne. 45/ Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych. 46/ Czynność prawna. 47/ Zasady współżycia społecznego. 48/ Powództwo. 49/ Pojęcie prawa gospodarczego. 50/ Spółki. 51/ Pojęcie podatku. 52/ Budżet Państwa. 53/ Budżety jednostek samorządu terytorialnego. 54/ Pojęcie prawa karnego. 55/ Przestępstwo. 56/ Kara kryminalna. 57/ Postępowanie karne. 58/ Formy postępowania przygotowawczego. 59/ Akt oskarżenia. 19

60/ Abolicja i amnestia. 61/ Prawo łaski. 62/ Pozbawienie wolności w prawie polskim. 63/ Tymczasowe aresztowanie. 64/ Pojęcie prawa administracyjnego. 65/ Postępowanie administracyjne. 66/ Podstawowe zasady postępowania administracyjnego. 67/ Decyzja administracyjna. 68/ Środki odwoławcze w postępowaniu administracyjnym. 69/ Skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. 70/ Rynek papierów wartościowych (akcje, obligacje). 71/ Prawo zrzeszania się i stowarzyszeń (rodzaje stowarzyszeń). 72/ Prawo azylu. 73/ Socjalizacja i jej znaczenie. 74/ Grupy społeczne i ich rodzaje. 75/ Naród i procesy narodowotwórcze. 76/ Postawy związane z narodem: patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm, ksenofobia, kosmopolityzm, rasizm. 20

77/ Mniejszości narodowe i mniejszości etniczne. 78/ Mechanizmy regulujące życie społeczne. 79/ Konflikty społeczne i sposoby ich rozwiązywania. 80/ Problemy społeczne związane z okresem transformacji systemowej w Polsce. 81/ Pojęcie i typy kultury. 82/ Geneza, rozwój i rodzaje subkultur. 83/ Historyczne i współczesne ruchy społeczne. 84/ Podstawowe pojęcia polityki. 85/ Podstawowe rodzaje współczesnych doktryn politycznych: konserwatyzm, liberalizm, chrześcijańska demokracja, socjaldemokracja, komunizm, faszyzm. 86/ Geneza, rozwój i fundamentalne zasady demokracji współczesnej. 87/ Zagrożenia dla współczesnej demokracji. 88/ Autorytaryzm i totalitaryzm. 89/ Podstawy funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. 90/ Obywatelskie nieposłuszeństwo i jego konsekwencje. 91/ Państwo: pojęcie, geneza, funkcje. 92/ Modele ustrojowe wybranych państw: USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Włoch. 21

93/ Prawa człowieka: pojęcie, cechy, generacje. 94/ Systemy ochrony praw człowieka we współczesnym świecie. 95/ Podstawowe pojęcia stosunków międzynarodowych. 96/ ONZ. 97/ NATO. 98/ UE a UA. 99/ Rada Europy. 100/ KBWE i OBWE. 101/ WNP, EaWG, OUBZ, GUAM, SOW. 102/ EFTA, CEFTA, RPMB, ISE, Rada Nordycka i UZE. 103/ OPEC, OECD, APEC, NAFTA, LPA, OPA 104/ Najważniejsze konflikty międzynarodowe (zbrojne) w ostatnich 25 latach. 105/ Międzynarodowy terroryzm. 106/ Ekologia i problemy związane z degradacja środowiska naturalnego. 107/ Globalizacja i problemy z nią związane. 108/ Rzecznik Praw Dziecka. 109/ Rodzaje konstytucji. 22

110/ Systemy partyjne. 111/ Ordynacja wyborcza i jej rodzaje. 112/ Koalicja a opozycja. 113/ Monarchie współczesnego świata. 114/ Prezydenci i ich rodzaje. 115/ Państwa federalne, a unitarne. 116/ Systemy polityczne i ich rodzaje. 117/ Sąd konstytucyjny. 118/ Obywatelstwo europejskie. 119/ RWPG i Układ Warszawski. 120/ Polska polityka zagraniczna III RP. 23

