WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Bezrobotni niepełnosprawni i niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim - I półrocze 2009 roku- Szczecin 2009
Bezrobocie, to zjawisko dotyczące całego społeczeństwa. Jego negatywne skutki odczuwane są w róŝnoraki sposób. JednakŜe osoby niepełnosprawne stanowią grupę bezrobotnych, która ze względu na istniejące bariery społeczne, ma największe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Jednocześnie praca daje osobom niepełnosprawnym moŝliwość pełnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym. Jest szansą rozwoju i istotnie wpływa na wzrost samooceny. Nic, więc dziwnego, Ŝe dla wielu osób niepełnosprawnych stanowi kwestię priorytetową. Niestety nadal, dość często grupa ta, pod względem aktywności na rynku pracy jest marginalizowana i wyłączana ze społeczeństwa, a ich problemy ze znalezieniem pracy i utrzymaniem jej, są czynnikiem powodującym trudną do zaakceptowania sytuację. Publiczne słuŝby zatrudnienia, dokładają wszelkich starań, aby pomóc osobom niepełnosprawnym powrócić na rynek pracy. W Powiatowych Urzędach Pracy na pomoc mogą liczyć zarówno osoby niepełnosprawne, którym przysługuje status bezrobotnego jak równieŝ te, którym ten status nie przysługuje (rejestrowane są wtedy, jako osoby poszukujące pracy). Pojęcia bezrobotny oraz poszukujący pracy zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z powyŝszą ustawą bezrobotny, to osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub słuŝbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyŝszych w systemie wieczorowym albo zaocznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Natomiast poszukujący pracy, to osoba niezatrudniona, poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz osoba zatrudniona zgłaszająca zamiar i gotowość podjęcia innej pracy zarobkowej lub zatrudnienia w wyŝszym wymiarze czasu pracy, dodatkowego albo innego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy.
Powiatowe Urzędy Pracy dla osób niepełnosprawnych zarejestrowanych, jako poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu, mogą na zasadach takich jak osobom bezrobotnym udzielać następujących form wsparcia finansowanych z PFRON: 1) szkolenia; 2) staŝe; 3) przygotowanie zawodowe dorosłych; 4) prace interwencyjne; 5) badania lekarskie lub psychologiczne; 6) zwrot kosztów dojazdu i zakwaterowania; 7) studia podyplomowe; 8) jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Bezrobotni niepełnosprawni w województwie zachodniopomorskim Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy na koniec I półrocza 2009 roku wyniosła 3 319, co stanowi 3,8% ogółu bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim. Większość bezrobotnych niepełnosprawnych mieszkało w mieście - 2 350 osób, na wsi natomiast jedynie 969 osób. Wśród niepełnosprawnych bezrobotnych kobiety stanowiły 49,1%, a męŝczyźni 50,9%. Tabela 1. Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych według miejsca zamieszkania i płci w województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień 30.06.2009 roku Wyszczególnienie Niepełnosprawni bezrobotni ogółem Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu ogółem Ogółem 3 319 1 233 Miejsce zamieszkania Płeć Miasta 2 350 951 Wieś 969 282 MęŜczyźni 1 689 751 Kobiety 1 630 482 Niepełnosprawni poszukujący pracy stanowili 1 233 osobową grupę, zdecydowanie zamieszkującą tereny miast (ponad 77,1% ogółu bezrobotnych tej
kategorii). Mieszkańcy wsi na koniec I półrocza 2009 roku stanowili 22,9% ogółu niepełnosprawnych poszukujących pracy. Tabela 2. Wiek osób niepełnosprawnych w I półroczu 2009 roku Poszukujący Wyszczególnienie pracy i Niepełnosprawni niepozostający bezrobotni w ogółem zatrudnieniu ogółem 18-24 ogółem 238 108 kobiety 120 43 25-34 ogółem 534 335 kobiety 276 136 wiek 35-44 ogółem 524 210 kobiety 293 83 45-54 ogółem 1294 309 kobiety 709 138 55-59 ogółem 619 175 kobiety 232 58 ogółem 110 96 60 i więcej kobiety 0 24 Największą grupę niepełnosprawnych bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 45-54 lata (39,0%), z wykształceniem podstawowym i niŝszym (32,6%), pozostające bez pracy powyŝej 24 miesięcy (21,5%) oraz posiadające staŝ pracy od 10 do 20 lat. Zdecydowanie najmniej osób odnotowano w następujących kategoriach: 60 lat i powyŝej (3,3%), z wykształceniem gimnazjalnym (1,2%), pozostające bez pracy nie dłuŝej niŝ 1 miesiąc (9,3%) oraz ze staŝem pracy dłuŝszym niŝ 30 lat. Wykres 1. Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2009 roku Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według wieku Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według wykształcenia 18,7% 39,0% 3,3% 7,2% 16,1% 15,8% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 i wiecej 40,9% 1,2% 2,4% 15,4% 32,6% 7,5% WyŜsze Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy 16,5% 21,5% 21,0% 9,3% 13,6% 18,2% do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 powyżej 24 3,4% 13,8% 17,0% do 1 roku 17,3% Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według staŝu pracy 19,1% 13,1% 16,4% 1-5 lat 5-10 lat 10-20 lat 20-30 lat 30 lat i więcej bez stażu
Wykres 2 przedstawia % udział niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na poszczególne powiaty województwa zachodniopomorskiego. W województwie zachodniopomorskim niepełnosprawni bezrobotni stanowili 3,8% z ogólnej liczby bezrobotnych. Najwięcej procentowo niepełnosprawnych bezrobotnych w swych rejestrach odnotowały: Miasto Koszalin 8,0% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat sławieński 7,5% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat kołobrzeski 6,2% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat wałecki 5,1% z ogólnej liczby bezrobotnych, Miasto Szczecin 4,5% z ogólnej liczby bezrobotnych. Wykres 2. Udział % niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na powiaty. Zachodniopomorskie Miasto Szczecin Wałecki Miasto Świnoujście Świdwiński Szczecinecki Stargardzki Sławieński Pyrzycki Policki Myśliborski Łobeski Koszaliński Miasto Koszalin Kołobrzeski Kamieński Gryfiński Gryficki Goleniowski Drawski Choszczeński Białogardzki 0,6% 1,1% 1,2% 1,8% 3,8% 3,1% 3,5% 3,2% 2,3% 2,8% 2,7% 2,5% 2,5% 4,5% 5,1% 4,9% 4,3% 4,2% 4,3% 6,2% 7,5% 8,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% 9,0% Niepełnosprawne kobiety, ze statusem osoby bezrobotnej, najliczniej występowały w powiecie: polickim 62,5%, łobeskim 56,3%, Mieście Świnoujściu 56,3%. Niepełnosprawni męŝczyźni, posiadający status osoby bezrobotnej, stanowią zdecydowaną większość w powiecie: Miasto Koszalin 56,4%,
kołobrzeskim 56,0%, Miasto Szczecin 54,2%, myśliborskim 53,7%. Wykres 3. Niepełnosprawni bezrobotni w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział % 100% 90% 80% 70% 51,0% 53,0% 52,1% 44,6% 50,0% 51,5% 51,5% 56,0% 56,4% 50,3% 43,8% 53,7% 37,5% 50,0% 51,9% 47,1% 45,1% 51,3% 43,8% 47,1% 54,2% 60% 50% 40% męŝczyźni kobiety 30% 20% 49,0% 47,0% 47,9% 55,4% 50,0% 48,5% 48,5% 44,0% 43,6% 49,7% 56,3% 46,3% 62,5% 50,0% 48,1% 52,9% 54,9% 48,7% 56,3% 52,9% 45,8% 10% 0% Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Wykres 4. Osoby bezrobotne niepełnosprawne wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2008 i 2009 roku. 2297 lekki 1856 umiarkowany 771 942 I półrocze 2009 roku I półrocze 2008 roku 80 znaczny 65 0 500 1000 1500 2000 2500
Zdecydowanie najwięcej osób niepełnosprawnych zarejestrowanych, jako bezrobotne zarówno w I półroczu 2008 jak i 2009 roku, posiadało lekki stopień niepełnosprawności. Wykres 5. Niepełnosprawni bezrobotni wg rodzaju niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2008 i 2009 roku 7,2% 2,6% 12,6% 8,2% 9,6% 7,8% 9,8% 2,6% 11,7% 5,5% 5,3% upośledzenie umysłowe choroby psychiczne zaburzenia głosu, mowy, choroby słuchu choroby narządów wzroku 9,8% 6,6% 7,3% upośledzenie narządów ruchu epilepsja 2,3% 1,7% 2,0% 1,6% choroby układu oddechowego i krązenia choroby układu pokarmowego choroby układu moczowo-płciowego 9,3% 10,2% 3,3% 29,0% choroby neurologiczne inne nieustalony 4,1% 29,8% * wewnętrzny pierścień I półrocze 2008 roku Najwięcej bezrobotnych niepełnosprawnych cierpiało na zaburzenia narządów ruchu, w I półroczu 2008 roku ich procent w ogólnej liczbie zarejestrowanych niepełnosprawnych osób wynosił 29,0%, natomiast juŝ w następnym roku 29,8%. Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2009 roku Największą grupę niepełnosprawnych poszukujących pracy stanowiły osoby w wieku 25-34 lata (27,2%), z wykształceniem podstawowym i niŝszym (35,4%), pozostające bez pracy powyŝej 24 miesięcy (32,5%) oraz bez staŝu pracy (46,1%). Zdecydowanie najmniej osób odnotowano w następujących kategoriach: 60 lat i powyŝej (7,8%), z wykształceniem gimnazjalnym (0,8%), pozostające bez pracy nie dłuŝej niŝ 1 miesiąc (7,2%) oraz posiadające ponad 30 letni staŝ pracy.
