MIERNIK. PARAMETRÓW SIECI Typu NC8 ISO 9001 INSTRUKCJA OBS UGI

MIERNIK CÊGOWY PARAMETRÓW SIECI Typu NC8 ISO 9001 C E R T I F I E D INSTRUKCJA OBS UGI 1

Znaczenie symboli:! Uwaga! Przeczytaj instrukcjê przed u yciem przyrz¹du. Podwójna izolacja. Symbol zgodnoœci z wymaganiami dyrektyw europejskich.! BEZPIECZEÑSTWO U YTKOWANIA l Miernik cêgowy typu NC8 przeznaczony jest do wykonywania pomiarów w obwodach elektrycznych bêd¹cych pod napiêciem nie wy szym ni 600 V wartoœci skutecznej (wzglêdem ziemi). Miernik spe³nia wymagania norm bezpieczeñstwa dla IV kategorii instalacji. l Maksymalna wartoœæ natê enia pr¹du w przewodniku obejmowanym cêgami nie mo e przekraczaæ 1000 A wartoœci szczytowej. l Temperatura przewodnika obejmowanego cêgami nie mo e przekraczaæ 110 C. l W³aœciwy stopieñ bezpieczeñstwa obs³ugi mierników jest zapewniony pod warunkiem stosowania oryginalnego osprzêtu spe³niaj¹cego wymagania normy PN-IEC1010-2-031: 1994 (na napiêcie znamionowe 1000 V). l U ywanie osprzêtu pomiarowego z uszkodzon¹ izolacj¹ jest niedopuszczalne; uszkodzony osprzêt nale y wymieniæ na nowy. l Nale y upewniæ siê przed ka dym pomiarem, czy przewody pomiarowe pod- ³¹czone s¹ prawid³owo (je eli s¹ stosowane). l Nale y zachowaæ szczególn¹ ostro noœæ przy pomiarach na nie izolowanych przewodach, szynach itp. Zawsze trzymaæ miernik w ten sposób aby d³oñ u ytkownika by³a za ko³nierzem zabezpieczaj¹cym przed zsuniêciem siê jej w kierunku cêgów. l Przed wymian¹ baterii nale y od³¹czyæ miernik od wszelkich Ÿróde³ pr¹du. l Obudowa miernika jest wykonana z tworzywa termoplastycznego i powinna byæ chroniona przed wysok¹ temperatur¹, rozpuszczalnikami do lakierów, klejami do tworzyw sztucznych itp. l Podczas transportu chroniæ miernik przed udarami mechanicznymi. l Je eli miernik nie bêdzie przez d³u szy czas u ywany, to nale y wyj¹æ baterie z miernika. l Obudowa miernika nie jest hermetyczna, nale y miernik chroniæ przed dzia³aniem p³ynów, py³ów (w szczególnoœci substancji r¹cych) itp. WYPOSA ENIE: l Przewód pomiarowy (napiêcie znam. 1000 V, czarny) 1 szt. l Przewód pomiarowy (napiêcie znam. 1000 V, czerwony) 1 szt. l Krokodylek (napiêcie znam. 1000 V, czarny) 1 szt. l Krokodylek (napiêcie znam. 1000 V, czerwony) 1 szt. l Nasadka (napiêcie znam. 1000 V, czarna) 1 szt. l Nasadka (napiêcie znam. 1000 V, czerwona) 1 szt. l Bateria 1,5 V alkaliczna typu AAA (lub odpowiednik) 4 szt. l Futera³ 1 szt. l Instrukcja obs³ugi 1 szt. l Karta gwarancyjna 1 szt. 2

SPIS TREŒCI 1.PRZEZNACZENIE I W AŒCIWOŒCI... 4 2.BUDOWA I ELEMENTY OBS UGI... 5 2.1. CÊGI... 6 2.2. PRZE CZNIK FUNKCJI POMIAROWYCH... 6 2.3. PRZYCISKI... 6 2.4. WYŒWIETLACZ... 8 2.5. GNIAZDA POMIAROWE... 9 3.OBS UGA MIERNIKA... 9 3.1. W CZENIE MIERNIKA... 9 3.2. WY CZENIE MIERNIKA... 9 3.3. WYBÓR FUNKCJI POMIAROWEJ... 10 3.4. NAPIÊCIE LUB PR D... 10 3.5. MOC JEDNOFAZOWA LUB MOC TRÓJFAZOWA... 11 3.6. REZYSTANCJA LUB NAPIÊCIE Z CZA P-N... 12 3.7. FUNKCJE DODATKOWE POMIARU NAPIÊCIA LUB PR DU... 13 3.7.1 Wartoœæ szczytowa (PEAK)... 13 3.7.2 Wspó³czynnik szczytu (CF)... 14 3.7.3 Wspó³czynnik têtnieñ sygna³u sta³ego (RIPPLE)... 14 3.8. WSPÓ CZYNNIKI THD I DF, HARMONICZNE NAPIÊCIA LUB PR DU.. 14 3.8.1 Wspó³czynniki THD i DF... 14 3.8.2 Pomiar harmonicznych... 15 3.9. WYBÓR TRYBU POMIAROWEGO... 16 3.9.1 Wybór rodzaju mierzonego sygna³u - Tryb AC+DC, AC, DC... 16 3.9.2 Zatrzymanie i przegl¹danie wyników pomiarów - Tryb HOLD.. 16 3.9.3 Pomiar relatywny - Tryb REL... 16 3.9.4 Rejestracja wartoœci MAX, MIN, MAX-MIN, AVG - Tryb REC... 17 3.10.KALIBRACJA WSKAZAÑ ZERA SK ADOWEJ STA EJ PR DU (AUTOZEROWANIE)... 17 4.WYKONYWANIE P0MIARÓW... 18 4.1. POMIAR NAPIÊCIA... 19 4.2. POMIAR PR DU... 19 4.3. POMIAR MOCY... 20 4.3.1 Pomiar mocy jednofazowej... 21 4.3.2 Pomiar mocy w sieci trójfazowej symetrycznej (T3FE)... 21 4.3.3 Pomiar mocy w sieci trójfazowej niesymetrycznej 3 i 4-przewodowej (T3FNE i T4FNE).... 22 4.4. POMIAR REZYSTANCJI LUB NAPIÊCIA NA Z CZU P-N (DIODZIE)... 23 5.UWAGI EKSPLOATACYJNE... 24 5.1. ZALECENIA... 24 5.2. SYGNALIZACJA ROZ ADOWANIA BATERII, WYMIANA BATERII... 24 5.3. ZANIM ODDASZ MIERNIK DO SERWISU... 26 6.DANE TECHNICZNE... 27 6.1. DANE PODSTAWOWE... 27 6.2. ZGODNOŒÆ Z WYMAGANIAMI NORM... 27 6.3. ZAKRESY POMIAROWE I B ÊDY PODSTAWOWE... 28 3

1. PRZEZNACZENIE I W AŒCIWOŒCI Miernik cêgowy typu NC8 jest przenoœnym cyfrowym przyrz¹dem pomiarowym przeznaczonym do pomiaru wybranych parametrów sieci elektroenergetycznej pr¹du zmiennego o czêstotliwoœci 50 Hz oraz pomiaru napiêcia, pr¹du i mocy w obwodach pr¹du sta³ego. Poza pomiarem wielkoœci podstawowych (napiêcie, pr¹d, moc, rezystancja) miernik umo liwia pomiar wielkoœci dodatkowych wyliczanych z wartoœci chwilowych pr¹du lub napiêcia. Wstêpn¹ analizê wyników pomiarów umo liwiaj¹ wbudowane funkcje dodatkowe oraz kilka trybów pracy (np. tryb pomiarów relatywnych). Wysokie bezpieczeñstwo obs³ugi zapewnia obudowa zaprojektowana zgodnie z wymaganiami najnowszych norm miêdzynarodowych. Pomiar pr¹du odbywa siê za pomoc¹ cêgów, bez koniecznoœci przerywania kontrolowanego obwodu elektrycznego. Ma³e gabaryty i masa, jak równie prostota obs³ugi oraz wielofunkcyjnoœæ czyni¹ miernik NC8 idealnym przyrz¹dem dla ka dego elektryka. Mierzone wielkoœci: l rzeczywista wartoœæ skuteczna napiêcia i pr¹du zmiennego z lub bez sk³adowej sta³ej (TrueRMS), l napiêcie i pr¹d sta³y, l moc czynna, bierna i pozorna w sieci jednofazowej lub trójfazowej symetrycznej, l ca³kowity wspó³czynnik odkszta³cenia harmonicznymi (THD), l wspó³czynnik odkszta³cenia (DF), l harmoniczne pr¹du lub napiêcia (do 25-tej harmonicznej), l wspó³czynnik mocy (PF), l wspó³czynnik szczytu (CF), l wspó³czynnik têtnieñ sygna³ów sta³ych (RIPPLE), l rezystancja, l napiêcie na z³¹czu p-n (test diody). W³aœciwoœci u ytkowe: l niewielkie wymiary gabarytowe i masa, l bezpieczne cêgi (ko³nierz zabezpieczaj¹cy przed zsuniêciem d³oni w kierunku nie izolowanego przewodu lub szyny wiod¹cej pr¹d), l wyœwietlacz ciek³okrystaliczny umo liwiaj¹cy jednoczesny odczyt dwóch wielkoœci (dwa pola cyfrowe), l wyœwietlanie jednostek wielkoœci mierzonej oraz symboli funkcji pomocniczych, l automatyczna zmiana zakresów pomiarowych, l automatyczna kalibracja wskazañ zera pr¹du sta³ego (autozerowanie). Funkcje dodatkowe: l zatrzymanie wyniku pomiaru na wyœwietlaczu (HOLD), l rejestracja i wyœwietlanie wartoœci minimalnej (MIN), maksymalnej (MAX), ró nicy (MAX-MIN), wartoœci œredniej z maksimum i minimum (AVG), l pomiar wzglêdny, (relatywny) (REL), l pomiar wartoœci szczytowych (PEAK), l dÿwiêkowa sygnalizacja ci¹g³oœci obwodu, l sygnalizacja roz³adowania baterii, l samoczynne wy³¹czanie miernika z mo liwoœci¹ blokady tej funkcji (Auto-Off). 4

