POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZNIE Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Jaworznie I półrocze 2006r. Jaworzno, wrzesień 2006r.
WSTĘP Celem opracowania poniższego raportu dotyczącego zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Jaworznie jest przeprowadzenie szczegółowej analizy zarejestrowanych osób bezrobotnych wg zawodów oraz zgłaszanych ofert pracy. Ponadto raport ten powinien służyć bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kierunków kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy. Badanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych ma również na celu służyć lepszemu dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców. Podstawą opracowania ww. raportu są dane statystyczne zgromadzone w powiatowym urzędzie pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności.
I Analiza bezrobocia w mieście Jaworznie Styczeń Czerwiec 2006r. Poziom bezrobocia w mieście Jaworznie na przestrzeni sześciu miesięcy br. ulegał pewnym wahaniom. W okresie styczeń czerwiec odnotowano spadek osób pozostających bez pracy, przy czym największy w miesiącu czerwcu, gdzie w stosunku do miesiąca stycznia liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmalała o 664 osoby. Dynamikę poziomu bezrobocia w mieście Jaworznie w okresie styczeń 2005r. czerwiec 2006r. przedstawia poniższy wykres: Wykres I - zmiany poziomu bezrobocia w mieście Jaworznie w okresie styczeń 2005 czerwiec 2006 7 281 7 019 7 130 6 892 6 791 6 833 6 607 6 519 6 085 5 841 5 943 5 901 6 064 5 984 5 969 5 838 5 673 5 400 sty-05 lut-05 mar-05 kwi-05 maj-05 cze-05 lip-05 sie-05 wrz-05 paź-05 lis-05 gru-05 sty-06 lut-06 mar-06 kwi-06 maj-06 cze-06
Na przestrzeni sześciu miesięcy br. zarejestrowano ogółem 3.423 osób (z czego 1.772 kobiety), natomiast dokonano 3.924 wyłączeń. Zdecydowana większość rejestrujących się 2.828 - to osoby, które już wcześniej figurowały w ewidencji Urzędu Pracy; jedynie 595 osób nigdy wcześniej nie zarejestrowane. W br. status osoby bezrobotnej utraciło 3.924 bezrobotnych, w tym 1.925 kobiet. Głównym powodem wyłączeń było m.in.: - podjęcie pracy - 1.595 - brak gotowości do pojęcia pracy - 1.241 Liczbę rejestrujących się i wyrejestrowanych osób w poszczególnych miesiącach 2005r. oraz 2006r. przedstawiają poniższe wykresy: Wykres II - liczba rejestrujących się w okresie styczeń - czerwiec 2005r. i 2006r. 743 670 661 614 665 613 516 530 494 479 481 539 OGÓŁEM REJESTRUJĄCY SIĘ: /I-VI / 2005r. 3.582 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec 2006r. 3.423 2005 rok 2006 rok Wykres III liczba wyłączonych w okresie styczeń - czerwiec 2005r. i 2006r.
Liczba osób wyłączonych ogółem w okresie I - XII 2005r. i 2006r. 617 645596 580 629 590 812 740 762 695 612 623 OGÓŁEM WYŁĄCZONYCH: /I -VI/ 2005r. 3.582 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2006r. 3.423 wyłączenia w 2005r. wyłączenia w 2006r. Liczba osób wyłączonych z powodu podjęcia pracy w okresie I - XII 2005r. i 2006r. 299 300 313 272 237 250 198 137 275 234 266239 OGÓŁEM WYŁĄCZONYCH: /I -VI / 2005r. 1.425 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2006r. 1.595 podjęcia pracy w 2005 podjęcia pracy w 2006 Wykres IV - liczba osób uprawnionych do zasiłku na przestrzeni roku 2006r.
