Umowy terminowe 2013 r.- planowane zmiany dr Monika Gładoch (UKSW, Pracodawcy RP)
Umowy terminowe w UE Państwo Okres Wzrost Przyrost Hiszpania 1985 1995 z 15 do 35% ok. 133% Portugalia 1992 2002 z 11 do 21% ok. 90% Francja 1985 2000 z 5 do 15% 200% Holandia 1985 2000 z 7 do 14% 100% Źródło: FOR na podstawie danych Eurostat
Umowy terminowe w UE Udział pracowników zatrudnionych na czas określony w zatrudnieniu ogółem (w proc.) Źródło: FOR na podstawie danych Eurostat
Umowy terminowe w UE Przeciętny udział pracowników czasowych w UE wynosi 14 proc. i jest dwukrotnie niższy, niż w Polsce. W latach 2000 2010 w większości krajów UE odsetek pracowników czasowych utrzymywał się na względnie stałym poziomie. W Polsce liczba zatrudnionych na czas określony wzrosła ponad czterokrotnie - z 6 proc. do 27 proc. Źródło: Pracodawcy RP (CML)
Umowy terminowe w UE Niemcy Obowiązuje odrębna ustawa o pracy w niepełnym wymiarze godzin i umowach na czas określony. Zawieranie umów na czas określony jest możliwe tylko w dwóch przypadkach: a) musi zaistnieć rzeczowy powód usprawiedliwiający wybór tej formy zatrudnienia (np. sezonowy, okresowy charakter pracy, zastępstwo pracownika zatrudnionego na stałe, sprawdzenie przydatności pracownika), b) zatrudnienie nowego pracownika. Zawarcie umowy na czas określony jest dopuszczalne tylko na okres dwóch lat. Umowa może być 3-krotnie przedłużana, do osiągnięcia maksymalnego okresu (czyli łącznie 2 lat). Źródło: Pracodawcy RP (CML)
Umowy terminowe w UE Niemcy wyjątki od limitu 24 miesięcy : zapotrzebowanie na wykonywanie określonej pracy ma charakter przejściowy; ograniczenie czasu trwania umowy następuje w związku z kształceniem zawodowym, ze studiami, w celu ułatwienia pracownikowi życia zawodowego; zastępstwo innego pracownika; specyfika pracy uzasadnia ograniczenie czasu trwania umowy; ograniczenie czasu trwania umowy wynika z okresu próbnego; względy związane z pracownikiem uzasadniają ograniczenie czasu trwania umowy; pracownik otrzymuje wynagrodzenie z budżetu państwa ustanowionego na rzecz pracy na czas określony; praca na czas określony jest konsekwencją ugody sądowej
Umowy terminowe w UE Francja Umowa na czas określony może być zawarta maksymalnie na okres 18 miesięcy. Wyjątkowo na 24 miesiące, gdy praca jest wykonywana za granicą. Ma zastosowanie w ściśle określonych przypadkach, np. zastępstwo nieobecnego pracownika, okresowy wzrost aktywności firmy. Nie wolno zawierać umowy czasowej w celu zastąpienia pracownika strajkującego, do wykonywania prac niebezpiecznych czy też czasowego zwiększenia aktywności na stanowiskach objętych zwolnieniami. Źródło: Pracodawcy RP (CML)
Umowy terminowe w UE Hiszpania Pracownik, który w okresie 30-miesięcznym podpisał z pracodawcą kilka umów o pracę na czas określony na łączny okres obejmujący 24- miesiące, nie może zawrzeć kolejnej umowy terminowej. Następna umowa o pracę zawarta z danym pracodawcą musi być umową na czas nieokreślony. (W sierpniu 2011 r. rząd Hiszpanii zawiesił obowiązywanie tego przepisu do 2013 r.) Źródło: Pracodawcy RP (CML)
Umowy terminowe w UE Wielka Brytania Umowa terminowa rozwiązuje się w określonym czasie, po spełnieniu się określonego zdarzenia, bądź z chwilą wykonania określonego zadania. W przypadku upływu 4 lat współpracy na podstawie odnawianej umowy o pracę na czas określony, kolejne odnowienie takiej umowy oznacza zatrudnienie pracownika na stałe (chyba że istnieje konkretne uzasadnienie, aby umowa terminowa nie przekształciła się). Źródło: Pracodawcy RP (CML)
Umowy terminowe w prawie unijnym Dyrektywa Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) ZAŁĄCZNIK Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony Pracownik zatrudniony na czas określony" oznacza osobę, która zawarła umowę o pracę lub stosunek pracy bezpośrednio między pracodawcą a pracownikiem, a termin wygaśnięcia umowy o pracę lub stosunku pracy jest określony przez obiektywne warunki, takie jak nadejście dokładnie określonej daty, wykonanie określonego zadania lub nastąpienie określonego wydarzenia.
