POWIATOWY URZĄD PRACY 58-400 Kamienna Góra, ul. Sienkiewicza 6a tel. (075) 64-50-160, fax. (075) 64-50-170 pupkamiennagora.pl e-mail: wrka@praca.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE KAMIENNOGÓRSKIM W II PÓŁROCZU 2012 ROKU MARZEC 2013 R.
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP...3 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH)...5 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH)...10 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH...11 5. WNIOSKI...15 2
1. WSTĘP Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to jedna z podstawowych metod obserwacji i analizy rynku pracy. Analiza porównawcza ofert pracy i osób bezrobotnych według zawodów pozwala wyłonić zawody deficytowe i nadwyżkowe wśród zarejestrowanych bezrobotnych. Celem nadrzędnym monitoringu jest koordynacja kierunków kształcenia i szkolenia osób bezrobotnych oraz osób poszukujących pracy z potrzebami rynku pracy. Dzięki jego realizacji poprzez systematyczne określanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy możliwe będzie zwiększenie efektywności organizowanych szkoleń dzięki dostosowaniu ich kierunków do potrzeb pracodawców, a także poprzez udostępnienie wyników działań władzom oświatowym oraz dyrekcjom szkół będą one mogły korygować poziom, strukturę i treść kształcenia zawodowego. Realizacja monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych powinna przyczynić się również do osiągnięcia następujących celów: utworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, usprawnienia poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły, ułatwienie realizacji programów dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Podstawą niniejszego opracowania jest wybór podstawowych definicji kategorii pojęciowych: monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego, jak również systemu szkolenia bezrobotnych oraz osób poszukujących pracy, 3
zawód deficytowy zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, zawód nadwyżkowy zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, zawód zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale z niewielkimi zmianami poprzez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki, klasyfikacja zawodów i specjalności została wprowadzona na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. i służy ona ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności występujących w gospodarce i na rynku pracy oraz racjonalnemu planowaniu obsługi rynku pracy i określaniu jego struktury zawodowej. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymagających dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem dwóch aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Wymienione kryteria posłużyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w 10 grup wielkich, 43 grup dużych, 132 grup średnich i 444 grup elementarnych, przy czym te ostatnie obejmują 2360 zawodów i specjalności. W klasyfikacji zastosowano kod sześciocyfrowy. Pierwsza cyfra oznacza grupę wielką, druga dużą, trzecia średnią, czwarta elementarną, natomiast dwie pozostałe cyfry podają miejsce zawodu czy specjalności w określonej grupie elementarnej. Podstawowym źródłem informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych były dane w 2012 r. dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według zawodów i specjalności uwzględniających Polską Klasyfikacją Działalności (PKD). Wymienione dane zgromadzone zostały w oparciu o załącznik 2 i 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy oraz Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności. 4