700 600 500 400 300 522 579 552 536 491 494 471 200 100 0 gru-05 sty-06 lut-06 mar-06 kwi-06 maj-06 cze-06 lip-06 sie-06 wrz-06 paź-06 lis-06 gru-06 Bilans napływu i odpływu bezrobotnych w ewidencji określa stan bezrobocia na koniec czerwca 2006r. Liczba zarejestrowanych osób w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jaworznie wg stanu na dzień 30 czerwca 2006r. wynosiła ogółem 5.400 osób, w tym 3.438 kobiet. Liczba ta w porównaniu z miesiącem grudniem 2005r. zmalała o 501 osób (stan na 31.XII.2005r. ogółem 5.901 osób, w tym 3.591 kobiet). W porównaniu do analogicznego okresu 2005 roku liczba ta spadła o 1433 osoby(stan na 30.VI.2005r. ogółem 6.833 osób, w tym 4.139 kobiet). Strukturę zarejestrowanych osób wg stanu na dzień 30.06.2006r. przedstawia poniższa tabela:
Wg stanu na dzień 30.VI.2006r. WYSZCZEGÓLNIENIE OGÓŁEM KOBIETY Bezrobotni 5.400 3.438 Poszukujący pracy 184 80 Odbywający staż 190 146 Odbywający przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 36 28 Odbywający szkolenie 204 115 OGÓŁEM 6.014 3.807 Wg stanu na dzień 30 czerwca 2006r. w ewidencji tut. Urzędu Pracy figurowało ogółem 5.400 bezrobotnych, w tym 3.438 kobiet (63,6 %). Analizując strukturę osób bezrobotnych pozostających w ewidencji tut. Urzędu (wg stanu na dzień 30.06.2006r.) zauważyć można iż osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, tworzą zdecydowanie liczną grupę. Są to osoby: do 25 roku życia - 1.278 które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia - 44 długotrwale bezrobotni - 3.491 powyżej 50 roku życia - 819 bez kwalifikacji zawodowych - 1.139 samotnie wychowujące dziecko - 185 niepełnosprawni - 177 Stopa bezrobocia w Jaworznie wynosiła za miesiąc czerwiec 17,6% i była wyższa od stopy w województwie śląskim o 3,42 % (14,2% województwo) oraz o 1,6% od stopy bezrobocia w kraju (16,0% kraj)
Wykres II - dynamika stopy bezrobocia w Jaworznie, woj. Śląskim oraz w Polsce w okresie styczeń 2005 czerwiec 2006 26,0 24,0 22,0 22,7 22,3 22,1 21,7 21,4 21,5 21,0 20,7 20,0 18,0 16,0 14,0 19,6 19,4 19,4 19,4 19,2 19,2 19,1 19,2 19,2 18,9 18,7 18,8 18,2 18,3 18,0 17,9 18,0 18,0 17,7 17,8 17,6 17,6 17,6 17,2 17,2 17,0 17,3 17,3 17,2 16,7 16,5 16,3 16,1 16,1 15,9 15,7 15,7 15,7 15,6 15,4 15,3 15,4 15,2 16,0 14,6 14,2 sty-05 lut-05 mar-05 kwi-05 maj-05 cze-05 lip-05 sie-05 wrz-05 paź-05 lis-05 gru-05 sty-06 lut-06 mar-06 kwi-06 maj-06 cze-06 Jaworzno Śląsk Polska Struktury bezrobotnych według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy oraz pozostawania bez pracy przedstawiają poniższe wykresy:
wg czasu pozostawania bez pracy 403 544 1932 716 883 922 Do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 Pow. 24 wg wieku 1278 263 1301 1417 1141 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64
wg wykształcenia 317 1390 1590 Wyższe Policealne, śr. Zawod. Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 407 1696 Gimnazjalne i poniżej wg stażu pracy 480 821 1388 728 1162 715 106 Do 1 roku 1-5 5-10 10-20 20-39 30 i więcej Bez stażu
Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 31,4 % oraz policealnym i średnim zawodowym 29,4%. Liczna także grupa to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym 25,7%. Biorąc pod uwagę strukturę wiekową bezrobotnych zauważa się, że bezrobocie dotyka przede wszystkim ludzi młodych - w przedziale wiekowym od 18 34 lat zarejestrowanych było 2695 osób, co stanowiło 49,9 % ogółu bezrobotnych. Analizując strukturę bezrobotnych wg stażu pracy najliczniejszą grupę stanowiły osoby dotychczas nigdy nie pracujące 25,7% a także liczna grupa to osoby w przedziale od 10 do 20 lat pracy 21,5% ogółu bezrobotnych. Rozpatrując czas pozostawania bez pracy zauważyć należy, iż dużą grupę stanowiły osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy, czyli długotrwale bezrobotni 2.854 osoby (51,9%), w tym 2.005 kobiet. Kobiety stanowiły zatem ponad 70% długotrwale zarejestrowanych. Napływ osób bezrobotnych według posiadanego zawodu w pierwszym półroczu 2006r. przedstawia się następująco: Ogółem Kobiety Sprzedawca 317 275 Pakowacz 139 124 Pracownik biurowy 128 115 Asystent ekonomiczny 119 111 Robotnik gospodarczy 77 25 Magazynier 68 14 Sprzątaczka 67 65 Pracownik administracyjny 54 39 Górnik 48 0 Technik mechanik 48 2 Pracownik socjalny 43 41 Szczegółowy napływ bezrobotnych wg zawodów w Jaworznie przedstawia załącznik T-I/P-2.