Umowy terminowe w prawie unijnym Dyrektywa Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) ZAŁĄCZNIK Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony Pracownik zatrudniony na czas określony" oznacza osobę, która zawarła umowę o pracę lub stosunek pracy bezpośrednio między pracodawcą a pracownikiem, a termin wygaśnięcia umowy o pracę lub stosunku pracy jest określony przez obiektywne warunki, takie jak nadejście dokładnie określonej daty, wykonanie określonego zadania lub nastąpienie określonego wydarzenia.
Umowy terminowe w prawie unijnym W celu zapobiegania nadużyciom wynikającym z wykorzystywania kolejnych umów o pracę lub stosunków pracy zawieranych na czas określony, Państwa Członkowskie, po przeprowadzeniu konsultacji z partnerami społecznymi, zgodnie z ustawodawstwem krajowym, układami zbiorowymi i praktyką, i/lub partnerzy społeczni, wprowadzają, o ile nie istnieją równoważne rozwiązania prawne, zmierzające do zapobiegania nadużyciom, w sposób uwzględniający potrzeby szczególnych gałęzi i/lub grup pracowników, jeden lub więcej spośród następujących środków: a) obiektywne powody, uzasadniające odnowienie takich umów lub stosunków pracy; b) maksymalną łączną długość kolejnych umów o pracę lub stosunków pracy na czas określony; c) liczbę odnowień takich umów lub stosunków.
Umowa na czas określony w Kodeksie pracy Art. 25 1. 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu 1. 3. Przepis 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych: 1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, albo zadań realizowanych cyklicznie.
Umowa na czas określony w orzecznictwie SN Uchwała SN z dnia 7 września 1994 r., I PZP 35/94 Umowa o pracę zawarta na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, w której strony przewidziały dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 k.p.), może być w ten sposób rozwiązana także przed upływem 6 miesięcy jej trwania. Wyrok SN z dnia 30 września 2009 r., II PK 88/09 Wola stron (wynikająca z zasady swobody umów oraz autonomii praw prywatnych) powinna być uwzględniana w pierwszym rzędzie i należycie respektowana przez sąd pracy, jeżeli porozumienie stron nie narusza bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa albo zasad współżycia społecznego ani nie stanowi obejścia prawa. Godząc się na możliwość rozwiązania za wypowiedzeniem umowy terminowej dłuższej niż sześć miesięcy strony uznają, że będzie to dopuszczalne w razie zaistnienia okoliczności uznanych przez każdą z nich za wymagające takiego wypowiedzenia.
Umowa na czas określony w orzecznictwie SN Wyrok SN z dnia 7 września 2005 r., II PK 294/04 Zawarcie długoterminowej umowy o pracę na czas określony (9 lat) z dopuszczalnością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem może być kwalifikowane jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego. Wyrok SN z dnia 30 września 2009 r., II PK 88/09 Umowa o pracę na czas określony najbardziej ze wszystkich umów stabilizuje trwałość stosunku pracy, choć tylko przez pewien czas (na jaki została zawarta). Każda ze stron musi mieć poważne argumenty, aby tę najbardziej stabilną ze wszystkich umów rozwiązać za wypowiedzeniem. Jeżeli strony zawarły umowę o pracę na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy, to oznacza, że co najmniej przy jej zawieraniu towarzyszyła im wola utrzymania wzajemnej więzi prawnej (stosunku pracy) przez dłuższy okres.
Propozycje zmiany przepisów zgłaszane w Komisji Trójstronnej Strona związkowa (NSZZ Solidarność, OPZZ, Forum Związków Zawodowych): propozycja, aby maksymalna długość trwania umów na czas określony 24 miesiące. Inne propozycje: związki zawodowe z pracodawcą mogłyby w porozumieniu zbiorowym wydłużać czas trwania umów na czas określony (powyżej 24 miesięcy) - OPZZ długość wypowiedzenia uzależniona od czasy trwania umowy terminowej - NSZZ Solidarność :
Propozycje zmiany przepisów zgłaszane w Komisji Trójstronnej Strona pracodawców (Pracodawcy RP, PKPP Lewiatan, BCC, ZRP): brak zgody na limit czasowy 24 miesięcy. Sugerowane propozycje: związki zawodowe z pracodawcą mogłyby w porozumieniu zbiorowym wydłużać czas trwania umów na czas określony (powyżej limitu) wydłużenie czasu trwania umowy na okres próbny prawo wypowiadania umów na czas wykonania określonej pracy zmiany zasady konsultacji przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony