AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU ZESPOŁU SZKÓŁ NR 26 przy ul. Buszczyńskich 11 w Toruniu

NARODOWA AGENCJA POSZANOWANIA ENERGII S.A. Firma istnieje od 1994 r. ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa tel.: 22 505 46 61, faks: 22 825 86 70 www.nape.pl, nape@nape.pl AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU ZESPOŁU SZKÓŁ NR 26 przy ul. Buszczyńskich 11 w Toruniu ZAMAWIAJĄCY: Gmina Miasto Toruń ul. Wały Gen. Sikorskiego 8 87-100 Toruń Warszawa, listopad 2014 r. NIP 526-00-40-341, REGON 010691500, KRS 0000186140 Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy, Kapitał akcyjny: 501 000,00 zł NAPE jest członkiem Ogólnokrajowego Stowarzyszenia Poszanowanie Energii i Środowiska" SAPE POLSKA i Zrzeszenia Audytorów Energetycznych

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 1 1 STRONA TYTUŁOWA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1 Rodzaj budynku Budynek użyteczności publicznej 1.2 Rok rozpoczęcia budowy 1.3 Inwestor (nazwa 1.4 Adres lub imię i budynku nazwisko, adres) Gmina Miasto Toruń, ul. Wały Gen. Sikorskiego 8, 87-100 Toruń, tel. 56 6118777, fax. 56 6221670 2. Nazwa, adres i nr REGON podmiotu wykonującego audyt: Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A., 010691500, ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa; tel. 0 602 368 256 1988 r. ul. Buszczyńskich 11 87-100 Toruń, powiat toruński, województwo kujawsko - pomorskie 3. Imię, nazwisko, adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis: dr inż. Anna Kowalczyk, audytor KAPE 0143, ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakres prac, posiadane kwalifikacje: Lp. Imię i nazwisko 1. inż. Piotr Kowalczyk Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego inwentaryzacja instalacyjno budowlana, obliczenia i opracowanie wyników posiadane kwalifikacje (w tym ew. uprawnienia) uprawnienia budowlane MAZ/0037/PWOS/04 5. Miejscowość: Warszawa data wykonania opracowania: 2014-11-21 6. Spis treści 1 Strona tytułowa audytu energetycznego budynku 1 2 Karta audytu energetycznego budynku 2 3 Dokumenty i dane źródłowe wykorzystane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora 4 4 Opis budynku 6 5 Ocena aktualnego stanu technicznego budynku 9 6 Wykaz rodzajów usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych wybranych na podstawie oceny stanu technicznego 11 7 Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 12 8 Opis optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji 21 9 Załączniki do audytu 23

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 2 2 KARTA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja / technologia budynku OWT 2. Liczba kondygnacji 3 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] 5 867 4. Kubatura ogrzewanych pomieszczeń [m 3 ] 4 576 5. Powierzchnia netto (ogrzewana) budynku [m 2 ] 1 596 6. Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] 0 7. Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] 1 596 8. Liczba lokali mieszkalnych 0 9. Liczba osób użytkujących budynek 170 10. Sposób przygotowania ciepłej wody węzeł ciepłowniczy 11. Rodzaj systemu grzewczego budynku węzeł ciepłowniczy 12. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 0,39 13. Inne dane charakteryzujące budynek - 2. Współczynniki przenikania ciepła W/(m 2 K) Stan istniejący Stan po termomod. 1. Ściana zewnętrzna, filarki międzyokienne 0,723 0,205 2. Ściana zewnętrzna osłonowa 0,730 0,205 3. Ściana zewnętrzna konstrukcyjna 0,712 0,227 3. Ściana zewnętrzna piwnic 0,757 0,207 3. Ściana zewnętrzna piwnice, grunt 0,473 0,473 4. Stropodach 0,722 0,176 5. Podłoga w piwnicy 0,294 0,294 6. Drzwi zewnętrzne 2,0 2,0 7. Okno 1,5 1,5 3. Sprawności składowe systemu ogrzewania 1. Sprawność wytwarzania 0,93 0,93 2. Sprawność przesyłania 0,90 0,90 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 0,88 0,88 4. Sprawność akumulacji 1,00 1,00 5. Ogólna sprawność systemu dystrybucji ciepła 0,74 0,74 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia 0,85 0,85 7. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby 0,95 0,95 4. Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji ( naturalna, mechaniczna ) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza Okna/ kratki went. 3. Strumień powietrza wentylacyjnego 1) [m 3 /h] 2 979 2 979 4. Liczba wymian [1/h] 0,65 0,65 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [kw] 93,9 69,2 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu [kw] 21,0 21,0 3. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok] Okna/ kratki went 550 350 4. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok] 603 384 5. Obliczeniowe zużycie energii do przygotowania cwu 2) [GJ/rok] 122 104 6. Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego oraz na przygotowanie ciepłej wody (służące do weryfikacji 701 - przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła) [GJ/rok] 7. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 2 rok)] 95,74 60,92