2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Na koniec grudnia 2012 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kamiennej Górze zarejestrowanych było 3395 osób bezrobotnych, a stopa bezrobocia wyniosła 22,2%. Wśród ogółu bezrobotnych: 41,1% stanowiły kobiety (1395 osób), 22,0% stanowiły osoby z prawem do zasiłku (748 osób), 41,3% stanowiły osoby zamieszkałe na wsi (1403 osoby), 3,8% stanowiły osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (129 osób), 16,2% stanowiły osoby do 25 roku życia (551 osób), 49,6% stanowiły osoby długotrwale bezrobotne (1683 osoby), 28,5% stanowiły osoby powyżej 50 roku życia (969 osób), 4,7% stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych (159 osób), 12,6% stanowiły osoby bez doświadczenia zawodowego (429 osób), 68,1% stanowiły osoby bez wykształcenia średniego (2312 osób). Liczba osób bezrobotnych oraz stopa bezrobocia w powiecie w 2012 r. 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII osoby 3535 3758 3768 3596 3389 3266 3126 3087 3020 3075 3224 3395 stopa 22,6 23,6 23,7 22,9 21,8 21,2 20,5 20,3 20 20,3 21,1 22 24 23 22 21 20 19 18 osoby stopa 5
Stopa bezrobocia w okresie 2006-2012 25 20 15 10 5 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Powiat Województwo Kraj W porównaniu z końcem 2011 r., liczba bezrobotnych zwiększyła się o 147 osób. Analogicznie jak w poprzednich latach zawody szczególnie generujące bezrobocie w II połowie 2012 r. to sprzedawca, robotnik budowlany, ślusarz, szwaczka oraz murarz. T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu II półrocza 2012 r. w tym Lp. Nazwa zawodu Ogółem absolwenci powyżej 12 m-cy kobiety razem kobiety razem kobiety 1 Sprzedawca 324 270 18 15 97 85 2 Robotnik budowlany 245 0 1 0 73 0 3 Ślusarz 123 0 1 0 40 0 4 Szwaczka 108 107 0 0 39 38 5 Murarz 105 1 3 0 31 0 6 Robotnik gospodarczy 94 6 0 0 27 2 7 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 78 31 0 0 29 11 8 Pakowacz 58 46 3 3 8 6 9 Kucharz 52 30 0 0 14 11 10 Robotnik drogowy 48 0 0 0 18 0 11 Kucharz małej gastronomii 47 25 7 4 8 7 12 Obuwnik przemysłowy 44 34 0 0 22 19 13 Mechanik pojazdów samochodowych 42 0 6 0 10 0 14 Wytwórca galanterii 42 40 3 3 6 5 15 Robotnik leśny 40 1 0 0 9 0 16 Sprzątaczka biurowa 39 39 1 1 15 15 17 Technik ekonomista 38 27 1 0 10 9 18 Stolarz 35 0 2 0 6 0 19 Kaletnik 32 24 0 0 7 7 20 Piekarz 31 0 1 0 8 0 21 Technik prac biurowych 30 26 0 0 8 6 22 Magazynier 30 4 0 0 9 1 Bez zawodu 256 115 37 21 33 16 Razem 3395 1395 129 70 966 402 6
Uogólniając strukturę bezrobocia w Powiecie Kamiennogórskim na poziomie dużych grup zawodowych (kod 2-cyfrowy), należy podkreślić szczególnie duży udział grupy Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie. T-I/P-1a Struktura bezrobotnych według dużych grup zawodowych w Powiecie Kamiennogórskim Stan II półrocza 2012 r. Lp. Kod grupy Nazwa grupy zawodów XII 2012 r. 1 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 15,4826 2 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 12,2331 3 52 Sprzedawcy i pokrewni 11,9768 4 72 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,1111 5 51 Pracownicy usług osobistych 7,5184 6 71 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 7,3592 7 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 3,4725 8 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 3,1858 9 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 2,8354 10 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 2,8035 11 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 2,6124 12 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,4212 13 62 Leśnicy i rybacy 1,9114 14 43 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 1,5611 15 23 Specjaliści nauczania i wychowania 1,4019 Ogółem 100 Struktura bezrobotnych według wielkich grup zawodowych stan w końcu 2012 r. 1-0,2 10-7,5 2-4,7 3-6,7 4-3,4 9-18,8 5-19,3 8-6,4 6-2,3 7-30,7 1. przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 2. specjaliści 3. technicy i inny średni personel 4. pracownicy biurowi 5. pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 6. rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 7. robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 8. operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 9. pracownicy przy pracach prostych 10. osoby bez zawodu 7
