Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego
Poznajmy się! To ja, Niedźwiedź Polarny. Jestem mieszkańcem mroźnej krainy Arktyki. Mogę wydawać się bardzo łagodnym zwierzęciem, ale w rzeczywistości jestem jednym z największych lądowych drapieżników. Środowisko, w którym mieszkam nie jest zbyt gościnne. Musiałem wypracować metody zachowania i wyglądu, które umożliwiają mi przetrwanie w tak trudnym miejscu. Gdzie mieszkam? Przeniesiemy się teraz do mojej krainy. Arktyka to przestrzeń obejmująca biegun północny Ziemi, część Islandii, Finlandii, Szwecji, Norwegii, Rosji, Alaski, Kanady oraz Grenlandię. Za jej granicę uznaje się izotermę 10 stopni Celsjusza lub północne koło podbiegunowe. Centrum tego obszaru zajmuje Ocean Arktyczny. Ocean Arktyczny Jest najmniejszym i najbardziej płytkim oceanem na Ziemi. Nigdy do końca nie odmarza. To niezwykle delikatny ekosystem, który narażony na szkody, regeneruje się bardzo powoli. Tam, gdzie znajduje się pokrywa lodowa życie jest słabo rozwinięte, ale na otwartych wodach można znaleźć więcej morskich stworzeń. Roślinność Oceanu Arktycznego jest bardzo uboga. Zachęcam Was do stworzenia makiety mojego domu Arktyki. Będziecie potrzebować styropianu. Z pomocą pani Nauczycielki odrysujcie na nim kształt mroźnej krainy. Następnie kolorowymi pisakami możecie narysować na niej mieszkańców arktycznej tundry i jej roślinność, o których Wam opowiedziałem. Arktyka W mojej mroźnej krainie nie ma drzew. Ziemia jest bardzo przemarznięta. Uboga roślinność, która tu występuje jest właściwa dla tundry. Są tu tylko mchy, porosty i trochę niskich krzewów. Mam za to całkiem sporo sąsiadów, ponieważ Arktykę zamieszkuje wiele gatunków zwierząt, które tak jak ja,przystosowały się do niskich temperatur. Oprócz fok, lisów polarnych i reniferów, mieszkają tutaj również ludzie. Rdzenni mieszkańcy Arktyki to Lapończycy, Eskimosi, Czukcze i Nieńcy.
Sąsiedzi niedźwiedzia Arktyczny relaks Poproście panią Nauczycielkę o włączenie relaksacyjnej muzyki z dźwiękami oceanu, najlepiej z odgłosami wielorybów. To wspaniała okazja na odpoczynek i zrelaksowanie się. Połóżcie się i wyobrażajcie sobie podwodne życie pod lodową pokrywą. Opowiem teraz trochę więcej o moich zwierzęcych sąsiadach. Trudne warunki, które panują na Arktyce sprawiły, ze musieliśmy wypracować różne metody, ułatwiające nam znalezienie jedzenia i przetrwanie. W Oceanie Arktycznym mieszka Wieloryb grenlandzki, zwany również Walem. Ten olbrzym osiąga długość nawet do 20 m. Jest zazwyczaj ciemnoszary z białoszarym podbrzuszem. Ze względu na swój rozmiar, jest jednym z najwolniej pływających ssaków morskich. Żyje bardzo długo, nawet do 200 lat Moja sąsiadka, uszatka niedźwiedziowata, osiąga prawie 2 m, a waży nawet 300 kg. Od innych fok różnią się tym, że mają małżowiny uszne. Pod skórą ma grubą warstwę tłuszczu, która pomaga jej wytrzymać nurkowanie w lodowatej wodzie. - Mors, to mój kolejny sąsiad. Jest ostatnim żyjącym przedstawicielem rodziny morsowatych. Żywi się głównie bezkręgowcami z dna oceanu, czyli ślimakami, rozgwiazdami i małżami. Wilk arktyczny jest całkiem spory i zazwyczaj ma białe futro. Wilki arktyczne żyją w watahach, w których skład wchodzi nawet do 30 osobników. Szefem stada jest najwyższy rangą samiec, a jego partnerka ma podobną pozycję. Lis polarny jest znacznie mniejszy od swojego rudego krewnego. Jest też od niego bardziej łagodny i spokojniejszy. Zamieszkuje zarówno tereny nadmorskie, doliny, ale także szczyty gór. Najczęściej ich futro jest brązowo- -szare, a zimą przyjmuje śnieżnobiały odcień. Moja sąsiadka, uszatka niedźwiedziowata, osiąga prawie 2 m, a waży nawet 300 kg. Od innych fok różnią się tym, że mają małżowiny uszne. Pod skórą ma grubą warstwę tłuszczu, która pomaga jej wytrzymać nurkowanie w lodowatej wodzie. - Wół piżmowy - podobnie jak ja, był narażony na wyginiecie, ze względu na przepiękne futro. Na całe szczęście, utworzono rezerwaty, dzięki którym piżmowoły są chronione. Jest stworzeniem roślinożernym, żywi się trawami, ziołami, mchami i porostami. Jego wspaniałe rogi osiągają nawet do 60 cm każdy i jest skręcony w dół i ku przodowi.