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 3 8. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 2 rok)] 104,96 66,84 9. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) 36,60 23,31 [kwh/(m 3 rok)] 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzenia audytu) 3) Centralne ogrzewanie 1. Opłata za 1GJ na ogrzewanie [zł] 60,48 60,48 2. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc [zł] 9 450,16 9 450,16 3. Opłata stała abonamentowa [zł] 0,00 0,00 Ciepła woda użytkowa 4. Opłata za 1GJ na ogrzewanie [zł] 60,48 60,48 5. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc [zł] 9 450,16 9 450,16 6. Opłata stała abonamentowa [zł] 0,00 0,00 7. Opłata za ogrzanie 1 m 2 pow. użytkowej na miesiąc [zł] 2,46 1,62 8. Opłata za podgrzanie 1m 3 ciepłej wody użytkowej [zł] 27,7 24,6 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana suma kredytu [zł] Roczne zmniejszenie zapotrzebowania na 242 000,00 energię [%] 32,7 Planowane koszty całkowite [zł] 242 000,00 Premia termomodernizacyjna [zł] 34 268,00 Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] 17 134,00 8. Charakterystyka energetyczno - ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wraz z instalacją fotowoltaiczną (OZE) Średnioroczna produkcja energii elektrycznej [kwh] 3 340,00 Koszt realizacji usprawnienia [zł] 27 600,00 Cena jednostkowa energii Planowane koszty całkowite 0,5769 elektrycznej (brutto) [zł/kwh] (termomodernizacja + panele PV) [zł] 269 600,00 Roczna oszczędność kosztów Roczna oszczędność kosztów energii 1 927,00 energii elektrycznej [zł/rok] (cieplnej i elektrycznej) [zł/rok] 19 061,00 1) - Wyliczenie strumienia powietrza wentylacyjnego zamieszczono w załączniku 9.3 2) - Zużycie CWU wg obliczeń przedstawionych w załączniku nr 9.2 3) - Wyliczenie opłat w załączniku nr 9.1.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 4 3 DOKUMENTY I DANE ŹRÓDŁOWE WYKORZYSTANE PRZY OPRACOWANIU AUDYTU ORAZ WYTYCZNE I UWAGI INWESTORA 3.1 Cel pracy Podstawowym celem jest optymalizacja zakresu inwestycji termomodernizacji budynku Zespołu Szkół nr 26 usytuowanego przy ul. Buszczyńskich 11 w Toruniu. Opracowanie w części merytorycznej swoim zakresem obejmuje: ocenę stanu istniejącego budynku pod kątem izolacyjności cieplnej przegród, ocenę stanu istniejących wewnętrznych instalacji ogrzewczych wraz ze źródłem ciepła, propozycję rozwiązań termomodernizacyjnych pozwalających na zmniejszenie zużycia ciepła w rozpatrywanym budynku, procedurę wyboru optymalnego przedsięwzięcia termo modernizacyjnego, propozycję zastosowania odnawialnego źródła energii. Realizacja powyższych przedsięwzięć ma prowadzić do zmniejszenia kosztów ogrzewania w rozpatrywanym obiekcie. 3.2 Dokumentacja projektowa Architektura. Przedszkole, 1986 r. Adaptacja przedszkola na Szkołę Podstawową nr 26, 1993 r. Modernizacja wewnętrznej instalacji c.o, 2003 r. 3.3 Inne dokumenty wizja lokalna, faktury za ciepło EDF Toruń S.A. za 2013 r., faktura za dostawę energii elektrycznej, normy i rozporządzenia: o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmów oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Dalej zwane Rozporządzeniem dot. audytów termomodernizacyjnych.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 5 o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość technicznoużytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej. Dalej zwane Rozporządzeniem dot. świadectw energetycznych. o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690 wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie dalej zwane Warunkami Technicznymi. o Polska Norma PN-EN-ISO 6946:2008 "Elementy budowlane i części budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczeń". o PN-EN ISO 13370 "Właściwości cieplne budynków - Wymiana ciepła przez grunt - Metody obliczania" o PN-EN ISO 14683 "Mostki cieplne w budynkach - Liniowy współczynnik przenikania ciepła - Metody uproszczone i wartości orientacyjne" o Polska Norma PN EN 12831:2006 " Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego. o Polska Norma PN-EN ISO 13790:2009 "Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia". 3.4 Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi Inwestora (zleceniodawcy) Zleceniodawca podał następujące wytyczne dotyczące poprawy istniejącego stanu: Należy ocieplić ściany zewnętrzne. Należy ocieplić stropodach. Należy doposażyć instalację c.w.u. w zawory termostatyczne na cyrkulacji. Jako OZE należy rozpatrzeć montaż instalacji fotowoltaicznej na dachu budynku. 3.5 Wielkość środków własnych inwestora przeznaczonych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz wysokość kredytu możliwego do zaciągnięcia lub kwota dotacji: Wielkość środków własnych inwestora przeznaczonych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez inwestora lub kwota dofinansowania przedsięwzięcia termo modernizacyjnego Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez inwestora lub kwota dofinansowania przedsięwzięcia termo modernizacyjnego z instalacją fotowoltaiczną 0 zł 242 000 zł 270 000 zł

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 6 4 OPIS BUDYNKU 4.1 Dane ogólne Adres: Inwestor: ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń Gmina Miasto Toruń, ul. Wały Gen. Sikorskiego 8, 87-100 Toruń Rok zakończenia budowy 1988 Technologia OWT Powierzchnia zabudowy 610 m 2 Powierzchnia netto budynku 1 596 m 2 Kubatura części ogrzewanej budynku 5 867 m 3 Kubatura przestrzeni ogrzewanej budynku 4 576 m 3 Współczynnik kształtu A/V 0,39 1/m Wysokość kondygnacji w świetle 2,5-3,1 m Liczba użytkowników 170 os. 4.2 Uproszczona dokumentacja budynku. Rysunki i zdjęcia budynku zostały zamieszczone w załączniku nr 9.6. 4.3 Opis i konstrukcja budynku Rozpatrywany obiekt jest dwukondygnacyjny, podpiwniczony. Ściany zewnętrzne wykonane są warstwowo: osłonowe z płyt prefabrykowanych (warstwa konstrukcyjna + izolacja termiczna, styropian + warstwa fakturowa), ściany szczytowe z płyt konstrukcyjnych + izolacja termiczna, wełna mineralna + wykończenie blachą trapezową, filarki międzyokienne z płyt wiórowych z warstwą izolacji termicznej, styropian. Stropodach jest wentylowany, strop nad ostatnią kondygnacją wykonano z płyt prefabrykowanych. 4.4 Stolarka okienna i drzwiowa W budynku znajdują się okna zespolone w ramach PCV oraz drzwi zewnętrzne w ramie AL (wymiana w latach 1997 2009). 4.5 Wentylacja Wentylacja pomieszczeń realizowana jest grawitacyjnie poprzez kanały i kratki wywiewne. Nawiew realizowany jest poprzez infiltrację nieszczelności w stolarce okiennej i drzwiowej.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 7 4.6 Źródło ciepła Źródłem ciepła dla budynku jest dwufunkcyjny węzeł ciepłowniczy usytuowany w piwnicy budynku, należący do dostawcy ciepła. Węzeł posiada automatykę i regulację pogodową. 4.7 Instalacja centralnego ogrzewania Rodzaj danych Typ instalacji Przewody w instalacji Rodzaje grzejników Osłonięcie grzejników Zawory termostatyczne Zabezpieczenie Odpowietrzenie Liczba dni ogrzewania w tygodniu/liczba godzin na dobę Modernizacja instalacji po 1984 r. Dane w stanie istniejącym Tradycyjna, pompowa, dwururowa Stalowe Żeliwne członowe, płytowe stalowe Tak, w części pomieszczeń Tak Naczynie wzbiorcze zamknięte i zawór bezpieczeństwa Automatyczne odpowietrzniki 7/24, stosowane są obniżenia dobowe i tygodniowe 2003 r. doposażenie w zawory termostatyczne, likwidacja sieci odpowietrzającej, montaż automatycznych odpowietrzników 4.8 System przygotowania ciepłej wody Rodzaj danych Typ instalacji Źródło ciepła Przewody w instalacji Opomiarowanie Zawory termostatyczne Przerywana praca pompy Modernizacja instalacji Dane w stanie istniejącym Centralna z cyrkulacją Indywidualny dwufunkcyjny węzeł ciepłowniczy Stalowe Opomiarowanie w węźle Nie Nie Brak danych, bieżąca konserwacja 4.9 Zapotrzebowanie na moc i ciepło na potrzeby systemu grzewczego Obliczenia rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania w standardowym sezonie grzewczym wykonano na podstawie Polskiej Normy PN-EN ISO 13790:2009 "Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia" Obliczenia szczytowej mocy grzewczej dla całego budynku wykonano zgodnie z normą PN-EN 12831 "Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 8 W/w obliczenia wykonano przyjmując wieloletnie dane klimatyczne dotyczące: średnich miesięcznych wartości zewnętrznych temperatur oraz średnich miesięcznych wartości natężenia promieniowania słonecznego (ze stacji IMiGW w Toruniu) wg danych opublikowanych na stronie Biuletynu Informacji Publicznej. Obliczenia wykonano przy pomocy programu komputerowego Audytor OZC Pro4.8. Wyniki zamieszczono w załączniku 9.4. Dodatkowo wykorzystano następujące normy i rozporządzenia: PN-EN ISO 6946 Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczeń. PN-82/B-02403 Temperatury obliczeniowe zewnętrzne. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690 wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Moc zamówiona na cele ogrzewania MW 0,0710 Obliczeniowa moc systemu grzewczego MW 0,0939 Roczne zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby CO w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu GJ/rok 550 Ogólna sprawność systemu ogrzewania - 0,74 Obniżenie nocne - 0,95 Obniżenie tygodniowe - 0,85 Roczne zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby CO z uwzględnieniem sprawności systemu i przerwami w ogrzewaniu 4.10 Roczny koszt ogrzewania budynku GJ/rok 603 Ceny wg EDF Toruń S.A. z podatkiem 23% VAT z dnia sporządzania audytu. Wyliczenie opłat zamieszczono w załączniku nr 9.1. Oz zł/gj 60,48 Om zł/mw/mc 9 450,16 A b0 zł/mc 0,00 Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego MW 0,0939 Roczne zużycie energii na ciepło na potrzeby CO z uwzględnieniem sprawności systemu i przerwami w ogrzewaniu GJ/rok 603 Roczna opłata zmienna zł/rok 36 469 Roczna opłata stała zł/rok 10 649 Roczny koszt abonamentu zł/rok 0 Roczny koszt ogrzewania w sezonie standardowym zł/rok 47 118

