Język Query-By-Example (QBE) w SZBD Microsoft Access

Język Query-By-Example (QBE) w SZBD Microsoft Access 1. Język Query-By-Example (QBE) został opracowany w firmie IBM w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, u podstaw jego powstania legło przeświadczenie, iż będzie użytecznym narzędziem użytkowników baz danych w celu odzyskiwania danych z bazy danych, opiera się na relacyjnym rachunku dziedzin ta własność języka QBE została odkryta właściwie dopiero w momencie, gdy zaprezentowano formalny opis tego rachunku, był jednym z pierwszych graficznych języków zapytań z minimalną liczbą reguł składniowych opracowanych dla systemów relacyjnych baz danych, obecnie jest udostępniany w postaci komercyjnych produktów firmy IBM stanowi część opcjonalnego interfejsu QMF (ang. Query Managment Facility) dla systemu DB2, stał się na tyle przydatny, iż aktualnie występuje w wielu różnych postaciach w wielu SZBD, w tym w systemie zarządzania relacyjną bazą danych Microsoft Access. 2. Podstawowe cechy języka QBE język QBE różni się tym od języka SQL, iż użytkownik bazy danych nie musi bezpośrednio określać pełnego zapytania, zamiast pełnego określania zapytania, w języku QBE zapytanie jest formułowane poprzez wypełnienie szablonów relacji wyświetlanych na ekranie monitora, QBE jest językiem opartym na interfejsie graficznym, pozwalającym wyszukiwać dane poprzez podanie wzorca poszukiwanego rekordu, język QBE może zostać wykorzystany do zadawania pytań dotyczących danych przechowywanych w jednej lub wielu tabelach, w języku QBE rekordy można wybierać stosując zarówno ogólne, jak i szczegółowe kryteria, w języku QBE istnieje możliwość określenia, które pola powinny znaleźć się w wyświetlanym wyniku (tzw. dynamicznym zestawie rekordów), język QBE można wykorzystać nie tylko do wybierania danych przechowywanych w tabelach bazy danych, ale także do wykonywania takich operacji na danych, jak wstawianie i usuwanie rekordów, modyfikowanie wartości pól, a także tworzenie nowych pól w tabelach. Użytkownik wykorzystując język QBE: nie musi pamiętać nazw relacji i nazw atrybutów, ponieważ są one wyświetlane jako część szablonów, nie musi trzymać się żadnych rygorystycznych reguł składniowych dotyczących konstruowania zapytań, w celu skonstruowania zapytania wypisuje stałe i zmienne w kolumnach szablonu. Uwaga. W przypadku systemu zarządzania relacyjną bazą danych Microsoft Access, gdy tworzona jest kwerenda w języku QBE, automatycznie jest tworzona równoważna kwerenda w dialekcie języka SQL, a mianowicie w Microsoft Access SQL. 1

3. Tworzenie nowej kwerendy w Microsoft Access W Microsoft Access nową kwerendę można utworzyć: ręcznie, tj. poprzez otwarcie pustego szablonu i jego samodzielnym wypełnieniu, za pomocą kreatora (Access Wizard) Ręczne, samodzielne tworzenie kwerend w Microsoft Access. 1. Po wybraniu polecenia Nowa kwerenda pojawia się następujące okno dialogowe, z którego wybieramy polecenie Pokaż tabelę. 2. Po wybraniu polecenia Pokaż tabelę pojawia się następujące okno dialogowe z nazwami tabel, które tworzą bazę danych. Należy wybrać nazwę tej tabeli (tych tabel), na podstawie której będzie tworzona nowa kwerenda. Uwaga. Ponieważ nową kwerendą można też tworzyć na podstawie innej kwerendy, istnieje możliwość wyświetlenia nazw wszystkich utworzonych do tej pory kwerend (zakładka Kwerendy) oraz wyświetlenia zarówno nazw tabel, jak i kwerend (zakładka Obie). 3. Po wybraniu nazwy tabeli (tabel), na których będzie oparta kwerenda, należy dokonać wyboru pól, które będą tworzyć strukturę kwerendy. 2

4. Po wybraniu pól, które będą tworzyły strukturę projektowanego zapytania, należy, o ile to konieczne, ustawić w siatce kwerendy wymagane kryteria. 5. Po skonstruowaniu kwerendy należy przejść do widoku Arkusz danych, aby obejrzeć wynik działania kwerendy, tj. dynamiczny zestaw wyników. 3

