ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE PLANOWANIE W ZARZĄDZANIU KRYZYSOWYM Andrzej Marjański Andrzej Marjański (58) 2 R e f l e k s y j n i e Można mieć nadzieję, że nic się nie wydarzy, ale mimo to lepiej być przygotowanym. 1
Andrzej Marjański (58) 3 Istota planowania w zarządzaniu kryzysowym Ustawa o zarządzaniu kryzysowym zobowiązuje wszystkie organy administracji samorządowej i rządowej do planowania sposobów reagowania na wszelkiego rodzaju zdarzenia i przeciwności losu Planowanie kryzysowe element kierowania polegający na decydowaniu o racjonalnym wykorzystaniu sił i środków na polu walki z kryzysem Planowanie wojskowe związane jest z niszczeniem nieprzyjaciela Planowanie cywilne ma za zadanie ratowanie życia, zdrowia ludzi * Andrzej Marjański (58) 4 Planowanie cywilne w zarządzaniu kryzysowym Zadania planowania cywilnego Określenie zagrożeń jakie mogą wystąpić w obszarze działania Ustalenie środków do zwalczania zagrożeń: osobowych sprzętowych materialnych Ustalenie zespołów i struktur i przygotowanie ich do wykonywania działań ratowniczych Ustalenie zasad współdziałania z: przełożonymi (starostwo, województwo, rząd) sąsiadami ( gminy, powiaty, województwa) innymi krajami * 2
Rodzaje planowania Kryterium czasu realizacji: Andrzej Marjański (58) 5 Strategiczne powyżej 5 lat Długoterminowe od 2 do 5 lat Średnioterminowe od kilku miesięcy do roku Krótkoterminowe do trzech miesięcy Bieżące szczegółowe czynności realizowane codziennie lub w skali tygodnia Fazy zarządzania kryzysowego Zarządzanie kryzysowe funkcjonuje w oparciu o cztery fazy: Zapobieganie Przygotowanie Reagowanie Odbudowa Andrzej Marjański (58) 6 3
Andrzej Marjański (58) 7 Fazy zarządzania kryzysowego Andrzej Marjański (58) 8 Faza I zapobieganie Działania mające za zadanie wyeliminowanie lub redukcję prawdopodobieństwa wystąpienia katastrofy albo ograniczają jej skutki poprzez: Analizę (kategoryzację zagrożeń) Ocenę wrażliwości społeczeństwa na zagrożenia Regulacje prawne Racjonalne planowanie zagospodarowania przestrzennego Gospodarkę budżetową Ocenę strat ludzkich, mienia i infrastruktury powodowanych przez katastrofę Określenie planu działań zapobiegawczych Określenie zasad i sposobów kontroli i nadzoru * 4
Andrzej Marjański (58) 9 Faza II przygotowanie Zaplanowanie w jaki sposób należy zareagować w przypadku wystąpienia oraz działania mające na celu powiększenie zasobów sił i środków niezbędnych do efektywnego reagowania poprzez: Opracowanie planu zarządzania kryzysowego Budowę centrum zarządzania kryzysowego Określenie zasad komunikacji Określenie systemów monitorowania Organizację systemu alarmowania i ostrzegania ludności Określenie procedur zwracania się o pomoc i jej udzielania Określenie zasad stosowania przymusu prawnego w stosunku do ludności, organizacji pozarządowych i sektora prywatnego * Andrzej Marjański (58) 10 Faza II przygotowanie c.d. Tworzenie baz magazynowych oraz baz danych o możliwości pozyskania środków i materiałów Opracowanie baz danych Edukacja społeczeństwa Doskonalenie służb ratowniczych Akceptację społeczną poniesionych kosztów Uaktualnianie elementów przygotowania * 5