Instrukcja postępowania dla Komisji szkolnych XIII Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie Komitet Główny zabezpieczy odpowiednią ilość arkuszy testu prawniczego i rozsyła do zainteresowanych szkół biorących udział w Olimpiadzie Wiedzy o Prawie. W załączeniu prześle testy wiedzy prawniczej na eliminacje szkolne XIII Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie. Ilość egzemplarzy jest zgodne z kartą zgłoszenia. Jeżeli ilość uczniów uległa zmianie należy odnotować w protokole ( załącznik nr 2 regulaminu). W oddzielnej kopercie znajdują się odpowiedzi, którą należy otworzyć komisyjnie dopiero po napisaniu testu przez uczestników. Czas pisania testu eliminacji szkolnych wynosi 45 minut licząc czas od momentu rozdania testów. Testy są jednakowe dla wszystkich, uczestnicy powinni siedzieć pojedynczo w ławce. Eliminacje szkolne powinny rozpocząć się 15 listopada 2010 r. o godz. 10 00 we wszystkich szkołach biorących udział na terenie całego kraju. Za prawidłowo rozwiązany test uczestnik otrzymuje od 0 do 30 punktów, 20 punktów uprawnia do przejścia do etapu okręgowego. Protokół z eliminacji szkolnych przesyłamy do Komitetu Okręgowego, a kopię do Komitetu Głównego. Wykaz Komitetów Okręgowych, do których należy przesłać protokół z eliminacji szkolnych( załącznik nr 2 ) znajduje się w regulaminie olimpiady na stronie internetowej: WWW.slo2.edu.pl. Do dnia 15 lutego 2011 r. Komitet Główny prześle Komitetom Okręgowym odpowiednią ilość arkuszy testów na eliminacje okręgowe wraz z kluczem odpowiedzi oraz tematy prac pisemnych dla uczestników wraz z kluczem wymagań niezbędnym do oceny punktowej oraz kryteria oceniania dla wszystkich komitetów okręgowych jednakowe. Prace pisemne uczestnicy piszą w siedzibie komitetu okręgowego. Czas pisania pracy pisemnej 90 minut, po 15 minutowej przerwie od napisania testu. Obie części eliminacji okręgowych odbywają się tego samego dnia. Uczestnik może otrzymać od 0 do 30 punktów za test wiedzy prawniczej oraz od 0 do 20 punktów za pracę pisemną. Do eliminacji ogólnopolskich kwalifikowane będą trzy osoby z największą ilością zsumowanych punktów ( test i praca pisemna). Eliminacje okręgowe powinny rozpocząć się 26 lutego 2011 r. o godz.10 00 test,o godz.11 00 pisanie pracy na wybrany temat. Czas zakończenia pisania pracy godz.12 30. W trakcie pisania testów i pracy pisemnej komitety przebywają w sali i obserwują piszących. Uczniowie z dysleksją, dysortografią, dysgrafią lub innym schorzeniem powinni dołączyć orzeczenie z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej (publicznej lub niepublicznej). Do dnia 27 lutego 2009 r. Komitety Okręgowe zawiadamiają zainteresowanych uczestników o zakwalifikowaniu do eliminacji finałowych ogólnopolskich. Komitety Okręgowe nagradzają uczestników, którzy przechodzą do finału. Natychmiast po zakończeniu eliminacji okręgowych Komitety Okręgowe przysyłają protokoły wg załącznika nr 3 z wykazem osób zakwalifikowanych do Finału Komitetowi Głównemu. Dodatkowo Komitety Okręgowe przesyłają do Komitetu Głównego testy i prace pisemne uczniów zakwalifikowanych do udziału w Finale Olimpiady. Pozostałe informacje znajdują się w regulaminie i zasadach organizacji, które opublikowane są na stronie internetowej: WWW.slo2.edu.pl. Ogólnopolski Finał Olimpiady ma charakter eliminacji ustnych. Finaliści udzielają odpowiedzi na zestaw z trzema wylosowanymi pytaniami przed Jury Finału. Jury ocenia wypowiedzi Finalistów w systemie 3x10 punktów, co oznacza, że każdy Finalista może zdobyć w sumie od 0 do 30 punktów za odpowiedź na trzy wylosowane pytania. Eliminacje ogólnopolskie odbędą się 26 marca 2011 r. o godz.10 00 w siedzibie organizatora. Pozostałe informacje znajdują się w regulaminie olimpiady. Uczestnikom Olimpiady Wiedzy o Prawie życzymy dużo sukcesów na poszczególnych etapach. Instrukcja postępowania dla Komitetów Okręgowych XIII Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie 24