2. BUDOWA I ELEMENTY OBS UGI 2 1 3 7 8 6 AC/DC / HARM 4 9 REL NC 8 REC P/Q/S ZERO HOLD 10 3 OFF V A W W / 5 AC+DC V PEAK + V HARMONIC & POWER METER COM. max. 600 V V, max. 600 V 11 12 1. Cêgi 2. Znaczniki 3. Ko³nierz zabezpieczaj¹cy 4. DŸwignia mechanizmu cêgów 5. Pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych 6. Przycisk AC/DC, REL, 7. Przycisk, REC, 8. Przycisk HARM, P/Q/S, ZERO 9. Przycisk HOLD 10. Wyœwietlacz ciek³okrystaliczny (LCD) 11. Gniazdo pomiarowe COM (czarne) 12. Gniazdo pomiarowe V, W (czerwone) 5

2.1. CÊGI! Strefê przyrz¹du (cêgi), która przy pomiarze pr¹du na nie izolowanych przewodach lub szynach stanowi potencjalne zagro enie oznaczono ó³tym kolorem. Temperatura przewodnika objêtego cêgami nie mo e przekraczaæ 110 C. Cêgi 1 s³u ¹ do nieinwazyjnego pomiaru natê enia pr¹du. Znaczniki 2 s³u ¹ do okreœlenia kierunku przep³ywu pr¹du w przewodzie objêtymi cêgami. Ko³nierz zabezpieczaj¹cy 3 chroni u ytkownika przed zsuniêciem d³oni w kierunku cêgów, zapewniaj¹c bezpieczeñstwo wykonywania pomiarów pr¹du (spe³nia wymagania normy IEC 1010-2-32 :1994). DŸwignia mechanizmu cêgów 4 s³u y do otwierania i zamykania cêgów. W celu wykonania pomiaru nale y otworzyæ cêgi, nastêpnie obj¹æ przewodnik wiod¹cy pr¹d i zamkn¹æ cêgi. Cêgi musz¹ obejmowaæ tylko jeden przewód fazowy, który fizycznie mo e byæ podzielony na kilka mniejszych. Miernik nie mo e mierzyæ pr¹du w kablu, w którym przez przewody objête cêgami p³ynie pr¹d o tej samej wartoœci ale w przeciwnych kierunkach (np. zawiera y³ê fazow¹ i zerow¹). W takim przypadku nale y rozdzieliæ przewody i obj¹æ cêgami tylko jeden z nich. Wp³yw po³o enia przewodu wewn¹trz cêgów zosta³ zminimalizowany dziêki zastosowaniu dwóch przetworników hallotronowych. Œrednica przewodu obejmowanego cêgami nie mo e przekraczaæ 27 mm. 2.2. PRZE CZNIK FUNKCJI POMIAROWYCH Pokrêt³o prze³¹cznika 5 umo liwia w³¹czenie, wybór jednej z piêciu funkcji pomiarowych oraz wy³¹czenie miernika: OFF V A W W 3 - wy³¹czenie miernika - pomiar napiêcia - pomiar pr¹du - pomiar mocy jednofazowej - pomiar mocy trójfazowej / - pomiar rezystancji lub napiêcia na z³¹czu p-n (diodzie) 2.3. PRZYCISKI Funkcja ka dego z przycisków zale y od wybranej funkcji pomiarowej, funkcji dodatkowej oraz trybu pracy. W celu u³atwienia obs³ugi miernika przyciski 6, 7 i 8 maj¹ na obudowie po trzy oznaczenia. W opisie funkcji przycisków zastosowano symboliczne oznaczenie sposobu u ycia tego samego przycisku: - oznacza: naciœniêcie przycisku, przytrzymanie do momentu generacji pierwszego sygna³u dÿwiêkowego i jego zwolnienie (krótkie naciœniêcie). - oznacza: naciœniêcie przycisku, przytrzymanie do momentu generacji drugiego sygna³u dÿwiêkowego i jego zwolnienie (d³ugie naciœniêcie). 6

Przycisk 6 AC/DC, REL, Krótkie naciœniêcie: AC/DC - wybór rodzaju mierzonego sygna³u (Tryb AC+DC, AC, DC) - zmniejszenie nr harmonicznej (25...1, DC) AC/DC - wy³¹czenie dÿwiêkowej sygnalizacji ci¹g³oœci obwodu (je eli by³a wczeœniej w³¹czona) D³ugie naciœniêcie: REL - wejœcie i wyjœcie z trybu pomiarów relatywnych (Tryb REL) Trzymany przy w³¹czaniu miernika: AC/DC - wy³¹czenie funkcji automatycznego wy³¹czenia zasilania miernika Przycisk 7, REC, Krótkie naciœniêcie: - wybór wielkoœci wyœwietlanej na górnym polu cyfrowym - wybór pomiaru rezystancji lub napiêcia na z³¹czu p-n - zwiêkszenie nr harmonicznej (DC, 1...25) - w trybie REC wybór wyœwietlanej wartoœci MAX, MIN... D³ugie naciœniêcie: REC - wejœcie i wyjœcie z rejestracji wartoœci MAX, MIN... (Tryb REC) Przycisk 8 HARM, P/Q/S, ZERO Krótkie naciœniêcie: HARM P/Q/S HARM - wejœcie i wyjœcie z pomiarów harmonicznych - wybór sk³adowej mierzonej mocy (czynnej P, biernej Q lub pozornej S) - w³¹czenie dÿwiêkowej sygnalizacji ci¹g³oœci obwodu D³ugie naciœniêcie: HARM ZERO - zmiana wskazañ pomiarów harmonicznych z wartoœci procentowej na skuteczn¹ - kalibracja wskazañ zera pr¹du sta³ego (autozerowanie) Przycisk 9 HOLD Krótkie naciœniêcie: HOLD - zatrzymanie i przegl¹danie wyników pomiarów (Tryb HOLD) 7

2.4. WYŒWIETLACZ Miernik wyœwietla na wyœwietlaczu 10 trzy typy informacji: l l l Wartoœæ wielkoœci mierzonej na dwóch polach cyfrowych (2 x 9999 cyfr), Symbole i napisy na polach cyfrowych, Symbole poza polami cyfrowymi (symbole funkcji, trybów pracy i jednostki wielkoœci mierzonych). HOLD Opis symboli wyœwietlanych poza polami cyfrowymi: AC+DC - pomiar sygna³u zmiennego ze sk³adow¹ sta³¹ AC - pomiar sygna³u zmiennego DC - pomiar sygna³u sta³ego lub sk³adowej sta³ej (symbol w prawej czêœci wyœwietlacza) HOLD - zatrzymanie wyniku pomiaru MAX - wartoœæ maksymalna z pomiarów MIN - wartoœæ minimalna z pomiarów AVG - wartoœæ œrednia równa (MAX+MIN)/2 PEAK - wartoœæ szczytowa pr¹du lub napiêcia ± - przy PEAK, wskazuje wartoœæ wy sz¹ (+) lub ni sz¹ (-) RMS - wartoœæ skuteczna pr¹du lub napiêcia PF - wspó³czynnik mocy CF - wspó³czynnik szczytu THD - ca³kowity wspó³czynnik odkszta³cenia harmonicznymi DF - wspó³czynnik odkszta³cenia RIPPLE - wspó³czynnik têtnieñ sygna³u sta³ego REL - pomiar relatywny CAL - wskaÿnik automatycznej kalibracji wskazañ zera sk³adowej sta³ej pr¹du (autozerowanie) - pomiar napiêcia na z³¹czu p-n! - wskaÿnik przekroczenia granicznych (bezpiecznych) wartoœci mierzonego sygna³u V - napiêcie w woltach A - pr¹d w amperach W - rezystancja w omach W - moc czynna w watach VA - moc pozorna w wolto-amperach VAR - moc bierna w warach % - wartoœæ procentowa k - mno nik ( x 1000) 8