Andrzej Marjański (58) 11 Faza III reagowanie Zespół przedsięwzięć następujących po wystąpieniu katastrofy cel reagowania dostarczenie pomocy poszkodowanym i ograniczenie wtórnych zniszczeń i strat poprzez: Uruchomienie procesu ciągłej informacji (zarządzanie informacją) Zorganizowanie punktu kontaktowego (informowanie ludności) Uruchomienie systemu ostrzegania i alarmowania Natychmiastowa reakcja społeczności lokalnej Uruchomienie procedur Uruchomienie struktur ratowniczych Uruchomienie procesu ewakuacji Neutralizacja ognisk zagrożeń Organizowanie samopomocy społecznej * Andrzej Marjański (58) 12 Faza III reagowanie c.d. Wsparcie operacyjne sił zbrojnych Udział organizacji społecznych i humanitarnych Uruchomienie ochrony psychologicznej ofiar Stworzenie doraźnych warunków do przetrwania osób poszkodowanych * 6
Andrzej Marjański (58) 13 Faza III reagowanie główne przedsięwzięcia Ocena sytuacji Przewidywanie rozwoju sytuacji Określenie celów i zadań Identyfikacja potrzebnych zasobów Określenie planu i struktury działania Podjęcia działań * Andrzej Marjański (58) 14 Faza IV odbudowa Działania mające na celu przywrócenie stanu poprzedniego, oraz odtworzenie infrastruktury mnie wrażliwej na kolejną katastrofę poprzez: Szacowanie szkód, Zapewnienie pomocy ludności Leczenie i rehabilitację Wypłacenie odszkodowań poszkodowanym Informowanie o prawach i obowiązkach Odtwarzanie i uzupełnianie zapasów Zapewnienie gotowości służb ratowniczych Przywrócenie równowagi i bezpieczeństwa ekologicznego Odbudowę i przywrócenie sprawności infrastruktury * 7
Andrzej Marjański (58) 15 Faza IV odbudowa c.d. Inicjatywę legislacyjną Sprawne administrowanie Rozliczenie kosztów reagowania ( rozliczenie zobowiązań) Podsumowanie i wnioski Modyfikacja i aktualizacja planów reagowania Prace dokumentacyjne (sprawozdania i raporty) * Andrzej Marjański (58) 16 Opracowanie planu zarządzania kryzysowego II faza specyfika słownictwa Sytuacja kryzysowa wpływa negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska wywołuje znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków * 8
Andrzej Marjański (58) 17 Opracowanie planu zarządzania kryzysowego II faza specyfika słownictwa Infrastruktura techniczna systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą obiekty w tym: obiekty budowlane urządzenia instalacje usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli usługi służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej oraz instytucji i przedsiębiorców Andrzej Marjański (58) 18 Opracowanie planu zarządzania kryzysowego II faza specyfika słownictwa Systemy infrastruktury technicznej: zaopatrzenie w paliwa i energię łączność i sieci teleinformatyczne finanse zaopatrzenie w żywność i wodę ochrona zdrowia transport i komunikacja ratownictwo zapewnienie ciągłości działania administracji publicznej produkcja, składowaniem, przechowywanie i składowanie substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągów substancji niebezpiecznych * 9
Andrzej Marjański (58) 19 Opracowanie planu zarządzania kryzysowego II faza specyfika słownictwa Ochrona infrastruktury krytycznej wszelkie działania zmierzające do zapewnienia funkcjonalności, ciągłości działań i integralności infrastruktury krytycznej e celi zapobiegania zagrożeniom, ryzykom lub słabym punktom oraz ograniczenia i neutralizacji ich skutków oraz szybkiego odtworzenia tej infrastruktury na wypadek awarii, ataków oraz innych zdarzeń zakłócających jej prawidłowe działanie Cykl planowania - okresowe realizowanie etapów: analizowania programowania opracowywania planu lub programu wdrażanie, testowanie i uruchamianie * Andrzej Marjański (58) 20 Plan reagowania kryzysowego przydziela organizacjom i osobom fizycznym obowiązki wykonania określonych zadań w określonym miejscu i czasie, w sytuacji gdy wypadek wymaga podjęcia czynności wykraczających poza zakres rutynowego działania którejś służby reagowania kryzysowego; ustala zależności kierowania i współdziałania pomiędzy instytucjami i pokazuje, jak działania reagowania będą koordynowane; 10
Andrzej Marjański (58) 21 Plan reagowania kryzysowego opisuje, jak ludzie i ich mienie będą chronieni w czasie sytuacji kryzysowej; określa personel, wyposażenie, urządzenia, zaopatrzenie i inne zasoby dostępne w ramach własnej społeczności lub w ramach porozumienia z innymi społecznościami i możliwe do wykorzystania podczas działań reagowania i odbudowy; określa metody zapobiegania wtórnym stratom podczas operacji reagowania i odbudowy Andrzej Marjański (58) 22 Plan ZK jako dokument publiczny PLAN REAGOWANIA KRYZYSOWEGO, JAKO DOKUMENT PUBLICZNY, PODAJE PODSTAWY PRAWNE, USTALA CELE I OKREŚLA PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA Plany reagowania kryzysowego opracowuje się na wszystkich szczeblach zarządzania, bowiem zarządzanie kryzysowe jest niezbywalnym obowiązkiem władz wszystkich szczebli. Zadania władz różnych szczebli, realizowane w trakcie reagowania na sytuację kryzysową są różne - treść planów reagowania kryzysowego na różnych szczeblach zarządzania jest różna. * 11
Andrzej Marjański (58) 23 Powiatowe i gminne plany reagowania kryzysowego W przypadku sytuacji kryzysowej władze lokalne - powiatowe, gminne - z reguły reagują jako pierwsze W razie potrzeby mogą uzyskać pomoc z wyższych szczebli zarządzania kryzysowego - wojewódzkiego i centralnego. Andrzej Marjański (58) 24 Powiatowe i gminne plany reagowania kryzysowego Powinny koncentrować się na przedsięwzięciach podstawowych dla ochrony ludności: ostrzeganiu i informowaniu ludności, możliwościach i sposobach ewakuacji, możliwościach ukrycia ewakuowanych, a także zapewnieniu im opieki społecznej. Powiatowe plany reagowania kryzysowego powinny skoncentrować się ponadto na wykorzystaniu posiadanych sił i środków do walki z zagrożeniem. 12
Andrzej Marjański (58) 25 Wojewódzki plan reagowania kryzysowego Województwa powinny wypełniać trzy role: pomagać władzom powiatowym, których możliwości reagowania okazały się niewystarczające; same reagować jako pierwsze na pewne wypadki; współdziałać ze szczeblem centralnym, wtedy gdy pomoc tego szczebla jest niezbędna. Andrzej Marjański (58) 26 Wojewódzki plan reagowania kryzysowego Wojewódzkie plany reagowania kryzysowego tworzą ramy, wypełnione przez powiatowe plany reagowania kryzysowego, Stanowią pośrednie ogniwo, poprzez które - w razie potrzeby - angażowane są władze centralne. Plany te umożliwiają mobilizację wszystkich poziomów zarządzania kryzysowego w postaci jednolitej organizacji kryzysowej służącej do ochrony bezpieczeństwa obywateli. 13