II Analiza Ofert Pracy wg Zawodów w Powiecie miasta Jaworzno 1. Liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczy 2006r. do tut. Urzędu Pracy 225 200 175 150 OFERTY PRACY 217 125 100 89 104 75 68 50 25 26 28 30 39 43 0 Murarz Fryzjer Przedstawiciel handlowy Robotnik budowlany Magazynier Kierowca samochodu ciężarowego Robotnik gospodar czy Sprzedawca Pracownik biurowy Na podstawie powyższego wykresu można zauważyć liczbę ofert pracy wg zawodów jakie zostały zgłoszone do tut. Urzędu Pracy w I półroczu br. Najwięcej ofert pracy zanotowano dla pracowników biurowych 217, sprzedawców- 104, robotników gospodarczych 89 i kierowców samochodu ciężarowego 60. Pozostałe zawody jak magazynier, robotnik budowlany, przedstawiciel handlowy, fryzjer i murarz kształtują się w granicach około 30 ofert pracy. Szczegółowy wykaz ofert pracy przedstawia załącznik T-I/P-3. 2. Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w I półroczu 2006r. Dane dotyczące liczby ofert pracy skierowanych do poszczególnych grup zawodowych prezentuje tabela zamieszczona poniżej:
Oferty pracy Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Zgłoszone W końcu w I półroczu I półrocza 1. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 5,0674 6,6666 2. 41 Pracownicy obsługi biurowej 21,7721 14,6666 3. 51 Pracownicy usług osobistych i 6,6510 10,6667 ochrony 4. 52 Modelki, sprzedawcy i 8,4719 6,6667 demonstratorzy 5. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 8,6302 9,3332 6. 72 Robotnicy obróbki metali i 5,6216 9,3332 mechanicy maszyn i urządzeń 7. 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 6,8092 13,3338 8. 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 14,0143 14,6666 Dla każdej z grup zawodowych, poza grupą Rolnicy, Leśnicy i rybacy, Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby dysponował ofertami pracy w powyższym okresie. Najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych dla takich grup zawodowych jak: - Pracownicy obsługi biurowej - Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - górnicy i robtnicy budowlani - modelki, sprzedawcy i demonstratorzy - kierowcy i operatorzy pojazdów - pracownicy usług osobistych i ochrony - robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń - pracownicy pozostałych specjalności Najwięcej ofert pracy zanotowano w takich grupach zawodowych jak: pracownicy obsługi biurowej i pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach. Szczegółową strukturę ofert pracy wg grup zawodowych przedstawia załącznik T-I/P-3a.
III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody deficytowe i nadwyżkowe zostały wyznaczone za pomocą wskaźnika szansy uzyskania oferty pracy W, który jest stosunkiem liczby ofert zgłoszonych w okresie sprawozdawczym oraz stanu bezrobotnych na koniec tego okresu. Wskaźnik dla danego zawodu można wyznaczyć pod warunkiem, że zarówno liczba ofert pracy jak i bezrobotnych była różna od zera. Zawód nazywa się deficytowym, gdy wskaźnik szansy jest wyższy od 1,1, zaś nadwyżkowym, gdy nie przekracza 0,9 ( w pozostałym zakresie lokują się zawody równoważne). Zawody, dla których nie zgłoszono ofert pracy, a występują bezrobotni, są również nadwyżkowymi. Natomiast gdy oferty są, a bezrobotnych się nie notuje, zawód jest nazwany deficytem. Za zawody nadwyżkowe, które najbardziej wpływają na rynek pracy, uważa się te, które wykazują największą nadwyżkę w liczbach bezwzględnych, czyli różnicę pomiędzy liczbą bezrobotnych i ofert pracy. Zestawienie zgłaszanych ofert pracy z poziomem bezrobocia w danym zawodzie deficytowym pozwoliło na wyznaczenie skali deficytu. Teoretycznie najwięcej mogłoby znaleźć pracę o wykształceniu zasadniczym zawodowym. Jednak jest to grupa najliczniejsza dlatego liczba wolnych miejsc pracy przypadająca na jednego bezrobotnego jest tu najniższa. Jak wynika z danych statystycznych w okresie I półrocza 2006r. zawodami deficytowymi w mieście Jaworznie były: - lekarze o różnych specjalnościach - nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych - kierownik małego przedsiębiorstwa - nauczyciel wychowania fizycznego