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 9 4.11 Roczny koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej Ceny wg EDF Toruń S.A. z podatkiem 23% VAT z dnia sporządzania audytu. Wyliczenie opłat zamieszczono w załączniku nr 9.1. Oz zł/gj 60,48 Om zł/mw/mc 9 450,16 A b0 zł/rok 0,00 Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie ciepłej wody użytkowej MW 0,0210 Roczne zużycie energii do przygotowania ciepłej wody użytkowej GJ/rok 122 Roczna opłata zmienna zł/rok 7 379 Roczna opłata stała zł/rok 2 386 Roczna opłata abonamentowa zł/rok 0 Roczny koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej zł/rok 9 765 4.12 Roczny koszt ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej Roczny koszt ogrzewania w sezonie standardowym zł/rok 47 118 Roczny koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej zł/rok 9 765 Roczny koszt sumaryczny zł/rok 56 883 4.13 Pozostałe instalacje Budynek wyposażony jest ponadto w instalacje: zimnej wody i kanalizacji, gazową, elektryczną. 5 OCENA AKTUALNEGO STANU TECHNICZNEGO BUDYNKU 5.1 Przegrody zewnętrzne Poniżej podano charakterystykę cieplną przegród zewnętrznych i wartości wymagane. Wartości obliczone Wartości wymagane 1) Wartości wymagane 2) Przegroda U 0 R o R min U max [W/m 2 K] [m 2 K/W] [m 2 K/W] [W/m 2 K] Ściana zewnętrzna, filarki międzyokienne 0,723 1,383 4,0 0,23 Ściana zewnętrzna osłonowa 0,730 1,370 4,0 0,23 Ściana zewnętrzna konstrukcyjna 0,712 1,404 4,0 0,23 Ściana zewnętrzna piwnic 0,757 1,321 4,0 0,23 Ściana zewnętrzna piwnic, przy gruncie 0,473 2,114 4,0 0,23

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 10 Wartości obliczone Wartości wymagane 1) Wartości wymagane 2) Przegroda U 0 [W/m 2 K] R o [m 2 K/W] R min [m 2 K/W] U max [W/m 2 K] Podłoga w piwnicy 0,294 3,401 2,0 0,30 Stropodach 0,722 1,385 4,5 0,18 1) wartości wymagane wg Rozporządzenia dot. audytów 2) wartości wymagane wg wytycznych Inwestora dla Warunków Technicznych obowiązujących od 2017 r. Przegrody zewnętrzne charakteryzują się niewystarczającą izolacyjnością cieplną. W audycie zostanie rozpatrzone ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych oraz stropodachu. Przed ociepleniem ścian szczytowych należy zdemontować istniejącą blachę trapezową wraz z wełną mineralną. 5.2 Okna i drzwi Poniżej podano charakterystykę cieplną okien i drzwi zewnętrznych i wartości wymagane. Wartości przyjęte Wartości wymagane Przegroda U 0 [W/m 2 K] U max [W/m 2 K] Drzwi zewnętrzne 2,0 1,5 Okno 1,5 1,1 W budynku znajdują się okna zespolone w ramach PCV oraz drzwi zewnętrzne w ramie AL (wymiana w latach 1997 2007). Z uwagi na dobry stan techniczny, nie proponuje się wymiany istniejących okien i drzwi zewnętrznych. 5.3 Źródło ciepła Źródłem ciepła dla budynku jest węzeł ciepłowniczy będący własnością dostawcy ciepła. W audycie nie proponuje się prac modernizacyjnych związanych ze źródłem ciepła. 5.4 Instalacja ciepłej wody użytkowej Instalacja c.w.u. jest w dostatecznym stanie technicznym, brak korozji, brak awarii. Pod pionami, na cyrkulacji, występują stare zawory dławicowe, ulegające sukcesywnie awariom. W audycie proponuje się doposażenie instalacji c.w.u. w termostatyczne zawory podpionowe na cyrkulacji.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 11 5.5 Instalacja centralnego ogrzewania Istniejącą instalację można scharakteryzować współczynnikami sprawności przedstawionymi w tabeli poniżej. L.p. Opis Wartości współczynników sprawności 1 Wytwarzanie ciepła g 0,93 2 Przesyłanie ciepła d 0,90 3 Regulacja i wykorzystanie e 0,88 4 Akumulacja ciepła s 1,00 5 Sprawność całkowita systemu g* d* e* s = tot 0,737 6 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia w t 0,85 7 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d 0,95 Opis przyjętych rozwiązań i składowych współczynników sprawności: sprawność wytwarzania ciepła η H,g sprawność przesyłu η H,d Węzeł ciepłowniczy kompaktowy bez obudowy, o mocy 100-300 kw Poziomy zaizolowane (w płaszczu gipsowo klejowym), piony bez izolacji sprawność regulacji i wykorzystania η H,e Ogrzewanie wodne, regulacja centralna i miejscowa, P-2K sprawność akumulacji η w,s Brak zbiornika buforowego Istniejąca instalacja centralnego ogrzewania jest w dostatecznym stanie technicznym: brak korozji, brak awarii. W audycie nie proponuje się prac modernizacyjnych przynoszących efekt energetyczny. Z uwagi na znaczącą zmianę charakterystyki energetycznej budynku (po ociepleniu), instalację c.o. należy wyregulować hydraulicznie. W tym celu należy zamontować podpionowe zawory równoważące oraz wykonać regulację poprzez właściwe nastawy na zaworach podpionowych i termostatycznych. 6 WYKAZ RODZAJÓW USPRAWNIEŃ I PRZEDSIĘWZIĘĆ TERMOMODERNIZACYJNYCH WYBRANYCH NA PODSTAWIE OCENY STANU TECHNICZNEGO Lp. Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć 1 Zmniejszenie strat ciepła przez przenikanie przez ściany zewnętrzne nadziemne (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) 2 j.w. przez ściany zewnętrzne nadziemne szczytowe (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Sposób realizacji Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych metoda bezspoinowa (styropian) Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych demontaż istniejącej blachy trapezowej i istniejącej wełny mineralnej + metoda bezspoinowa (styropian)