Andrzej Marjański (58) 27 Znaczenie planów reagowania kryzysowego 1 - Plan reagowania kryzysowego określa zakres działań przygotowawczych, niezbędnych do tego, by był on czymś więcej niż jeszcze jednym zbędnym dokumentem. W szczególności od tego planu zależą szkolenia i ćwiczenia. Szkolenie umożliwia personelowi reagowania kryzysowego zapoznanie się z obowiązkami i osiągnąć umiejętności niezbędne do wykonywania przydzielonych zadań. Ćwiczenia umożliwiają sprawdzenie planu, list powiadamiania i zasobów, a także procedur reagowania oraz pozwalają ocenić umiejętności personelu reagowania. Andrzej Marjański (58) 28 Znaczenie planów reagowania kryzysowego 2 - Ułatwia reagowanie i odbudowę krótkookresową. Działania reagowania są wrażliwe na czas, z niewielką tolerancją dla opóźnień lub korekt w trakcie działania. Niektóre działania łagodzenia skutków katastrofy, takie jak przygotowanie ukryć dla ewakuowanych, również muszą być szybko realizowane. Wcześniejsze ich realizowanie znacznie to ułatwia. 14
Andrzej Marjański (58) 29 Znaczenie planów reagowania kryzysowego 3 - plan który jest dostatecznie elastyczny i który można wykorzystać w przypadku dowolnego zagrożenia, w tym wcześniej nie przewidzianego, zapewnia społeczności bazę dla zarządzania kryzysowego. Na tej podstawie społeczność może z ufnością kontynuować działania zapobiegania długookresowego, ukierunkowane na konkretne zagrożenia. Może także przeznaczyć więcej środków na przedsięwzięcia przygotowawcze oparte na ocenie ryzyka (np. na specjalistyczne szkolenie i wyposażenie służb reagowania kryzysowego). Jakakolwiek będzie to inicjatywa, plan dla wszystkich zagrożeń pozwala zacząć działania z pozycji względnie bezpiecznej. Andrzej Marjański (58) 30 Plan a procedura Granica pomiędzy planem a procedurą jest płynna. Opracowujący plan powinni zwrócić na to szczególną uwagę. Plan reagowanie kryzysowego nie powinien zawierać niepotrzebnych szczegółów. Podstawowym kryterium jest odpowiedź na pytanie - co wszyscy użytkownicy danej części planu wiedzieć muszą? Informacje oraz instrukcje które potrzebne są jednej osobie lub grupie osób, mogą pozostać w standartowych procedurach operacyjnych, które mogą stanowić załącznik do planu lub zostać tylko wymienione w bibliografii jako odnośniki. 15
Andrzej Marjański (58) 31 Plan a procedura Dla wielu obowiązków wystarczy tylko w planie reagowania kryzysowego przydział dla konkretnej osoby lub organizacji i określenie komu dana osoba lub organizacja podlega i z kim współdziała. Szczegóły działania winny znaleźć się w procedurach - właściwych dla danego zagrożenia. Plan reagowania kryzysowego powinien natomiast opisywać zależności pomiędzy odpowiedzialnym za realizację procedury, a centralą organizacyjną która kieruje całym reagowaniem na katastrofę. Andrzej Marjański (58) 32 Plan a procedura Plan reagowania kryzysowego nie powinien określać jak tworzyć urządzenia służące do działań kryzysowych, pozostawiając to standardowej procedurze operacyjnej używanej przez właściwą organizację wykonawczą. Menedżer programów kryzysowych powinien współpracować z przedstawicielami tych organizacji, by zapewnić opracowanie potrzebnych procedur i sprawdzić czy nie ma konfliktu pomiędzy procedurą i planem lub między procedurami. Procedury powinny zostać opracowane przez wszystkie organizacje, którym w planie reagowania kryzysowego powierzone zostały określone zadania. 16
