IP Interpretacja dostarczona przez portal http://interpretacja-podatkowa.pl/. Największe archiwum polskich interpretacji podatkowych. Autor Pomorski Urząd Skarbowy Data 2007.01.09 Rodzaj dokumentu postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Sygnatura VI/443-314/06/JW Źródło http://interpretacja-podatkowa.pl/interpretacja/pokaz/1-_podatek-odtowarow-i-uslug-oraz-podatek-akcyzowy_/16-przepisy-ogolne/128-zasadyogolne/77054-moment-powstania-obowiazku-podatkowego-rachunek-bankowyzaliczka.html Czy wpływ środków pieniężnych na rachunek powierniczy podatnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? POSTANOWIENIE Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku na podstawie art. 14a 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 23.10.2006r. (data wpływu do tut. Urzędu 24.10.2006r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT, z tytułu wpłaty przez kontrahenta środków pieniężnych na rachunek powierniczy Podatnika, w celu zabezpieczenia przyszłych wpłat na poczet transakcji sprzedaży nieruchomości, na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT stwierdza, że: stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego Uzasadnienie Podatnik zamierza sprzedać prawo wieczystego użytkowania działki gruntu wraz z budynkiem na tym gruncie posadowionym. W dniach 13.09.2006r. oraz 18.10.2006r. Podatnik podpisał w formie aktu notarialnego Przedwstępną Umowę Sprzedaży przedmiotowej nieruchomości oraz Aneks do tej Umowy. Natomiast Umowa Przyrzeczona (faktyczna sprzedaż) ma zostać podpisana do dnia 31.03.2007r., po spełnieniu określonych w Umowie Przedwstępnej warunków. Kontrahent Podatnika, na skutek postanowień Umowy Przedwstępnej, wpłacił zadatek będący pierwszą częścią ceny brutto przedmiotowej transakcji, bezpośrednio na rachunek bankowy Podatnika. Z tytułu otrzymanego zadatku Podatnik wystawił na rzecz kontrahenta fakturę VAT i zadeklarował należny podatek VAT. Ponadto kontrahent (osoba trzecia) zabezpieczył przyszłe wpłaty kolejnych części ceny brutto z tytułu powyższej transakcji, które nastąpią po podpisaniu Umowy Przyrzeczonej. Zabezpieczenie to nastąpiło w formie przelewu środków pieniężnych na specjalnie dla tego celu założony przez Podatnika rachunek powierniczy w banku. Podatnik nie wystawił faktury VAT z tytułu środków, które wpłynęły od kontrahenta
(osoby trzeciej) na rachunek powierniczy i tym samym nie zadeklarował podatku VAT. Podatnik zwraca się z zapytaniem, czy w wyżej opisanej sytuacji postąpił prawidłowo, nie deklarując obowiązku podatkowego od środków pieniężnych, które wpłynęły od kontrahenta na utworzony przez niego bankowy rachunek powierniczy. Zdaniem Podatnika, postąpił on prawidłowo, nie deklarując podatku VAT od środków, które wpłynęły na tzw. rachunek powierniczy i nie wystawiając faktury VAT na kontrahenta, który wpłacił te środki. W uzasadnieniu swojego stanowiska Podatnik podkreśla, iż kontrahent wpłacił na rachunek powierniczy pozostałą kwotę ceny brutto przedmiotowej nieruchomości, czyli należności tytułem zabezpieczenia (zgromadzenia) środków na przyszłą transakcję. Środki te zostaną wypłacone z tego rachunku, jako kolejne raty dopiero po podpisaniu Umowy Przyrzeczonej (jest to podstawowy warunek), a zatem wpłata na rachunek powierniczy nie była dokonana w celu zapłaty należności. Podatnik zwraca uwagę, iż środki, które wpłynęły na rachunek powierniczy nie są ani w jego dyspozycji ani też w jego posiadaniu. Umowa rachunku powierniczego jasno precyzuje, bowiem warunki, które musi spełnić posiadacz rachunku, aby środki z tego rachunku mogły zostać uruchomione jako płatności kolejnych części należności za zbycie przedmiotowej nieruchomości. Ponadto Podatnik podkreśla, że tzw. rachunek powierniczy zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2002r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), ma