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 12 Lp. Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć Sposób realizacji 3 j.w. przez stropodach Ocieplenie stropodachu wdmuchanie w przestrzeń pustki powietrznej granulatu z wełny mineralnej 4 Podniesienie sprawności systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Doposażenie instalacji c.w.u. w termostatyczne zawory podpionowe na cyrkulacji 7 OKREŚLENIE OPTYMALNEGO WARIANTU PRZEDSIĘWZIĘCIA TERMOMODERNIZACYJNEGO W niniejszym rozdziale w kolejnych tabelach dokonuje się: - Oceny opłacalności i wyboru optymalnych usprawnień prowadzących do zmniejszenia strat ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne, - Zestawienie optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości prostego czasu zwrotu nakładów (SPBT) charakteryzującego każde usprawnienie bez uwzględniania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego. - Ocena i wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego (w przypadku rozpatrywania modernizacji instalacji c.o.). - Uwzględnianie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego w zestawieniu optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości prostego czasu zwrotu nakładów (SPBT) charakteryzującego każde usprawnienie (w przypadku rozpatrywania modernizacji instalacji c.o.). - Określenie wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych - Ocenę wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych pod względem spełnienia wymagań ustawowych - Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termo modernizacyjnego 7.1 Dane do obliczeń W obliczeniach przyjęto następujące dane: Symbol Jednostka Wartości 1) t W0 0 C 20 2) t W0 16 0 C 16 t Z0 0 C -20 Sd 20 dzień * K/a 3 697 Sd 16 dzień * K/a 2 809

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 13 Symbol Jednostka Wartości Centralne ogrzewanie O z0 zł/gj 60,48 O m0 zł/mw/m-c 9 450,16 Ab 0 zł/m-c 0,00 Ciepła woda użytkowa O z0 zł/gj 60,48 O m0 zł/mw/m-c 9 450,16 Ab 0 zł/m-c 0,00 1) Temperaturę +20 o C przyjęto dla pomieszczeń na parterze i piętrze. 2) Temperaturę +16 o C przyjęto dla ogrzewanych piwnic. Ceny wg EDF Toruń S.A. z VAT, z dnia sporządzenia audytu. Wyliczenie opłat w załączniku nr 9.1. 7.2 Usprawnienie dotyczące ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Rozpatruje się ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) warstwą izolacji (styropianu) metodą bezspoinową o grubościach 10, 12, 14 i 16 cm. Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny wg kalkulacji uproszczonej. Powierzchnia do obliczeń: P 0 = 436,9 m 2 ( wartość netto po odjęciu powierzchni okien i drzwi, bez uwzględnienia glifów) Powierzchnia do ocieplenia: P 1 = 502,0 m 2 Dod. izolacja: 0,040 W / m K (materiał izolacyjny: styropian) Lp. 1 Omówienie Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g Stan istniejący Warianty 1 2 3 4 m 0,10 0,12 0,14 0,16 2 Zwiększenie oporu cieplnego R (m 2 *K)/W 2,50 3,00 3,50 4,00 3 Opór cieplny R (m 2 *K)/W 1,366 3,866 4,366 4,866 5,366 4 U 0, U 1 W/m 2 *K 0,732 0,259 0,229 0,206 0,186 5 Q 0U, Q 1U GJ/a 102,2 36,1 32,0 28,7 26,0 6 q 0U, q 1U MW 0,013 0,0045 0,0040 0,0036 0,0033 7 Roczna oszczędność kosztów Oru zł/a 4 935 5 243 5 489 5 688 8 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2 194,0 202,0 210,0 218,0 9 Koszt realizacji usprawnienia NU zł 97 388 101 404 105 420 109 436 10 SPBT=NU/ Oru lata 19,73 19,34 19,21 19,24 Wybrany wariant: 3 Koszt: 105 420 zł SPBT= 19,2 lat

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 14 Średnią wartość współczynnika U 0 wyznaczono w poniższej tabeli. Oznaczenie Opis U 0 Powierzchnia U 0śr - - W/m 2 K m 2 W/m 2 K OWT-O Ściana zewnętrzna osłonowa 0,730 243,8 OWT-F Ściana zewnętrzna, filatki międzyokienne 0,723 125,4 0,732 SZ-PIW Ściana zewnętrzna piwnic 0,757 67,8 Suma 436,9 Rozwiązaniem spełniającym jednocześnie warunek procedury wyboru optymalnego usprawnienia wg Rozporządzenia dotyczącego audytu termomodernizacyjnego na minimalny czas zwrotu (SPBT min ), warunek na minimalny opór cieplny przegrody R min = 4,0 m 2 K/W oraz warunek wg Warunków Technicznych (obowiązujących od 2017 r.) na maksymalny współczynnik przenikania ciepła U max = 0,23 W/(m 2 K) jest wariant nr 3 polegający na ociepleniu ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) warstwą izolacji (styropianu) o grubości 14 cm. 7.3 Usprawnienie dotyczące ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Rozpatruje się usunięcie istniejącej blachy trapezowej i izolacji termicznej (wełny mineralnej) oraz ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych warstwą izolacji (styropianu) metodą bezspoinową o grubościach 12, 14, 16 i 18 cm. Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny wg kalkulacji uproszczonej. 2 ( wartość netto po odjęciu powierzchni okien i drzwi, bez Powierzchnia do obliczeń: P 0 = 131,2 m uwzględnienia glifów) Powierzchnia do ocieplenia: P 1 = 151,0 m 2 Dod. izolacja: 0,040 W / m K (materiał izolacyjny: styropian) Lp. Omówienie Stan istniejący Warianty 1 2 3 4 1 Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g m 0,12 0,14 0,16 0,18 2 Zwiększenie oporu cieplnego R (m 2 *K)/W 3,00 3,50 4,00 4,50 3 4 5 6 Opór cieplny R w stanie istniejącym (z obecnym ociepleniem) Opór cieplny R dla ściany ze zdemontowanym ociepleniem U 0 dla ściany ze zdemontowanym ociepleniem, U 1 Q 0U - w stanie istniejącym (z obecnym ociepleniem), Q 1U (m 2 *K)/W 1,404* - - - - (m 2 *K)/W 0,405 3,405 3,905 4,405 4,905 W/m 2 *K 2,469** 0,294 0,256 0,227 0,204 GJ/a 29,8 12,3 10,7 9,5 8,5