Standardowe Zapewniają przełożenie otrzymanych zadań na harmonogramy zorientowane na konkretne działania, które są bardzo użyteczne w czasie reagowania kryzysowego. Mówią jak dana organizacja będzie wykonywać swoje zadania Andrzej Marjański (58) 33 Rodzaje procedur Zwykłe Zawierają harmonogramy, schematy, listy zasobów, mapy itp. oraz procedury powiadamiania personelu, Pozyskiwania i używania wyposażenia, zaopatrzenia, pojazdów, Otrzymywania wzajemnej pomocy, meldowania do centrali danej organizacji i do centrum zarządzania kryzysowego, utrzymywania łączności z osobami działającymi w różnych miejscach itp. Andrzej Marjański (58) 34 ETAPY PROCESU OPRACOWANIA I DOSKONALENIA PLANU REAGOWANIA KRYZYSOWEGO Badania Przegląd prawa, planów, porozumień o wzajemnej pomocy i poradników Analiza zagrożeń (ryzyka) i wrażliwości na nie Określenie bazy zasobów przydatnych do reagowania Uwzględnienie specjalnych właściwości środowiska Opracowanie Wprowadzenie do użytku Aktualizacja Proces działań naprawczych Proces przeglądu planu Dokumenty wdrożeniowe 17
Andrzej Marjański (58) 35 Proces i metody analizy zagrożeń W CZASIE ANALIZY ZAGROŻEŃ NALEŻY: Określić zagrożenia Opracować charakterystykę zagrożeń i ich potencjalnych konsekwencji Porównać zagrożenia i ustalić ich wagę dla lokalnej społeczności Stworzyć i stosować scenariusze w celu znalezienia rozwiązań planistycznych dla konkretnych zagrożeń oraz oszacowania konkretnych zasobów. Wykorzystywać wszystkie dostępne źródła informacji Andrzej Marjański (58) 36 Etapy opracowywania planu reagowania kryzysowego Badania prowadzą do opracowania planu reagowania kryzysowego wg następujących etapów: opracowanie szkicu planu głównego, aneksów funkcyjnych i dodatkowych informacji dla konkretnych zagrożeń, służących jako punkt wyjściowy dla zespołu planistycznego opracowanie planu spotkań i pism zapraszających na pierwszy cykl spotkań planistycznych zaproszenie szefa władzy wykonawczej na pierwsze spotkanie zespołu planistycznego w charakterze prowadzącego 18
Andrzej Marjański (58) 37 Etapy opracowywania planu reagowania kryzysowego przeprowadzenie spotkania zapoznawczego, podział na komisje opracowujące poszczególne części planu, wyznaczenie przewodniczących i zaplanowanie kolejnego spotkania praca komisji nad kolejnymi projektami przygotowanie potrzebnych schematów i map opracowanie końcowego projektu i przekazanie go zespołowi planistycznemu do zaopiniowania i zaproponowania poprawek * Andrzej Marjański (58) 38 Etapy opracowywania planu reagowania kryzysowego Spotkanie zespołu planistycznego, poświęcone wprowadzeniu ostatecznych zmian oraz dyskusji na temat strategii wdrażania planu i jego rozpowszechniania Opiniowanie oraz uzgadnianie planu reagowania kryzysowego z zainteresowanymi organizacjami Prezentacja planu zarządowi danej społeczności oraz uzyskanie zgody na jego wprowadzenie do użytku, powielenie i rozesłanie (jeden egzemplarz powinny otrzymać także lokalne media). 19
Andrzej Marjański (58) 39 Wprowadzenie do stosowania planu Plan reagowania kryzysowego powinien zostać sprawdzony pod kątem zgodności z istniejącymi wymaganiami prawnymi i standardami władz centralnych i wojewódzkich, a także pod kątem jego przydatności praktycznej. Następnie należy zaplanować i przeprowadzić ćwiczenie z udziałem przedstawicieli każdej z zainteresowanych organizacji, które powinno służyć do określenia sposobu praktycznego wprowadzenia planu do użytku. Andrzej Marjański (58) 40 Wprowadzenie do stosowania planu OPINIOWANIE PLANU Należy zapytać wyższy szczebel o zasady opiniowania planu. Proces opiniowania pozwala właściwym organizacjom, na podstawie ich doświadczeń, proponować ulepszenia do planu. Powiatowe plany reagowania kryzysowego winny być opiniowane w województwach 20