Komitet Główny zabezpiecza odpowiednią ilość arkuszy testu prawniczego i rozsyła do Komitetów Okręgowych XIII Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie, które przesyła odpowiednią ilość w załączeniu. Ilość egzemplarzy jest zgodne ze zgłoszeniem. Jeżeli ilość uczniów uległa zmianie należy odnotować w protokole ( załącznik nr 3 regulaminu). W oddzielnej kopercie znajduje się klucz odpowiedzi, którą należy otworzyć komisyjnie dopiero po napisaniu testu przez uczestników. Czas pisania testu eliminacji okręgowych wynosi 45 minut licząc czas od momentu rozdania testów. Testy są jednakowe dla wszystkich, uczestnicy powinni siedzieć pojedynczo w ławce. Komitet Główny przesyła Komitetom Okręgowym odpowiednią ilość arkuszy testów na eliminacje okręgowe wraz z kluczem odpowiedzi oraz tematy prac pisemnych dla uczestników wraz z kryteriami oceniania dla wszystkich komitetów okręgowych jednakowe. Prace pisemne uczestnicy piszą w siedzibie komitetu okręgowego. Czas pisania pracy pisemnej 90 minut. Do części drugiej ( wypracowania pracy pisemnej na jeden temat przygotowany przez KG) przechodzi 6 12 osób, które najlepiej napisały test. Po ogłoszeniu wyników testu i listy dopuszczonych uczestników do drugiej części etapu okręgowego, o godz. 13 00 tego samego dnia uczestnicy przystępują do wypełniania Karty uczestnika etapu okręgowego wraz z oświadczeniem(zamieszczonej w załączniku nr 5 i nr 6), a następnie do pisania wypracowania. Obie części eliminacji okręgowych odbywają się tego samego dnia. Uczestnik może otrzymać od 0 do 30 punktów za test wiedzy prawniczej oraz od 0 do 20 punktów za pracę pisemną. Do eliminacji ogólnopolskich kwalifikowane będą trzy osoby z największą ilością zsumowanych punktów ( test i praca pisemna). Eliminacje okręgowe powinny rozpocząć się 26 lutego 2011 r. o godz.10 00 test, o godz.13 00 pisanie pracy na jeden temat. Po otwarciu koperty z tematem pracy pisemnej, przewodniczący komitetu okręgowego zapisuje temat na tablicy. Czas zakończenia pisania pracy godz.14 30. W trakcie pisania testów i pracy pisemnej w sali przebywa komisja i obserwuje piszących. Uczniowie z dysleksją, dysortografią, dysgrafią lub innym schorzeniem powinni dołączyć orzeczenie z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej (publicznej lub niepublicznej). Do dnia 04 marca 2011 r. Komitety Okręgowe zawiadamiają zainteresowanych uczestników o zakwalifikowaniu do eliminacji finałowych ogólnopolskich. Komitety Okręgowe nagradzają uczestników, którzy przechodzą do finału. Do 7 marca 2011 r. z zakończenia eliminacji okręgowych Komitety Okręgowe przysyłają protokół wg załącznika nr 3 z kartami uczestnika etapu okręgowego i oświadczeniami do Finału Komitetowi Głównemu. Dodatkowo Komitety Okręgowe przesyłają do Komitetu Głównego testy i prace pisemne uczniów zakwalifikowanych do udziału w Finale Olimpiady. Pozostałe informacje znajdują się w regulaminie, który opublikowany jest na stronie internetowej: WWW.slo2.edu.pl. Ogólnopolski Finał Olimpiady ma charakter eliminacji ustnych. Finaliści udzielają odpowiedzi na zestaw z trzema wylosowanymi pytaniami przed Jury Finału. Jury ocenia wypowiedzi Finalistów w systemie 3x10 punktów, co oznacza, że każdy Finalista może zdobyć w sumie od 0 do 30 punktów za odpowiedź na trzy wylosowane pytania. Eliminacje ogólnopolskie odbędą się 26 marca 2011 r. o godz.10 00 w siedzibie organizatora. Uczestnikom Olimpiady Wiedzy o Prawie życzymy dużo sukcesów na poszczególnych etapach. Komitet Główny wyda finalistom zaświadczenia, które będą pomocne przy ubieganiu się na studia określone w regulaminie i na stronie internetowej olimpiady. 25