4. Pola z tabel i pola wyliczane 5. Podstawowe funkcje i operatory w Microsoft Access Operator konkatencji & służy do łączenia (sumowania) łańcuchów alfanumerycznych, Len(łańcuch) określa długość ciągu alfanumerycznego łańcuch, Funkcje tekstowe: Left(łańcuch, długość) wycina z łańcucha alfanumerycznego łańcuch ciąg z lewej strony o długości długość, Right(łańcuch, długość) wycina z łańcucha alfanumerycznego łańcuch ciąg z prawej strony o długości długość, Mid(łańcuch, start, długość) wycina z łańcucha alfanumerycznego łańcuch ciąg od pozycji start o długości długość, Funkcje liczbowe działające na datach: Year(data) wycina z daty data jej rok, Month(data) wycina z daty data jej miesiąc, Day(data) wycina z daty data jej dzień, DatePart(interwał, data) wycina z daty data jej część określoną w pierwszym parametrze interwał Funkcja typu datowego: DateAdd(interwał, liczba, data) zwraca tę datę, którą otrzymujemy po dodaniu tylu jednostek czasowych wskazanych w liczba o typie wskazanych w interwał do data Funkcja typu tekstowego MonthName(miesiąc,skrót) zwraca ciąg tekstowy wskazujący miesiąc podany w miesiąc, parametr skrót jest typu logicznego i jest opcjonalny wskazuje, czy miesiąc ma być podany w skrócie 4

6. Rodzaje kwerend w Microsoft Access Rodzaj kwerendy Opis wybierająca podsumowująca (agregująca) umożliwia zadanie pytania lub zdefiniowanie kryteriów wyboru danych z jednej lub wielu tabel pozwala wykonać obliczenia na wszystkich rekordach bądź na grupach rekordów krzyżowa parametryczna umożliwia przedstawienie wyników agregacji dużych ilości danych w formie arkusza kalkulacyjnego umożliwia sformułowanie tzw. kryteriów dynamicznych (parametrów) wyszukująca duplikaty umożliwia znalezienie powtarzających się rekordów w tabeli wyszukująca rekordy niedopasowane z odwołaniem do tabeli funkcjonalne (tworząca tabelę, dołączająca, usuwająca, aktualizująca) SQL (w tym przekazująca, definiująca dane i zapytanie) pozwala wyszukać rekordy nie mające swoich odpowiednich w połączonych tabelach automatycznie wypełnia niektóre pola nowych rekordów umożliwia automatyzację podstawowych operacji na danych dołączania danych do tabeli pochodzących z innej tabeli, usuwania i aktualizacji danych w tabeli, tworzenia nowej tabeli umożliwia modyfikowanie zapytań utworzonych jako kwerendy oraz definiować własności formularzy i raportów. Tylko za ich pomocą można zdefiniować zapytania wymagające sumowania tabel, definiowania danych i stosowania podzapytań oraz przekazywać polecenia SQL do serwera bazy danych (np. Microsoft SQL Server) 7. Kwerendy wybierające W Microsoft Access przez kwerendę jest rozumiana albo perspektywa (nazwane zapytanie), czyli kwerenda wybierająca albo instrukcja języka operowania danymi. Kwerendy wybierające : są najczęściej zadawanymi zapytaniami, pozwalają przeglądać dane z jednej lub wielu tabel, pozwalają analizować dane z jednej lub wielu tabel, wykonywać obliczenia na danych, są podstawą formularzy i raportów. 5

W momencie wykonania kwerendy wybierającej w SZBD Microsoft Access powstaje zbiór dynamiczny zawierający poszukiwane dane, tzw. dynamiczny zestaw wyników. Dynamiczny zestaw wyników to na bieżąco aktualizowany obraz, odpowiednio uporządkowanych danych wybranych z jednej lub wielu tabel. Dynamiczny zestaw wyników to modyfikowalny zbiór rekordów zdefiniowany w oparciu o tabelę lub wynik innej kwerendy, który możemy traktować jako obiekt bazy danych. 8. Kryteria w kwerendach wybierających Typy kryteriów: wybieranie rekordów z polem o wartości pustej i niepustej IS NULL i IS NOT NULL, kryterium wg wzorca podajemy wartość dokładnie tak, jak jest wpisana do bazy, symbole wieloznaczne * zastępuje dowolny ciąg znaków dowolnej długości? zastępuje dowolny pojedynczy znak wybieranie zakresów operator BETWEEN dolna_granica AND górna_granica 9. Kryteria złożone Kryteria możemy łączyć spójnikami logicznymi: AND (i) jeśli ograniczenia są w różnych polach w tym samym wierszu Kryteria siatki QBE w tym przypadku wybrane zostaną tylko takie rekordy, które będą spełniały wszystkie podane kryteria OR (lub) jeśli ograniczenia zostaną połączone spójnikiem lub, to zostaną wybrane wszystkie rekordy, dla których wartości w polach spełniają choć jedno z kryteriów 6