Opis symboli i napisów wyœwietlanych na polu cyfrowym: ---- 0l beep Hi U bat p on H dc, H 01... dc_0 - sygnalizacja zbyt ma³ej wartoœci sygna³u do poprawnego wyliczenia danej wielkoœci - sygnalizacja przekroczenia górnej granicy zakresu pomiarowego - w³¹czona dÿwiêkowa sygnalizacja ci¹g³oœci obwodu (w trakcie pomiaru rezystancji) - sygnalizacja pojawienia siê wysokiego napiêcia na zaciskach miernika przed lub w trakcie pomiaru rezystancji, lub napiêcia na z³¹czu p-n - sygnalizacja roz³adowania baterii - sygnalizacja uaktywnienia blokady samoczynnego wy³¹czenia (praca ci¹g³a miernika) - sk³adowe harmoniczne sygna³u (sk³adowa sta³a DC, harmoniczna podstawowa H1,...) - sygnalizacja autokalibracji wskazañ zera sk³adowej sta³ej pr¹du (wyœwietlane z sym. CAL ) 2.5. GNIAZDA POMIAROWE Gniazda pomiarowe 11 COM i 12 V/W s³u ¹ do pod³¹czenia bezpiecznych przewodów (z os³on¹ wtyku) w celu pomiaru napiêæ, mocy, rezystancji lub napiêcia na z³¹czu p-n (diodzie). Zaciski w gniazdach maj¹ œrednicê 4 mm i rozstaw 19 mm. Zacisk w gnieÿdzie COM jest po³¹czony galwanicznie z mas¹ uk³adu pomiarowego miernika. Zacisk w gnieÿdzie V/W jest po³¹czony z wejœciowym dzielnikiem napiêcia lub Ÿród³em pr¹du przy pomiarze rezystancji, lub napiêcia z³¹cza p-n. 3. OBS UGA MIERNIKA Zmiana funkcji lub trybu pomiarowego jest sygnalizowana dÿwiêkowo i powoduje wyœwietlenie odpowiadaj¹cych im symboli i napisów (patrz p.2.4). 3.1. W CZENIE MIERNIKA Miernik w³¹cza siê poprzez zmianê pozycji pokrêt³a prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 : z pozycji OFF na dowoln¹ inn¹ pozycjê, na dowoln¹ inn¹ pozycjê ni ustawiona, w przypadku gdy miernik wy³¹czy³ siê automatycznie lub zosta³y w³o one/wymienione baterie. 3.2. WY CZENIE MIERNIKA Rêczne: ustawienie pokrêt³a 5 w pozycji OFF wy³¹cza miernik. Samoczynne (Auto-Off): miernik wy³¹cza siê samoczynnie po up³ywie ok. 10 minut od momentu ostatniego u ycia jednego z przycisków lub prze³¹czenia funkcji pomiarowej pokrêt³em prze- ³¹cznika. Przed wy³¹czeniem generowany jest krótki sygna³ dÿwiêkowy. 9

Blokada samoczynnego wy³¹czenia: aby zablokowaæ samoczynne wy³¹czenie nale y trzymaj¹c wciœniêty przycisk AC/DC w³¹czyæ miernik - na górnym polu cyfrowym wyœwietlony zostanie na chwilê napis p on. Uwaga: Samoczynne wy³¹czenie minimalizuje zu ycie energii, przed³u aj¹c tym samym czas u ytkowania miernika na jednym komplecie baterii. W przypadku zablokowania tej funkcji nale y pamiêtaæ o rêcznym wy³¹czeniu miernika, w przeciwnym wypadku miernik pozostanie w³¹czony a do ca³kowitego wyczerpania baterii. 3.3. WYBÓR FUNKCJI POMIAROWEJ Wyboru funkcji pomiarowej dokonuje siê pokrêt³em prze³¹cznika 5 (patrz p. 2.2.). W³¹czenie funkcji pomiarowej powoduje ustawienie jej w danej konfiguracji podstawowej, opisanej w poni szych punktach (p. 3.4. do 3.6.). Po wybraniu jednej z funkcji pomiaru: napiêcia, pr¹du lub mocy - miernik ustawia siê na pomiar sygna³u w trybie AC+DC (patrz p.3.9.). 3.4. NAPIÊCIE LUB PR D Po w³¹czeniu, dolne pole cyfrowe wyœwietla rzeczywist¹ wartoœæ skuteczn¹ (U RMS /I RMS ), a górne pole cyfrowe wyœwietla sk³adow¹ sta³¹ (U DC /I DC ) mierzonego napiêcia/pr¹du. Za pomoc¹ przycisków mo na wybraæ nastêpuj¹ce dodatkowe funkcje i tryby pomiarowe: AC/DC tryb AC+DC, AC, DC - wybór rodzaju mierzonego sygna³u REL tryb REL - pomiar relatywny HARM pomiar harmonicznych (THD, DF) V A ZERO autokalibracja zera wskazañ sk³adowej sta³ej pr¹du funkcje dodatkowe (PEAK, CF, RIPPLE, U DC / I DC ) REC tryb REC - rejestracja wartoœci MAX, MIN, MAX-MIN i AVG HOLD tryb HOLD - zatrzymanie wyników Po w³¹czeniu trybu AC pola cyfrowe wyœwietlaj¹: dolne - wartoœæ skuteczn¹ (RMS) napiêcia/pr¹du, górne - wartoœæ szczytow¹ (PEAK) napiêcia/pr¹du. Po w³¹czeniu trybu DC pola cyfrowe wyœwietlaj¹: dolne - wartoœæ œredni¹ napiêcia/pr¹du, górne - wartoœæ szczytow¹ (PEAK) napiêcia/pr¹du. Wywo³anie funkcji dodatkowych: Krótkie naciœniêcie przycisku powoduje zmianê wielkoœci wyœwietlanej na górnym polu cyfrowym: 10

Pomiar sk³adowej sta³ej (U DC lub I DC ) [AC+DC] Wyœwietlanie wart. szczytowej (PEAK) [AC+DC, AC, DC] [AC+DC] [AC, DC] Wyœwietlanie wart. szczytowej (PEAK + ) [AC+DC, AC, DC] Wyœwietlanie wart. szczytowej (PEAK-) [AC+DC, AC, DC] Wyœwietlanie wsp. szczytu (CF) [AC+DC, AC] Wyœwietlanie wsp. têtnieñ (RIPPLE) [DC] Uwaga: W nawiasach [ ] podano dla jakiego rodzaju sygna³u dostêpny jest pomiar danej wielkoœci. 3.5. MOC JEDNOFAZOWA LUB MOC TRÓJFAZOWA Po w³¹czeniu, dolne pole cyfrowe wyœwietla wartoœæ mocy czynnej (P), a górne pole cyfrowe wyœwietla wspó³czynnik mocy (PF). Za pomoc¹ przycisków mo na wybraæ nastêpuj¹ce dodatkowe funkcje i tryby pomiarowe : AC/DC REL tryb AC+DC, AC, DC* - wybór rodzaju mierzonego sygna³u tryb REL - pomiar relatywny P/Q/S wybór rodzaju mierzonej mocy (P, Q, S)** W W 3 ZERO autokalibracja zera wskazañ sk³adowej sta³ej pr¹du zmiana wielkoœci wyœwietlanej na górnym polu cyfrowym REC tryb REC - rejestracja wartoœci MAX, MIN, MAX-MIN i AVG HOLD tryb HOLD - zatrzymanie wyników * W funkcji pomiaru mocy trójfazowej tryb DC jest niedostêpny. ** W funkcji pomiaru mocy jednofazowej w trybie DC dostêpny jest tylko pomiar mocy czynnej (przycisk P/Q/S jest nieaktywny). Po w³¹czeniu trybu DC w funkcji pomiaru mocy jednofazowej pola cyfrowe wyœwietlaj¹: dolne - wartoœæ mocy czynnej (P) górne - wartoœæ sk³adowej sta³ej mierzonego napiêcia (U DC ) Wywo³anie funkcji dodatkowych: Krótkie naciœniêcie przycisku P/Q/S w trybie AC+DC i AC powoduje zmianê rodzaju mierzonej mocy : czynna P[W] P/Q/S bierna Q[var] P/Q/S pozorna S[VA] P/Q/S 11

Krótkie naciœniêcie przycisku powoduje zmianê wielkoœci wyœwietlanej na górnym polu cyfrowym: wspó³czynnik mocy (PF) [AC+DC, AC] sk³adowa sta³a napiêcia (U DC ) [AC+DC, DC] wartoœæ skuteczna napiêcia (U RMS ) [AC+DC, AC] sk³adowa sta³a pr¹du (I DC ) [AC+DC, DC] wartoœæ skuteczna pr¹du (I RMS ) [AC+DC, AC] Uwaga: W nawiasach [ ] podano dla jakiego rodzaju sygna³u dostêpny jest pomiar danej wielkoœci. Wspó³czynnik mocy (PF) jest wyliczany z nastêpuj¹cej zale noœci: PF = P (moc czynna) S (moc pozorna) 3.6. REZYSTANCJA LUB NAPIÊCIE Z CZA P-N Po w³¹czeniu, dolne pole cyfrowe wyœwietla wartoœæ mierzonej rezystancji (R), a górne pole cyfrowe jest wygaszone. Za pomoc¹ przycisków mo na wybraæ nastêpuj¹ce dodatkowe funkcje i tryby pomiarowe: / REC HARM REL HOLD zmiana funkcji pomiarowej (rezystancja/napiêcie) tryb REC - rejestracja wartoœci MAX, MIN, MAX-MIN i AVG w³¹czenie dzwiêkowej sygnalizacji ci¹g³oœci obwodu tryb REL - pomiar relatywny tryb HOLD - zatrzymanie wyników Wywo³anie funkcji dodatkowych: Krótkie naciœniêcie przycisku powoduje zmianê mierzonej wielkoœci: pomiar rezystancji R[W] pomiar napiêcia z³¹cza p-n [V] DŸwiêkowa sygnalizacja ci¹g³oœci obwodu: Miernik umo liwia dÿwiêkow¹ sygnalizacjê ma³ej wartoœci mierzonej rezystancji, któr¹ mo na wykorzystaæ do kontroli ci¹g³oœci obwodów elektrycznych. Je eli mierzona 12