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 15 Lp. Omówienie Stan istniejący Warianty 1 2 3 4 7 q 0U - w stanie istniejącym (z obecnym ociepleniem), q 1U MW 0,0037 0,0015 0,0013 0,0012 0,0011 8 Roczna oszczędność kosztów Oru*** zł/a 1 310 1 428 1 519 1 591 9 Cena jednostkowa usprawnienia, ściany nadziemne zł/m 2 216,0 228,0 240,0 252,0 10 Koszt realizacji usprawnienia NU zł 32 616 34 428 36 240 38 052 11 SPBT=NU/ Oru lata 24,9 24,11 23,86 23,92 Wybrany wariant: 3 Koszt: 36 240 zł SPBT= 23,9 lat * Wartość oporu cieplnego R dla ścian z istniejącym ociepleniem R o = 1,404 (m 2 K)/W (czyli współczynnika U 0 = 0,712 W/(m 2 K)). ** Wartość współczynnika U 0 = 2,469 W/(m 2 K)) dla ścian po demontażu ocieplenia. *** Efekt energetyczny odniesiony do stanu istniejącego, tzn. z obecnym ociepleniem. Rozwiązaniem spełniającym jednocześnie warunek procedury wyboru optymalnego usprawnienia wg Rozporządzenia dotyczącego audytu termomodernizacyjnego na minimalny czas zwrotu (SPBT min ), warunek na minimalny opór cieplny przegrody R min = 4,0 m 2 K/W oraz warunek wg Warunków Technicznych (obowiązujących od 2017 r.) na maksymalny współczynnik przenikania ciepła U max = 0,23 W/(m 2 K) jest wariant nr 3 polegający na usunięciu istniejącej blachy trapezowej i izolacji termicznej (wełny mineralnej) oraz ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych warstwą izolacji (styropianu) o grubości 16 cm. 7.4 Usprawnienie dotyczące stropodachu Rozpatruje się ocieplenie stropodachu poprzez wdmuchanie w przestrzeń pustki powietrznej granulatu z wełny mineralnej. Pod uwagę wzięto grubości 14, 16, 18 i 20 cm izolacji termicznej. Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny wg kalkulacji uproszczonej.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 16 Powierzchnia do obliczeń: P 0 = 603,3 m 2 Powierzchnia do ocieplenia: P 1 = 573,0 m 2 Dod. izolacja: 0,042 W / m K (materiał izolacyjny: granulat z wełny mineralnej) Lp. 1 Omówienie Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g Stan istniejący Warianty 1 2 3 4 m 0,14 0,16 0,18 0,20 2 Zwiększenie oporu cieplnego R (m 2 *K)/W 3,33 3,81 4,29 4,76 3 Opór cieplny R (m 2 *K)/W 1,385 4,718 5,195 5,671 6,147 4 U 0, U 1 W/m 2 *K 0,722 0,212 0,192 0,176 0,163 5 Q 0U, Q 1U GJ/a 139,1 40,8 37,1 34,0 31,3 6 q 0U, q 1U MW 0,0174 0,00511 0,00464 0,00425 0,00393 7 Roczna oszczędność kosztów Oru zł/a 7 340 7 620 7 852 8 049 8 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2 68,0 74,0 80,0 86,0 9 Koszt realizacji usprawnienia NU zł 38 964 42 402 45 840 49 278 10 SPBT=NU/ Oru lata 5,31 5,56 5,84 6,12 Wybrany wariant: 3 Koszt: 45 840 zł SPBT= 5,8 lat Rozwiązaniem spełniającym jednocześnie warunek procedury wyboru optymalnego usprawnienia wg Rozporządzenia dotyczącego audytu termomodernizacyjnego na minimalny czas zwrotu (SPBT min ), warunek na minimalny opór cieplny przegrody R min = 4,5 m 2 K/W oraz warunek wg Warunków Technicznych (obowiązujących od 2017 r.) na maksymalny współczynnik przenikania ciepła U max = 0,18 W/(m 2 K) jest wariant nr 3 polegający na ociepleniu stropodachu poprzez wdmuchanie w przestrzeń pustki powietrznej granulatu z wełny mineralnej o grubości 18 cm. 7.5 Usprawnienie dotyczące systemu przygotowania ciepłej wody Rozpatruje się możliwość przeprowadzenia prac wyszczególnionych w punkcie 5.4 opracowania. Szacunkowy koszt inwestycyjny wg kalkulacji uproszczonej (materiały, prace remontowe z podatkiem VAT ) wynosi: 9 000 W podanej kwocie uwzględniono montaż zaworów termostatycznych podpionowych na cyrkulacji.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 17 Efekt finansowy dla tego przedsięwzięcia określono w następujący sposób: Stan istniejący Stan docelowy Rodzaj systemu zasilania MSC MSC Moc obliczeniowa na CWU 1) MW 0,0210 0,0210 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby CWU z uwzględnieniem sprawności systemu GJ/rok 122 104 Opłata zmienna zł/gj 60,48 60,48 Opłata stała zł/mw/mc 9 450,16 9 450,16 Opłata abonamentowa zł/mc 0,00 0,00 Roczna opłata zmienna zł/rok 7 379 6 291 Roczna opłata stała zł/rok 2 386 2 386 Roczna opłata abonamentowa zł/rok 0 0 Łączny koszt CWU zł/rok 9 765 8 677 1) Obliczenie obciążenia cieplnego na CWU i zapotrzebowania na ciepło końcowe przedstawiono w załączniku 9.2 Całkowity efekt jest różnicą między stanem istniejącym, a docelowym i wynosi: Efekt ekonomiczny 1 088 zł/rok Koszt modernizacji 9 000 zł SPBT 8,26 lat 7.6 Usprawnienie dotyczące zastosowania odnawialnego źródła energii W rozpatrywanym obiekcie, z uwagi na niewielki pobór ciepłej wody użytkowej w okresie letnim (w wakacje), nie proponuje się kolektorów słonecznych. Jako OZE proponuje się zainstalowanie systemu fotowoltaicznego w celu dostarczenia energii elektrycznej do budynku. System ten będzie pracował na potrzeby sieci wewnętrznej budynku, zmniejszając w ten sposób ilość energii elektrycznej pobieranej z centralnej sieci elektroenergetycznej. Energia produkowana z instalacji fotowoltaicznej będzie wykorzystywana na potrzeby własne, jak: oświetlenie, sprzęt biurowy itp. Usytuowanie paneli PV przewidziano na dachu budynku. Dane: Moc jednego panelu PV 230 Wp Powierzchnia jednego panelu 1,7 m 2 Ilość paneli 15 szt. Powierzchnia paneli 25,5 m 2 Moc instalacji 3,45 kwp Rodzaj paneli monokrystaliczne monokrystaliczne -