szczególny charakter. Stosownie bowiem do art. 59 ust. 1 Prawa bankowego na rachunku powierniczym mogą być gromadzone wyłącznie środki powierzone posiadaczowi rachunku na podstawie odrębnej umowy przez osobę trzecią. Zdaniem Podatnika, o tym, że środki wpłacone na rachunek powierniczy nie przysługują, czyli nie są w posiadaniu posiadacza tego rachunku, świadczą również zapisy ust. 4 i 5 art. 59 Prawa bankowego, które wyłączają takie środki w przypadku egzekucji lub upadłości z masy majątkowej posiadacza rachunku. Spółka jest, zatem Powiernikiem, a nie Posiadaczem środków. Reasumując w opinii Podatnika środki wpłacone przez kontrahenta (osobę trzecią) na jego rachunek powierniczy nie zostały wpłacone celem wcześniejszej zapłaty należności ani też nie są w jego posiadaniu czy dyspozycji, nie zachodzi, zatem konieczność określenia zobowiązania podatkowego na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. Po przeanalizowaniu zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego oraz stanowiska wnioskodawcy, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa tut. Organ podatkowy stwierdza, co następuje: Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Podatnik zamierza sprzedać prawo wieczystego użytkowania działki gruntu wraz z budynkiem na tym gruncie posadowionym. Na podstawie zawartej Umowy Przedwstępnej, kontrahent Podatnika (nabywca nieruchomości) wpłacił zadatek bezpośrednio na rachunek bankowy Podatnika na poczet ceny brutto przedmiotowej nieruchomości. Z tytułu otrzymanego zadatku Podatnik wystawił na rzecz kontrahenta fakturę VAT i zadeklarował z tego tytułu należny podatek. Ponadto kontrahent zabezpieczył przyszłe wpłaty na poczet ceny brutto nieruchomości, które nastąpią po podpisaniu Umowy Przyrzeczonej, dokonując przelewu środków pieniężnych na specjalnie dla tego celu Strona: 2
założony przez Podatnika rachunek powierniczy w banku. Podatnik nie wystawił faktury VAT z tytułu przelewu środków, które wpłynęły od kontrahenta na rachunek powierniczy, gdyż w opinii Podatnika - nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy. Zasady określania momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług zostały zawarte w art. 19 ustawy o VAT. Zgodnie z ogólną zasadą, wynikającą z ust. 1 tego przepisu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i 21 ust. 1). Natomiast stosownie do treści art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Jednocześnie, stosownie do treści 14 ust. 1 rozporządzenia ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. W analizowanej sprawie kontrahent Podatnika zabezpieczył przyszłe wpłaty kolejnych części należności z tytułu nabycia nieruchomości, dokonując przelewu środków pieniężnych na specjalnie dla tego celu założony przez Podatnika rachunek powierniczy w banku. Zgodnie z art. 49 ust. 1 Prawa bankowego banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych: 1. rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, 2. rachunki lokat terminowych, 3. rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych, 4. rachunki powiernicze. Natomiast stosownie do treści art. 50 ust. 1 Prawa bankowego posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku, przy czym w umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania tymi środkami. W analizowanej sprawie środki pieniężne wpłacone przez kontrahenta na rachunek powierniczy Podatnika zostaną wypłacone z tego rachunku, jako kolejne raty dopiero po podpisaniu Umowy Przyrzeczonej (jest to podstawowy warunek). A zatem wpłata na rachunek powierniczy nie była dokonana w celu zapłaty należności, zaś środki pieniężne, które wpłynęły na rachunek powierniczy nie są w dyspozycji ani też w posiadaniu Podatnika. Zgodnie bowiem z art. 59 ust. 1 Prawa bankowego na rachunku powierniczym mogą być gromadzone wyłącznie środki pieniężne powierzone posiadaczowi rachunku - na podstawie odrębnej umowy - przez osobę trzecią. Strona: 3