PRZYKŁADOWE TEMATY PRAC PISEMNYCH NA ELIMINACJE OKRĘGOWE Temat nr 1 Społeczeństwo obywatelskie opiera się na działaniu różnych rodzajów organizacji pozarządowych. Przedstaw zasady tworzenia i działania w Polsce co najmniej dwóch typów takich organizacji. Dokonaj oceny kondycji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Proponowany schemat oceniania: Styl, precyzja wypowiedzi, fachowe słownictwo Wyjaśnienie pojęć: organizacja pozarządowa i społeczeństwo obywatelskie Przedstawienie: a) zasad tworzenia: stowarzyszeń, związków zawodowych, partii politycznych, fundacji (i.in.) 0 1 pkt 0 2 pkt maksymalnie 5 pkt + 1 pkt za wskazanie przykładów (dwóch). b) zasad funkcjonowania i celów działania: stowarzyszeń, związków zawodowych, partii politycznych, fundacji (i.in.) c) powołanie się na akty prawne: Konstytucję RP z 1997 roku; Ustawa o partiach politycznych z 1997r; Ustawa o związkach zawodowych z 2001r; Prawo o stowarzyszeniach z 1989 roku; Ustawa o fundacjach z 1984r. Ocena kondycji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce z wymienieniem cech i ilustrujących je konkretnych przykładów maksymalnie 5 pkt + 1 pkt za wskazanie przykładów (dwóch). 0 2 pkt 0 3 pkt 26

Temat nr 2 Rzeczypospolita Polska demokratycznym państwem prawa. Przedstaw fundamentalne zasady demokracji i praworządności oraz skomentuj ich funkcjonowanie w Polsce. Proponowany schemat oceniania: Styl, precyzja wypowiedzi, fachowe słownictwo Zdefiniowanie pojęć: demokracja i praworządność Wyszczególnienie i omówienie fundamentalnych praw demokracji: suwerenność narodu; podział i równowaga władzy; konstytucjonalizm i praworządność; pluralizm; ochrona praw mniejszości Wyszczególnienie i omówienie kluczowych cech praworządności: jawność, dostępność, precyzyjność i niesprzeczność norm prawnych; hierarchiczność prawa, nadrzędność konstytucji i prymat ustawy; działanie organów władzy na podstawie przepisów prawa oraz sądowa kontrola decyzji administracyjnych; niezawisłość sądów i niezależność sędziów; zgodność wydawania aktów prawnych z przyjętą procedurą; odpowiedzialność funkcjonariuszy państwowych za podejmowane decyzje; gwarancje uchylenia niezgodnych z prawem decyzji i zlikwidowanie ich skutków Powołanie się na zasady: lex retro non agit (prawo nie działa wstecz); Dura lex sed lex (twarde prawo, ale prawo) Nullum crimen sine lege (nie ma przestępstwa bez ustawy) Ignorantia iuris nocet (nieznajomość prawa szkodzi) 0 1 pkt 0 1 pkt 0 5 pkt (1 pkt za każdą omówioną zasadę) + 2 pkt za powołanie się na właściwe artykuły Konstytucji RP Maksymalnie 5 pkt + 2 pkt za nawiązanie do właściwych artykułów Konstytucji RP. UWAGA: katalog cech nie został zamknięty i ma charakter przykładowy. Należy uwzględnić wszystkie poprawne i logiczne odpowiedzi zawodników! 0 4 pkt UWAGA: należy uwzględnić również inne, prawidłowo zastosowane przez zawodnika tradycyjne zasady praworządności! 27

