WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Bezrobotni niepełnosprawni i niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim - 2009 rok- Szczecin 2010
Bezrobocie, to zjawisko dotyczące całego społeczeństwa. Jego negatywne skutki odczuwane są w róŝnoraki sposób. JednakŜe osoby niepełnosprawne stanowią grupę bezrobotnych, która ze względu na istniejące bariery społeczne, ma największe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Jednocześnie praca daje osobom niepełnosprawnym moŝliwość pełnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym. Jest szansą rozwoju i istotnie wpływa na wzrost samooceny. Nic, więc dziwnego, Ŝe dla wielu osób niepełnosprawnych stanowi kwestię priorytetową. Niestety nadal, dość często grupa ta, pod względem aktywności na rynku pracy jest marginalizowana i wyłączana ze społeczeństwa, a ich problemy ze znalezieniem pracy i utrzymaniem jej, są czynnikiem powodującym trudną do zaakceptowania sytuację. Publiczne słuŝby zatrudnienia, dokładają wszelkich starań, aby pomóc osobom niepełnosprawnym powrócić na rynek pracy. W Powiatowych Urzędach Pracy na pomoc mogą liczyć zarówno osoby niepełnosprawne, którym przysługuje status bezrobotnego jak równieŝ te, którym ten status nie przysługuje (rejestrowane są wtedy, jako osoby poszukujące pracy). Pojęcia bezrobotny oraz poszukujący pracy zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z powyŝszą ustawą bezrobotny, to osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub słuŝbie albo innej pracy zarobkowej, bądź, jeśli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyŝszych w systemie wieczorowym albo zaocznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Natomiast poszukujący pracy, to osoba niezatrudniona, poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz osoba zatrudniona zgłaszająca zamiar i gotowość podjęcia innej pracy zarobkowej lub zatrudnienia w wyŝszym wymiarze czasu pracy, dodatkowego albo innego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy. Powiatowe Urzędy Pracy dla osób niepełnosprawnych zarejestrowanych, jako poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu, mogą na zasadach takich jak
osobom bezrobotnym udzielać następujących form wsparcia finansowanych z PFRON: 1) szkolenia; 2) staŝe; 3) przygotowanie zawodowe dorosłych; 4) prace interwencyjne; 5) badania lekarskie lub psychologiczne; 6) zwrot kosztów dojazdu i zakwaterowania; 7) studia podyplomowe; 8) jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. Bezrobotni niepełnosprawni w województwie zachodniopomorskim Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy na koniec 2009 roku wyniosła 3 804, co stanowi 3,6% ogółu bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim. Większość bezrobotnych niepełnosprawnych mieszkało w mieście - 2 557 osób, na wsi natomiast 1 247 osób. Wśród niepełnosprawnych bezrobotnych kobiety stanowiły 50,2%, a męŝczyźni 49,8%. Tabela 1. Liczba bezrobotnych niepełnosprawnych według miejsca zamieszkania i płci w województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień 31.12.2009 roku Wyszczególnienie 2008r. 2009r. Ogółem 3 050 3 804 Miejsce Miasta 2 093 2 557 zamieszkania Wieś 957 1 247 Płeć MęŜczyźni 1 490 1 895 Kobiety 1 560 1 909 Tabela 2. Wiek osób niepełnosprawnych w 2008 i 2009 roku Wyszczególnienie 2008r. 2009r. 18-24 ogółem 226 283 kobiety 106 132 25-34 ogółem 486 582 kobiety 283 302 35-44 ogółem 507 655 kobiety 295 380 45-54 ogółem 1214 1423 kobiety 679 799 55-59 ogółem 533 723 kobiety 197 296 Wiek ogółem 84 138 60 i więcej lat kobiety 0 X
Największą grupę niepełnosprawnych bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 45-54 lata (37,4%), z wykształceniem podstawowym i niŝszym (43,2%), pozostające bez pracy powyŝej 24 miesięcy (25,2%) oraz posiadające staŝ pracy od 10 do 20 lat (19,8%). Zdecydowanie najmniej osób odnotowano w następujących kategoriach: 60 lat i powyŝej (3,6%), z wykształceniem gimnazjalnym (2,3%), pozostające bez pracy nie dłuŝej niŝ 1 miesiąc (9,0%) oraz ze staŝem pracy dłuŝszym niŝ 30 lat (2,5%). 2,5% 14,9% 16,3% 19,8% Wykres 1. Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych w województwie zachodniopomorskim w 2009 roku Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według staŝu pracy 17,5% 13,0% 16,0% do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 lat i więcej bez staŝu Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według wykształcenia WyŜsze 2,3% 14,8% Policealne i średnie 43,2% 7,3% zawodowe Średnie ogólnokształcące 1,0% 31,4% Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy 15,3% 25,2% 16,3% 9,0% 19,6% 14,5% do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 Struktura bezrobotnych niepełnosprawnych według wieku 3,6% 7,4% 19,0% 15,3% 17,2% 18-24 25-34 35-44 37,4% 45-54 55-59 60 i więcej lat Wykres 2 przedstawia % udział niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na poszczególne powiaty województwa zachodniopomorskiego. W województwie zachodniopomorskim niepełnosprawni bezrobotni stanowili 3,6% z ogólnej liczby bezrobotnych. Najwięcej procentowo niepełnosprawnych bezrobotnych w swych rejestrach odnotowały: Miasto Koszalin 7,2% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat sławieński 7,1% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat szczecinecki 5,8% z ogólnej liczby bezrobotnych, powiat kołobrzeski 5,0% z ogólnej liczby bezrobotnych.