Natomiast stronami umowy rachunku powierniczego są bank i posiadacz rachunku (powiernik) art. 59 ust. 2 Prawa bankowego. Ponadto umowa rachunku powierniczego określa warunki, jakie powinny być spełnione, aby środki pieniężne osób trzecich wpłacone na rachunek mogły być wypłacone posiadaczowi rachunku lub, aby jego dyspozycje w zakresie wykorzystania tych środków mogły być zrealizowane (art. 59 ust. 3 Prawa bankowego). Stosownie do cyt. powyżej przepisu, w analizowanej sprawie umowa rachunku powierniczego, zawarta pomiędzy Podatnikiem (posiadaczem rachunku) a bankiem - jasno precyzuje warunki, które muszą być spełnione, aby środki z rachunku mogły zostać uruchomione jako płatności kolejnych części należności ceny zakupu przedmiotowych nieruchomości. Podatnik jest, zatem jedynie powiernikiem, a nie posiadaczem środków zgromadzonych na rachunku powierniczym, bowiem środki pieniężne powierzone Podatnikowi (posiadaczowi rachunku) przez osobę trzecią (kontrahenta) do momentu wypłacenia posiadaczowi rachunku tj. po spełnieniu określonych w umowie warunków nie stanowią jego własności. Posiadacz rachunku nie ma prawa do swobodnego dysponowania tymi środkami. Potwierdzenie powyższego mogą stanowić, w ocenie tut. Organu, kolejne przepisy powołanego wyżej art. 59 ustawy Prawo bankowe. W myśl art. 59 ust. 4-5 tejże ustawy, w razie wszczęcia postępowania egzekucyjnego bądź ogłoszenia upadłości posiadacza rachunku powierniczego, środki pieniężne znajdujące się na tym rachunku nie podlegają zajęciu egzekucyjnemu lub podlegają wyłączeniu z masy upadłości. Z istoty rachunku powierniczego wynika zatem, że osoba trzecia (kontrahent) powierzyła jedynie środki pieniężne posiadaczowi rachunku celem zabezpieczenia spłaty kolejnych części należności Podatnika z tytułu zakupu nieruchomości, co nie oznacza, że Podatnik (posiadacz rachunku) otrzymał część należności, w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. Mając na uwadze charakter rachunku powierniczego zdaniem tut. Organu podatkowego otrzymanie przez Podatnika należności nastąpi nie w momencie wpłaty przez kontrahenta środków pieniężnych na rachunek powierniczy, lecz dopiero w momencie spełnienia określonych w umowie warunków, co w konsekwencji spowoduje wypłacenie środków pieniężnych posiadaczowi rachunku, w postaci kolejnych rat części należności na poczet ceny zakupu przedmiotowej nieruchomości. Natomiast do momentu spełnienia określonych w umowie warunków i wypłaty środków pieniężnych z rachunku powierniczego, należy uznać, że stanowią one jedynie zabezpieczenie (zgromadzenie) środków na poczet realizacji przyszłej transakcji, która zostanie sfinalizowana poprzez podpisanie Umowy Przyrzeczonej. Reasumując, środki wpłacone przez kontrahenta na rachunek powierniczy Podatnika nie stanowią w momencie ich wpłaty, wcześniejszej zapłaty należności, nie są w posiadaniu właściciela rachunku, a Podatnik nie ma prawa do dysponowania tymi środkami. W konsekwencji, z chwilą wpłaty tych środków na rachunek powierniczy Podatnika, nie powstanie obowiązek podatkowy na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. W analizowanej sprawie, obowiązek podatkowy powstanie natomiast w momencie, w którym zostaną spełnione warunki określone w umowie na podstawie, której środki pieniężne zostały powierzone Strona: 4
Podatnikowi, tj. w momencie, w którym możliwa będzie wypłata tych środków z rachunku powierniczego (zgromadzone na tym rachunku środki w całości lub w części zostaną postawione do dyspozycji Podatnika). Tut. Organ jednocześnie zaznacza, iż dokonując interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w przedmiotowej sprawie nie dokonywał oceny załączonych przez Podatnika do wniosku umów. Strona: 5