rezystancja jest mniejsza od 20 W, miernik generuje ci¹g³y sygna³ dÿwiêkowy. Gdy funkcja jest aktywna na górnym polu cyfrowym wyœwietlany jest napis beep. Krótkie naciœniêcie nastêpuj¹cych przycisków powoduje w³¹czenie lub wy³¹czenie funkcji: brak sygnalizacji zwarcia HARM sygnalizacja w³¹czona (R<20 W) AC/DC Uwagi: Gdy zaciski pomiarowe miernika s¹ rozwarte, funkcja pomiaru rezystancji wyœwietla symbol przekroczenia zakresu 0l, a funkcja pomiaru napiêcia z³¹cza p-n wyœwietla wartoœæ z zakresu 2.00... 2.05 V. 3.7. FUNKCJE DODATKOWE POMIARU NAPIÊCIA LUB PR DU W funkcjach pomiaru pr¹du lub napiêcia dostêpne s¹ funkcje dodatkowe wyœwietlaj¹ce: wartoœæ szczytow¹ (PEAK), szczytow¹ dodatni¹ lub ujemn¹ (PEAK +, PEAK -), wspó³czynnik szczytu (CF), lub wspó³czynnik têtnieñ sygna³u sta³ego (RIPPLE). Wywo³anie kolejnej funkcji dodatkowej nastêpuje po krótkim naciœniêciu przycisku (patrz p. 3.4.). 3.7.1 Wartoœæ szczytowa (PEAK) Mo liwe s¹ trzy sposoby wyœwietlenia wartoœci szczytowej (maksymalnej chwilowej wartoœci amplitudy) mierzonego napiêcia lub pr¹du: wyœwietlanie najwiêkszej chwilowej wartoœci amplitudy sygna³u ze znakiem polaryzacji (wzglêdem zera) i symbolu PEAK wed³ug zasady: je eli PEAK + > PEAK - to PEAK = PEAK + (dodatni) je eli PEAK + < PEAK - to PEAK = PEAK - (ujemny) wyœwietlanie najwiêkszej chwilowej wartoœci amplitudy sygna³u i symbolu PEAK + wyœwietlanie najmniejszej chwilowej wartoœci amplitudy sygna³u i symbolu PEAK - Zasadê pomiaru wartoœci szczytowych przedstawia poni szy rysunek: U lub I PEAK = PEAK + Przebieg AC+DC PEAK _ PEAK = PEAK + PEAK+ > PEAK- PEAK = PEAK _ PEAK+ < PEAK- PEAK + Przebieg AC (bez sk³adowej sta³ej) Przebieg AC-DC t PEAK = PEAK _ 13

Pomiar wartoœci miêdzyszczytowej (p-p - peak-to-peak ) Funkcja PEAK umo liwia poœredni pomiar wartoœci miêdzyszczytowej sygna³u zmiennego poprzez odjêcie wyników pomiarów wartoœci PEAK + i PEAK - ( p-p = PEAK + - PEAK - ). Uwagi: W przypadku pomiaru sygna³u zmiennego o przebiegu symetrycznym wzglêdem zera (np. napiêcie sieciowe bez sk³adowej sta³ej), funkacja PEAK, mo e wskazywaæ naprzemiennie wartoœæ szczytow¹ dodatni¹ lub ujemn¹. Mo e to prowadziæ do b³êdnej interpretacji wyników tej funkcji w trybach REL i REC. 3.7.2 Wspó³czynnik szczytu (CF) Wspó³czynnik szczytu jest wyliczany z nastêpuj¹cej zale noœci : PEAK (wartoœæ szczytowa) CF = RMS (wartoœæ skuteczna) Uwagi: Dla sinusoidalnie zmiennego sygna³u odniesienia CF = Ö2»1.41. Je eli poziom mierzonego sygna³u jest za ma³y aby poprawnie zosta³a wyliczona i wyœwietlona jego wartoœæ, to na polu cyfrowym wyœwietlane s¹ kreski ---- (patrz p. 6). 3.7.3 Wspó³czynnik têtnieñ sygna³u sta³ego (RIPPLE) Wspó³czynnik têtnieñ jest wyliczany z nastêpuj¹cej zale noœci: RIPPLE [%] = PEAK+ - PEAK- (wartoœæ miêdzyszczytowa). 100 sk³adowa DC Uwagi: Je eli poziom mierzonego sygna³u jest za ma³y aby poprawnie zosta³a wyliczona i wyœwietlona jego wartoœæ, to na polu cyfrowym wyœwietlane s¹ kreski ---- (patrz p. 6). 3.8. WSPÓ CZYNNIKI THD I DF, HARMONICZNE NAPIÊCIA LUB PR DU W³¹czenie pomiaru harmonicznych oraz wspó³czynników THD i DF jest mo liwe w trybach AC+DC lub AC. W³¹czenie funkcji pomiaru harmonicznych nastêpuje po krótkim naciœniêciu przycisku HARM. Uwagi: Je eli przed pomiarem harmonicznych pr¹du zmiennego w trybie AC+DC miernik wyœwietla wartoœæ sk³adowej sta³ej (I DC ) wiêksz¹ ni ±0.1 A, to nale y wykonaæ kalibracjê wskazañ zera (patrz p. 3.10.). W przypadku pomiaru harmonicznych pr¹du zmiennego bez sk³adowej sta³ej wskazane jest prze³¹czenie miernika w tryb AC (patrz p. 3.9.). Dziêki temu unika siê koniecznoœci kalibracji wskazañ zera sk³adowej sta³ej pr¹du przed pomiarem harmonicznych. Je eli poziom mierzonego sygna³u jest za ma³y aby poprawnie zosta³a wyliczona i wyœwietlona jego wartoœæ, to na polu cyfrowym wyœwietlane s¹ kreski ---- (patrz p. 6). 3.8.1 Wspó³czynniki THD i DF Wynik pomiaru jest wyœwietlany na dolnym polu cyfrowym wyœwietlacza. Górne pole cyfrowe jest wygaszone. 14

Wejœcie w pomiar THD i DF oraz ich wybór nastêpuje po krótkim naciœniêciu przycisku HARM : Pomiar U lub I HARM THD HARM DF HARM Wspó³czynniki THD i DF s¹ wyliczane z nastêpuj¹cych zale noœci: H 1 H 2...H 25 A RMS THD [%] = DF [%] = Ö Ö H 2 + H 2 +...H 2 2 3 25. 100 H 2 1 H 2 + H 2 +...H 2 3 25. 100 A 2 RMS - wartoœæ skuteczna harmonicznej podstawowej napiêcia/pr¹du - wartoœci skuteczne kolejnych harmonicznych napiêcia/pr¹du - wartoœæ skuteczna napiêcia/pr¹du 3.8.2 Pomiar harmonicznych Pomiar harmonicznych jest mo liwy po wczeœniejszym wejœciu do pomiaru wspó³czynnika THD lub DF. Wartoœæ jednej z 25 harmonicznych jest wyœwietlana na dolnym polu cyfrowym. Górne pole cyfrowe wyœwietla literê H i numer wybranej harmonicznej (np. pierwszej - H 01). Wejœcie w wyœwietlanie wartoœci danej harmonicznej oraz zmiana jej numeru nastêpuje po krótkim naciœniêciu przycisku lub : Pomiar THD lub DF H dc (tryb AC+DC) H 01...H 25 Pomiar THD lub DF H 25 H 24...H dc (tryb AC + DC) Wybrana harmoniczna mo e byæ wyœwietlana w postaci wartoœci skutecznej lub wartoœci wzglêdnej (procentowej - odniesionej do harmonicznej podstawowej H 1 ). Wyboru dokonuje siê poprzez kolejne d³ugie naciœniêcie przycisku HARM : H dc, H 1... H 25 [%] HARM H dc, H 1... H 25 [V lub A] HARM Procentowy udzia³ danej harmonicznej wyliczany jest z nastêpuj¹cej zale noœci: H n [%] = H n H 1. 100 n - nr harmonicznej (dc, 1, 2,...25) H n - wartoœæ skuteczna wybranej harmonicznej napiêcia/pr¹du H 1 - wartoœæ skuteczna harmonicznej podstawowej napiêcia/pr¹du Krótkie naciœniêcie przycisku HARM powoduje wyjœcie z pomiaru harmonicznych. 15

