Ekstrakcje zębów ze wskazań ortodontycznych planowanie leczenia Zakład Ortodoncji WUM 1
Rys historyczny 636 r. Paweł z Eginy, 994r. Hali Abbas zalecali usuwanie zębów nadliczbowych i zębów stojących poza łukiem zębowym, głównie ze względów estetycznych 1728 r. Fauchard opisał usuwanie zębów stałych jako działanie regulacyjne 1771 r. Hunter jako pierwszy podaje dokładne zasady ekstrakcji w przypadkach zwężeń łuków zębowych. Zaproponował usuwanie próchnicowych zębów szóstych, oczekując zamknięcia luk i uzyskania koniecznego miejsca dla zębów przednich. 4
Rys historyczny 1881 r. Kingsley określał ekstrakcje bez natychmiastowego leczenia mechanicznego jako nienaukowe i błędne 1882 r. Hollander zaproponował po raz pierwszy planowaną ekstrakcję przedtrzonowców w celu wpłynięcia na stłoczenia zębów przednich 1900 r. Angle opublikował swój bezwzględny zakaz ekstrakcji. Twierdził, że najlepsza równowaga, najlepsza harmonia, najlepsze proporcje jamy ustnej w relacji z innymi cechami wymagają obecności wszystkich zębów i każdy ząb powinien zajmować właściwe dla siebie miejsce. 5
Rys historyczny 1923 r. Lundström opisał tzw. bazę apikalną, którą proponował uwzględnić jako decydujący czynnik pomocniczy w podejmowaniu decyzji o ekstrakcji 1944 r. Tweed doniósł, że Angle z powodu swego bezwzględnego zakazu ekstrakcji mógł wykazać stabilne wyniki leczenia w mniej niż 20% przypadków. Jego publiczna prezentacja dotycząca przypadków osób leczonych z zastosowaniem ekstrakcji przedtrzonowców spowodowała przełom w ortodoncji. 6
Rys historyczny Begg twierdził, że usuwanie zębów jako pomoc w leczeniu ortodontycznym jest naukowo prawidłowe, ponieważ symuluje naturalną utratę tkanki zębowej w wyniku procesu ścierania zębów. Pod wpływem prac Tweeda i Begga leczenie ekstrakcyjne uzyskało szerszą akceptację w późnych latach 40. 7
Wskazania do ekstrakcji 1. Ekstrakcje zębów mlecznych. - przetrwałe, po radiologicznym sprawdzeniu obecności i ułożenia zawiązka zęba stałego, - w seryjnych ekstrakcjach Kjellgrena, - w przypadkach reinkluzji, w których dochodzi do zanurzania się korony zęba w zębodół (Karłowska). 8
Wskazania do ekstrakcji 2. Ekstrakcje zębów stałych. - stłoczenie pierwotne - następstwo dysproporcji między szerokością zębów, a wielkością podstawy kostnej, - stłoczenie wtórne następstwo przedwczesnej utraty zębów mlecznych i przemieszczania zębów stałych, - stłoczenie późne po zakończeniu wzrostu, - zęby nadliczbowe, nietypowe, - wyraźnie wypukły profil spowodowany protruzją dwuszczękową, - kamuflaż wady szkieletowej (Kahl- Nieke) 9
Podział ekstrakcji W zależności od sposobu postępowania możemy wyróżnić następujące rodzaje ekstrakcji (Majchrowicz): 1. Ekstrakcje profilaktyczne. 2. Ekstrakcje wyrównawcze. 3. Ekstrakcje plastyczne. 4. Ekstrakcje częściowe. 5. Ekstrakcje asymetryczne (Karłowska). 10
Ekstrakcje profilaktyczne 11
Ekstrakcje profilaktyczne Ekstrakcje profilaktyczne mają na celu ułatwienie ustawienia się zębów stałych w łuku, co zapobiega powstawaniu stłoczeń. Do tej grupy zaliczamy: Ekstrakcje seryjne wg Hotza- Kjellgrena, Usuwanie zębów mlecznych w sytuacji, w której uniemożliwiają one wyrzynanie się zębów stałych, Usuwanie zębów nadliczbowych stojących poza łukiem oraz zębów nietypowych 12
Ekstrakcje profilaktyczne Ekstrakcje seryjne wg Hotza- Kjellgrena Założeniem ekstrakcji seryjnych jest tzw. samoregulacja, która polega na stworzeniu naturalnej drogi do wyrzynania się zębów stałych, bez pomocy aparatów regulacyjnych, poprzez usuwanie w określonym czasie zębów mlecznych i stałych (Majchrowicz). 13