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 18 Skierowanie paneli południe - Nachylenie paneli do poziomu 30 Lokalizacja instalacji Toruń - Całkowite straty systemu 23,1 % Obliczenia wykonano przy użyciu Fotowoltaicznego Geograficznego Systemu Informatycznego (PVGIS), projektu SOLAREC, Wspólnego Centrum Badań (Joint Research Center) Unii Europejskiej. Wydruk z programu zamieszczono w załączniku 9.4. Wyniki: Średnioroczna produkcja energii elektrycznej 3 340 kwh Jednostkowa produkcja 968 kwh/kwp Procentowe wykorzystanie na własne potrzeby 100 % Cena jednostkowa energii elektrycznej (brutto) * 0,5769 zł/kwh Roczna oszczędność kosztów energii elektrycznej 1 927 zł Koszt realizacji usprawnienia 27 600 zł SPBT 14,32 lat * Ceny z dnia sporządzania audytu, zawierają VAT, dla grupy taryfowej C11 o 7.7 Zestawienie optymalnych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w kolejności L.p. rosnącej wartości SPBT Rodzaj i zakres usprawnienia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót (ceny z VAT, zł) SPBT 1 Ocieplenie stropodachu 45 840 5,8 2 Modernizacja instalacji c.w.u. 9 000 8,3 3 4 Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) lata 105 420 19,2 36 240 23,9 Dodatkowo w audycie należy uwzględnić koszt wykonania regulacji instalacji c.o. i dokumentacji technicznej: Koszt regulacji instalacji c.o., z doposażeniem w zawory podpionowe równoważące Koszt dokumentacji technicznej Razem koszty dodatkowe 22 500,00 zł 23 000,00 zł 45 500,00 zł Sumę tą doliczono do każdego wariantu w tabeli w pkt. 7.10.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 19 7.8 Określenie wariantów termomodernizacji budynku Przyporządkowuje się każdemu z usprawnień numer zgodny z pozycją w powyższej tabeli tj. od (1) Ocieplenie stropodachu do (4) Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową). Określenie wariantów termomodernizacji budynku: Wariant Usprawnienia I 1+2+3+4 II 1+2+3 III 1+2 IV 1 7.9 Zapotrzebowanie na moc i ciepło oraz określenie efektów finansowych dla każdego Wariant z wariantów dla budynku Moc CO 1) Moc CWU 2) Zapotrz CO 3) Zapotrz CO 4) Zapotrz Efekt Koszt CWU 2) CO Koszt CWU Koszt CO+CWU MW MW GJ/rok GJ/rok GJ/rok GJ/rok zł/rok zł/rok zł/rok zł/rok I 0,0692 0,0210 350 384 104 237 31 072 8 677 39 749 17 134 II 0,0717 0,0210 370 406 104 215 32 686 8 677 41 363 15 520 III 0,0808 0,0210 442 485 104 136 38 496 8 677 47 173 9 710 IV 0,0808 0,0210 442 485 122 118 38 496 9 765 48 261 8 622 Stan istn. 0,0939 0,0210 550 603 122 47 118 9 765 56 883 1) wynik z programu AUDYTOR OZC 4.8Pro 2) moc i zużycie na cele CWU wyliczono w załączniku nr 9.2 3) - zapotrzebowanie ciepła netto obliczone metodą PN-EN ISO 13790, wynik z programu AUDYTOR OZC 4.8Pro. 4) - zapotrzebowanie z uwzględnieniem sprawności systemu CO. Efekt Poniżej w tabeli przedstawiono sprawności systemu CO. Wariant g d e s w t w d tot I -IV 0,93 0,90 0,88 1,00 0,85 0,95 0,737 Stan istniejący 0,93 0,90 0,88 1,00 0,85 0,95 0,737 tot = g* d* e* s

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 20 7.10 Dokumentacja wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku L,p, Wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty całkowite Roczne Procentowa oszczędności oszczędność kosztów energii zapotrzebowania na energię Wkład własny Optymalna kwota kredytu 20% kredytu Premia termomodernizacyjna 16% całkowitych kosztów 2 lata oszczędności - zł zł % % zł % zł zł zł zł zł 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 I II Ocieplenie stropodachu Modernizacja instalacji c.w.u. Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Ocieplenie stropodachu Modernizacja instalacji c.w.u. Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Premia dla danego wariantu 242 000 17 134 32,7 0,0 0 100,0 242 000 48 400 38 720 34 268 34 268 205 760 15 520 29,7 0,0 0 100,0 205 760 41 152 32 922 31 040 31 040 Ocieplenie stropodachu III Modernizacja instalacji c.w.u. 100 340 9 710 18,8 0,0 0 100,0 100 340 20 068 16 054 19 420 16 054 IV Ocieplenie stropodachu 91 340 8 622 16,3 0,0 0 100,0 91 340 18 268 14 614 17 244 14 614 Wg analizy przedstawionej w powyższej tabeli warianty I IV spełniają wymagania Ustawy.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 21 7.11 Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego spełniającego wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalne rozwiązanie, spełniające wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, przyjmuje się wariant nr I, obejmujący wymienione poniżej prace: ocieplenie stropodachu, modernizacja instalacji c.w.u., ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych. Przedsięwzięcie to spełnia warunki ustawowe: oszczędność rocznego zapotrzebowania ciepła wyniesie : w budynkach, w których modernizuje się jedynie system grzewczy - co najmniej o 10%, w budynkach, w których przeprowadzono modernizację systemu grzewczego po 1984 r. co najmniej o 15%, w pozostałych budynkach - co najmniej o 25%, zadeklarowane środki własne inwestora oraz możliwy do zaciągnięcia kredyt nie został przekroczony. 8 OPIS OPTYMALNEGO WARIANTU PRZEDSIĘWZIĘCIA TERMOMODERNIZACYJNEGO PRZEWIDZIANEGO DO REALIZACJI Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Proponuje się ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) styropianem o współczynniku przewodzenia ciepła, nie większym niż = 0,040 W/(m*K) i o grubości 14 cm. Przed ociepleniem bezwzględnie należy sprawdzić stan wilgotnościowy ścian zewnętrznych i w przypadku stwierdzenia zawilgocenia dokonać osuszenia i likwidacji zagrzybienia. Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) Proponuje się ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) poprzez demontaż istniejącej blachy trapezowej i istniejącej wełny mineralnej oraz ocieplenie styropianem o współczynniku przewodzenia ciepła, nie większym niż = 0,040 W/(m*K) i o grubości 16 cm. Przed ociepleniem bezwzględnie należy sprawdzić stan wilgotnościowy ścian zewnętrznych i w przypadku stwierdzenia zawilgocenia dokonać osuszenia i likwidacji zagrzybienia.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 22 Ocieplenie stropodachu Proponuje się ocieplenie stropodachu przez wdmuchanie w przestrzeń pustki powietrznej granulatu z wełny mineralnej (o współczynniku przewodzenia ciepła nie większym niż = 0,042 W/(m K)) o grubości nie mniejszej niż 18 cm. Modernizacja instalacji c.w.u. W audycie proponuje się modernizację instalacji c.w.u. poprzez montaż zaworów termostatycznych podpionowych na cyrkulacji. Modernizacja instalacji c.o. W audycie proponuje się modernizację instalacji c.o. poprzez doposażenie w zawory podpionowe równoważące i wykonanie regulacji hydraulicznej. Instalacja fotowoltaiczna Jako OZE proponuje się zainstalowanie instalacji fotowoltaicznej o parametrach: Moc jednego panelu PV 230 Wp Powierzchnia jednego panelu 1,7 m 2 Ilość paneli 15 szt. Powierzchnia paneli 25,5 m 2 Moc instalacji Usytuowanie paneli PV przewidziano na dachu budynku. 3,45 kwp Uproszczony przedmiar robót optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Lp. Opis Obmiar Cena jedn. Koszt całk. brutto m 2 zł/m 2 zł 1 Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych (z pominięciem ścian szczytowych z ociepleniem wełną mineralną pod blachą 502,0 210,00 105 420 trapezową) 2 Ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych szczytowych (z ociepleniem wełną mineralną pod blachą trapezową) 151,0 240,00 36 240 3 Ocieplenie stropodachu 573,0 80,00 45 840 4 Modernizacja instalacji c.w.u. - - 9 000 5 Koszt regulacji instalacji c.o., z doposażeniem w zawory podpionowe - - 22 500 6 Koszt dokumentacji technicznej - - 23 000 SUMA 242 000 7 Instalacja fotowoltaiczna - - 27 600 SUMA 269 600