10. Kryteria OR dla wartości w jednym polu Kryteria połączone spójnikiem OR mogą dotyczyć wartości przechowywanych w jednym polu. Istnieją różne sposoby zapisu takiego kryterium: zapis z wykorzystaniem spójnika OR np. Adam OR Jan OR Michał zapis poszczególnych kryteriów w oddzielnych wierszach np. Adam Jan Michał wykorzystanie operatora IN np. IN( Adam ; Jan ; Michał ) 11. Kwerendy wielotabelowe Jeśli projekt bazy danych jest poprawny i znormalizowany, to powiązane ze sobą dane mogą być przechowywane w więcej niż jednej tabeli. W takim przypadku ważnym jest, aby SZBD umożliwiał łączenie informacji pochodzących z różnych tabel. W przypadku tworzenia kwerendy opartej na więcej niż jednej tabeli ważnym jest, aby tabele, na których oparta jest tworzona kwerenda, były połączone w górnym okienku projektowym kwerendy. 7

Uwaga. Brak połączenia pomiędzy tabelami, na podstawie których jest tworzona kwerenda daje w wyniku iloczyn kartezjański baz danych i będzie traktowany na zaliczeniu jako poważny błąd. Należy dostawić w górnym okienku projektowym tyle tabel, aby wszystkie zostały połączone nawet chociaż żadne z pól znajdujących się w tych dodatkowych tabelach nie zostanie umieszczone w siatce QBE zapytania. 12. Kwerendy wielotabelowe z połączeniem zewnętrznym 8

13. Kwerendy agregujące wykonywanie obliczeń Kwerendy agregujące (podsumowujące) umożliwiają wykonywanie obliczeń na grupach rekordów. W Microsoft Access istnieją różne funkcje agregujące w tym: SUMA oblicza sumę wartości w polu, POLICZ oblicza liczbę różnych wartości w polu bez pól z wartością NULL Wstawienie gwiazdki jako parametru tzn. POLICZ(*) powoduje, że funkcja POLICZ zlicza wszystkie rekordy, nawet te z polami o wartościach NULL, MAKSIMUM umożliwia znalezienie największej wartości w polu, MINIMUM umożliwia znalezienie najmniejszej wartości w polu, ŚREDNIA oblicza wartość średnią wartości w polu bez pól z wartością NULL. Kwerendy agregujące tworzymy podobnie jak wybierające, z tym, iż w siatce QBE dodajemy nowy wiersz Podsumowanie. (należy w tym celu nacisnąć przycisk sumy ). 14. Przykład kwerendy agregującej i jej wynik 9

15. Rodzaje kwerend agregujących Podział ze względu na liczbę grup: kwerendy agregujące dotyczące obliczeń na wszystkich rekordach tabeli w siatce QBE nie może znaleźć się ani jedno pole z wartością Grupuj według w wierszu Podsumowanie. kwerendy agregujące dotyczące obliczeń w grupach rekordów w siatce QBE musi znaleźć się przynajmniej jedno pole z wartością Grupuj według w wierszu Podsumowanie. W wyniku mamy tyle grup, ile różnych wartości ma pole z opcją Grupuj według w wierszu Podsumowanie. Podział ze względu na czas wykonania obliczeń w stosunku do kryteriów: kwerendy agregujące z kryteriami, w których najpierw wykonywane są obliczenia, a następnie działają kryteria w tego typu kwerendzie agregującej kryteria występują w polu agregującym. kwerendy agregujące z kryteriami, w których najpierw rekordy są ograniczane przez kryteria, a następnie na tych rekordach, które zostały wybrane są wykonywane obliczenia w tego typu kwerendzie w polach z kryteriami musi w wierszu Podsumowanie być ustawiona opcja Gdzie. 16. Przykład kwerendy agregującej z kryteriami, które są działają przed wykonaniem obliczeń Przykład. Obliczyć liczbę produktów niewycofanych w poszczególnych grupach produktów posortować malejąco wg liczby takich produktów w grupach. Uwaga. W tego typu zapytaniach agregujących Opcja Gdzie powinna znaleźć się w każdym polu z kryterium, w którym nie ma funkcji agregującej. Tylko umieszczenie tej opcji spowoduje, iż kryteria zadziałają przed wykonaniem obliczeń. 10

