ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW 2015/2016 KLUCZ ODPOWIEDZI 1
Zadanie 1 (0-2) Uzupełnij zdania. Dokument z 7 września 1991 roku, zawierający najwaŝniejsze przepisy dotyczące prawa oświatowego w Polsce to USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY Prawa i obowiązki nauczyciela określa ustawa z 26 stycznia 1982 roku zwana KARTĄ NAUCZYCIELA Źródło: Wiedza o społeczeństwie 1. Podręcznik [OPERON], s. 25 Zadanie 2 (0-3) W 2016 roku odbędą się trzy bardzo waŝne imprezy sportowe. W jakich państwach zostaną rozegrane: Letnie Igrzyska Olimpijskie BRAZYLIA Mistrzostwa Europy w piłce noŝnej męŝczyzn RANCJA Mistrzostwa Europy w piłce ręcznej męŝczyzn POLSKA info.sport.pl Zadanie 3 (0-2) Podaj imię i nazwisko polityka przedstawionego na zdjęciu oraz nazwę partii politycznej, której jest liderem. 2
Źródło: www.tvn24.pl RYSZARD PETRU, NOWOCZESNA Zadanie 4 (0-7) Uzupełnij tekst, dotyczący funkcjonowania władzy ustawodawczej w Polsce: Władzę ustawodawczą w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują sejm i senat. Sejm składa się z 460 posłów. Wybory do sejmu są powszechne, RÓWNE, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu TAJNYM. Senat składa się ze 100 senatorów. Wybrany do sejmu moŝe być obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat. Wybrany do senatu moŝe być obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat. WaŜność wyborów do sejmu i senatu stwierdza SĄD NAJWYśSZY Źródło: podręcznik KOSS, cz. 2, wyd. Civitas, s. 27, 2011r., podręcznik KOSS, cz. 1, wyd. Civitas, s. 127, 2010r. Zadanie 5 (0-1) Jak nazywamy flagę podnoszoną na jednostce pływającej, określającą przynaleŝność do danego państwa? Źródło: www.pogoria.org BANDERA Źródło: Wiedza o społeczeństwie 1. Podręcznik [OPERON], s. 40 3
Zadanie 6 ( 0-4) Z jakimi waŝnymi wydarzeniami z 2015 roku kojarzą ci się przedstawione zdjęcia. Pod kaŝdym zdjęciem napisz nazwę danego wydarzenia www.google.pl Wybór nowego Prezydenta RP- Andrzeja Dudy / zaprzysięŝenie nowego prezydenta Andrzeja Dudy w parlamencie RP www.google.pl ala uchodźców i imigrantów z Syrii pogrąŝonej w wojnie m.in. z tzw państwem islamskim (ISIS) do Europy. 4
www.google.pl Polska narodowa druŝyna piłki noŝnej zakwalifikowała się do Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej 2016 W Polsce odbył się XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. ryderyka Chopina Zadanie 7 (0-2) Napisz, co znaczą przestawione skróty. JOW JEDNOMANDATOWE OKRĘGI WYBORCZE CBOS CENTRUM BADAŃ OPINII SPOŁECZNEJ Zadanie 8 (0-1) Język ciała jest często świadomie wykorzystywany przez polityków w celu przekonania do siebie wyborców. Napisz, co ma podkreślać wyprostowany palec wskazujący? 5
Źródło: www.se.pl PODKREŚLA WAGĘ WYPOWIEDZI MA ZMUSIĆ SŁUCHACZ DO ULEGŁOŚCI (i kaŝda prawidłowa odpowiedź) Źródło: Wiedza o społeczeństwie [OPERON], s. 19, Dziś i jutro [Nowa Era], s. 19 Zadanie 9 (0-1) Podaj nazwę miasta w Stanach Zjednoczonych, w którym Ŝyje najwięcej Polaków i osób polskiego pochodzenia (ponad 1,3 mln). Są tam polskie dzielnice, sklepy, siedziba władz centralnych Kongresu Polonii Amerykańskiej, wydawana jest polska prasa ( Polish Daily News ) Źródło: www.interameryka.com CHICAGO Zadanie 10 (0-3) Napisz literę P przy zdaniu prawdziwym, a literę przy zdaniu fałszywym. Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Polska jest państwem unitarnym. Polska jest państwem federacyjnym. Polska jest państwem konfederacyjnym. P Źródło: Konstytucja RP, art. 3 6