3.9. WYBÓR TRYBU POMIAROWEGO 3.9.1 Wybór rodzaju mierzonego sygna³u - Tryb AC+DC, AC, DC Miernik umo liwia pomiar rzeczywistej wartoœci skutecznej (tzw. TrueRMS) pr¹du i napiêcia, tj. pomiar sygna³u zmiennego ze sk³adow¹ sta³¹ (AC+DC). Dodatkowo mo na mierzyæ sam¹ sk³adow¹ zmienn¹ (AC) lub sk³adow¹ sta³¹ (DC) pr¹du, lub napiêcia. W przypadku pomiaru mocy zmiana rodzaju mierzonego sygna³u powoduje takie same ustawienie rodzaju mierzonych sk³adowych pr¹du i napiêcia. Wybór ¹danego trybu nastêpuje po kolejnym krótkim naciœniêciu przycisku AC/DC : AC+DC AC/DC AC AC/DC DC AC/DC 3.9.2 Zatrzymanie i przegl¹danie wyników pomiarów - Tryb HOLD Wejœcie w tryb HOLD powoduje zatrzymanie w pamiêci przyrz¹du i na wyœwietlaczu wyników ostatnich wykonanych pomiarów, niezale nie od wybranej funkcji pomiarowej. Aktywnoœæ trybu HOLD sygnalizowana jest wyœwietleniem na wyœwietlaczu symbolu HOLD. Wejœcie i wyjœcie z trybu HOLD nastêpuje po krótkim naciœniêciu przycisku HOLD : Pomiar HOLD tryb hold HOLD Za pomoc¹ przycisków AC/DC, i HARM mo na przegl¹daæ zapamiêtane wartoœci dodatkowych funkcji pomiarowych (np. je eli wybrana zosta³a funkcja pomiaru napiêcia, to po wejœciu w tryb HOLD mo na przegl¹daæ zapamiêtane wartoœci PEAK, PEAK +, PEAK-, CF i U DC itd.). W trybie REC wejœcie w tryb HOLD powoduje zatrzymanie aktualizacji wartoœci MIN i MAX mierzonych wielkoœci. Za pomoc¹ przycisku mo na przegl¹daæ kolejno, zatrzymane w pamiêci wartoœci MIN, MAX, MAX-MIN i AVG (patrz p. 3.9.4.). Tryb HOLD wywo³any w trakcie pomiaru harmonicznych umo liwia przegl¹danie zatrzymanych wartoœci THD i DF oraz wartoœci poszczególnych harmonicznych (patrz p. 3.8.). Uwaga: W trybie HOLD nie mo na zmieniæ rodzaju mierzonego sygna³u AC/DC, blokowane jest te wejœcie lub wyjœcie z pomiaru harmonicznych oraz trybów REL i REC. 3.9.3 Pomiar relatywny - Tryb REL Pomiar relatywny (wzglêdny) umo liwia obserwacjê zmian wartoœci wielkoœci mierzonej w odniesieniu do wartoœci wskazywanej przez miernik w chwili prze³¹czenia go w ten tryb pracy. Po wejœciu w tryb REL wyœwietlana jest ró nica wartoœci aktualnie mierzonej i zapamiêtanej. Pomiar relatywny obejmuje tylko wielkoœci aktualnie wyœwietlane. Wejœcie i wyjœcie z trybu REL nastêpuje po d³ugim naciœniêciu przycisku REL : Pomiar normalny REL Pomiar relatywny REL Wyjœcie z trybu REL nastêpuje równie po zmianie: funkcji pomiarowej, funkcji dodatkowej lub trybu pomiarowego (oprócz trybu HOLD i REC). Uwagi: Nale y pamiêtaæ, e w trybie pomiaru relatywnego rzeczywisty zakres mierzonej wielkoœci nie ulega zmianie. Zakres pomiaru relatywnego mo e byæ wiêkszy lub mniejszy od zakresu rzeczywistego w zale noœci od wartoœci sygna³u, zapamiêtanej w chwili w³¹czenia trybu REL oraz kierunku zmiany 16

wartoœci wielkoœci mierzonej. Np. je eli zakres rzeczywisty pomiaru pr¹du sta³ego wynosi ±707A, w³¹czenie trybu REL przy wartoœci +300 A (od tej chwili wyœwietlanej jako 0A) pozwoli na wzglêdny pomiar do wartoœci +407A lub - 1007A. 3.9.4 Rejestracja wartoœci MAX, MIN, MAX-MIN, AVG - Tryb REC Tryb rejestracji umo liwia zapamiêtanie i póÿniejsze kolejne wyœwietlenie wartoœci: maksymalnej MAX, minimalnej MIN, ró nicy MAX-MIN oraz œredniej AVG z MAX i MIN. Tryb REC obejmuje tylko wielkoœci aktualnie wyœwietlane. Wejœcie w tryb REC sygnalizowane jest wyœwietleniem migaj¹cych jednoczeœnie symboli MIN i MAX. Od tego momentu w pamiêci miernika jest zapamiêtywana i aktualizowana wartoœæ minimalna i maksymalna z kolejnych pomiarów. Wartoœci rejestrowane w pamiêci i wyœwietlane na wyœwietlaczu s¹ aktualizowane gdy wartoœæ mierzona jest wiêksza od ostatnio zapamiêtanej wartoœci maksymalnej lub mniejsza od ostatnio zapamiêtanej wartoœci minimalnej. Wejœcie w tryb REC nastêpuje po d³ugim naciœniêciu przycisku. Zmiana wyœwietlanej wartoœci nastêpuje po kolejnym krótkim naciœniêciu przycisku. D³ugie naciœniêcie przycisku w ka dej chwili, powoduje wyjœcie z trybu rejestracji. Pomiar Uaktywnienie trybu rejestracji Wyœwietlanie wartoœci maksymalnej (MAX) Wyœwietlanie wartoœci minimalnej (MIN) Wyœwietlanie ró nicy wart. maks. i min. (MAX - MIN) Wyœwietlanie œredniej z wart. maks. i min. (AVG) Wartoœæ œrednia AVG wyliczana jest z nastêpuj¹cej zale noœci: AVG = MIN + MAX 2 Uwagi: Wyœwietlenie wartoœci œredniej AVG mo na wykorzystaæ np. do oszacowania wyniku pomiaru w przypadku gdy wartoœæ wielkoœci mierzonej waha a siê w pewnym zakresie z pomiaru na pomiar (niestabilny wynik). W przypadku braku zmiany wartoœci wielkoœci mierzonej po wejœciu w tryb REC: MAX=MIN=AVG=(wart. mierzona) a MAX-MIN=0. 3.10. KALIBRACJA WSKAZAÑ ZERA SK ADOWEJ STA EJ PR DU (AUTOZEROWANIE) Po w³¹czeniu funkcji pomiaru pr¹du sta³ego, pr¹du lub mocy ze sk³adow¹ sta³¹ pr¹du (DC lub AC+DC) miernik mo e wyœwietlaæ niewielk¹ wartoœæ sk³adowej sta³ej ró - n¹ od zera. 17

Niezerowa wartoœæ tej sk³adowej (w czasie gdy cêgi nie obejmuj¹ przewodnika wiod¹cego pr¹d) jest spowodowana pozosta³oœci¹ magnetyczn¹ obwodu magnetycznego cêgów lub wp³ywem temperatury. Je eli wyœwietlana wartoœæ sk³adowej sta- ³ej pr¹du (I DC ) jest wiêksza od ± 0.1 A, to nale y przeprowadziæ kalibracjê wskazañ zera. Kalibracja zera jest wykonywana przez miernik automatycznie (tzw. autozerowanie) i nastêpuje po d³ugim naciœniêciu przycisku ZERO. W czasie gdy miernik wykonuje kalibracjê pomiary s¹ wstrzymywane, a na wyœwietlaczu wyœwietlany jest napis dc_0 i symbol CAL. I DC ¹ 0 ZERO I DC = 0 Uwagi: Kalibracjê nale y wykonywaæ przy zamkniêtych cêgach z dala od przewodów wiod¹cych du e pr¹dy (w szczególnoœci sta³e). Najwiêksze wartoœci pozosta³oœci wystêpuj¹ po pomiarach pr¹dów sta³ych o wartoœciach bliskich lub wiêkszych od wartoœci granicznej mierzonej przez miernik. Je eli miernik znajduje siê w zasiêgu dzia³ania silnego sta³ego pola magnetycznego, wartoœæ i znak pozosta³oœci mo e ulegaæ zmianie wraz ze zmian¹ po³o enia miernika. Silne zmienne pola elektromagnetyczne mog¹ powodowaæ, e wartoœæ szczytowa (PEAK) i skuteczna (RMS) pr¹du nawet po kalibracji mo e byæ ró na od zera. Miernik mierzy poprawnie w œrodowisku o parametrach podanych w danych technicznych (patrz p.6. Dane techniczne - kompatybilnoœæ elektromagnetyczna). 4. WYKONYWANIE P0MIARÓW! UWAGA l Przed przyst¹pieniem do pomiarów nale y zapoznaæ siê z zasadami bezpieczeñstwa przedstawionymi na str. 2 niniejszej instrukcji. l Wejœcie miernika jest zabezpieczone przed przeci¹ eniem d³ugotrwa³ym do 900 V napiêcia sta³ego lub szczytowego (ok. 640 V napiêcia sinusoidalnie zmiennego). Pod³¹czenie wy szego napiêcia grozi niebezpieczeñstwem, mo e spowodowaæ uszkodzenie miernika i instalacji. l l l Cêgi pomiarowe s¹ zabezpieczone przed przeci¹ eniem d³ugotrwa³ym do 1000 A wartoœci szczytowej (ok. 707 A pr¹du sinusoidalnie zmiennego). Przekroczenie górnej granicy zakresu pomiarowego sygnalizowane jest wyœwietleniem symbolu 0l, a gdy mierzone jest napiêcie dodatkowo miga symbol ostrzegawczy!. Pomiary z dok³adnoœci¹ deklarowan¹ w danych technicznych s¹ mo liwe tylko w œrodowisku w którym zak³ócenia elektromagnetyczne nie przekraczaj¹ poziomów okreœlonych przez normy wymienione w p. 6. l Wyœwietlenie napisu bat oznacza zbyt niskie napiêcie zasilaj¹ce i sygnalizuje potrzebê wymiany baterii (patrz p. 5.2.). l Przed przyst¹pieniem do pomiaru nale y wybraæ ¹dan¹ funkcjê pomiarow¹ (patrz p. 3.3.). 18