Trochę więcej o mnie Czas na zagadki. Dzięki nim poznacie mnie i moją rodzinę trochę bliżej. Zabawmy się w prawdę i fałsz. Niedźwiedzie polarne żyją w Arktyce. Prawda. Jesteśmy mieszkańcami bieguna północnego i jego okolic. Ich futro jest białe. Fałsz. Nasze futro jest przeźroczyste. Przez to, że jest bardzo czyste, dobrze odbija promienie słoneczne, dlatego na pierwszy rzut oka wydaje się białe. Skóra niedźwiedzi polarnych jest biała. Fałsz. Nasza skóra jest czarna, dzięki czemu możemy lepiej absorbować ciepło Słońca. Polują na pingwiny. Fałsz. Pingwiny nie mieszkają w Arktyce, ale na półkuli południowej. Dorosły niedźwiedź potrafi biegać tak szybko jak koń. Prawda. Możemy osiągnąć prędkość nawet 40 km/h. Zapadają w sen zimowy, podobnie jak niedźwiedzie brunatne. Fałsz. Życie niedźwiedzi polarnych jest uzależnione od lodowej pokrywy arktycznej, gdy lód topnieje tracą miejsce do polowań i giną z głodu. Prawda. Kiedy lód topnieje, często musimy płynąć bardzo daleko w poszukiwaniu jedzenia. Często giniemy ze zmęczenia i głodu.
Pudełko na arktyczne skarby Poniżej znajduje się gotowy do wydruku szablon pudełka. Poproście panią Nauczycielkę o wydrukowanie go dla każdego z Was. Możecie trzymać w nim co tylko zechcecie.
Przejdźmy teraz do rzeczy bardzo ważnych. Pokrywa lodowa mojej krainy topnieje nie bez powodu. Czym są zmiany klimatu? To długotrwałe zmiany w przeciętnej strukturze pogody. Przeciętna struktura pogodowa, to z kolei uśredniona analiza czynników pogodowych na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Na klimat wpływa bardzo wiele czynników m.in. promieniowanie Słońca i aktywność wulkanów. Obecnie, klimat zmienia się szybciej niż kiedykolwiek miało to miejsce w przeszłości. Przez ostatnie 30 lat do zmian klimatycznych najmocniej przyczyniło się GLOBALNE OCIEPLENIE. Efekt cieplarniany jest zjawiskiem, polegającym na utrzymywaniu przez naszą Planetę stałej temperatury za pomocą gazów cieplarnianych, naturalnie występujących w atmosferze. Powstają również w wyniku działań człowieka (para wodna, dwutlenek węgla, gazy przemysłowe). Gazy cieplarniane stanowią swego rodzaju tarczę. Łapią ciepłe powietrze i kierują je z powrotem do Ziemi. Bez nich, na naszej Planecie byłoby o wiele zimniej, ok -18 stopni Celsjusza. Obecnie średnia temperatura wynosi 15 stopni. Ludzie generując coraz więcej gazów cieplarnianych, przyczynili się do nienaturalnego wzrostu temperatury Ziemi. Liczba ludzi na świecie jest coraz większa, więc wpływ na środowisko naturalne stale rośnie. Jak możemy chronić klimat? Dzieci wykonują pracę plastyczną dowolną techniką, przedstawiając swój sposób na zatrzymanie nadmiernej emisji gazów cieplarnianych. Jakie czynności można zastąpić innymi, aby zaoszczędzić trochę energii? Pozwolić włosom wyschnąć bez użycia suszarki, równo wieszać pranie, żeby nie trzeba było go prasować, jeść jabłko zamiast cytrusów, pozamiatać miotłą zamiast odkurzaczem, bawić się bez komputera, posadzić drzewko.