Zadanie 11 (0-1) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Projekt o zmianie konstytucji moŝe przedłoŝyć A. 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent RP B. 1/5 ustawowej liczby posłów, Rząd lub Prezydent RP C. 1/5 ustawowej liczby posłów, Rząd, Senat lub Prezydent RP D. 1/5 ustawowej liczby posłów, Rząd lub Senat Źródło: Konstytucja RP, art. 235 Zadanie 12 (0-4) Tabela przedstawia organy władzy i ich uprawnienia. Dobierz uprawnienie dopisując do liter pod tabelą właściwe cyfry. w pary organ i jego A. Zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego 1. Zgromadzenie Narodowe B. Kierowanie ustaw do Trybunału Konstytucyjnego 2. Rząd C. Uchwalanie ustaw 3. Sejm D. Przyjmowanie przysięgi od nowo wybranego Prezydenta 4. Prezydent RP 5. Premier A - 2 B - 4 C - 3 D 1 Źródło: podręcznik KOSS, cz. 2, ss. 28, 33, 34 Zadanie 13 (0-4) Napisz literę P przy zdaniu prawdziwym, a literę przy zdaniu fałszywym. Wybory w państwie polskim. Powszechność wyborów oznacza, Ŝe na obywatelach RP ciąŝy konstytucyjny obowiązek udziału w wyborach. Tajność wyborów oznacza, Ŝe wyniki wyborów znane są tylko Państwowej Komisji Wyborczej, która nie podaje ich do wiadomości publicznej. Bezpośredniość wyborów polega na tym, Ŝe uprawnieni do tego obywatele głosują na konkretnych kandydatów, a nie na elektorów. Równość oznacza, Ŝe kaŝdy wyborca dysponuje jednym głosem tak samo waŝnym. P P 7
Źródło: podręcznik KOSS, cz. 2, s. 27 Zadanie 14 (0-1) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Czynnikiem wpływającym na kształtowanie narodu jest: A. język B. rząd C. konstytucja D. gospodarka Źródło: podręcznik KOSS, cz. 1, s. 147 Zadanie 15 (0-1) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Demokracja przedstawicielska to inaczej demokracja: A. ludowa B. partycypacyjna C. pośrednia D. bezpośrednia Źródło: podręcznik KOSS, cz. 1, s. 88 Zadanie 16 (0-1) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Społeczności lokalnej dotyczy określenie: A. Brak więzi międzyludzkich B. Szczególna odmiana państwa C. Zdolność do podejmowania wspólnych działań D. Występowanie tylko w duŝych aglomeracjach miejskich Źródło: podręcznik KOSS, cz. 1, 57 Zadanie 17 ( 0-2 pkt) Połącz, za pomocą strzałek, poniŝsze określenia z właściwymi definicjami. Źródło: Podręczniki PWN, Operon, KOSS UCHODŹCY - Osoby, których Ŝycie lub zdrowie jest zagroŝone na terytorium, którego są obywatelami, więc z niego uciekają IMIGRANCI - Osoby, które przybyły do naszego kraju z zamiarem osiedlenia się tutaj np. ze względów ekonomicznych 8