Temat nr 3 Zasady prawa wyborczego w Polsce z uwzględnieniem specyfiki wyborów na poziomie lokalnym, parlamentarnym i prezydenckim. Proponowany schemat oceniania: Styl, precyzja wypowiedzi, fachowe słownictwo Przedstawienie (omówienie) uniwersalnych zasad prawa wyborczego: powszechność, równość, bezpośredniość, tajność głosowania, proporcjonalność lub większościowość. Uwzględnienie takich pojęć jak: cenzus, domicyl, czynne i bierne prawo wyborcze Przedstawienie specyfiki wyborów na poziomie: lokalnym (gmina, powiat, województwo); parlamentarnym (z uwzględnieniem różnic miedzy wyborami do Sejmu i Senatu); prezydenckim; v z uwzględnieniem sposobu ogłaszania wyborów, procedury zgłaszania kandydatów, ogłaszania wyników i ich potwierdzania 0 1 pkt 0 8 pkt 0 9 pkt, w tym: Każdy poziom 0 3 pkt v 0 2 pkt. 28

Temat nr 4 Dokonaj charakterystyki źródeł prawa w Polsce, uwzględniając co najmniej: prawidłowe miejsce aktu prawnego w hierarchii źródeł prawa, procedurę i organy odpowiedzialne za jego powstanie, cechy charakterystyczne oraz sposób promulgacji. Klucz punktacji do tematu: Lp Wymagania Punktacja 1 Prawidłowe przedstawienie hierarchii źródeł prawa w Polsce : a) Konstytucja; b) Umowy międzynarodowe z podziałem na wymagające i niewymagające zgody sejmu na ratyfikację; c) Akty prawne organów Unii Europejskiej (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje); d) Ustawy i akty prawne równe mocą ustawie; e) Rozporządzenia; f) Akty prawa miejscowego; 2 Charakterystyka poszczególnych źródeł prawa z uwzględnieniem wymagań zawartych w temacie Do 2 pkt za pełne i kompleksowe podanie hierarchii źródeł prawa enumeratywnie lub w jakiejkolwiek innej formie Za podanie wymaganych w temacie informacji odnośnie poszczególnych źródeł prawa po 0-2 pkt za każde źródło (do 12 pkt włącznie). Dodatkowe 3 pkt można przyznać za prawidłowe informacje o źródłach prawa w RP wykraczające poza wymagania zawarte w temacie. Łącznie 15 pkt za tę cześć zadania 3 Prawidłowa konstrukcja pracy (tzn. wstęp, 0-1 pkt 29

rozwinięcie, podsumowanie) 4 Poprawność stylistyczna i językowa, stosowanie 0-2 pkt fachowej terminologii, ciekawy sposób przedstawienia tematu Łącznie 20 pkt. Inne przykładowe tematy prac pisemnych etapu okręgowego w poprzednich latach X OLIMPIADA WIEDZY O PRAWIE 1. Przedstaw pozycję ustrojową, sposób powoływania, skład i zakres działania Rady Ministrów w Polsce. 2. Scharakteryzuj hierarchię źródeł prawa w RP, ze szczególnym uwzględnieniem ustaw i procesu jej powstawania. 3. Scharakteryzuj pozycję ustrojową, organy, zakres kompetencji i zadania samorządu gminnego w Polsce. IX OLIMPIADA WIEDZY O PRAWIE 1. Sądownictwo konstytucyjne w Polsce i wybranym kraju Unii Europejskiej - porównanie. 2. Rządowe instytucje obrony praw człowieka w Polsce - sposób powoływania, kompetencje i działalność. 3. Miejsce i rola Sejmu w systemie politycznym Rzeczypospolitej Polskiej. VIII OLIMPIADA WIEDZY O PRAWIE 1. Model instytucji i kompetencje prezydenta w Polsce i Stanach Zjednoczonych. 2. Skarga konstytucyjna i skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w praktyce. 3. Stany nadzwyczajne - istota instytucji, typy i przykłady. 30