17. Kwerendy krzyżowe Tego typu kwerenda jest wykorzystywana do przedstawienia wyników kwerendy agregującej z dużą liczbą rekordów w zwartej postaci arkusza kalkulacyjnego. Każda kwerenda krzyżowa składa się z: co najmniej jednego nagłówka wiersza, dokładnie jednego nagłówka kolumny, jednego pola wartości (z funkcją agregującą). Uwaga 1. Jeśli okaże się, iż mamy w projekcie kwerendy krzyżowej mamy jeden nagłówek wiersza, a więcej niż jeden nagłówek kolumny, to należy zmienić nagłówek wiersza na nagłówek kolumny, a nagłówki kolumn na nagłówki wierszy. Uwaga 2: W przypadku, gdy mamy jeden nagłówek wiersza i jeden nagłówek kolumny, to na nagłówek kolumny wybieramy to pole, które ma, na ogół, mniejszą liczbę wartości. Kwerendy krzyżowe stanowią podstawę formularzy i raportów, gdyż format (arkusza kalkulacyjnego), w jakim wyświetlają wyniki, jest dogodny do wyświetlania na ekranie i do drukowania danych. 18. Przykład kwerendy krzyżowej Przykład. Obliczyć dla poszczególnych pracowników liczbę obsłużonych przez nich klientów z poszczególnych krajów. Projekt zwykłej kwerendy agregującej realizujący postawione zadanie 11

19. Przykładowy wynik kwerendy agregującej 20. Projekt kwerendy agregującej w postaci kwerendy krzyżowej Wracamy ponownie do przykładu: Obliczyć dla poszczególnych pracowników liczbę obsłużonych przez nich klientów z poszczególnych krajów. Projekt kwerendy agregującej w postaci kwerendy krzyżowej realizujący postawione zadanie 21. Przykładowy wynik kwerendy agregującej wyświetlony w postaci kwerendy krzyżowej 12

Uwaga. Choć pole pracownik zawiera tylko 9 pracowników, zaś pole Kraj znacznie więcej, to jednak pole kraj zostało wybrane na Nagłówek kolumny, zaś pole pracownik na Nagłówek wiersza, gdyż liczba pracowników będzie się zmieniać, zaś liczba krajów nie ulegnie już zmianie lub tylko nieznacznie się zmieni. 22. Kwerendy krzyżowe z kryteriami Kwerenda krzyżowa jest specjalnym przypadkiem kwerendy agregującej. W związku z tym obowiązują dla niej te same zalecenia jak w przypadku zwykłych kwerend agregujących, jeśli chodzi o wykonanie obliczeń i ustawianie kryteriów. W przypadku, gdy kryteria nie znajdują się w polu, dla którego są wykonywane obliczenia, należy w wierszu Podsumowanie ustawić wartość Gdzie pola te nie będą wyświetlane w dynamicznym zestawie wyników. Takie ustawienie kryteriów spowoduje, iż zadziałają one przed wykonaniem obliczeń. Kryteria można ustawiać w polach Nagłówek wiersza i Nagłówek kolumny. Tym niemniej, zalecanym jest, zamiast postawienia kryteriów dla pola Nagłówek kolumny wypełnić właściwość kwerendy krzyżowej Nagłówki kolumn. 23. Właściwość Nagłówki kolumn kwerendy krzyżowej Właściwość Nagłówki kolumn kwerendy krzyżowej umożliwia: ustawienie kolejności, w jakiej będą wyświetlane nagłówki kolumn, wybranie tych nagłówków kolumn, które będą wyświetlane. Aby ustawić właściwość Nagłówki kolumn kwerendy krzyżowej należy: kliknąć prawym przyciskiem myszy na szarym tle górnego okienka projektowego kwerendy krzyżowej, wybrać właściwość Nagłówki kolumn, wprowadzić odpowiednie ustawienia nagłówków kolumn. Uwaga. Właściwość Nagłówki kolumn nie służy do zmiany formatu wyświetlania wartości nagłówków kolumn. Do tego celu należy wykorzystać podprogram Visual Basica i za jego pomocą skonstruować pole wyliczane, które mając odpowiednio przetransformowany format wyświetlania wartości będzie Nagłówkiem kolumny. 24. Kwerendy parametryczne Kwerendy parametryczne to, inaczej mówiąc, kwerendy z dynamicznymi kryteriami, zwanymi parametrami, tj. kryteriami, których wartość może być inna przy każdorazowym uruchomieniu kwerendy. Kryterium, które ma być parametrem, wpisuje się w siatce QBE w wierszu Kryteria i w każdym wierszu poniżej w ten sposób, iż w nawiasach kwadratowych wpisuje się nazwę parametru (inaczej mówiąc, jasno sformułowany tekst, który jasno określa jaką wartość należy wstawić jako kryterium). Uwaga 1. Wszystkie parametry powinny być wpisane do właściwości kwerendy parametrycznej Parametry. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku, gdy kwerenda parametryczna jest podstawą formularza lub raportu, a ma to miejsce w olbrzymiej większości przypadków wykorzystania tego typu kwerend. Uwaga 2. W przypadku, gdy parametr występuje w polu typu Tak/Nie wypełnienie własności kwerendy Parametry jest konieczne, aby w ogóle można było ją uruchomić. Wartość parametru musi być bezwzględnie zgodna z typem pola, dla którego to kryterium jest ustawione. 13