Andrzej Marjański (58) 41 Sprawdzenie planu W celu sprawdzenia nowego lub poprawionego planu reagowania kryzysowego wykorzystuje się ćwiczenia zarządzania kryzysowego. Ćwiczenia to najlepszy sposób sprawdzenia, bez katastrofy, czy plan reagowania kryzysowego został opracowany prawidłowo. Andrzej Marjański (58) 42 Aktualizacja planu zarządzania kryzysowego Plan reagowania kryzysowego to żywy dokument Z upływem czasu pojawiają się nowe problemy, sytuacje się zmieniają, braki stają się widoczne, wymagania władz ulegają zmianie. Zatem sam plan musi zostać zmieniony, aby był aktualny i użyteczny. 21
Andrzej Marjański (58) 43 Proces działań dostosowawczych Polega on na wychwytywaniu informacji z ćwiczeń, ocen po katastrofie, przeglądów administracyjnych itp. które mogą wskazywać, że w planie istnieją braki. Następnie zbiera się zespół planistyczny, by problem przedyskutować oraz zdecydować o jego naprawie. Działania dostosowawcze mogą obejmować weryfikację założeń planistycznych i koncepcji działania, zmianę przydziału zadań lub modyfikację instrukcji wdrożeniowych (standartowych procedur operacyjnych). Mogą także obejmować szkolenie przypominające o rozwiązaniach przyjętych w planie. Końcowym składnikiem działań dostosowawczych jest śledzenie wykonania zaleconych działań. Andrzej Marjański (58) 44 Aktualizacja planów reagowania kryzysowego PROCES PRZEGLĄDU PLANU Przegląd planu reagowania kryzysowego powinien być dokonywany okresowo, co najmniej raz w roku. Przegląd i proces działań naprawczych powinny umożliwiać wykrycie istniejących problemów i dostarczyć informacji niezbędnych zespołowi planistycznemu do dokonania właściwych zmian w planie. DOKUMENTY WDROŻENIOWE Należy zapewnić, by organizacje, którym powierzono zadania reagowania kryzysowego opracowały standardowe procedury operacyjne, niezbędne do realizacji przydzielonych im zadań. 22
Andrzej Marjański (58) 45 Składowe części planu reagowania kryzysowego Plan reagowania kryzysowego, opracowany przy wykorzystaniu podejścia funkcyjnego, składa się z: planu głównego, aneksów funkcyjnych dodatkowych informacji dla konkretnych zagrożeń. Ponadto organizacje którym w planie głównym lub aneksach funkcyjnych przydzielono jakieś zadania, opracowują specjalistyczne procedury operacyjne i harmonogramy do wdrożenia planu reagowania kryzysowego. Andrzej Marjański (58) 46 Plan główny Plan główny zawiera omówienie organizacji reagowania kryzysowego w danej społeczności. Podaje podstawy prawne dla operacji kryzysowych, Określa dla jakich sytuacji plan jest przewidziany Wyjaśnia ogólną koncepcję działania Przydziela obowiązki w zakresie działań kryzysowych, w tym obowiązki opracowania standartowych procedur operacyjnych dla tych działań. 23