Zadanie 18 (0-3) Napisz literę P przy zdaniu prawdziwym, a literę przy zdaniu fałszywym. Ksenofobia to ideologia, zakładająca, Ŝe ojczyzną człowieka jest cały świat, w myśl zasady gdzie ojczyzna, tam dobrze Patriotyzm to pogląd, wyraŝający podziw dla własnego narodu, a niechęć wobec innych Rasizm to ideologia opierająca się na przekonaniu, Ŝe istnieją rasy lepsze lub gorsze, a wartość człowieka zaleŝy od tego, do której z nich naleŝy Źródło: Podręcznik KOSS, s.120-121, WSiP s. 57 P Zadanie 19 (0-2) Przeczytaj poniŝszy tekst i napisz czym kierują się ludzie w Ŝyciu społecznym Na miły Bóg, śycie nie tylko jest po to, by brać, śycie nie po to, by bezczynnie trwać I aby Ŝyć, siebie samego trzeba dać. (fragment piosenki Tolerancja; sł. Stanisław Sojka) Odpowiedź: Ludzie kierują się nie tylko wąsko pojmowanymi potrzebami i interesami ale takŝe wyznawanymi przez siebie wartościami, czyli tym, co uwaŝają za najwaŝniejsze. Są gotowi poświęcić swój prywatny interes, na rzecz tego, co ich zdaniem jest dobrem wspólnym lub dobrem innych ludzi. Między innymi wolontariat jest takim działaniem na rzecz innych. (i kaŝda poprawna odpowiedź) Źródło: Podręcznik KOSS, s. 33 Zadanie 20 (0-1) Podkreśl prawidłową odpowiedź W wyborach 25 października 2015 r. Prawo i Sprawiedliwość zdobyło 235 mandatów. Sytuacja, w której jedna partia mogła samodzielnie (bez potrzeby pozyskania koalicjanta) stworzyć rząd wcześniej: A. zdarzyła się w 1993 roku kiedy wygrało Polskie Stronnictwo Ludowe B. zdarzyła się w 1998 roku kiedy wygrała Akcja Wyborcza Solidarność C. zdarzyła się w 2001 roku kiedy wygrał Sojusz Lewicy Demokratycznej D. nie zdarzyła się Zadanie 21 (0-5) Uzupełnij poniŝsze zdania wyrazami napisanymi w ramce. 1. orma pokojowego rozstrzygania sporów, gdy w porozumieniu stron uczestniczy osoba trzecia, niezaangaŝowana w konflikt to mediacje. 9
2. Podejmowanie decyzji w grupie, polegające na obopólnej zgodzie to consensus. 3. Porozumienie polegające na ustępstwach obu stron to kompromis. 4. Rozstrzygnięcie sporu przez sędziego to arbitraŝ. 5. Podjęcie decyzji w grupie przez osobę, wybraną na przewodzenie w grupie to decyzja lidera. Źródło: Podręcznik KOSS, s. 35-38, WSiP s. 22-23 Zadanie 22 (0-4) Napisz przykłady grup społecznych, które określają podane cechy. 1.nieformalna, mała, pierwotna np. RODZINA 2.formalna, duŝa, wtórna np. PARTIA POLITYCZNA, STOWARZYSZENIE, UNDACJA 3.nieformalna, duŝa, wtórna np. SUBKULTURA np. młodzieŝowa (grupa hippisów, skinheadzi, ruch anarchistyczny), fani druŝyny piłkarskiej, fani idola muzycznego itp. 4.formalna, mała, wtórna np. KLASA SZKOLNA (i kaŝda poprawna odpowiedź) Źródło: Podręcznik KOSS, s. 23-27, WSiP s. 24-29 Zadanie 23 (0-4) Napisz literę P przy zdaniu prawdziwym, a literę przy zdaniu fałszywym. unkcję posła moŝna łączyć z innymi waŝnymi funkcjami publicznymi Zgromadzenie Narodowe zbiera się, gdy prezydent wygłasza orędzie do narodu Prawo do głosowania w wyborach do organów przedstawicielskich jest czynnym prawem wyborczym Posłowie i senatorowie mogą być odwoływani przez swoich wyborców przed upływem kadencji P P Źródło: Podręcznik WSiP s. 86-89, ćwiczenia cz. I s.40, 30, 31 Zadanie 24 (0-1) Hymn jest jednym z polskich symboli narodowych, składa się z czterech zwrotek i refrenu. Dopisz kolejną, drugą zwrotkę hymnu. I. Jeszcze Polska nie zginęła, Kiedy my Ŝyjemy. Co nam obca przemoc wzięła, 10
Szablą odbierzemy. Ref. Marsz, marsz, Dąbrowski, Z ziemi włoskiej do Polski. Za twoim przewodem Złączym się z narodem II. Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, Będziem Polakami, Dał nam przykład Bonaparte, Jak zwycięŝać mamy. Uwaga! Punkt przyznajemy po poprawnym zapisaniu całej zwrotki. 11
12