Preferencje dla laureatów i finalistów Prowadzona jest korespondencja z Rektorami Szkół Wyższych w sprawie uzyskania zgody do przyjęcia na studia poza postępowaniem kwalifikacyjnym finalistów i laureatów Olimpiady Wiedzy o Prawie. 1) W dniu 18.06.2008 r. pismem Nr 90-0500-01-34/356/2008 Pan Prof.dr hab. Józef Górniewicz, Prorektor Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie poinformował nas, że Senat uczelni podjął uchwałę o przyznaniu uprawnień dla lauretów i finalistów Olimpiady do przyjęcia na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego na kierunki: administracja, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, politologia, prawo, socjologia. 2) W dniu 4 marca 2009 r. Senat Uniwersytetu w Białymstoku podjął uchwałę nr 784 o przyznaniu uprawnień dla laureatów i finalistów Olimpiady Wiedzy o Prawie do przyjęcia na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego na kierunki studiów: prawo, administracja, europeistyka. 3) W dniu 18 września 2008 r. Prodziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pismem poinformował, że przyznanie uprawnień dla lauretów i finalistów Olimpiady Wiedzy o Prawie do przyjęcia na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego stanie na Radzie Wydziału w maju 2009 roku ze skutkiem prawnym w roku akademickim 2009/2010. 4) W dniu 12 marca 2009 r. Rada Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego podjęła uchwałę nr 49/2008/09 o przyznaniu uprawnień dla laureatów i finalistów Olimpiady do przyjęcia na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego na kierunki studiów: politologia, europeistyka, socjologia. 5) W dniu 11.05.2010 r. Senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego podjął uchwałę o przyznaniu uprawnień dla laureatów i finalistów Olimpiady do przyjęcia na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego na kierunki studiów: administracja, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, prawo, socjologia WNS, europeistykę, filozofię, stosunki międzynarodowe WZNPiE (laureaci), politologię ( laureaci i finaliści). Patronat organizacyjny nad Olimpiadą objął Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie oraz Dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. 31

Patronaty organizacyjne wyższych uczelni: 1) Komitet Okręgowy w Kielcach Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 2) Komitet Okręgowy w Szczecinie Uniwersytet Szczeciński 3) Komitet Okręgowy w Opolu Uniwersytet Opolski 4) Komitet Okręgowy w Poznaniu Akademia Ekonomiczna w Poznaniu 5) Komitet Okręgowy w Zamościu Wyższa Szkoła Administracji i Zarządzania w Zamościu oraz Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Zamościu 6) Komitet Okręgowy w Białymstoku Uniwersytet w Białymstoku 7) Komitet Okręgowy w Ostrołęce Wydział Prawa Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego 8) Komitet Okręgowy w Katowicach Uniwersytet Śląski. 32

WZÓR ZAŚWIADCZENIA DLA LAUREATA/FINALISTY - na odwrotnej stronie znajdują się preferencje KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY WIEDZY O PRAWIE z siedzibą w II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym im. Toniego Halika ul. Prądzyńskiego 5, 07 410 Ostrołęka Z A Ś W I A D C Z E N I E JAN KOWALSKI urodzony dnia 18 grudnia 1991 r. w Chmielniku, uczeń klasy trzeciej I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego, ul. Ściegiennego 15, 25-033 Kielce brał udział w XIII Ogólnopolskiej Olimpiadzie Wiedzy o Prawie. Eliminacje finałowe przeprowadzono w dniu 26 marca 2011 r. w Ostrołęce i uzyskał tytuł l a u r e a t a/ f i n a l i s t y*. Zaświadczenie Nr 22/11 Ostrołęka, 26 marca 2011 r. *niepotrzebne skreślić 33