Ekstrakcje profilaktyczne Ekstrakcje seryjne wg Hotza- Kjellgrena Wskazania: - wiek 8-9 lat ze stłoczeniem siekaczy dużego stopnia, - zachowana I klasa Angle a, - prawidłowy lub zmniejszony nagryz pionowy, - obecne i prawidłowo ustawione zawiązki wszystkich zębów stałych, - dobrze rokujący pierwszy stały trzonowiec, - pierwszy przedtrzonowiec jest w większym stopniu przygotowany do wyrzynania niż kieł (Richardson) 14
Ekstrakcje profilaktyczne Ekstrakcje seryjne wg Hotza- Kjellgrena - przeciwwskazania: - II lub III klasa szkieletowa, - twarz nadmiernie wydłużona lub skrócona, - wklęsły profil twarzy (Richardson) 15
Ekstrakcje profilaktyczne Ekstrakcje seryjne wg Hotza- Kjellgrena - Leczenie przebiega w czterech kolejnych etapach: - Etap I: usunięcie kłów mlecznych w szczęce i żuchwie po wykonaniu zdjęć rtg, które ustalają obecność zawiązków wszystkich zębów stałych - Etap II: usunięcie czterech pierwszych zębów trzonowych mlecznych. Zabieg ten ma przyspieszyć wyrzynanie pierwszych przedtrzonowców stałych - Etap III: usunięcie zębów przedtrzonowych, w miejsce których wchodzą wyrzynające się kły - Etap IV: doprowadzenie do normy zgryzowej 16
Ekstrakcje wyrównawcze 20
Ekstrakcje wyrównawcze Ekstrakcje wyrównawcze stosuje się w celu zrównoważenia wzajemnych wielkości łuków zębowych - wskazania do ekstrakcji wyrównawczych: - usunięcie zęba w celach leczniczych, np. w przypadku konieczności wykonania ekstrakcji zęba w łuku górnym usuwa się równoimienny ząb po tej samej stronie w łuku przeciwstawnym, - utrata zęba na skutek urazu lub próchnicy, - brak zawiązka jednego lub dwóch zębów stałych 21
Ekstrakcje plastyczne 22
Ekstrakcje plastyczne Ekstrakcje plastyczne wg Dominika - zabieg ten polega na usunięciu pierwszego przedtrzonowca i zniesieniu przegrody kostnej między nim a kłem. Ma to na celu skrócenie czasu ustawiania się kła w prawidłowym zgryzie oraz ułatwienie przesunięcia się zęba w lukę poekstrakcyjną. Zabieg ten wykonujemy u pacjentów dorosłych w sytuacji, gdy górny kieł, nie mając miejsca w łuku, wyrzyna się wysoko w przedsionku jamy ustnej 23
Ekstrakcje częściowe 24
Ekstrakcje częściowe Ekstrakcje częściowe wykonujemy zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym. Zabieg ten polega na szlifowaniu powierzchni odśrodkowych i dośrodkowych danego zęba. Nazwa częściowa ekstrakcja związana jest z rozległością tego zabiegu, szlifując możemy bowiem znacznie zmniejszyć, nawet do połowy, koronę zęba mlecznego 25
Ekstrakcje asymetryczne 26
Ekstrakcje asymetryczne Ekstrakcje asymetryczne przeprowadzane są w jednym kwadrancie łuku zębowego lub w obu szczękach po jednej stronie. Wymagają dokładnej analizy przypadku, zaplanowane niewłaściwie mogą prowadzić do oszpecenia pacjenta, chociaż uzyskane jest poprawne zaguzkowanie. Przemieszczenie linii pośrodkowej, zwłaszcza zębów siecznych z górnych, to jedno z niekorzystnych następstw asymetrycznego usuwania zębów 27
Planowanie leczenia Dla zaplanowani leczenia konieczne są: - wywiad - badanie pacjenta - analiza modeli (czasem uzupełniona przez set-up) - analiza zdjęć rtg 29
Planowanie leczenia 1. Ocena stanu uzębienia 2. Wiek 3. Kierunek wzrostu szczęki i żuchwy 4. Profil 5. Typ budowy twarzy 6. Baza apikalna 7. Stabilność wyników leczenia 30
Dziękuję za uwagę 113