W 2012 r. zarejestrowało się 4967 osób, w tym 2110 kobiet. 9,8% ogółu zarejestrowanych osób nie posiadało zawodu. Poniższa tabela ilustruje zawody charakteryzujące się najwyższym napływem do bezrobocia. T-I/P-2 Napływ bezrobotnych według zawodów w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu 2012 r. Lp. Nazwa zawodu 2012 r. Ogółem Kobiety 1 Sprzedawca 468 373 2 Robotnik budowlany 317 0 3 Pakowacz 177 156 4 Szwaczka 155 154 5 Murarz 150 1 6 Ślusarz 146 0 7 Robotnik gospodarczy 140 11 8 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 113 33 9 Kucharz małej gastronomii 90 38 10 Kucharz 81 38 11 Mechanik pojazdów samochodowych 76 0 12 Stolarz 66 0 13 Technik ekonomista 59 42 14 Wytwórca galanterii 59 58 15 Kierowca samochodu ciężarowego 53 1 Bez zawodu 486 203 Razem 4967 2110 Jak wynika z przedstawionej tabeli, zawody charakteryzujące się najwyższym napływem do bezrobocia pokrywają się z zawodami o najwyższej liczbie bezrobotnych. T-I/P-2 Napływ absolwentów według zawodów w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu 2012 r. Lp. Nazwa zawodu 2012 r. Ogółem Kobiety 1 Sprzedawca 32 24 2 Kucharz małej gastronomii 17 8 3 Mechanik pojazdów samochodowych 17 0 4 Murarz 13 0 5 Technik hotelarstwa 10 9 6 Technik organizacji usług gastronomicznych 8 6 7 Technik ekonomista 7 5 8 Pedagog 6 6 9 Ekonomista 6 5 10 Technik handlowiec 6 4 11 Wytwórca galanterii 6 6 12 Stolarz 6 0 13 Pakowacz 6 4 14 Technik budownictwa 4 3 15 Technik prac biurowych 4 4 16 Sprzedawca w branży przemysłowej 4 3 17 Ślusarz 4 0 Bez zawodu 135 71 Razem 384 202 8
Liczba rejestrujących się absolwentów stanowi w jakimś stopniu odzwierciedlenie trendów w strukturze szkolnictwa. Jak widać, najwięcej rejestrujących się absolwentów to byli uczniowie liceów ogólnokształcących lub gimnazjów (35,1% ogółu rejestrujących się absolwentów nie posiadało zawodu). Struktura absolwentów według wielkich grup zawodowych stan w końcu grudnia 2012 r. 1-13,9 8-28,7 2-8,5 3-2,3 7-3,9 6-0,8 4-23,3 5-18,6 1. specjaliści 2. technicy i inny średni personel 3. pracownicy biurowi 4. pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 5. robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 6. operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 7. pracownicy przy pracach prostych 8. osoby bez zawodu 9
3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Jednym z warunków poprawy sytuacji na rynku pracy jest nieustanny napływ nowych ofert pracy. W 2012 r. pozyskano 1099 ofert pracy (w tym oferty stażu i prac społecznie użytecznych). Analiza napływu ofert pracy pozwala na określenie skali nadwyżki i deficytu zasobów pracy w układzie zawodów i specjalności. T-I/P-3 Oferty pracy według zawodów w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu 2012 r. Lp. Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2012 r. 1 Robotnik gospodarczy 195 2 Pakowacz 106 3 Technik prac biurowych 89 4 Sprzedawca 80 5 Robotnik budowlany 41 6 Konfekcjoner wyrobów gumowych 31 7 Murarz 28 8 Szwaczka 21 9 Technik handlowiec 20 10 Pracownik kancelaryjny 19 11 Ślusarz 19 12 Kucharz 16 13 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 16 14 Magazynier 14 15 Pomoc kuchenna 13 16 Salowa 12 17 Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 11 18 Robotnik drogowy 11 19 Mechanik pojazdów samochodowych 10 20 Technik organizacji produkcji 9 21 Sprzątaczka biurowa 9 22 Sortowacz 9 23 Sekretarka 8 24 Robotnik leśny 8 Razem 1099 Jak wynika z powyższej tabeli, aż 17,7% miejsc pracy dotyczyło zawodu robotnik gospodarczy. Dominacja tej grupy zawodowej związana była z realizacją subsydiowanego zatrudnienia oraz prac społecznie użytecznych. Na koniec 2012 r. najwięcej niezrealizowanych ofert zatrudnienia spośród 86 widniało w zawodach: sprzedawca (12 miejsc pracy), robotnik gospodarczy (6 miejsc pracy), pracownik ochrony fizycznej bez licencji (6 miejsc pracy), technik handlowiec (4 miejsca pracy), technik prac biurowych (3 miejsca pracy), kucharz (3 miejsca pracy), salowa (3 miejsca pracy). 10
