Prawo pracy dla pocztkujcych Koniec studiów, wreszcie nadszedł czas realizacji swoich marze i zamierze do których kady z nas przygotowywał si przez długie lata i pierwsze zderzenie z tward rzeczywistoci rynku pracy, krok pierwszy rozmowa kwalifikacyjna......czyli o co pracodawca moe nas zapyta... a o stanowczo co nie powinien... Pełni obaw i entuzjazmu zjawiamy si na naszej rozmowie kwalifikacyjnej. Jestemy szczliwi, e z poród setek aplikacji wybrano włanie nasz i włanie nam dano szans zaprezentowania swojej osoby. Rozmowa kwalifikacyjna to czas na wzajemne poznanie si obydwóch stron, jak równie czas na negocjacje. Oczywicie staramy si przedstawi potencjalnemu pracodawcy w jak najlepszym wietle, jednak, czy musimy odpowiada na kade pytanie? Na pewno nie, sztandarowym naduyciem jest pytanie kobiet o to czy nie s w ciy. Czasami pracodawca da dostarczenia zawiadczenia lekarskiego... No có od nas zaley, czy chcemy na takie pytania odpowiada i na ile uwaamy, e powany pracodawca skłaniał by si do takich da. Od nas zaley jak bardzo pozwolimy ingerowa pracodawcy w nasz prywatno. Kolejnym problemem z jakim moemy si spotka jest czste łamanie zakazu dyskryminacji. Obowizek równego traktowania kobiet i mczyzn w dziedzinie zatrudnienia, wynika z przepisów konstytucyjnych ( art.33 ) oraz ogólnych zasad prawa pracy ( art.11 2 i 11 3 k.p. ), został on równie skonkretyzowany w zapisach zawartych w rozdziale II a, dodanym do działu pierwszego kodeksu pracy. Art.18 3a 1 k.p. okrela przedmiot zakazu dyskryminacji ze wzgldy na płe stanowic, e kobiety i mczyni powinni by równo traktowani w nastpujcym zakresie: nawizania i rozwizania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania, dostpu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Uzupełnieniem powyszych gwarancji wobec kandydatów do pracy jest zapis art.12 ust.3a. Artykuł ten stanowi, e informacja pracodawcy o wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego nie moe zawiera wymaga dyskryminujcych kandydatów ze wzgldu na płe, wiek, niepełnosprawno, ras, narodowo, przekonania, zwłaszcza polityczne lub religijne, ani ze wzgldu na przynaleno zwizkow. Cytowana regulacja ogranicza bezprawne działania pracodawców na etapie poprzedzajcym zawarcie umowy o prac bezwzgldnie zakazujc umieszczania w publikowanych ofertach wzmianek ujawniajcych preferencje pracodawcy co do płci poszukiwanego kandydata do pracy. Tym samym zapewniono kobietom i mczyznom warunki równego dostpu do wolnych miejsc pracy.
Szczliwie przeszlimy przez proces rekrutacji... Krok drugi przygotowujemy si do podpisania umowy......czyli jakie dokumenty musimy dostarczy naszemu pracodawcy... Katalog dokumentów, jakich moe pracodawca da od kandydatów do pracy, okrelony jest w rozporzdzeniu MPiPS z dnia 28.05.1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach zwizanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. nr 62, poz.286, z pón. zm. zwanym dalej rozporzdzeniem o prowadzeniu dokumentacji ). Zgodnie z 1 tego rozporzdzenia, pracodawca moe da od osoby ubiegajcej si o zatrudnienie złoenia: 1. wypełnionego kwestionariusza osobowego wraz z niezbdn liczba fotografii; 2. wiadectw pracy z poprzednich miejsc pracy lub innych dokumentów potwierdzajcych okresy zatrudnienia, obejmujce okresy pracy przypadajce w roku kalendarzowym, w którym pracownik ubiega si o zatrudnienie; 3. dokumentów potwierdzajcych kwalifikacje zawodowe, wymagane do wykonywania oferowanej pracy; 4. w przypadku osoby niepełnoletniej wiadectwa ukoczenia gimnazjum; 5. orzeczenia lekarskiego o przeciwwskazaniach do wykonywania pracy na danym stanowisku; 6. innych dokumentów, jeeli obowizek ich przedłoenia wynika z odrbnych przepisów. Ponadto, osoba ubiegajca si o zatrudnienie moe dodatkowo (z własnej inicjatywy) przedłoy dokumenty potwierdzajce umiejtnoci i osignicia zawodowe, wiadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy lub inne dokumenty potwierdzajce okresy zatrudnienia, obejmujce okresy pracy przypadajce w innym roku kalendarzowym ni rok, w którym pracownik ubiega si o zatrudnienie oraz dokumenty stanowice podstaw do korzystania ze szczególnych uprawnie w zakresie stosunku pracy. krok trzeci...nareszcie... podpisujemy umow... Umowa o prac to zgodne owiadczenie woli pracownika i pracodawcy, na mocy którego pracownik zobowizuje si do wiadczenia pracy okrelonego rodzaju, w okrelonym miejscu i czasie na rzecz pracodawcy za wynagrodzeniem. Pracownik i pracodawca powinni ustali w umowie przede wszystkim: 1. strony umowy czyli dokładne oznaczenie pracownika i pracodawcy, 2. rodzaj umowy, 3. dat jej zawarcia, 4. rodzaj pracy, 5. miejsce wykonywania pracy, 6. wynagrodzenie za prace odpowiadajce rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, 7. wymiar czasu pracy, 8. termin rozpoczcia pracy.