25. Przykład kwerendy parametrycznej Przykład. Chcemy wyświetlić dane produktu, oczywiście kwerenda ta będzie wykorzystywana za każdym razem, gdy chcemy wyświetlić dane dowolnego produktu. Teraz wybieramy właściwość kwerendy Parametry Wypełniamy okienko Parametry w następujący sposób 14

Po zamknięciu okna właściwości kwerendy Parametry, przy każdej próbie uruchomienia kwerendy pojawia się okno dialogowe Wprowadzanie wartości parametru, do którego należy wpisać nr produktu, którego dane chcemy wyświetlić. 26. Kwerendy wyszukujące duplikaty Za pomocą tego typu kwerend możemy: sprawdzić, czy rekordy w tabeli powtarzają się, odnaleźć rekordy mające tę samą wartość we wskazanym polu. Przykład. Przy pomocy tego typu kwerend możemy również sprawdzać następujące pomyłki. Powiedzmy, iż w tabeli Dostawcy wprowadziliśmy przez pomyłkę dwa razy tego samego nadając mu różne nr dostawcy. W ten sposób w tabeli Dostawcy znalazły się dwa różne rekordy, reprezentujące w rzeczywistości tego samego dostawcę. Przy wykorzystaniu kwerendy wyszukującej duplikaty, możemy w oparciu o nazwę dostawcy i jego adres odnaleźć powtarzające się rekordy dla dostawców. 15

Uwaga. Przy tworzeniu kwerendy wyszukującej duplikaty istnieje możliwość skorzystania z kreatora tego typu kwerend. 27. Kwerendy wyszukujące rekordy niedopasowane Za pomocą tego typu kwerend możemy wyszukiwać te rekordy w jednej tabeli, które nie mają swoich odpowiedników w drugiej tabeli. W tego typu kwerendach w siatce QBE ustawiamy odpowiedni typ połączenia zewnętrznego pomiędzy tabelami bazowymi. Przykład. Powiedzmy, iż chcemy znaleźć w tabeli Klienci tych klientów, którzy nie złożyli jeszcze ani jednego zamówienia. Inaczej formułując to zadanie, możemy powiedzieć, iż chcemy wyszukać wszystkie te rekordy w tabeli Klienci, które nie mają swoich odpowiedników w tabeli Zamówienia. 16