4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowano ma podstawie wskaźników zawartych w zaleceniach metodycznych do przeprowadzenia monitoringu. Według zaleceń metodycznych do podstawowych mierników do przeprowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych zalicza się: średnią miesięczną nadwyżkę (deficyt) podaży siły roboczej oznaczająca różnicę pomiędzy średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w badanym okresie, a średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym samym zawodzie i w tym samym okresie, wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu zawodów) wyrażony ilorazem średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w badanym okresie oraz średniej miesięcznej liczby napływu bezrobotnych w danym zawodzie w takim samym okresie. Przyjęto, że: zawody o wskaźniku < 0,9 to zawody nadwyżkowe, zawody o wskaźniku >= 0,9 i <= 1,1 to zawody zrównoważone, zawody o wskaźniku > 1,1 to zawody deficytowe, wskaźnik długotrwałego bezrobocia określony ilorazem liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy, według stanu na koniec badanego okresu oraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych ogółem w danym zawodzie według stanu w końcu badanego okresu, wskaźnik szansy uzyskania ofert pracy wyrażony ilorazem średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie będących w dyspozycji urzędu w badanym okresie i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie i w tym samym okresie. W oparciu o średnią miesięczną nadwyżkę (deficyt) podaży siły roboczej w końcu 2012 r. nadwyżka podaży siły roboczej wystąpiła m.in. w następujących zawodach: sprzedawca, robotnik budowlany, szwaczka, ślusarz, murarz, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, kucharz malej gastronomii, pakowacz, mechanik pojazdów samochodowych, kucharz, stolarz, wytwórca galanterii, technik ekonomista. Największy deficyt podaży siły roboczej wystąpił w zawodach: robotnik gospodarczy, technik prac biurowych, konfekcjoner wyrobów gumowych, pracownik kancelaryjny, technik organizacji produkcji, pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu, pracownik ochrony fizycznej bez licencji, monter sieci wodnych i kanalizacyjnych, mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali. 11
Lp. T-I/P-4 Zawody deficytowe w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu 2012 r. Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1 Pracownik kancelaryjny 1,5833 0,0833-1,5 19 2 Konfekcjoner wyrobów gumowych 2,5833 0,25-2,3333 10,3333 3 Technik organizacji produkcji 0,75 0,0833-0,6667 9 4 5 6 Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych Tokarz / frezer obrabiarek sterowanych numerycznie Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 0,5 0,0833-0,4167 6 0,4167 0,0833-0,3333 5 0,9167 0,25-0,6667 3,6667 7 Technik weterynarii 0,25 0,0833-0,1667 3 8 Technik prac biurowych 7,4167 2,9167-4,5 2,5429 9 Sekretarka 0,6667 0,3333-0,3333 2 10 Pozostali spawacze i pokrewni 0,5 0,25-0,25 2 11 Kierownik budowy 0,1667 0,0833-0,0833 2 12 Lekarz weterynarii 0,1667 0,0833-0,0833 2 13 Kasjer bankowy 0,1667 0,0833-0,0833 2 14 Monter sieci telekomunikacyjnych 0,1667 0,0833-0,0833 2 15 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 1,3333 