W myl przepisów kodeksu pracy, przed zawarciem umowy o prac pracodawca ma obowizek skierowa osob przyjmowan do pracy na wstpne badania lekarskie. Skierowanie powinno okrela miejsce pracy, lub komórk organizacyjn oraz stanowisko pracy, na którym kandydat na pracownika ma by zatrudniony. Ich celem jest ustalenie, czy proponowana praca nie zagraa zdrowiu kandydata lub czy stan zdrowia, ze wzgldu na stan zdrowia, nie stanowi przeciwskazania do zatrudnienia go na danym stanowisku....rodzaje umów o prac... Kodeks pracy wyodrbnia cztery rodzaje umów o prac: 1) na czas próbny, 2) na czas okrelony, 3) na czas wykonywania okrelonej pracy, 4) na czas nieokrelony. Pierwsze trzy rodzaje tych umów s umowami terminowymi, czwarty natomiast umow bezterminow. Umowy te róni si celem i czasem ich trwania, oraz odmiennie unormowanym sposobem ich rozwizania. Umowa na okres próbny ma na celu zapoznanie si przez pracodawc z kwalifikacjami pracownika, jego przydatnoci na dane stanowisko pracy oraz zapoznanie si pracownika z warunkami pracy i stosunkami panujcymi w zakładzie pracy. Umowa na okres próbny moe by zawarta na czas ustalony przez strony, nieprzekraczajcy trzech miesicy. Moe by ona zawarta w zalenoci od woli stron na okres tygodnia, lub kilku tygodni, jednego, dwóch lub trzech miesicy. Umowa za warta na czas wykonania okrelonej pracy i umowa zawarta na czas okrelony maj na celu nawizanie stosunku pracy na okrelony z góry, odpowiadajcy obu stronom czas. Umowa na czas wykonania okrelonej pracy zawierana jest wówczas, gdy trudno jest stronom ustali precyzyjnie czas jej trwania....forma umowy o prac... Zgodnie z przepisami kodeksu pracy umowa o prac powinna by zawarta na pimie. Wymóg ten ma celu zapewnienie trwałego dowodu potwierdzajcego sam fakt zawarcia umowy, oraz jej treci. Wymóg pisemnej formy zawarcia umowy o prac słuy wic przede wszystkim ochronie interesów pracownika, a niezachowanie tej formy nie moe pociga dla niego adnych ujemnych skutków. Wobec tego, e kodeks pracy nie okrela skutków niezachowania pisemnej formy zawarcia umowy niedopełnienie tego wymogu nie powoduje bezskutecznoci zawartej umowy, czy jej niewanoci. Umowa zawarta w innej formie np. ustnej, lub przez dopuszczenie pracownika do pracy, pozostaje w mocy i powinna by potwierdzona na pimie. Niepotwierdzenie na pimie zawartej umowy pociga za sob odpowiedzialno karno administracyjn pracodawcy. krok czwarty idziemy na wymarzony urlop... Urlop wypoczynkowy jest uzupełnieniem wypoczynku dziennego i tygodniowego, niezbdnym dla regeneracji sił pracownika przysługujcym mu po ustalonym okresie pracy.
Na gruncie prawa polskiego przez urlop wypoczynkowy rozumie si nieprzerwany okres płatnego zwolnienia od pracy przeznaczonego na odpoczynek, przysługujcy pracownikowi po ustalonym okresie pracy w wymiarze ustalonym ustawowo. Nabycie prawa do podstawowego urlopu wypoczynkowego jest uwarunkowane osigniciem przez pracownika okrelonego stau u tego samego lub rónych pracodawców. Do stau pracy, od którego zaley prawo do urlopu i jego wymiar, wlicza si wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia, bez wzgldu na przerwy w zatrudnieniu, oraz sposób ustania stosunku pracy. W myl artykułu 154 1 kodeksu pracownikom przysługuj urlopy wypoczynkowe w nastpujcym wymiarze: 1) 20 dni jeeli pracownik jest zatrudniony krócej ni 10 lat, 2) 26 dni jeeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala si proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Do okresu pracy wlicza si nastpujce okresy ukoczonej nauki: 1) w zasadniczej lub innej równorzdnej szkole zawodowej przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie wicej jednak ni 3 lata, 2) w szkole redniej zawodowej przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie wicej jednak ni lat 5, 3) w redniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczych ( równorzdnych) szkół zawodowych 5 lat, 4) w redniej szkole ogólnokształccej 4 lata, 5) w szkole policealnej 6 lat, 6) w szkole wyszej 8 lat, Wskazane okresy nauki nie podlegaj sumowaniu. Jeeli pracownik pobierał nauk w okresie zatrudnienia, do okresu pracy, ok. którego zaley wymiar urlopu, wlicza si bd okres zatrudnienia bd okres nauki zalenie od tego co jest korzystniejsze dla pracownika. Obok urlopów wypoczynkowych przepisy polskiego prawa pracy przewiduj równie moliwo udzielenia urlopów bezpłatnych: 1) urlopy bezpłatne w celu sprawowania opieki nad małym dzieckiem ( urlopy wychowawcze) 2) urlopy bezpłatne udzielane pracownikom powołanym do p0ełnienia okrelonych funkcji w wyboru 3) urlopy bezpłatne udzielane na wniosek pracownika umotywowany wanymi przyczynami. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza si do okresu pracy, od którego zale uprawnienia pracownicze ( wymiar urlopu, okres wypowiedzenia, prawo do nagrody jubileuszowej)....krok szósty... rozwizanie umowy o prac... Zgodnie z przepisami kodeksu pracy rozwizanie umów moe nastpi: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez owiadczenie woli jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwizanie umowy o prac za wypowiedzeniem),
3) przez owiadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwizanie umowy o prac bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukoczenia pracy, dla której wykonania była zawarta ( art. 30 1 k.p.) Rozwizanie umowy o prac na mocy porozumienia stron wymaga zgodnego owiadczenia woli pracownika i pracodawcy i nastpuje w terminie ustalonym przez strony. Moe ono nastpi w kadym czasie z pominiciem obowizujcych terminów i okresów wypowiedzenia.. Strony mog ustali zarówno krótsze terminy wypowiedzenia, odmienny termin, jak równie rozwiza umow z chwil złoenia owiadczenia woli. Rozwizanie umowy na mocy porozumienia stron moe nastpi przy wszystkich rodzajach umów o prac. Wypowiedzenie umowy o prac jest jednostronnym owiadczeniem woli jednej ze stron, które ma na celu zakoczenie istniejcego stosunku prawnego po upływie okresu wypowiedzenia. Skuteczno owiadczenia woli niezalena jest od zgody drugiej strony, wypowiedzenie uwaa si za dokonane równie wówczas, gdy druga ze stron odmawia przyjcia go do wiadomoci. Kade wypowiedzenie umowy o prac niezalenie od rodzaju wypowiedzianej umowy powinno nastpi na pimie, a ponadto owiadczenie pracodawcy powinno zawiera pouczenie o przysługujcym pracownikowi prawie odwołania do sdu pracy. Rozwizanie umowy o prac bez wypowiedzenia jest jednostronnym owiadczeniem woli, które ma na celu natychmiastowe rozwizanie istniejcego stosunku prawnego. Rozwizanie umowy o prac moe nastpi z przyczyn zawinionych przez pracownika, lun z przyczyn niezawinionych, które uniemoliwiaj, z uwagi na interes pracodawcy kontynuowanie istniejcego stosunku pracy. Pracodawca moe rozwiza umow o prac z winy pracownika w razie: 1) cikiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowizków pracowniczych, 2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o prac przestpstwa, które uniemoliwia dalsze zatrudnienie, jeeli przestpstwo jest oczywiste, lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem 3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnie koniecznych do wykonywania pracy na okrelonym stanowisku. Pracodawca moe rozwiza umow o prac bez wypowiedzenia w nastpujcych przypadkach niezawinionych przez pracownika: 1) niezdolnoci do pracy wskutek choroby w okresach okrelonych przez kodeks pracy 2) w razie nieusprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy z innych przyczyn ni choroba, 3) w przypadkach okrelonych w art. 53 1 i 2 k.p.... krok siódmy jeli nie etat to... wiadczenie pracy moe by przedmiotem nie tylko prawnego stosunku pracy, lecz take stosunków cywilnoprawnych, powstajcych w wyniku zawarcia umowy zlecenia, lub umowy o dzieło.
Umowa o dzieło jest umow na podstawie której jedna strona ( przyjmujcy zamówienie) zobowizuje si do wykonania zamówionego dzieła, druga za do zapłaty wynagrodzenia. Jej cech charakterystyczn jest to, e przyjmujcy zamówienie zobowizuje si nie do samego wiadczenia pracy, lecz do wiadczenia z góry okrelonego rezultatu.. Oznacza to, e ryzyko kocowego wyniku pracy obcia przyjmujcego zamówienie. Umowa zlecenia jest umow na mocy której przyjmujcy zlecenie zobowizuje si do dokonania, odpłatnie lub nieodpłatnie, okrelonej czynnoci prawnej na rzecz dajcego zlecenie.. Zlecenie moe obejmowa obowizek dokonania okrelonej czynnoci faktycznej, jeeli czynno ta nie została uregulowana innymi przepisami art. 750 k.c. stwierdza, e do umów o wiadczenie usług, które nie s uregulowane innymi przepisami stosuje si odpowiednio przepisy o zleceniu. Przyjmujce zlecenie nie bierze na siebie ryzyka nienaleytego wyniku spełnianej czynnoci, jest on jedynie zobowizany wykona zlecenie sumiennie i ze starannoci, jakiej wymaga rodzaj czynnoci.