Uwaga. Zauważmy, iż w siatce QBE tej kwerendy mamy dwa pola Kod Klienta, i co jest ważne pochodzące z różnych tabel. Warunek Is Null musi być umieszczony w polu Kod klienta pochodzącej z tabeli Zamówienia. Pole to można wyłączyć z wyświetlania w dynamicznym zestawie wyników. 28. Kwerendy funkcjonalne Kwerendy funkcjonalne: stanowią oddzielną grupę kwerend w programie Microsoft Access, w stosunku do kwerend wybierających, umożliwiają w sposób automatyczny wykonanie podstawowych czynności związanych z przetwarzaniem danych w bazach danych takich, jak: przesuwanie (dołączania) rekordów, usuwanie danych, aktualizacja danych, czy tworzenie nowych tabel, pozwalają na wykonanie wspomnianych powyżej operacji na danych jednocześnie na dowolnej liczbie rekordów zwane są także kwerendami akcji. 29. Kwerenda tworząca tabelę Kwerenda tworząca tabelę pozwala utworzyć nową tabelę bazy danych z części lub całej zawartości jednej lub wielu tabel. W przypadku tej kwerendy mają miejsce następujące własności: nowo utworzona tabela może zostać zapisana w aktualnie otwartej bazie danych, czyli bazie, w której została utworzona, nowo utworzona tabela może zostać wyeksportowana do innej bazy danych, dane w nowo utworzonej tabeli nie dziedziczą własności (takich jak, np. klucz główny) oryginalnych pól tabel, z których zostały utworzone. Kwerendy tworzące tabele są wykorzystane do: archiwizacji danych, tworzenia raportów z danej chwili czasowej, usprawniają działanie formularzy i raportów opartych na zapytaniu dotyczącym wielu tabel. 17

30. Przykład kwerendy tworzącej tabelę Przykład. Chcemy zarchiwizować stare zamówienia. W tym celu utworzymy tabelę Stare zamówienia, aby przechować w niej zamówienia złożone w 2007 roku. 1. Tworzymy zwykłą kwerendę wybierającą zawierającą zamówienia złożone w 2007 roku 2. W projekcie kwerendy zmieniamy jej typ na kwerendę tworzącą tabelę 3. W okienku dialogowym wpisujemy nazwę tworzonej tabeli i decydujemy, czy zostanie ona utworzona w aktualnie otwartej bazie danych, czy będziemy ją importować do innej bazy danych 18

Uwaga. Podając nazwę tworzonej tabeli nie wolno wpisać nazwy już istniejącej tabeli, gdyż zostanie ona nadpisaną nową pustą tabelą i wszystkie zawarte w niej informacje zostaną bezpowrotnie stracone. 4. Po zapisaniu kwerendy w okienku kwerend znajdziemy jej nazwę z inną ikonką niż w to miało miejsce w przypadku kwerend wybierających (wszystkie kwerendy funkcjonalne mają w ikonce wykrzyknik). Należy zachować ostrożność w przypadku kwerend funkcjonalnych, gdyż dwukrotne kliknięcie na ich nazwie myszą powoduje ich uruchomienie, co jest sygnalizowane pojawieniem się na ekranie monitora okienka dialogowego Jeśli teraz potwierdzimy rozkaz, kwerenda funkcjonalna zostanie uruchomiona (tzn. zostanie wykonana operacja, której, na ogół, nie da się wycofać. 31. Kwerendy dołączające Kwerenda dołączająca pozwala dopisać do tabeli docelowej wybrane rekordy z jednej lub wielu tabel. W przypadku tej kwerendy mają miejsce następujące własności: tabela, do której dołączamy dane musi uprzednio istnieć, możemy dołączać dane pochodzące z tej samej lub innej bazy danych, możemy dołączać dane nawet w przypadku, gdy pola, których zawierają warunki wyboru rekordów, nie istnieją w tabeli docelowej. Kwerendy dołączające dane są wykorzystane do: dołączania rekordów w oparciu o pewne kryteria, przesuwania rekordów z jednej do innej tabeli (uwaga: w tym przypadku po dołączeniu rekordów, musimy użyć kwerendy usuwającej w celu wykasowania rekordów z tabeli źródłowej. 32. Przykład dołączającej Przykład. Chcemy do tabeli archiwizacyjnej Stare zamówienia, w której przechowywane są zamówienia złożone w 2007 roku, dołączyć rekordy z opisem zamówień złożonych w 2008 roku. 1. Tworzymy zwykłą kwerendę wybierającą zawierającą zamówienia złożone w 2008 roku 19

2. W projekcie kwerendy zmieniamy jej typ na kwerendę dołączającą. 3. W okienku dialogowym wpisujemy nazwę tabeli, do której będą dołączane rekordy. Możemy zadecydować, czy rekordy zostaną dołączone do tabeli w aktualnie otwartej bazie, czy wyeksportowane i dołączone do tabeli w innej bazie danych. 20