0,75-0,5833 1,7778 16 Operator pilarek do pozyskiwania tarcicy 0,25 0,1667-0,0833 1,5 17 Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna 0,5833 0,4167-0,1667 1,4 18 Robotnik gospodarczy 16,25 11,6667-4,5833 1,3929 19 Pracownik obsługi monitoringu 0,3333 0,25-0,0833 1,3333 20 Sortowacz 0,75 0,6667-0,0833 1,125 Dla porównania w końcu 2011 r. do zawodów deficytowych zaliczali się: pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani, sprzedawca na telefon, monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody, monter sieci wodnych i kanalizacyjnych, florysta, sprzątacz pojazdów, recepcjonista, technik prac biurowych, robotnik gospodarczy. Zawody zrównoważone w 2012 r. to m.in.: logistyk, specjalista ds. marketingu i handlu, asystent prawny, mistrz produkcji w przemyśle włókienniczym, technik dentystyczny, agent ubezpieczeniowy, technik informatyk, operator wprowadzania danych, kosmetyczka, brukarz, mechanik samochodów osobowych, elektromonter instalacji elektrycznych, monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter), pozostali robotnicy w produkcji wyrobów mleczarskich, wulkanizator, operator urządzeń przemysłu tytoniowego, kierowca ciągnika rolniczego, kierowca operator wózków jezdniowych, pomocnik mleczarski. 12
Lp. T-I/P-4 Zawody nadwyżkowe w Powiecie Kamiennogórskim Stan w końcu 2012 r. Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1 Hydraulik 0,0833 2,5 2,4167 0,0333 2 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,0833 2,5 2,4167 0,0333 3 Kucharz małej gastronomii 0,25 7,5 7,25 0,0333 4 Krawiec 0,0833 1,4167 1,3333 0,0588 5 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 0,5833 9,4167 8,8333 0,0619 6 Robotnik magazynowy 0,1667 2,4167 2,25 0,069 7 Kierowca samochodu ciężarowego 0,3333 4,4167 4,0833 0,0755 8 Stolarz 0,4167 5,5 5,0833 0,0758 9 Sprzedawca w branży spożywczej 0,0833 1 0,9167 0,0833 10 Lakiernik samochodowy 0,0833 0,9167 0,8333 0,0909 11 Stolarz meblowy 0,0833 0,9167 0,8333 0,0909 12 Telemarketer 0,0833 0,75 0,6667 0,1111 13 Spawacz ręczny gazowy 0,0833 0,75 0,6667 0,1111 14 15 Elektromechanik pojazdów samochodowych Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 0,0833 0,75 0,6667 0,1111 0,0833 0,75 0,6667 0,1111 16 Palacz pieców zwykłych 0,1667 1,5 1,3333 0,1111 17 Piekarz 0,4167 3,6667 3,25 0,1136 18 Fryzjer 0,1667 1,4167 1,25 0,1176 19 Pilarz 0,0833 0,6667 0,5833 0,125 20 Robotnik budowlany 3,4167 26,4167 23 0,1293 21 Ślusarz 1,5833 12,1667 10,5833 0,1301 22 Mechanik pojazdów samochodowych 0,8333 6,3333 5,5 0,1316 23 Szwaczka 1,75 12,9167 11,1667 0,1355 24 Technik administracji 0,1667 1,1667 1 0,1429 25 Robotnik leśny 0,6667 4,0833 3,4167 0,1633 26 Pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 0,0833 0,5 0,4167 0,1667 27 Barman 0,1667 1 0,8333 0,1667 28 Sprzedawca 6,6667 39 32,3333 0,1709 29 Murarz 2,3333 12,5 10,1667 0,1867 30 Przedstawiciel handlowy 0,25 1,3333 1,0833 0,1875 Na podstawie wielkości wskaźnika długotrwałego bezrobocia wyłoniono duże i elementarne grupy zawodowe generujące długotrwałe bezrobocie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia równy 1 oznacza, że bezrobocie w danym zawodzie generowały wyłącznie osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Natomiast, gdy jest równy 0 oznacza to, że w badanym zawodzie brak jest osób długotrwale bezrobotnych. Spośród elementarnych grup zawodowych generujących długotrwałe bezrobocie (wskaźnik równy 1) w Powiecie Kamiennogórskim w 2012 r. wyróżnić można: nauczyciele szkół podstawowych, technicy weterynarii, agenci ubezpieczeniowi, mistrzowie produkcji w górnictwie, doradcy finansowi i inwestycyjni, monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków, 13
