INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE MATEMATYK KOD 212002 ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY Matematyk (kod 212002) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). Do zawodu przygotowuje kierunek studiów - matematyka. Absolwent kierunku matematyka stopnia I posiada podstawową wiedzę z zakresu matematyki i jej zastosowań. Przeprowadza rozumowania matematyczne, wykonuje obliczenia; przedstawia treści matematyczne w mowie i piśmie; potrafi wydobyć informacje jakościowe na podstawie danych ilościowych, buduje modele matematyczne niezbędne w zastosowaniach matematyki, posługuje się sprawnie narzędziami informatycznymi przy rozwiązywaniu problemów natury matematycznej. Jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia oraz do samodzielnego pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności. Absolwenci, którzy zrealizują dodatkowo moduł pedagogiczny uzyskują kwalifikacje do nauczania matematyki w szkołach podstawowych. Absolwent kierunku matematyka stopnia II zdobywa pogłębioną wiedzę z zakresu matematyki i jej zastosowań. Przeprowadza zaawansowane rozumowania matematyczne, wykonuje złożone obliczenia, przedstawia treści matematyczne w mowie i piśmie, potrafi wydobyć informacje jakościowe na podstawie danych ilościowych, buduje modele matematyczne niezbędne w zastosowaniach matematyki, posługuje się sprawnie narzędziami informatycznymi. Jest przygotowany do podjęcia studiów doktoranckich oraz do dalszego samodzielnego pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności. Absolwenci, którzy zrealizowali dodatkowo moduł pedagogiczny uzyskują kwalifikacje do nauczania matematyki w szkołach podstawowych lub (w przypadku kontynuacji modułu nauczycielskiego) w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU MATEMATYK 1 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód inżyniera matematyka, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa 2014 1
1. Zdolnościami analitycznymi i podejmowania decyzji : Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów: Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3. Gotowością do podnoszenia kwalifikacji : Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć do eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. 4. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu : Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych dla usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE MATEMATYK (212002) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2011 2015 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2015 58 17 23 2 0 0 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2014 62 37 20 5 0 0 2
2013 54 32 15 5 0 0 2012 53 32 17 5 0 0 2011 36 27 15 7 0 0 Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2010 2014 zawód matematyk został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 2, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zgodnie zaś z przyjętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach pracy, zawód matematyka należy do grupy zawodów nieokreślonych 3. Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 rok nie poddało tego zawodu analizie. Barometr Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w zawodach. Badanie ma charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą panelu ekspertów ), dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie opinii uczestników obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw 4. Pracodawcy nie zgłaszają ofert pracy dla matematyków do urzędów pracy. Jednakże tylko ok. 10% corocznych absolwentów matematyki w regionie rejestruje się jako osoby bezrobotne. WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 5 ORAZ ABSOLWENTÓW Z badania ankietowego pracodawców przeprowadzonego w latach 2010-2014 wynika, że przebadani pracodawcy naszego województwa nie planowali zatrudnienia matematyków. 2 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP. 3 Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko -pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/da_20160322_mzdin- 122015_sygnalna.pdf 4 Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/ 5 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego w latach 2010-2013 znajduje się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl). 3
Stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci matematyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika rocznika 2010: - Edukacja (nauczyciel, nauczyciel informatyki, nauczyciel informatyki i matematyki) - Administracja publiczna i obrona narodowa (młodszy statystyk) - Bankowość (doradca klienta instytucjonalnego) ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Poniższa informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz danych Głównego Urzędu Statystycznego. Zawód matematyka można zdobyć studiując kierunek Matematyka. W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na kierunku Matematyka prowadzą dwie uczelnie. W roku akademickim 2014/2015 r. kierunek ten ukończyło w sumie 170 osób. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku akademickiego 2014/2015 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU ogółem 130 205 studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite 90 101 - - studia drugiego stopnia 40 93 Studenci roku akademickiego 2015/2016 2 UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO- POMORSKIE Po ostatnim roku studiów bez zdanego egzaminu końcowego - 11 ogółem 40 135 studia pierwszego stopnia 26 78 z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite - - studia drugiego stopnia 14 45-12 Po ostatnim roku studiów bez zdanego egzaminu końcowego ogółem 170 340 116 179 studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite - - studia drugiego stopnia 54 138 4
Po ostatnim roku studiów bez zdanego egzaminu końcowego - 23 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych WYMAGANIA Matematyk jest osobą wykształconą na poziomie wyższym. Matematyka jest kierunkiem prowadzonym na politechnikach i uniwersytetach na terenie całego kraju, jego ukończenie skutkuje otrzymaniem tytułu inżyniera, magistra lub licencjata. Dalsza praca naukowa skutkuje podwyższaniem swoich kwalifikacji i osiąganiem kolejnych stopni naukowych. WARUNKI PRACY Warunki pracy matematyków mogą diametralnie różnić się między sobą, w zależności od charakteru pracy i miejsca zatrudnienia. W przypadku pracy dydaktycznej miejscem pracy będzie szkoła podstawowa, gimnazjum, lub liceum, ewentualnie jedna ze szkół technicznych lub zawodowych. W przypadku pracy naukowej będzie to uczelnia, na której matematyk prowadzi wykłady dla studentów, jednocześnie przygotowując swoje publikacje. W przypadku firm komercyjnych paleta dostępnych branż i stanowisk jest praktycznie nieograniczona, dlatego też warunki pracy będą w każdym przypadku zupełnie inne. MOŻLIWOŚCI`ZATRUDNIENIA Możliwości zatrudnienia dla matematyków oferują jednostki oświatowe, kształcące na różnych poziomach, uczelnie wyższe publiczne i prywatne, firmy komercyjne i instytucje państwowe inne niż oświatowe. Opracował: Piotr Wełnicki doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser Toruń, 05.12. 2013 r. Aktualizacja, 21.06.2016 r.. 5
Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie matematyk w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako matematyk w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód matematyk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód matematyk jest regulowany tylko w Wielkiej Brytanii. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem matematyk wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 102 oferty pracy z 10 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla matematyków znajduje się w Niemczech (54 oferty), Austrii (30 ofert) i Szwecji (6 ofert) - dane wg stanu na dzień 19.12.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie matematyk w krajach EOG powinny mieć wykształcenie na poziomie wyższym z tytułem inżyniera lub magistra. Dalsza praca naukowa skutkuje podwyższaniem swoich kwalifikacji i osiąganiem kolejnych stopni naukowych. Matematyk musi posiadać silne umiejętności analityczne oraz bardzo dobrą znajomość pakietu MS Office (Excel). Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika biegłej znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Możliwości zatrudnienia dla matematyków, oferują jednostki oświatowe, kształcące na różnych poziomach, uczelnie wyższe publiczne i prywatne, firmy komercyjne i instytucje państwowe 6
inne niż oświatowe. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie matematyk w wybranych krajach: Włochy 19.900,00 /10 miesięcy, Cypr 1100-1700 /m-c. Opracowała: Beata Baranowska Pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7