Uwaga. Podając nazwę tabeli docelowej, musimy być pewni, iż tabela o takiej nazwie istnieje. 4. Po zapisaniu kwerendy w okienku kwerend znajdziemy jej nazwę z inną ikonką niż w to miało miejsce w przypadku kwerend wybierających (wszystkie kwerendy funkcjonalne mają w ikonce wykrzyknik). Należy zachować ostrożność w przypadku kwerend funkcjonalnych, gdyż dwukrotne kliknięcie na ich nazwie myszą powoduje ich uruchomienie, co jest sygnalizowane pojawieniem się na ekranie monitora okienka dialogowego Jeśli teraz potwierdzimy rozkaz, kwerenda funkcjonalna zostanie uruchomiona (tzn. zostanie wykonana operacja, której, na ogół, nie da się wycofać. 33. Kwerenda usuwająca Kwerenda usuwająca pozwala usuwać wybrane rekordy z jednej lub wielu tabel. W przypadku tej kwerendy mają miejsce następujące własności: możemy usuwać rekordy z jednej, możemy usuwać rekordy z wielu tabel połączonych połączeniem jeden-do-jednego (1-1) lub jeden-do-wielu (1- ), nie można usunąć rekordu po stronie jeden relacji, jeśli po stronie wiele relacji istnieją odpowiadające mu rekordy i nie jest ustawiona opcja kaskadowego usuwania powiązanych rekordów dla połączenia między złączonymi tabelami, związki integralności pozwalają wykonać tzw. usuwanie kaskadowe (tzn. w przypadku usuwania rekordu po stronie jeden relacji są automatycznie usuwane rekordy po stronie wiele relacji). 34. Przykład usuwającej Przykład. Chcemy usunąć produkt o numerze 11, gdyż został na zawsze wycofany ze sprzedaży. 1. Tworzymy zwykłą kwerendę wybierającą, która zawiera pole nr produktu. 21

2. Zmieniamy typ kwerendy na kwerendę usuwającą. 3. Po zmianie typu kwerendy wybierającej na usuwającą otrzymamy następującą siatkę QBE kwerendy usuwającej, gdzie koniecznie ustawiamy w odpowiednim polu kryteria. Uwaga. Nie należy zapomnieć o podaniu kryterium w kwerendzie usuwającej, gdyż jego brak będzie oznaczał po uruchomieniu takiej kwerendy usunięcie wszystkich rekordów z tabeli. 35. Kwerenda aktualizująca Kwerenda aktualizująca pozwala dokonać pożądanej modyfikacji wybranych rekordów z jednej lub wielu tabel. 22

W przypadku tej kwerendy mają miejsce następujące własności: możemy modyfikować rekordy z jednej, możemy modyfikować rekordy z wielu tabel połączonych połączeniem jeden-do-jednego (1-1) lub jeden-dowielu (1- ), nie można aktualizować rekordu po stronie wiele relacji w polu klucza, jeśli po stronie jeden relacji istnieje odpowiadający im rekord i nie jest ustawiona opcja kaskadowego aktualizowania powiązanych rekordów dla połączenia między złączonymi tabelami, związki integralności pozwalają wykonać tzw. aktualizowanie kaskadowe (tzn. w przypadku aktualizowania rekordu po stronie jeden relacji są automatycznie aktualizowane rekordy po stronie wiele relacji). 36. Przykład aktualizującej Przykład. Chcemy aktualizować dostawcę produktu o numerze 5, pomyłkowo został wpisany dostawca o numerze 2, a w rzeczywistości jest nim dostawca o numerze 1. 1. Tworzymy zwykłą kwerendę wybierającą, która zawiera pole nr produktu i nr dostawcy. 23

2. Zmieniamy typ kwerendy na kwerendę aktualizującą. 3. Po zmianie typu kwerendy wybierającej na usuwającą otrzymamy następującą siatkę QBE kwerendy usuwającej, gdzie koniecznie ustawiamy w odpowiednim polu kryteria. Uwaga. Nie należy zapomnieć o podaniu kryterium w kwerendzie aktualizującej, gdyż jego brak będzie oznaczał po uruchomieniu takiej kwerendy aktualizację wszystkich rekordów z tabeli. 24