4.1. POMIAR NAPIÊCIA Aby zmierzyæ napiêcie nale y: przy³¹czyæ przewody pomiarowe do gniazd pomiarowych miernika: czarny do COM 11, a czerwony do V, W 12, pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 ustawiæ w pozycji V, za pomoc¹ przycisków wybraæ odpowiedni tryb pracy lub funkcjê dodatkow¹, przewody pomiarowe pod³¹czyæ do sprawdzanego obwodu i odczytaæ zmierzon¹ wartoœæ, wartoœæ wyniku pomiaru napiêcia sta³ego jest dodatnia, je eli czerwony przewód (gniazdo V, W ) jest pod³¹czony do punktu o wy szym potencjale, a czarny (gniazdo COM ) do punktu o potencjale ni szym. 4.2. POMIAR PR DU Aby zmierzyæ pr¹d nale y: pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 ustawiæ w pozycji A, za pomoc¹ przycisków wybraæ odpowiedni tryb pracy lub funkcjê dodatkow¹, rozewrzeæ cêgi 1 przez naciœniêcie dÿwigni mechanizmu cêgów 4, obj¹æ cêgami przewód z mierzonym pr¹dem, zwolniæ dÿwigniê 4 i odczytaæ zmierzon¹ wartoœæ. N L Uwagi: Nale y pamiêtaæ, e w wyniku pomiaru pr¹du w trybie AC+DC jest zawarta wartoœæ sk³adowej sta³ej, która mo e w przypadku pomiaru pr¹du zmiennego wprowadzaæ dodatkowy b³¹d (je eli nie zosta³a wczeœniej wyzerowana). Dla tego w przypadku pomiaru w sieci pr¹du zmiennego wskazane jest prze- ³¹czenie miernika w tryb pomiaru sygna³u zmiennego bez sk³adowej sta³ej (w tryb AC) ( patrz p. 3.9.1.). Dziêki temu unika siê koniecznoœci kalibracji wskazañ zera sk³adowej sta³ej pr¹du przed pomiarem pr¹du zmiennego. Je- eli przed pomiarem pr¹du sta³ego (w trybie DC) lub ze sk³adow¹ sta³¹ (w trybie AC+DC) miernik wyœwietla wartoœæ I DC wiêksz¹ ni ±0.1 A, to nale y wykonaæ autozerowanie wskazañ poprzez d³u sze naciœniêcie przycisku. ZERO (patrz p. 3.10.). 19

Okreœlenie kierunku przep³ywu pr¹du Przy pomiarze pr¹du sta³ego w trybie DC lub AC+DC, dodatnia wartoœæ wyniku oznacza, e umowny kierunek pr¹du p³yn¹cego w przewodzie objêtymi cêgami, w stosunku do znaczników 2 na cêgach, jest zgodny z poni szym rysunkiem. Znaczniki mog¹ byæ równie wykorzystane do okreœlenia kierunku przep³ywu energii w trakcie pomiaru mocy. Kierunek przep³ywu pr¹du Pomiar ma³ych wartoœci natê enia pr¹du Dok³adnoœæ pomiaru ma³ych wartoœci natê enia pr¹du, mo na zwiêkszyæ poprzez objêcie cêgami kilku zwojów przewodu przez który p³ynie pr¹d (o ile pozwala na to przekrój i d³ugoœæ przewodu). Wynik pomiaru na polu odczytowym odpowiada wówczas iloczynowi natê enia pr¹du p³yn¹cego w przewodzie i iloœci zwojów objêtych cêgami. I Rzeczywist¹ wartoœæ pr¹du I w przewodzie nale y obliczyæ ze wzoru: I = I ZM Z I ZM - zmierzona wartoœci pr¹du Z - iloœæ zwojów przewodu 4.3. POMIAR MOCY Uwagi: Poniewa pomiar mocy wykonywany jest poprzez jednoczesny pomiar pr¹du i napiêcia, nale y wczeœniej zapoznaæ siê z zasadami i uwagami dotycz¹cymi tych pomiarów (patrz p. 4.1. i 4.2.). Nale y pamiêtaæ, e w wyniku pomiaru mocy w trybie AC+DC jest zawarta wartoœæ sk³adowej sta³ej pr¹du, która mo e w przypadku pomiaru w sieci pr¹du zmiennego wprowadzaæ dodatkowy b³¹d (je eli nie zosta³a wczeœniej wyzerowana). Dla tego w przypadku pomiaru w sieci pr¹du zmiennego wskazane jest prze³¹czenie miernika w tryb AC (bez sk³adowej sta³ej - patrz p. 3.9.1.). Dziêki temu unika siê koniecznoœci kalibracji wskazañ zera sk³adowej sta³ej pr¹du przed pomiarem mocy sygna³u zmiennego. Je eli przed pomiarem mocy sygna³u sta³ego (w trybie DC) lub ze sk³adow¹ sta³¹ (w trybie AC+DC) miernik wyœwietla wartoœæ I DC wiêksz¹ ni ±0.1A, to nale y wykonaæ autozerowanie wskazañ poprzez d³u - sze naciœniêcie przycisku ZERO (patrz p. 3.10.). 20

4.3.1 Pomiar mocy jednofazowej Aby zmierzyæ moc jednofazow¹ nale y: przy³¹czyæ przewody pomiarowe do gniazd pomiarowych miernika (patrz p. 4.1.), pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych ustawiæ w pozycji W, za pomoc¹ przycisków wybraæ odpowiedni tryb pracy lub funkcjê dodatkow¹, przewody pomiarowe pod³¹czyæ do sprawdzanego obwodu pomiarowego, cêgi zamkn¹æ na przewodniku wiod¹cym pr¹d (patrz p. 4.2.) i odczytaæ wartoœæ zmierzonej mocy. L N Czerwony Czarny 4.3.2 Pomiar mocy w sieci trójfazowej symetrycznej (T3FE) Aby zmierzyæ moc w sieci trójfazowej symetrycznej nale y: przy³¹czyæ przewody pomiarowe do gniazd pomiarowych miernika (patrz p. 4.1.), pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 ustawiæ w pozycji W 3, za pomoc¹ przycisków wybraæ odpowiedni tryb pracy lub funkcjê dodatkow¹, przewody pomiarowe pod³¹czyæ do faz w których nie bêdzie mierzony pr¹d (patrz rys. poni ej), cêgi zamkn¹æ na przewodniku wiod¹cym pr¹d (patrz p. 4.2.) fazy z której nie jest pobierane napiêcie i odczytaæ wartoœæ zmierzonej mocy. Uwagi: Miernik umo liwia poprawny pomiar mocy w poni szej konfiguracji tylko w uk³adzie trójprzewodowym symetrycznym (symetria sieci i obci¹ enia) przy nie odkszta³conych sygna³ach. W funkcji pomiaru mocy trójfazowej nie jest dostêpny pomiar mocy w trybie DC (sygna³ów sta³ych). 21

1 2 3 Czerwony Czarny 4.3.3 Pomiar mocy w sieci trójfazowej niesymetrycznej 3 i 4-przewodowej (T3FNE i T4FNE). Miernik umo liwia pomiar mocy w sieci trójfazowej niesymetrycznej 3 lub 4 przewodowej poprzez wykonanie pomiarów jednofazowych dla kilku konfiguracji po³¹czeñ i póÿniejszym zsumowaniu tak uzyskanych wyników. Uzyskanie poprawnego wyniku jest mo liwe pod warunkiem, e wartoœæ mocy w uk³adzie nie ulega zmianie w czasie wykonania wszystkich pomiarów dla danej konfiguracji sieci. W celu pomiaru mocy w uk³adzie trójprzewodowym (T3FNE) nale y: pokrêt³o prze³¹cznika 5 ustawiæ w pozycji W, wykonaæ kolejno dwa pomiary jednofazowe i nastêpnie zsumowaæ uzyskane wyniki. Dla po³¹czenia w trójk¹t lub gwiazdê: W = W1 + W2 1 Czerwony 3 2 Czerwony Czarny Czarny Uwaga: W wy ej przedstawionej konfiguracji (tzw. uk³adzie Arona) nie jest mo liwy poprawny pomiar wspó³czynnika mocy (PF). 22