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 23 9 ZAŁĄCZNIKI DO AUDYTU 9.1 Wyliczenie jednostkowych opłat za zużycie ciepła 9.2 Obliczenie sezonowego zużycia ciepła na cele CWU 9.3 Obliczenie strumienia powietrza wentylacyjnego 9.4 Obliczenie ilości wyprodukowanej energii elektrycznej przez instalację fotowoltaiczną 9.5 Obliczenie obciążenia cieplnego oraz sezonowego zapotrzebowania na energię - wydruki komputerowe z programu AUDYTOR OZC 4.8Pro. stan istniejący stan docelowy dla wariantu I 9.6 Rysunki

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 24 9.1. Wyliczenie jednostkowych opłat za zużycie ciepła Opłaty za zużycie ciepła wg EDF Toruń S.A. Założenia: taryfa EC/S1/WI Ceny bez VAT Ceny z VAT 23% Opłata stała za moc zamówioną zł/(mw-m-c) 6 565,42 8 075,47 Przesył zł/(mw-m-c) 1 117,64 1 374,70 Razem opłata stała zł/(mw-m-c) 7 683,06 9 450,16 Opłata zmienna za ciepło zł/gj 29,06 35,74 Przesył zł/gj 20,11 24,74 Razem opłata zmienna zł/gj 49,17 60,48 Abonament zł/(pkt. pomiarowy m-c) 0 0 9.2. Obliczenie zapotrzebowania na ciepło na podgrzanie wody. 9.2.1. Obliczanie zapotrzebowania na ciepło na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej Charakterystyka systemu Jednostka Stan istniejący Stan docelowy (1) (2) (3) (4) ciepło właściwe wody c w kj/kg*k 4,19 4,19 gęstość wody ρ kg/m 3 1 000 1 000 jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody * V cw l/m 2 /doba 1,1 1,1 jednostka odniesienia powierzchnia ogrzewana A f m 2 1 596 1 596 temperatura wody ciepłej w podgrzewaczu θ cw 0 C 55 55 temperatura wody zimnej θ 0 0 C 10 10 współczynnik korekcyjny. k R - 0,55 0,55 czas użytkowania t u,z doba 365 365 roczne zapotrzebowanie ciepła użytkowego Q w,nd =V cw *A*c w *ρ*(θ cw -θ 0 )*k t *t uz /(1000*3600) kwh/rok 18 457 18 457 sprawność wytwarzania ciepła η w,g - 0,91 0,91 sprawność przesyłu ciepłej wody η w,p - 0,60 0,70 sprawność akumulacji η w,s - 1,00 1,00 sprawność sezonowa wykorzystania - 1,00 1,00 sprawność całkowita η w,tot - 0,546 0,637 roczne zapotrzebowanie ciepła końcowego Q K,W kwh/a 33 803 28 974 roczne zapotrzebowanie ciepła końcowego Q K,W GJ/a 122 104 * Jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody przyjęte wg analizy licznikowego rocznego zużycia ciepła na cele przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 25 Opis przyjętych rozwiązań i składowych współczynników sprawności: Opis Stan istniejący Stan docelowy sprawność wytwarzania ciepła η w,g sprawność przesyłu ciepłej wody η w,p sprawność akumulacji η w,s Brak zasobnika Węzeł kompaktowy bez obudowy, o mocy powyzej 100 kw Centralne podgrzewanie wody - systemy z obiegami cyrkulacyjnymi, bez zaworów termostatycznych na cyrkulacji, liczba pkt. poboru wody do 30. bez zmian Centralne podgrzewanie wody - systemy z obiegami cyrkulacyjnymi,z zaworami termostatycznymi na cyrkulacji, liczba pkt. poboru wody do 30. bez zmian 9.2.2. Obliczanie zapotrzebowania na moc na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej Charakterystyka systemu Jednostka Wartości Ilość użytkowników L os. 170 Średnie godzinowe zapotrzebowanie na c.w.u. w budynku V hśr =( A*V cw )/(h*1000) m 3 /h 0,219 Wsp. godzinowej nierównomierności rozbioru c.w.u. N h = 9,32 L -0,244-2,662 Zapotrzebowanie na ciepło na ogrzanie 1 m 3 wody Q cwj = c w *ρ*(θ cw -θ 0 )*k t /η w,tot /10 6 GJ/m 3 0,345 Max. moc c.w.u. q cwu max = V hśr Q cwj N h 10 6 /3600 kw 56,0 Średnia moc c.w.u. q cwu śr = q cwu max /N h kw 21,0 Wartość zapotrzebowania na ciepło na podgrzanie wody wykorzystano do obliczenia procentowej oszczędności zużycia ciepła na cele co i cwu w poszczególnych wariantach termomodernizacyjnych. 9.3. Obliczenie strumienia powietrza wentylacyjnego 9.3.1. - Minimalna wartość strumienia powietrza wentylacyjnego, wentylacja grawitacyjna Wg ilości osób, wg. PN-83/B-03430/AZ3:2000 Ilość osób strumień Łączne zap. dzieci 135 powietrza w 20 powietrza w 2 700 personel 35 20 700 Razem 3 400 Kubatura wentylowana 4 576 m 3 Krotność wymiany powietrza wentylacyjnego 0,74 h -1