- nauczyciel fizyki i geografii - projektant stron internetowych - specjalista zastosowań informatyki - inżynier budownictwa - pielęgniarka - położna - pozostali specjaliści ds. finansowych - terapeuta zajęciowy - przedstawiciel handlowy - sekretarka medyczna - rejestratorka medyczna - pilot wycieczek - pomoc dentystyczna - fryzjer - zbrojarz - brukarz - konserwator budynków - glazurnik - tynkarz - monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych - spawacz - pilarz - kierowca lokomotywy spalinowej - rewident taboru kolejowego - operator sprzętu do robót ziemnych Natomiast w okresie badania najliczniejszymi nadwyżkowymi zawodami były: - nauczyciel j. obcego
- wychowawca w placówkach oświatowych, wychow. i opiekuńczych - pozostali specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi - technik mechanik - grafik komputerowy - technik fizjoterapii - technik handlowiec - pozostali agenci ds. sprzedaży - księgowy - pracownik socjalny - technik rachunkowości - magazynier - kucharz - kelner - sprzedawca - lakiernik samochodowy - monter konstrukcji stalowych - mechanik samochodów osobowych - cukiernik - szwaczka - kierowca autobusu - kierowca operator wózków jezdniowych - pomoc kuchenna - prasowaczka - robotnik budowlany - robotnik placowy Szczegółowe informacje dot. zawodów deficytowych i nadwyżkowych znajdują się w załączniku T-I/P-4.
Pomimo, że w okresie badanym najwięcej ofert pracy było w zawodzie dla sprzedawców i pracowników biurowych to jednak liczba osób poszukujących pracy jest wciąż bardzo wysoka, co w efekcie spowodowało, że powyższe zawody stały się jednak nadwyżkowymi. Z powodu powiększającej się liczby bezrobotnych w zawodach: - robotnika budowlanego - sprzątaczki - kierowca operator wózków jezdniowych zmalała szansa otrzymania oferty pracy. Z powodu zmniejszenia się zapotrzebowania na pracowników zmalała szansa na zatrudnienie w zawodach: - ogrodników terenów zieleni - techników mechaników - wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych. Mimo dużych nadwyżek bezrobotnych, liczba ofert pracy wzrastała widocznie dla: - pracowników biurowych w I półroczu 2005r. było 166 ofert, a w I półroczu 2006r. 217 ofert, - magazynierów w I półroczu 2005r. było 36 ofert, a w I półroczu 2006r. 43 ofert - robotników budowlanych w I półroczu 2005r. było 2 oferty, a w I półroczu 2006r. 39 ofert. Wnioski Obecnie lokalny rynek pracy charakteryzuje się głęboką nierównowagą. Analizując dwa strumienie napływu tj. ofert pracy i bezrobotnych według zawodów, można wskazać zawody, które mają charakter deficytowy lub występują w nadmiarze na lokalnym rynku pracy.
Powyższa analiza pozwoliła stwierdzić, że: - w odniesieniu do poziomu bezrobocia w większości grup zawodowych przeważają kobiety, natomiast mężczyzn jest więcej tylko w zawodach typowo męskich, - najwięcej długotrwałych bezrobotnych występuje w grupie 92 i 63 (robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni oraz leśnicy i rybacy), - w badanym okresie można zauważyć, że w rankingu zawodów deficytowych najwięcej pochodzi z grupy 92, 33 i 83 (robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni, nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy kierowcy i operatorzy pojazdów), - największy odsetek zawodów deficytowych skierowanych jest do osób z wykształceniem zawodowym i wyższym, - natomiast w rankingu zawodów nadwyżkowych najliczniejszą grupę stanowią grupy 91 i 42 (pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach i pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów). Należy stwierdzić, że analiza ofert pracy nie może być prowadzona tylko w oparciu o informacje pochodzące z publicznej służby zatrudnienia na podstawie tzw. statystyki pośrednictwa pracy. Nie odzwierciedla ona w pełni procesów zachodzących po popytowej stronie rynku pracy, bowiem do urzędów kierowanych jest tylko około 1/3 ofert pracy pojawiających się na lokalnych rynkach pracy. Pozostała część wolnych miejsc pracy zaspakajana jest za pomocą ogłoszeń w środkach masowego przekazu lub poprzez tzw. kontakty nieformalne. Sporządziła: Izabela Ćwiląg