W celu pomiaru mocy w uk³adzie czteroprzewodowym (T4FNE) nale y: pokrêt³o prze³¹cznika 5 ustawiæ w pozycji W, wykonaæ kolejno trzy pomiary jednofazowe i nastêpnie zsumowaæ uzyskane wyniki. 1 Czerwony N Czarny 3 2 Czerwony Czerwony Czarny W = W1 + W2 + W3 Czarny 4.4. POMIAR REZYSTANCJI LUB NAPIÊCIA NA Z CZU P-N (DIODZIE)! UWAGA l Wejœcie miernika jest zabezpieczone przed przeci¹ eniem d³ugotrwa³ym do 900 V wartoœci szczytowej lub sta³ej (» 640 V nap. zmiennego sinusoidalnie). l Przed oraz w trakcie pomiaru rezystancji lub napiêcia na z³¹czu p-n (diodzie) sprawdzana jest obecnoœæ napiêcia na zaciskach pomiarowych miernika. Je eli wartoœæ skuteczna napiêcia przekracza 22 V ±10% pomiar jest blokowany, a na górnym polu cyfrowym wyœwietlany jest napis Hi U. Odblokowanie miernika (i ponowny pomiar) jest mo liwe tylko przez prze³¹czenie pokrêt³em 5 funkcji pomiarowej lub ponowne w³¹czenie zasilania. l Przy pomiarze rezystancji i napiêcia na z³¹czu pó³przewodnikowym polaryzacja zacisku COM jest dodatnia (+), a V, W ujemna (-). l Wartoœæ pr¹du pomiarowego wynosi ok. 680 ma. Aby zmierzyæ rezystancjê lub napiêcie na z³¹czu p-n nale y: przy³¹czyæ przewody pomiarowe do gniazd pomiarowych miernika, pokrêt³o prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 ustawiæ w pozycji /, za pomoc¹ przycisków wybraæ odpowiedni tryb pracy lub funkcjê dodatkow¹, je eli ma byæ mierzone napiêcie na z³¹czu p-n, prze³¹czyæ funkcjê pomiarow¹ poprzez krótkie naciœniêcie przycisku (patrz p. 3.6.), przewody pomiarowe pod³¹czyæ do sprawdzanego obwodu i odczytaæ zmierzon¹ wartoœæ. 23

Akustyczna sygnalizacja ci¹g³oœci obwodu: W trakcie pomiaru rezystancji mo liwe jest w³¹czenie poprzez krótkie naciœniêcie przycisku HARM funkcji pozwalaj¹cej na dÿwiêkow¹ sygnalizacjê ci¹g³oœci obwodu, je eli wartoœæ mierzonej rezystancji jest mniejsza od 20 W (patrz p. 3.6.). 5. UWAGI EKSPLOATACYJNE 5.1. ZALECENIA l Pomiary z dok³adnoœci¹ deklarowan¹ w danych technicznych s¹ mo liwe tylko w œrodowisku w którym zak³ócenia elektromagnetyczne nie przekraczaj¹ poziomów okreœlonych przez normy (patrz p. 6.). l Poprawne wyniki pomiaru pr¹du oraz mocy otrzymuje siê wówczas, gdy stykaj¹ce siê ze sob¹ powierzchnie cêgów s¹ czyste, bez opi³ków, kurzu itp. W zwi¹zku z tym nale y okresowo dokonywaæ przegl¹du wspó³pracuj¹cych powierzchni cêgów. l Niedok³adne ustawienie pokrêt³a prze³¹cznika funkcji pomiarowych 5 (pomiêdzy symbolami funkcji) mo e spowodowaæ brak reakcji miernika. Nale y wtedy ustawiæ prawid³ow¹ pozycjê prze³¹cznika. 5.2. SYGNALIZACJA ROZ ADOWANIA BATERII, WYMIANA BATERII Sygnalizacja roz³adowania baterii: Zbyt niski dla poprawnej pracy miernika poziom napiêcia baterii sygnalizowany jest wyœwietleniem na polu cyfrowym napisu bat. Jednoczeœnie blokowany jest pomiar. Wyœwietlenie napisu mo e byæ spowodowane równie chwilowym zak³óceniem pracy miernika (np. z³y kontakt baterii). Napis mo na skasowaæ tylko poprzez powtórne w³¹czenie miernika. Ci¹g³e wyœwietlanie napisu bat (pomimo próby jego skasowania) œwiadczy o wy³adowaniu baterii i koniecznoœci ich wymiany na nowe. Wymiana baterii:! UWAGA l Nigdy nie zdejmowaæ dolnej pokrywy obudowy 14 dopóki nie zostan¹ od³¹czone wszystkie zewnêtrzne Ÿród³a pr¹du i napiêcia. l Przy wymianie baterii zwracaæ uwagê na w³aœciw¹ polaryzacjê, wg oznaczeñ w gnieÿdzie baterii 15. l Zawsze wymieniaæ ca³y komplet baterii (4 szt.) na nowy - nie mieszaæ starych (zu ytych) i nowych baterii. l Miernik jest zabezpieczony przed przypadkow¹ zmian¹ biegunowoœci zasilania. l Zaleca siê stosowaæ baterie alkaliczne 1.5 V typu AAA, (LR03, AM4) lub odpowiedniki. 24

Aby wymieniæ baterie: oba zamki 13 w pokrywie miernika 14 ustawiæ w pozycji OFF, OFF - otwarte zdj¹æ pokrywê miernika 14, 13 14 15 13 roz³adowane baterie wymieniæ na nowe, za³o yæ pokrywê doln¹ obudowy 14 i ustawiæ oba zamki 13 w pozycji ON. ON - zamkniête 25

5.3. ZANIM ODDASZ MIERNIK DO SERWISU W tabeli opisano zalecane postêpowanie po wyst¹pieniu wybranych problemów w czasie u ytkowania miernika. OBJAWY PRZYCZYNA POSTÊPOWANIE Miernik siê nie w³¹cza lub miga wyœwietlacz Wyœwietlany jest napis bat Miernik nie wy³¹cza siê automatycznie. Niestabilny wynik podczas pomiaru rezystancji. B³êdy pomiaru pr¹du lub mocy przekraczaj¹ce wartoœci podane w danych technicznych. Stan wyœwietlacza nie ulega zmianie mimo zmian wielkoœci mierzonej. Wy³adowane baterie, brak kontaktu baterii, Ÿle w³o ona bateria(e) (polaryzacja). Zablokowana funkcja automatycznego wy³¹czania zasilania. Badany obwód jest pod napiêciem lub podlega zak³óceniom przekraczaj¹cym dopuszczalne poziomy. Uszkodzone przewody pomiarowe. Niedomkniête cêgi. Poziom zak³óceñ z otoczenia przekraczaj¹cy dopuszczalne wartoœci. W³¹czony tryb HOLD Wymieniæ baterie, poprawiæ kontakt baterii, zmieniæ polaryzacjê baterii. Wy³¹czyæ miernik (pokrêt³em 5 ) na pozycjê OFF i ponownie w³¹czyæ. Od³¹czyæ napiêcie od badanego obwodu lub rezystora. Przyrz¹d poprawnie mierzy w œrodowisku o parametrach podanych w danych technicznych. Je eli mo liwe - usun¹æ Ÿród³o zak³óceñ. Wymieniæ przewody pomiarowe. DŸwigni¹ mechanizmu otwierania cêgów ponowiæ próbê otwarcia i zamkniêcia cêgów. Oczyœciæ stykaj¹ce siê powierzchnie cêgów. Przyrz¹d poprawnie mierzy w œrodowisku o parametrach podanych w danych technicznych. Je eli mo liwe - usun¹æ Ÿród³o zak³óceñ. Nacisn¹æ przycisk HOLD, nast¹pi przejœcie do bie ¹cego wyœwietlania wyników pomiaru. W³¹czony tryb rejestracji (REC): MIN, MAX, MAX-MIN lub AVG (wartoœæ mierzonego sygna³u nie przekracza wartoœci wyœwietlanej). Wy³¹czyæ tryb rejestracji, nast¹pi przejœcie do bie ¹cego wyœwietlania wyników pomiaru. 26

6. DANE TECHNICZNE 6.1. DANE PODSTAWOWE Wymiary gabarytowe 249 x 94 x 36 mm Masa ok. 290 g (z bateriami) Pole odczytowe wyœwietlacz ciek³okrystaliczny (LCD), (2 x 9999 cyfr + znaki graficzne) Czêstotliwoœæ pomiarów 1... 2 pom./s (w zale noœci od funkcji) Sposób pomiaru okresowe próbkowanie sygna³u z przerw¹ na obliczenia i wyœwietlenie wyników Zasilanie miernika baterie alkaliczne 4 1,5 V, LR03, AAA, AM4 (lub odpowiednik) Moc pobierana max. 70 mw Trwa³oœæ baterii min. 70 godz. nieprzerywanej pracy Rozwarcie i œrednica wewnêtrzna cêgów max. 34 mm Stopieñ ochrony zapewniany przez obudowê IP 40 wg PN-92/E-08106 Wymagania i badania wg ZN-00/LUMEL S.A./NC8/468 n Warunki odniesienia i znamionowe warunki u ytkowania Je eli w p.6.3. nie podano inaczej: - temperatura otoczenia 0...20...26...45 C - wilgotnoœæ wzglêdna 0...45...75...80% (niedop. skraplanie) - zakres napiêcia baterii 3,2...6,5 V (< 3,2 V sygn. roz³adowania) - po³o enie przewodu z pr¹dem centralne wewn¹trz cêgów - œrednica przewodu 27 mm - sta³e pole magnetyczne pole ziemskie (< 40 A/m) - sygna³y zmienne 50 Hz ±1% (sygna³ sinusoidalny) - sygna³y sta³e sk³adowa zmienna AC 0.1% sygna³u DC - pozycja pracy dowolna n Przeci¹ alnoœæ d³ugotrwa³a do 900 V wartoœci szczytowej do 1000 A wartoœci szczytowej n Zakres temperatur przechowywania -10...60 C 6.2. ZGODNOŒÆ Z WYMAGANIAMI NORM n Bezpieczeñstwo obs³ugi Wymagania i badania wg PN-EN 61010-1 :1999 PN-IEC 1010-2-31 :1996 IEC 1010-2-32 :1994 Maksymalne napiêcie pracy wzglêdem ziemi 600 V Kategoria instalacji IV Stopieñ zanieczyszczenia 2 n Kompatybilnoœæ elektromagnetyczna Odpornoœæ na zak³ócenia wg PN-EN 50082-1 :1999 Emisja zak³óceñ wg PN-EN 50081-1 :1996 27

