Laboratorium z ekonometrii (GRETL) 1. Wprowadzenie do oprogramowania gretl. Wprowadzanie danych. Okno startowe: Póki nie wczytamy jakiejś bazy danych (lub nie stworzymy własnej), mamy dostęp tylko do dwóch pozycji z Menu: Plik i Narzędzia. Szybki dostęp do wybranych funkcji: 1. okno kalkulatora systemowego 2. nowe okno dla skryptów gretl 3. okno konsoli poleceń gretl 4. okno ikon sesji 5. pakiet funkcji 6. okno manuala 7. okno pomocy (opis poleceń gretl a) 8. okno definiowania wykresu rozrzutu punktów 9. okno specyfikacji modelu dla estymacji KMNK 10. okno z przykładami z podręczników
Ręczne wprowadzanie danych Wybieramy z Menu: Plik Nowy zbiór danych. liczba obserwacji: 7, struktura: szeregi czasowe, okresowość: roczne, obserwacja startowa: 1997, zazn. Rozpocznij wprowadzanie danych Wprowadzamy nastepujące zmienne (bez pierwszego wiersza i pierwszej kolumny to tylko dla własnej informacji): opis nazwa 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 angielska kandydaci ang 228 172 221 270 271 342 403 germańska kandydaci ger 141 148 289 186 218 210 236 klasyczna kandydaci kla 23 23 30 28 45 50 40 romańska kandydaci rom 85 78 57 75 76 82 88 rosyjska kandydaci ros 153 598 207 216 208 250 325 skandynawistyka kandydaci ska 136 151 234 183 264 253 258 slawistyka kandydaci sla 0 190 179 181 135 197 255
Każdą kolejną zmienną dodajemy posługując się ikoną + (dodaj zmienną). Po zakończeniu potwierdzamy klikając (zastosuj) i zamykamy okno wprowadzania danych klikając x. Po zapisaniu zmian oraz po powrocie do głównego okna programu, możemy zawsze wrócić do edytora danych przez Dane Edycja wartości. Klikając w głównym oknie prawym przyciskiem myszy na zmiennej, możemy zobaczyć wartości zmiennej, jej statystyki opisowe itd., możemy edytować atrybuty zmiennej, a więc np. opisać ją lub zmienić jej nazwę. 1.1 Za pomocą opcji Edycja atrybutów nadaj opis i skrócony opis każdej z wprowadzonych zmiennych. Opis weź z tabeli z danymi, a skrócony opis utwórz, dodając do nazwy zmiennej kand. Odczytaj średnią, medianę, wartość minimalną i maksymalną dla każdej zmiennej. Zanotuj odczyty dla zmiennej kla.
1.2 Korzystając z opcji Plik Zapisz dane jako zapisz wszystkie wprowadzone dane w formacie standardowym gretl a pod nazwą kandydaci. Generowanie danych syntetycznych Czyścimy stare dane poleceniem Plik Wyczyść zbiór danych i wprowadzamy nowe dane (Plik Nowy zbiór danych) korzystając z możliwości generowania ich w gretl u. Wygenerujemy 100 obserwacji danych przekrojowych. Wprowadzamy pierwszą nową zmienną (Dodawanie zmiennych Generowanie zmiennych losowych) o nazwie a1, rozkładzie jednostajnym, której minimum wynosi 1, maksimum 2. Wprowadzamy drugą nową zmienną o nazwie a2, rozkładzie normalnym, średniej 8, odchyleniu standardowym 2. 1.3 Obejrzyj statystyki opisowe zmiennych a1 i a2. Zanotuj medianę dla a1 i średnią dla a2. 1.4 Wygeneruj zmienną a3 o rozkładzie Poissona i średniej 5. Obejrzyj statystyki opisowe i wykres częstości. Zanotuj medianę. Import danych wczytywanie z pliku Zaimportujmy dane z pliku kandydaci_przyjęci_1.csv. W tym celu wybieramy Plik Otwórz dane Import CSV. Czy nastąpiła informacja o nieprawidłowym przygotowaniu danych w pliku?
1.5 Obejrzyj pliki źródłowe kandydaci_przyjęci_1.csv i kandydaci_przyjęci_2.csv. Jakie są istotne różnice między nimi? Zaimportuj dane z pliku kandydaci_przyjęci_2.csv i obejrzyj wprowadzone dane. W jaki sposób gretl je wprowadził? Które z danych są interpretowane jako nazwy zmiennych? Co się stało z pierwszą kolumną z pliku danych? Oczekiwany przez gretl format jest następujący: pierwszy wiersz to nazwy zmiennych (tylko litery, cyfry i znak podkreślenia), pozostałe wiersze to wartości zmiennych. Jeśli dane tworzą szereg czasowy, to pierwsza kolumna może zawierać daty (lata, kwartały itp., nazwa zmiennej date ) lub etykiety (do 8 znaków, nazwa zmiennej obs ). Zaimportujemy teraz dane z pliku zatrudnienie2.csv. Wybieramy Plik Otwórz dane Import CSV. Plik zawiera dane kwartalne, jest to zatem szereg czasowy i zgodnie z tym powinna być skonfigurowana nasza baza danych. W przypadku szeregów czasowych mamy do wyboru kilka nowych możliwosci w menu prawego przycisku myszy. Obejrzyjmy wykres szeregu czasowego dla każdej z naszych zmiennych. 1.6 W którym z kwartałów liczba pracujących, bezrobotnych i średnie wynagrodzenie osiągnęły swoje maksima? Która z tych liczb spada, a która wzrasta w 2009 roku? Która z nich spadała, a która wzrastała w 2007 roku? Wyświetl na jednym wykresie wykres szeregu czasowego dla zmiennych bezr i srwyn (zaznaczanie kilku zmiennych z klawiszem Ctrl lub Shift). Czy widzisz jakieś zależności między tymi zmiennymi? Zanotuj odpowiedzi. Eksport danych zapisywanie w pliku Każdy wprowadzony zbiór danych można zapisać. Zapisujemy dane ze standardowym rozszerzeniem gretl a.gdt Plik Zapisz dane. Utworzymy teraz plik.csv z informacjami o dwóch pierwszych zmiennych. W tym celu wybieramy Plik Eksport danych do pliku i dokonujemy selekcji zmiennych. Jako separator danych wybieramy przecinek.
1.7 Otwórz zapisne wcześniej dane kandydaci.gdt (Plik Otwórz dane Pliki użytkowników). Wyeksportuj te dane, bez slawistyki i skandynawistyki, do pliku CSV.