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 26 9.3.2. - Wg normy PN-EN-12831 Sale zajęć * pomieszczenie Pozostałe pomieszczenia ogrzewane Łączne zap. kubatura m 3 n min wg. powietrza w normy w 1/h m 3 /h 1 383 1,0 1 383 3 193 0,5 1 596 ŁĄCZNIE V o 2 979 Kubatura wentylowana 4 576 m 3 krotność wymiany powietrza wentylacyjnego 0,65 h -1 * Z uwagi na wysokość pomieszczeń (3,1 m) przyjeto zredukowaną krotność wymian. Strumień powietrza wentylacyjnego przyjęty do obliczeń z uwzględnieniem współczynników korekcyjnych Współczynniki korekcyjne Stan istniejący = docelowy c r c w c m 1,0 1,0 1,0 Wartość strumienia powietrza wentylacyjnego przyjęta do obliczenia sezonowego zużycia ciepła [GJ/rok] Stan istniejący Stan docelowy c r * c w * V o, m 3 /h 3 400 3 400 Wartość strumienia powietrza wentylacyjnego przyjęta do obliczenia obciążenia ciepła [kw] Stan Stan istniejący docelowy c m * V o, m 3 /h 2 979 2 979

Audyt energetyczny budynku Zespołu Szkół nr 26 : ul. Buszczyńskich 11, 87-100 Toruń 27 9.4. Obliczenie ilości wyprodukowanej energii elektrycznej przez instalację fotowoltaiczną Obliczenia wykonano przy użyciu Fotowoltaicznego Geograficznego Systemu Informatycznego (PVGIS), projektu SOLAREC, Wspólnego Centrum Badań (Joint Research Center) Unii Europejskiej. Dane wg pkt. 7.6.

Wyniki - Ogólne Podstawowe informacje: Nazwa projektu: Audyt energetyczny - stan istniejący Miejscowość: Toruń Adres: ul. Józefa i Sylwestra Buszczyńskich 11 Projektant: inż. Piotr Kowalczyk Normy: Norma na obliczanie wsp. przenikania ciepła: PN-EN ISO 6946 Norma na obliczanie projekt. obciążenia cieplnego: PN-EN 12831:2006 Norma na obliczanie E: PN-EN ISO 13790 - miesięc Dane klimatyczne: Strefa klimatyczna: III Projektowa temperatura zewnętrzna e : -20 C Średnia roczna temperatura zewnętrzna m,e : 7,6 C Stacja meteorologiczna: Toruń Grunt: Rodzaj gruntu: Piasek lub żwir Pojemność cieplna: 2,000 MJ/(m 3 K) Głębokość okresowego wnikania ciepła : 3,167 m Współczynnik przewodzenia ciepła g : 2,0 W/(m K) Podstawowe wyniki obliczeń budynku: Powierzchnia ogrzewana budynku A H : 1595,8 m 2 Kubatura ogrzewana budynku V H : 4576,1 m 3 Projektowa strata ciepła przez przenikanie T : 54545 W Projektowa wentylacyjna strata ciepła V : 39397 W Projektowe obciążenie cieplne budynku HL : 93942 W Wyniki obliczeń wentylacji na potrzeby projektowego obciążenia cieplnego: Średnia liczba wymian powietrza n: 0,7 Dopływające powietrze wentylacyjne V v : 2979,5 m 3 /h Wyniki obliczeń sezonowego zapotrzebowania na energię wg PN-EN ISO 13790 Stacja meteorologiczna: Toruń Sezonowe zapotrzebowanie na energię na ogrzewanie Strumień powietrza wentylacyjnego-ogrzewanie V v,h : 3400,3 m 3 /h Zapotrzebowanie na ciepło - ogrzewanie Q H,nd : 550,10 GJ/rok Zapotrzebowanie na ciepło - ogrzewanie Q H,nd : 152805 kwh/rok Powierzchnia ogrzewana budynku A H : 1596 m 2 Kubatura ogrzewana budynku V H : 4576,1 m 3 Wskaźnik zapotrzebowania - ogrzewanie EA H : 344,7 MJ/(m 2 rok) Wskaźnik zapotrzebowania - ogrzewanie EA H : 95,8 kwh/(m 2 rok) Wskaźnik zapotrzebowania - ogrzewanie EV H : 120,2 MJ/(m 3 rok) Wskaźnik zapotrzebowania - ogrzewanie EV H : 33,4 kwh/(m 3 rok) Parametry obliczeń projektu: Obliczanie automatyczne mostków cieplnych: Obliczanie mostków cieplnych metodą uproszczoną: Tak Nie Strona 28 Audytor OZC 1994-2013 SANKOM Sp. z o.o.

Wyniki - Bilans zapotrzebowania na energię na ogrzewanie wg normy PN-EN ISO 13790 Bilans energii cieplnej - W sezonie Energia cieplna [GJ] 600 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 -200-250 -300-350 -400 QH,nd 550.1 QD 471.25 Qve 394.8 Qg 70.62 Qiw 0 Qint -236.53 Qsol -358.54 QD Qiw Qg Qve Qsol Qint QH,nd Bil Miesiąc L d,m T em,m Q D Q iw Q g Q ve H,gn Q sol Q int Q H,nd dni C GJ/rok GJ/rok GJ/rok GJ/rok GJ/rok GJ/rok GJ/rok Styczeń 31-0,7 70,66 0,00 5,72 61,01 0,991 9,38 20,09 108,20 Luty 28-0,9 64,45 0,00 5,15 55,67 0,987 12,63 18,14 94,89 Marzec 31 3,3 56,84 0,00 5,72 48,55 0,952 25,51 20,09 67,68 Kwiecień 30 6,8 43,30 0,00 5,58 36,43 0,867 36,97 19,44 36,42 Maj 31 13,6 21,24 0,00 5,84 16,46 0,521 51,73 20,09 6,12 Czerwiec 30 17,2 8,77 0,00 6,58 6,08 0,292 52,10 19,44 0,54 Lipiec 31 17,0 9,71 0,00 6,71 6,73 0,303 54,32 20,09 0,63 Sierpień 31 16,3 11,98 0,00 6,21 8,31 0,389 44,47 20,09 1,37 Wrzesień 30 13,6 20,56 0,00 5,77 15,93 0,643 31,16 19,44 9,71 Październik 31 7,7 41,63 0,00 5,91 34,84 0,929 19,29 20,09 45,79 Listopad 30 2,4 58,02 0,00 5,65 49,70 0,981 12,14 19,44 82,37 Grudzień 31 1,2 64,10 0,00 5,77 55,09 0,989 8,83 20,09 96,37 W sezonie 365 8,2 471,25 0,00 70,62 394,80 0,650 358,54 236,53 550,10 Strona 29