6.3. ZAKRESY POMIAROWE I B ÊDY PODSTAWOWE Dopuszczalny b³¹d podstawowy przyrz¹du podano w postaci: ± (% wartoœci wskazywanej [ww] + iloœæ cyfr najmniej znacz¹cej pozycji wyœwietlacza) n Pr¹d Wartoœci graniczne pomiaru: - czêstotliwoœæ mierzonego pr¹du DC, 30 Hz do 2.5 khz - przeci¹ alnoœæ d³ugotrwa³a 1000 A wart. szczytowej (0... 50 Hz) - temperatura przewodnika obejmowanego cêgami 110 C max. Zakresy i b³êdy podstawowe: Zakres Rozdzielczoœæ B³¹d podstawowy Rodzaj mierzonego sygna³u 0.1...500 A 0.1 A ± (1% ww + 2 cyfry) AC (sygna³ sinusoidalnie zmienny) 1 0.1...707 A 0.1 A ± (1% ww + 2 cyfry) DC, DC+(AC PEAK) 2 B³¹d dodatkowy spowodowany wp³ywem temperatury otoczenia B³¹d dodatkowy pomiaru wartoœci szczytowych (PEAK) 0.5% ww/10 C 1% ww Pozosta³oœæ wskazañ (b³¹d zera): - sk³adowa sta³a pr¹du (I DC ) ± 0.1 A max. (po autozerowaniu) - wartoœæ skuteczna (I RMS ) ± 0.2 A max. (po autozerowaniu) - wartoœæ szczytowa (PEAK) ± 0.5 A max. (po autozerowaniu) Uwaga: Po przekroczeniu 707 A wartoœci szczytowej wyœwietlany jest symbol przekroczenia zakresu 0l. n Napiêcie Wartoœci graniczne pomiaru: - czêstotliwoœæ mierzonego napiêcia DC, 30 Hz do 5 khz - przeci¹ alnoœæ d³ugotrwa³a 900 V wartoœci szczytowej Zakresy i b³êdy podstawowe: Zakres Rozdzielczoœæ B³¹d podstawowy Rodzaj mierzonego sygna³u 0... 630 V 0.1 V ± (0,5% ww + 2 cyfry) AC (sygna³ sinusoidalnie zmienny) 1 0... 890 V 0.1 V ± (0,5% ww + 2 cyfry) DC, DC+(AC PEAK) 2 impedancja wejœciowa 3 MW 1 Zakres mierzonego pr¹du lub napiêcia zmiennego (AC) zosta³ podany jako wartoœæ skuteczna (RMS) sygna³u sinusoidalnego. Górna granica zakresu pomiaru wartoœci skutecznej pr¹du lub napiêcia bêdzie ulegaæ zmianie odwrotnie proporcjonalnie do zmiany wspó³czynnika szczytu CF (np. dla sygna³u trójk¹tnego (CF=1.73) maksymalna wartoœæ mierzonej wartoœci skutecznej pr¹du wynosi ok. 409 A). 2 Zakres mierzonego pr¹du lub napiêcia sta³ego podano jako wartoœæ skuteczna sygna- ³u sta³ego (DC). Górna granica zakresu pomiaru pr¹du lub napiêcia sta³ego jest jednoczeœnie granic¹ wartoœci szczytowej sygna³u zmiennego (AC) lub sumy wartoœci sk³adowej sta³ej i wartoœci szczytowej sk³adowej zmiennej (AC+DC). 28

B³¹d dodatkowy pomiaru wartoœci szczytowych (PEAK) 1% ww Pozosta³oœæ wskazañ (b³¹d zera): - napiêcie AC, DC i AC+DC ± 0.1 V max. - pomiar wartoœci szczytowych (PEAK) ± 0.3 V max. Uwaga: Symbol ostrzegawczy! miga gdy wartoœæ sta³a lub szczytowa mierzonego napiêcia przekracza 890 V, jednoczeœnie wyœwietlany jest symbol przekroczenia zakresu 0l. n Moc jednofazowa i trójfazowa Dodatkowe warunki odniesienia: - minimalna wartoœæ skuteczna pr¹du i napiêcia 5 A i 1 V - minimalna wartoœæ mierzonej mocy 5 W, var, VA Wartoœci graniczne pomiaru: - czêstotliwoœæ mierzonej mocy pr¹du zmiennego 40 Hz do 70 Hz - przeci¹ alnoœæ d³ugotrwa³a jak dla pomiaru napiêcia i pr¹du Zakresy i b³¹dy podstawowe: Zakres 5...9000 W, var, VA 9.00...90 kw, kvar, kva 90.0...630 kw, kvar, kva 5...9000 W 9.00...90 kw 90.0...630 kw Rozdzielczoœæ B³¹d podstawowy 1 W, var, VA 10 W, var, VA 100 W, var, VA ± (2.5% ww + 5 cyfr) 1 W 10 W 100 W Rodzaj mierzonego sygna³u AC+DC, AC DC B³¹d dodatkowy spowodowany wp³ywem temperatury otoczenia 0.5% ww/10 C Uwagi: symbol! miga gdy wartoœæ szczytowa mierzonego napiêcia przekracza 890 V, wynik pomiaru mocy czynnej i biernej wyœwietlany jest ze znakiem - lub bez, powy ej 890 V lub/i 707 A wart. szczyt. wyœwietlany jest symbol przekroczenia 0l, wahania wyniku pomiaru mocy s¹ równe iloczynowi wahañ wartoœci sk³adowych chwilowych pr¹du, napiêcia oraz wspó³czynnika mocy. Najwiêksze wahania wystêpuj¹ gdy jedna z sk³adowych ma ma³¹ wartoœæ a druga du ¹, blisk¹ koñca zakresu pomiarowego (np. 5 A i 600 V daje 3000 VA a zmiana pr¹du o 0.2 A powoduje zmianê wskazañ o 120 VA). Fakt ten nale y uwzglêdniæ w trakcie pomiaru mocy. Je eli wartoœæ mierzonej mocy zmienia siê w du ym zakresie, przydatne mo e okazaæ siê wykorzystanie trybu REC (MIN, MAX, MAX-MIN lub AVG), dla pomiaru trójfazowego W 3 wynik jest poprawny tylko dla obci¹ eñ symetrycznych i sygna³ów sinusoidalnie zmiennych. 29

n Wspó³czynnik mocy (PF) Dodatkowe warunki odniesienia i wartoœci graniczne pomiaru: - jak dla pomiaru mocy. Zakres i b³¹d podstawowy: Zakres Rozdzielczoœæ B³¹d podstawowy -1...0...1 0.01 ± (5% ww + 1 cyfra) Rodzaj mierzonego sygna³u AC+DC, AC (S > 10 VA 1f lub 30 VA 3f) Uwaga: W przypadku gdy wartoœæ sk³adowej pozornej mierzonej mocy jednofazowej jest mniejsza od 10 VA lub 30 VA mocy trójfazowej (za ma³a do poprawnego wyliczenia i wyœwietlenia wartoœci wsp. PF) na polu cyfrowym wyœwietlane s¹ kreski ----. n Wspó³czynnik szczytu pr¹du lub napiêcia (CF) Dodatkowe warunki odniesienia: - maksymalna wartoœæ szczytowa sygna³u 707 A lub 890 V - minimalna wartoœæ skuteczna sygna³u 5 A lub 5 V - czêstotliwoœæ 30 Hz do 70 Hz Zakres i b³êdy podstawowe: Zakres Rozdzielczoœæ Wartoœæ mierzonego pr¹du lub napiêcia B³¹d podstawowy Rodzaj mierzonego sygna³u 1...5 0.01 5...50 A,V > 50 A,V ± (2.5% ww +1 cyfra) AC+DC, AC Uwagi: W przypadku gdy wartoœæ skuteczna mierzonego sygna³u jest mniejsza od 1 V lub 1A (za ma³a do poprawnego wyliczenia i wyœwietlenia wartoœci wsp. CF) na polu cyfrowym wyœwietlane s¹ kreski ----. Po przekroczeniu górnej granicy zakresu pomiarowego (CF > 5) wyœwietlany jest symbol przekroczenia 0l. n Wspó³czynniki THD i DF, harmoniczne pr¹du lub napiêcia Dodatkowe warunki odniesienia: - maksymalna wartoœæ szczytowa sygna³u 707 A lub 890 V - minimalna wartoœæ skuteczna sygna³u 5 A lub 5 V sk³adowej podstawowej (H1) - czêstotliwoœci podstawowa (H1) 50 Hz ± 1% - wspó³czynnik szczytu sygna³u (CF) 5 Zakres pomiaru harmonicznych: - sygna³ zmienny (AC) harmoniczne 1 do 25 - sygna³ zmienny ze sk³adow¹ sta³¹ (AC+DC) harmoniczne 1 do 25 i sk³adowa sta³a (Hdc) - zakres analizowanych czêstotliwoœci 0 do 25 razy 50 Hz ± 1% 30