Wykres 2. Udział % niepełnosprawnych bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych w podziale na powiaty. Zachodniopomorskie Miasto Szczecin 3,6% 3,7% Wałecki 4,5% Miasto Świnoujście 2,4% Świdwiński 3,1% Szczecinecki 5,8% Stargardzki 3,8% Sławieński 7,1% Pyrzycki 1,3% Policki 2,0% Myśliborski 4,5% Łobeski 0,7% Koszaliński 4,6% Miasto Koszalin 7,2% Kołobrzeski 5,0% Kamieński 1,1% Gryfiński Gryficki Goleniowski Drawski 2,7% 2,5% 2,5% 2,3% Choszczeński 1,9% Białogardzki 4,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% Niepełnosprawne kobiety, ze statusem osoby bezrobotnej, najliczniej występowały w powiecie: goleniowskim 63,2%, polickim 59,5%, szczecineckim 58,7%. Niepełnosprawni męŝczyźni, posiadający status osoby bezrobotnej, stanowią zdecydowaną większość w powiecie: kołobrzeskim 58,9%, Miasto Szczecin 57,3%, świdwińskim 56,2%. Wykres 3. Niepełnosprawni bezrobotni w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział % 100% 90% 80% 70% 50,5% 52,4% 47,4% 36,8% 42,5% 49,3% 44,4% 58,9% 54,8% 53,6% 45,8% 48,8% 40,5% 47,9% 51,9% 45,2% 41,3% 56,2% 45,7% 46,8% 57,3% 49,8% 60% 50% 40% męŝczyźni 30% 20% 10% 0% Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki Miasto Szczecin 49,5% Zachodniopomorskie 47,6% 52,6% 63,2% 57,5% 50,7% 55,6% 41,1% 45,2% 46,4% 54,2% 51,2% 59,5% 52,1% 48,1% 54,8% 58,7% 43,8% 54,3% 53,2% 42,7% 50,2% kobiety
Wykres 4. Osoby bezrobotne niepełnosprawne wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w 2008 i 2009 roku. lekki 2 086 2 549 umiarkowany 881 1 166 2009r. 2008r. znaczny 89 83 0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 Zdecydowanie najwięcej osób niepełnosprawnych zarejestrowanych, jako bezrobotne zarówno w 2008 jak i 2009 roku, posiadało lekki stopień niepełnosprawności. Wykres 5. Niepełnosprawni bezrobotni wg rodzaju niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w 2008 i 2009 roku 6,6% 2,5% 8,3% 13,2% 10,4% 10,4% 7,6% 7,5% 2,8% 13,2% 5,0% 5,4% Upośledzenie umysłowe Choroby psychiczne Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu 2,2% 1,6% 2,2% 1,9% 10,6% 6,6% 7,7% Epilepsja Choroby układu oddechowego i układu krąŝenia Choroby układu pokarmowego Choroby układu moczowo-płciowego Choroby neurologiczne 9,8% 3,8% 28,4% Inne Nieustalony 4,0% 28,3% * wewnętrzny pierścień 2008 rok Najwięcej bezrobotnych niepełnosprawnych cierpiało na zaburzenia narządów ruchu, w 2008 roku ich procent w ogólnej liczbie zarejestrowanych niepełnosprawnych osób wynosił 28,4%, natomiast w następnym roku 28,3%.
Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim w 2009 roku Niepełnosprawni poszukujący pracy stanowili 1 139 osobową grupę, zdecydowanie zamieszkującą tereny miast (ponad 75,0% ogółu bezrobotnych tej kategorii), z wyraźną przewagą męŝczyzn stanowiących 62,5% z ogółem. Tabela 3. Liczba niepełnosprawnych poszukujących pracy według miejsca zamieszkania i płci w województwie zachodniopomorskim według stanu na dzień 31.12.2009 roku Wyszczególnienie Ogółem Miejsce zamieszkania Płeć Miasta Wieś MęŜczyźni Kobiety 2008r. 2009r. 1 155 1 139 893 861 262 278 687 712 468 427 Największą grupę niepełnosprawnych poszukujących pracy stanowiły osoby w wieku 25-34 lata (27,2%), z wykształceniem podstawowym i niŝszym (35,7%), pozostające bez pracy powyŝej 24 miesięcy (33,1%) oraz bez staŝu pracy (47,4%). Zdecydowanie najmniej osób odnotowano w następujących kategoriach: 18-24 lata (7,6%), z wykształceniem gimnazjalnym (0,9%), pozostające bez pracy nie dłuŝej niŝ 1 miesiąc (5,2%) oraz posiadające ponad 30 letni staŝ pracy (1,2%). Wykres 6. Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w województwie zachodniopomorskim w 2009 roku Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według wieku 24,8% 13,6% 8,2% 7,6% 18,6% 27,2% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60 i więcej lat 0,9% Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według wykształcenia WyŜsze 35,7% 26,6% 9,0% 18,6% 9,2% Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne Podstawowe i podstawowe nieukończone Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według czasu pozostawania bez pracy 5,2% Struktura niepełnosprawnych poszukujących pracy według staŝu pracy 33,1% 17,3% 13,0% 19,0% 12,5% do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 47,4% 15,7% 9,1% 13,9% 7,0% do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-30 30 lat i więcej bez staŝu 1,2% 5,6% W województwie zachodniopomorskim % udział niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy wynosił 53,8%. Pod względem % udziału niepełnosprawnych poszukujących pracy w ogólnej liczbie poszukujących pracy wyraźnie odznaczają się powiaty:
kamieński 76,5%, policki 73,2%, pyrzycki 72,9%, białogardzki 71,4%. Wykres 7. Udział % niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w ogólnej liczbie poszukujących pracy w podziale na powiaty. Zachodniopomorskie Miasto Szczecin Wałecki Miasto Świnoujście Świdwiński Szczecinecki Stargardzki Sławieński Pyrzycki Policki Myśliborski Łobeski Koszaliński Miasto Koszalin Kołobrzeski Kamieński Gryfiński Gryficki Goleniowski Drawski Choszczeński Białogardzki 25,0% 24,5% 30,9% 38,7% 53,8% 64,2% 68,5% 44,4% 68,7% 58,3% 47,1% 72,9% 73,2% 55,4% 58,1% 50,8% 59,8% 47,1% 76,5% 54,9% 50,0% 71,4% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% Niepełnosprawne kobiety, ze statusem osoby poszukującej pracy, najliczniej występowały w powiecie: kołobrzeskim 48,0%, stargardzkim 45,2%. Niepełnosprawni męŝczyźni, posiadający status osoby poszukującej pracy, stanowią zdecydowaną większość w powiecie: łobeskim 81,8%, choszczeńskim 77,8%, Miasto Świnoujście 77,8%. Wykres 8. Niepełnosprawni poszukujący pracy w podziale na płeć w poszczególnych powiatach udział %
100% 90% 80% 70% 60% 52,9% 81,8% 65,5% 71,4% 60,7% 62,7% 57,7% 58,3% 65,3% 54,5% 61,1% 55,6% 61,0% 52,9% 66,7% 61,9% 60,4% 57,1% 87,5% 62,2% 70,2% 62,5% 50% 40% męŝczyźni kobiety 30% 20% 10% 0% Białogardzki Choszczeński Drawski Goleniowski Gryficki Gryfiński Kamieński Kołobrzeski Miasto Koszalin Koszaliński Łobeski Myśliborski Policki Pyrzycki Sławieński Stargardzki Szczecinecki Świdwiński Miasto Świnoujście Wałecki 47,1% Miasto Szczecin 18,2% Zachodniopomorskie 34,5% 28,6% 39,3% 37,3% 42,3% 41,7% 34,7% 45,5% 38,9% 44,4% 39,0% 47,1% 33,3% 38,1% 39,6% 42,9% 12,5% 37,8% 29,8% 37,5% Wykres 9. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu wg stopnia niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w 2008 i 2009 roku. lekki 283 337 umiarkowany 546 535 2009r. 2008r. znaczny 283 310 0 100 200 300 400 500 600 W przypadku niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu dominował umiarkowany stopień niepełnosprawności. Wykres 10. Niepełnosprawni poszukujący pracy wg rodzaju niepełnosprawności w województwie zachodniopomorskim w 2008 i 2009 roku
7,9% 16,6% 16,0% 8,7% 14,9% Upośledzenie umysłowe Choroby psychiczne 7,1% 7,2% 12,2% 3,8% 3,0% Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu Epilepsja 9,6% 1,2% 0,4% 8,5% 1,2% 0,4% 4,3% 2,1% 19,8% 15,8% 15,0% Choroby układu oddechowego i układu krąŝenia Choroby układu pokarmowego Choroby układu moczowo-płciowego Choroby neurologiczne Inne Nieustalony 4,3% 3,0% 16,9% * wewnętrzny pierścień 2008 rok Niepełnosprawni poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu przede wszystkim cierpieli na upośledzenie narządów ruchu, 2008 roku 19,8%, 2009 16,9%.