Działanie Kierowanie i nadzór Koordynator Ostrzeganie i alarmowanie Informowanie ludności Ewakuacja Pomoc społeczna Pomoc medyczna Łączność Porządek publiczny Pomoc zagraniczna Zaopatrzenie w żywność i wodę Transport i infrastruktura techniczna Wojewoda Dolnośląski Dyrektor WZKOLiSO Komendant Wojewódzki PSP Komendant Wojewódzki Policji Szef WSzW Andrzej Marjański (58) 47 Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektor Sanitarny Wojewódzki Lekarz Weterynarii Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego Wojewódzki Konserwator Zabytków W P P P P P P P P P P P P P P P P P P W P P P P P P P P P P P W P W P P P P P P P P Dyrektor Wydziału Finansowego Dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Dyrektor Wydziału Założycielskiego i Rolnictwa Dyrektor Wydziału Infrastruktury, Integracji Europejskiej Dyrektor Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia Dyrektor Wydziału Prawnego i Nadzoru Rzecznik Prasowy Wojewody Koordynator Organizacji Pozarządowych P W P P P W P P W P P P P W P P P P P P W P P P P P P W P W P Andrzej Marjański (58) 48 I. L O K A L N Y P L A N D Z I A Ł A N I A W S Y T U A C J A C H Z A G R O Ż E Ń ( N A D Z W Y C Z A J N Y C H ). A. O r g a n i z a c y j n e p r z y g o t o w a n i e p l a n u.? 1. J a k i e c e l e i z a d a n i a s t a w i a m y p r z e d p l a n e m? 2. C o m a s ię z n a l e ź ć w p l a n i e? 3. K t o m a r o b ić p l a n? 4. C z y m a m w y s t a r c z a ją c ą i l o ś ć i n f o r m a c j i, d a n y c h? 5. K t o j e s t k o o r d y n a t o r e m w y k o n a n i a p l a n u? 6. O p r a c o w a n i e s z k i c u p l a n u. 7. P r z e g lą d i k o r e k t a s z k i c u p l a n u. 8. Z a m k n ię c i e p l a n u. 9. W d r o ż e n i e p l a n u. 1 0. A k t u a l i z a c j a p l a n u. 24
Andrzej Marjański (58) 49 I. L O K A L N Y P L A N D Z I A Ł A N I A W S Y T U A C J A C H Z A G R O Ż E Ń ( N A D Z W Y C Z A J N Y C H ). B. T r e ś ć p l a n u 1. P l a n z a s a d n i c z y a ) W s tę p b ) W ł a d z e i z a d a n i a c ) Z a s a d y c ią g ł o ś c i k i e r o w a n i a ( s p ó j n o ś ć z p l a n a m i w y ż s z e g o s z c z e b l a ) d ) O p i s z a g r o ż e ń e ) Z a ł o ż e n i a p l a n u f ) K o n c e p c j a d z i a ł a n i a g ) Z a k r e s y o d p o w i e d z i a l n o ś c i h ) A d m i n i s t r a c j a i l o g i s t y k a i ) P l a n z a b e z p i e c z e n i a ś r o d k ó w b y t o w y c h 2. W s p ó l n e f u n k c j e a ) K i e r o w n i c t w o i n a d z ó r b ) Ł ą c z n o ś ć c ) O s t r z e g a n i e d ) I n f o r m a c j a i a l a r m o w a n i e e ) E w a k u a c j a f ) K i e r o w a n i e z a s o b a m i g ) M i e j s c a z a s tę p c z e h ) O p i e k a s p o ł e c z n a A. C e l C e n t r u m Andrzej Marjański (58) 50 I I. C E N T R U M Z A R Z Ą D Z A N I A K R Y Z Y S O W E G O Z a p e w n i e n i e k o o r d y n a c j i d z i a ł a ń r a t o w n i c z y c h w s z y s t k i c h p o d s y s t e m ó w f u n k c j o n u ją c y c h w r a m a c h p o w i a t o w e g o s y s t e m i d ó b r m a t e r i a l n y c h n a t e r e n i e p o w i a t u. u r a t o w n i c t w a o r a z o c h r o n y l u d n o ś c i B. F u n k c j e C e n t r u m 1. I n f o r m a c y j n e 2. K o o r d y n a c j a 3. D e c y z y j n e C. Z a d a n i a C e n t r u m 1. Z b i e r a n i e d a n y c h i b i e ż ą c e o c e n i a n i e s y t u a c j i 2. I n f o r m o w a n i e w ł a d z s a m o r z ą d o w y c h o z a g r o ż e n i a c h 3. O s t r z e g a n i e l u d n o ś c i o z a g r o ż e n i a c h 4. K o o r d y n o w a n i e d z i a ł a ń r a t o w n i c z y c h w y d z i e l o n y c h s i ł i ś r o d k ó w d o p r o w a d z e n i a a k c j i r a t u n k o w e j 5. K o o r d y n o w a n i e d z i a ł a ń l i k w i d u ją c y c h s k u t k i z d a r z e ń 6. A n a l i z o w a n i e i p r o g n o z o w a n i e r o z w o j u s y t u a c j i. 25