Wykres 6. Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2009 roku Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według wieku Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według wykształcenia 25,1% 14,2% 7,8% 8,8% 17,0% 27,2% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 i wiecej 0,8% 35,4% 25,3% 9,3% 19,8% 9,3% WyŜsze Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone Struktura niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy 32,5% 14,2% 7,2% 17,5% 13,5% 15,1% do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 powyŝej 24 Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według staŝu pracy 46,1% 6,0% 17,5% 7,9% 7,2% 14,3% do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat 20-20 lat 20-30 lat 30 lat i więcej bez stażu 1,0% W województwie zachodniopomorskim % udział niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy wynosił 55,4%. Pod względem % udziału niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy wyraźnie odznaczają się powiaty: kamieński 77,2%, pyrzycki 70,9%, białogardzki 69,7%, Miasto Szczecin 66,8%.
Wykres 7. Udział % niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w ogólnej liczbie poszukujących pracy w podziale na powiaty. Zachodniopomorskie 55,4% Miasto Szczecin 66,8% Wałecki 57,7% Miasto Świnoujście 23,7% Świdwiński 48,3% Szczecinecki Stargardzki 63,3% 65,5% Sławieński 44,4% Pyrzycki 70,9% Policki 66,2% Myśliborski Łobeski 56,1% 55,0% Koszaliński 50,7% Miasto Koszalin 60,0% Kołobrzeski 64,1% Kamieński 77,2% Gryfiński 27,0% Gryficki 64,2% Goleniowski 16,2% Drawski 39,6% Choszczeński 50,0% Białogardzki 69,7% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% Niepełnosprawne kobiety, ze statusem osoby poszukującej pracy, najliczniej występowały w powiecie: kołobrzeskim 48,0%, stargardzkim 45,2%. Niepełnosprawni męŝczyźni, posiadający status osoby poszukującej pracy, stanowią zdecydowaną większość w powiecie: łobeskim 81,8%, choszczeńskim 77,8%, Miasto Świnoujście 77,8%.
100% Wykres 8. Niepełnosprawni poszukujący pracy w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział % 90% 80% 70% 60% 55,3% 77,8% 67,3% 70,8% 57,4% 62,7% 56,8% 52,0% 60,2% 56,8% 81,8% 63,0% 61,2% 56,4% 62,5% 54,8% 57,1% 69,6% 77,8% 56,1% 61,5% 50% 40% męŝczyźni kobiety 30% 20% 10% 44,7% 22,2% 32,7% 29,2% 42,6% 37,3% 43,2% 48,0% 39,8% 43,2% 18,2% 37,0% 38,8% 43,6% 37,5% 45,2% 42,9% 30,4% 22,2% 43,9% 38,5% 0% Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin Wykres 9. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2008 i 2009 roku. 315 lekki 351 umiarkowany 589 606 I półrocze 2009 roku I półrocze 2008 roku 312 znaczny 291 0 100 200 300 400 500 600 700 W przypadku niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu dominował umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Wykres 10. Niepełnosprawni poszukujący pracy wg rodzaju niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2008 i 2009 roku 14,7% 8,3% 7,8% 16,9% 6,6% 11,2% 13,6% upośledzenie umysłowe choroby psychiczne zaburzenia głosu, mowy, choroby słuchu 8,7% 4,1% 3,8% upośledzenie narządu wzroku upośledzenie narządu ruchu epilepsja 9,0% 8,0% 1,0% 16,1% choroby układu oddechowego i krązenia choroby układu pokarmowego choroby układu moczowo-płciowego 1,6% 0,6% 0,6% 4,5% 2,0% 20,2% 14,8% choroby neurologiczne inne nieustalony 5,7% 2,8% 17,4% * wewnętrzny pierścień I półrocze 2008 roku Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu przede wszystkim cierpieli na upośledzenie narządów ruchu, I półrocze 2008 roku 20,2%, 2009 17,4%.