Informacja o olimpiadzie prawniczej przekazanej do mediów organizowanej przez Komitet Główny Olimpiady Wiedzy o Prawie z siedzibą w II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym im. Toniego Halika w Ostrołęce pod patronatem Dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie, Dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku W dniu 27.03.2010 r. odbył się finał XII Ogólnopolskiej Olimpiady Wiedzy o Prawie, w którym wzięło udział 22 uczniów szkół licealnych z naszego kraju wyłonionych spośród 8 okręgów(opole, Poznań, Kielce, Katowice, Ostrołęka, Białystok, Szczecin, Zamość). Olimpiada ma charakter ogólnopolski. Celem konkursu jest upowszechnianie wśród młodzieży wiedzy i poszanowania dla prawa. Patronat honorowy nad konkursem objęli ( łącznie z ufundowaniem nagród): Marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski, Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, I Prezes Sądu Najwyższego Lech Gardocki, Przewodniczący Rady Miasta w Ostrołęce Dariusz Maciak. Nagrodę również ufundował Mazowiecki Kurator Oświaty, Rzecznik Praw Obywatelskich Marek Zubik ( zastępca), Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak. Olimpiada składała się z trzech etapów: eliminacje szkolne ( test wiedzy prawniczej), w których wzięło udział 982 uczniów z 73 polskich szkół licealnych, eliminacje okręgowe ( test wiedzy prawniczej oraz praca pisemna), które wyłoniły po trzech uczestników do eliminacji finałowychogólnopolskich ( egzamin ustny z wiedzy prawniczej i samorządowej). W eliminacjach okręgowych wzięło udział 161 uczestników z 43 szkół licealnych. W wyniku eliminacji centralnych (egzamin ustny) 10 licealistów otrzymało tytuł laureata i 12 tytuł finalisty. Wyniki: I miejsce - Damian Janaszek I LO im. Stefana Żeromskiego w Kielcach II miejsce Adrian Kardaś I LO im. Stefana Żeromskiego w Kielcach III miejsce Paulina Suchecka II LO im. Mikołaja Kopernika w Kędzierzynie Koźlu IV miejsce Paulina Chruścińska I LO im. Stefana Żeromskiego w Kielcach V miejsce Paulina Kołpaczewska II LO im. Adama Mickiewicza w Słupsku VI miejsce Anna Czok Publiczne LO nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Opolu VII miejsce Mateusz Gąsiorowski IV LO im. Fryderyka Chopina w Ostrowiu Wielkopol. 34

VIII miejsce Natalia Kurczyńska ZSL im. I Armii Wojska Polskiego w Strzelnie IX miejsce Dominik Gierek ZS - LO im. Filomatów Chojnickich w Chojnicach X miejsce Hubert Mielnik I LO im. Jana Zamoyskiego w Zamościu XI miejsce Hubert Suchcicki II Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Toniego Halika w Ostrołęce Laureaci otrzymali cenne nagrody, dyplomy i zaświadczenia laureata/finalisty. Ponadto otrzymali uprawnienia wyższych uczelni przyjęcie na studia z pominięciem postępowania kwalifikacyjnego: 1) Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie: administracja, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, politologia, prawo, socjologia. 2) Uniwersytet Szczeciński: politologia, europeistyka, socjologia. 3) Uniwersytet w Białymstoku: prawo, administracja, europeistyka. 4) Katolicki Uniwersytet Lubelski: administracja, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, prawo, socjologia WNS, europeistykę, filozofię, stosunki międzynarodowe WZNPiE (laureaci), politologię ( laureaci i finaliści). Na uroczystości podsumowania i wręczenia nagród obecny był Pan Marek Zubik Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Pan Wiesław Opęchowski Dyrektor Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Pani Krystyna Iwaniuk St.Wizytator Delegatury Kuratorium Oświaty w Ostrołęce. 35