ĆWICZENIE Jak wpływamy na zmiany klimatu? Na dużym arkuszu brystolu należy narysować Ziemię. Następnie wraz z panią nauczycielką narysujcie na niej wszystkie źródła gazów cieplarnianych czyli: PRZEMYSŁ: Użycie energii jest niezbędne, aby wyprodukować każdy produkt. Rozwój przemysłu zużywa niezliczone nakłady prądu oraz paliw wykorzystywanych przy transporcie materiałów do produkcji, a później gotowych już towarów. Przyczynia się to do ogromnej produkcji dwutlenku węgla na olbrzymią skalę. ROLNICTWO: Stale powiększająca się liczba ludzi potrzebuje więcej pokarmu, dlatego zwiększa się produkcję rolną orz przemysłowe hodowle zwierząt. Ma to również ogromny wpływ na produkcję nadprogramowych gazów cieplarnianych. Procesy trawienia zwierząt, użycie nawozów oraz transport pasz przyczyniają się do emisji dwutlenku węgla - CO2 PRODUKCJA CEMENTU: Produkowanie cementu stanowi aż 4% emisji gazów cieplarnianych. Przyczyną są bardzo wysokie temperatury wymagane przy spalaniu paliw kopalnianych. TRANSPORT: Ilość samochodów i innych środków transportu stale się powiększa. Generuje to olbrzymie ilości nadprogramowych gazów cieplarnianych, nie tylko podczas emisji ze spalania paliw, którymi są napędzane, ale również podczas ich produkcji. WYLESIANIE: Lasy i cała roślinność potrafi wchłaniać dwutlenek węgla. Są bardzo ważne przy zachowaniu równowagi obiegu węgla na Ziemi. Niestety przez rozwój przemysłu i wzrost liczby ludności, dochodzi do deforestacji, czyli wycinki lasów. Jej celem jest nie tylko pozyskiwanie drewna, jako surowca, ale również przygotowanie miejsca na pastwiska dla zwierząt, uprawę ziemi, budowę dróg i miast. ENERGETYKA: Do uzyskania energii wykorzystuje się obecnie spalanie paliw kopalnianych. Celem jest dostęp do elektryczności i ogrzewania. Spalanie węgla, gazu ziemnego, ropy naftowej oraz biomasy(drewno) to aż 40% globalnej emisji gazów cieplarnianych. ODPADY: Odpady komunalne, czyli śmieci podczas składowania wydzielają różne gazy. Mimo, że można je wykorzystać do produkcji energii lub jako paliwo, firmy niestety w celu zaoszczędzenia wysyłają je do krajów południa, gdzie nie są wykorzystywane. STYL ŻYCIA: Stale kupujemy nowe rzeczy, wyrzucamy stare, niekoniecznie zepsute. Marnujemy jedzenie, wyrzucając je, jeździmy samochodami zamiast komunikacja miejską. Zużywamy bardzo dużo energii, nie mając na uwadze środowiska. Rada dla nauczyciela: Porozmawiaj z dziećmi, niech przypomną sobie wczorajszy dzień i opowiedzą po kolei co się u nich wydarzyło. Twoją rolą jest nakierowanie rozmowy, aby dzieci wymieniły czynności składające się na działania wypływające na emisję gazów cieplarnianych.
OBIETNICA DLA NIEDŹWIEDZIA Na koniec naszej lekcji, proszę Cie o złożenie obietnicy. Pomyśl, co możesz robić każdego dnia, aby mój lodowiec nie topniał. To mogą być nawet drobne czynności, jak wyłączenie telewizora po obejrzeniu bajki, wyłączenie komputera, kiedy z niego nie korzystamy, gaszenie światła, gdy wychodzimy z pokoju. Jeśli wszyscy zadbamy o naszą Planetę, jest szansa, że ja i moja rodzina będziemy dłużej mogli cieszyć się naszą arktyczna krainą. Proszę, dotrzymaj dla mnie słowa. Twój Przyjaciel Niedźwiedź Polarny
DyplomWiedzy o Arktyce dla