Andrzej Marjański (58) 51 III. Z A G R OŻ E N IE P O W O D Z IO W E A. A n a liz a p o d a tn oś c i i r y z y k a p o w o d z i B. P ro g n o z y i s y m u la c je C. K ie r o w a n ie i N a d z ó r D. O s t r z e g a n ie p r z e d p o w o d z ią a ) O r g a n iz a c ja b ) P r o g n o z o w a n ie c ) R o z p o w s z e c h n ia n ie E. D z ia ła n ia z a p o b ie g a ją c e a ) W a lk a z p o w o d z ią b ) O c h r o n a p r z e c iw p o w o d z io w a F. E w a k u a c ja G. P o w ró t p o p o w o d z i d o s t re f y z n is z c z eń H. P o lit y k a o d b u d o w y Andrzej Marjański (58) 52 III. ZAGROŻENIE POWODZIOWE A. Analiza podatności i ryzyka powodzi - ocena ryzyka - ocena podatności 1. Historyczne uwarunkowania powodzi 2. Skala największej dotychczas powodzi 3. Stopień przygotowania sił i środków 4. Stopień świadomości społecznej 5. Stopień odporności infrastruktury technicznej 6. Poziom ochrony technicznej 7. Informacja 26
Andrzej Marjański (58) 53 III. Z A G R OŻ E N IE P O W O D Z IO W E D. O s t r z e g a n ie p r z e d p o w o d z ią a ) O r g a n iz a c ja - s y s te m o g ó l n o k ra jo w y - lo k a ln e s y s te m y b ) P r o g n o z o w a n i e - z b ió r d a n y c h - a n a li z a d a n y c h - p r z y g o to w a n i e p r o g n o z y - r o z p o w s z e c h n ie n ie p r o g n o z y c ) R o z p o w s z e c h n i a n i e - m e d i a ( p ra s a, ra d i o, t e le w i z ja ) - T V k a b lo w a - u r ządz e n ia n a g łaś n ia ją c e - r u c h o m e - p o m o c sąsie d z k a ( o d d r z w i d o d r z w i) - a m a to r s k ie s i e c i ra d i o w e Andrzej Marjański (58) 54 III. ZAGROŻENIE POWODZIOWE E. Działania zapobiegające a) Walka z powodzią - procedury działań technicznych - określenie procedur kontrolnych, patroli... - ustanowienie procedur ewakuacyjnych b) Ochrona przeciwpowodziowa - lokalizacja na wyższe poziomy - przemieszczenie zawartości, maszyn i wyposażenia - wykup mienia, obiektów - uodpornienie obiektów ( izolacja) - uodpornienie infrastruktury - przepustowość kanałów ściekowych 27
Andrzej Marjański (58) 55 III. Z A G R OŻ E N IE P O W O D Z IO W E F. Ew ak ua cja 1. Plan ew ak ua cji L u d zi Z w ie rzą t S p rzę tu D ó b r k ultury D o k um entó w 2. S iły i ś ro d k i 3. P o ro zum ienia, u m o w y, uzg o d nie nia 4. P ro c e d ury 5. O b s zary 6. D ro g i 7. M iejsc a za stęp cze 8. Łączność Andrzej Marjański (58) 56 III. ZAGROŻENIE POWODZIOWE G. Powrót po powodzi do strefy zniszczeń - zagrożenie epidemiologiczne - wyznaczenie tras reewakuacji - dezynfekcja, deratyzacja, dezynsekcja - ewidencja osób, poszukiwanie 28
Andrzej Marjański (58) 57 III. ZAGROŻENIE POWODZIOWE H. Polityka odbudowy - prace porządkowe - szacowanie szkód - klasyfikacja obiektów (wyburzenie, remont..) - zakres pomocy - źródła pomocy, finansowania Andrzej Marjański (58) 58 Podsumowanie 29
Pytania? Andrzej Marjański (58) 59 Odwaga to panowanie nad strachem, a nie brak strachu. Courage is to resist fear, mastery of fear - not absence of fear. (ang.) Mark Twain www.amarjanski.spoleczna.pl 30