monterzy i serwisanci sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych, operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji dźwięku i obrazu, specjaliści ds. społecznych, pracownicy biur informacji, przedstawiciele władz publicznych, przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek, urzędnicy państwowi ds. nadzoru gdzie indziej niesklasyfikowani, średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp, szklarze, rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów, maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni, układacze towarów na półkach, pomoce domowe i sprzątaczki, robotnicy pomocniczy przy hodowli zwierząt. Uwzględniając sekcje Polskiej Klasyfikacji Działalności najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych w sekcjach, w których równocześnie zarejestrowanych jest najwięcej bezrobotnych. Są to następujące sekcje: przetwórstwo przemysłowe 318 ofert, administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenie społeczne 267 ofert, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 160 ofert budownictwo 98 ofert. Z tych czterech sekcji zostało zgłoszonych 76,7% ogólnej liczby ofert. Do sekcji o największej przewadze liczby zarejestrowanych bezrobotnych w odniesieniu do liczby zgłoszonych ofert należały sekcje: przetwórstwo przemysłowe poziom nadwyżki 430, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle poziom nadwyżki 273, budownictwo poziom nadwyżki 253, rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo poziom nadwyżki 79. Z kolei do sekcji deficytowych (czyli o przewadze liczby zgłoszonych ofert w stosunku do liczby zarejestrowanych bezrobotnych) zalicza się sekcje: administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenie społeczne poziom deficytu 119, dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją poziom deficytu 2. 14
5. WNIOSKI Przeprowadzona w oparciu o raporty analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych ujawniła pewne charakterystyczne fragmenty struktury samych bezrobotnych. Przede wszystkim zauważyć można dużą liczbę osób bez zawodu, powiększaną przez napływ do bezrobocia, w tym absolwentów. Ponadto obserwacja struktury i ruchu bezrobocia 2012 r. pozwala wyróżnić kilka zawodów, które cechuje zarówno wysoki poziom bezrobocia, jak i duża skala napływu. Zawody te to przede wszystkim sprzedawca, robotnik budowlany, ślusarz,, szwaczka, robotnik gospodarczy. W podsumowaniu sporządzonego rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych można stwierdzić, że: Zwiększyła się liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia 2012 r. w stosunku do końca 2011 r. (o 147 osób). Wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kamiennej Górze w dalszym ciągu dominuje wykształcenie zasadnicze zawodowe (1366 osób) oraz gimnazjalne i poniżej (946 osób), co ma potwierdzenie w grupach zawodów dominujących pod względem liczebności. 7,5% ogółu osób bezrobotnych nie posiada zawodu. Trudna sytuacja osób posiadających zawody charakteryzujące się najwyższym napływem do bezrobocia ma charakter trwały, notując obok dużego poziomu bezrobocia również stały, wysoki napływ. Wśród zarejestrowanych absolwentów dominują osoby nie posiadające zawodu (28,7% ogółu absolwentów na koniec 2012 r.). Zjawisko to zachodzi również w napływie do bezrobocia (35,1% z ogółu rejestrujących się absolwentów w 2012 r.). W zgłoszonych ofertach pracy dominowały następujące miejsca pracy: robotnik gospodarczy, pakowacz, technik prac biurowych, sprzedawca, robotnik budowlany, konfekcjoner wyrobów gumowych. Ww. oferty kierowane były do osób o niskich kwalifikacjach zawodowych i dotyczyły głównie ofert stażu pracy i prac społecznie użytecznych i tym samym nie dające prawidłowego obrazu zapotrzebowania na pracę. Największy deficyt podaży na pracę wystąpił w zawodach niewymagających poziomu wykształcenia większego niż zasadnicze zawodowe. 15