Rozdział 1 Przepisy ogólne

projekt z dnia 29 marca 2007 r. USTAWA z dnia...2007 r. o Państwowej Agencji Ochrony Środowiska 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa zasady i system kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska, pomiarów i oceny stanu środowiska oraz przeciwdziałania poważnym awariom, a także organizację i zasady działania Państwowej Agencji Ochrony Środowiska, a w szczególności: 1) zasady przeprowadzania kontroli użytkowników środowiska; 2) organizację działalności inspekcyjnej oraz służb inspekcyjno-kontrolnych w ochronie środowiska; 3) zasady pomiaru i oceny stanu środowiska, a także zasady koordynacji państwowego; monitoringu środowiska; 4) organizację służb monitoringowych w ochronie środowiska. Art. 2. 1.Tworzy się Państwową Agencję Ochrony Środowiska, zwaną dalej Agencją. 2. Agencja jest państwową osobą prawną. 3. Siedzibą Agencji jest miasto stołeczne Warszawa. 4. Agencja ma prawo używać na dokumentach oraz na emblematach wizerunku godła Rzeczypospolitej Polskiej z nazwą: 1) Państwowa Agencja Ochrony Środowiska ; 2) Regionalne Biuro Państwowej Agencji Ochrony Środowiska z określeniem konkretnego regionu, o którym mowa w art. 9 ust. 3; 3) Prezes Państwowej Agencji Ochrony Środowiska ; 4) Dyrektor Regionalnego Biura Państwowej Agencji Ochrony Środowiska z określeniem konkretnego regionu, o którym mowa w art. 9 ust. 3. 5. Agencja ma prawo używać okrągłej pieczęci z wizerunkiem godła Rzeczypospolitej Polskiej pośrodku i nazwą Państwowa Agencja Ochrony Środowiska w otoku. Rozdział 2 Zadania i kompetencje Agencji Art. 3. 1. Do zadań inspekcyjno kontrolnych Agencji w szczególności należy: 1) kontrola użytkowników środowiska kategorii A i B, o których mowa w art. 3 pkt 42 b 42 c ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, Nr 169, poz. 1199, Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1832); 2) kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody; 3) kontrola przestrzegania przepisów o odpadach; 4) kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska; 5) udział w postępowaniach dotyczących wydania, cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, w tym w szczególności pozwolenia zintegrowanego, jeżeli przepisy odrębne tak stanowią; 6) kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, 7) udział w przekazywaniu do eksploatacji obiektów, które mogą pogorszyć stan środowiska, oraz urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem; 8) rozpoznawanie, analizowanie i zapobieganie zagrożeniom ekologicznym znacznego stopnia oraz wykrywanie sprawców szkód ekologicznych; 1

9) kontrola przestrzegania przepisów dotyczących obszarów Natura 2000, wynikających z przepisów odrębnych; 10) kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych; 11) kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i depozytowej; 12) kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu, podlegających ocenie zgodności, w zakresie spełniania przez nie zasadniczych wymagań dotyczących ochrony środowiska, określonych w przepisach odrębnych; 13) nadzór i kontrola w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi oraz z produktami, urządzeniami i instalacjami zawierającymi te substancje; 14) kontrola zawartości siarki w ciężkim oleju opałowym stosowanym w instalacjach energetycznego spalania paliw oraz w oleju do silników statków żeglugi śródlądowej; 15) kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi; 16) kontrola wykonywania zadań określonych w ustawie z dnia 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 191, poz. 1956); 17) kontrola przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji; 18) kontrola przestrzegania przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495), z wyjątkiem art. 41 pkt 2 i 3. 2. Do zadań Agencji w zakresie państwowego monitoringu środowiska w szczególności należy: 1) organizowanie i koordynowanie systemu pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska; 2) wykonywanie pomiarów jakości elementów przyrodniczych; 3) sporządzanie ocen, analiz i prognoz stanu środowiska oraz zachodzących w nim zmian, oraz raportów o stanie środowiska; 4) prowadzenie krajowego i regionalnych rejestrów źródeł zanieczyszczeń w tym rejestrów emisji, prowadzenie monitoringu głównych źródeł emisji; 5) prowadzenie rejestru zagrożeń i szkód w środowisku; 6) opracowywanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych; 7) gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji o stanie środowiska oraz innych rodzajów informacji o środowisku zgodnie z powierzonym zakresem zadań; 8) prowadzenie krajowego repozytorium danych o stanie i ochronie środowiska; 9) udział w europejskich sieciach monitoringu środowiska; 10) prowadzenie działań związanych z uczestniczeniem Polski w światowym systemie monitorowania stanu środowiska Ziemi. 3. Do zadań Agencji w zakresie inicjowania działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom w szczególności należy: 1) rozpoznawanie źródeł poważnych awarii; 2) ocena zagrożeń poważnymi awariami; 3) wdrażanie w ratownictwie ekologicznym najlepszych dostępnych technik; 4) nadzór nad usuwaniem skutków poważnych awarii w celu przywrócenia środowiska do stanu właściwego, w tym nadzór nad zdarzeniami na śródlądowych wodach w obszarach przygranicznych, z uwzględnieniem strefy brzegowej Morza Bałtyckiego; 5) prowadzenie krajowego punktu informowania o transgranicznych skutkach awarii przemysłowych; 6) współpraca z właściwymi zespołami reagowania kryzysowego. 4. Do zadań Agencji w zakresie działalności laboratoryjnej i systemów zapewnienia jakości w szczególności należy: 1) wykonywanie pomiarów i analiz w ramach zadań własnych i innych; 2) prowadzenie laboratoriów zapewniających dotrzymanie jakości badań w podsystemach państwowego monitoringu środowiska zgodnie z wymogami określonymi w odrębnych przepisach; 3) zapewnienie spójności pomiarowej w podsystemach; 2

4) wdrażanie i doskonalenie systemów jakości w laboratoriach; 5) prowadzenie i udział laboratoriów w porównaniach międzylaboratoryjnych; 6) wdrażanie nowych technik i metodyk laboratoryjnych. 5. Do zadań Agencji w zakresie analiz i prognoz oraz pomocy doradczej w planowaniu inwestycji wspomagających politykę ekologiczną państwa w szczególności należy: 1) tworzenie założeń do polityki rozwoju w zakresie ochrony środowiska, założeń do polityki ekologicznej państwa oraz strategii sektorowych w aspekcie ochrony środowiska; 2) sporządzanie ocen dotyczących sektorowych dziedzin gospodarczo-społecznych w kontekście realizacji zasady zrównoważonego rozwoju; 3) opracowywanie analiz procesów zachodzących w ochronie środowiska i projektów przedsięwzięć kształtujących politykę ekologiczną państwa; 4) opracowywanie projektów oficjalnych Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na potrzeby prezentacji na międzynarodowych zgromadzeniach, w szczególności Unii Europejskiej, Organizacji Współpracy i Rozwoju Gospodarczego i Organizacji Narodów Zjednoczonych; 5) przygotowanie projektów rozwiązań organizacyjnych i systemowych usprawniających zarządzanie ochroną środowiska. 6. Do zadań Agencji w zakresie substancji i preparatów chemicznych w szczególności należy: 1) przyjmowanie wymaganych ustawą z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późn. zm. 2) ) zgłoszeń substancji nowych w celu oceny ryzyka stwarzanego przez te substancje; 2) gromadzenie danych dotyczących niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów, 3) udostępnianie danych dotyczących niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów służbom medycznym i ratowniczym; 4) wymiana informacji na temat substancji nowych z Komisją Europejską i właściwymi organami państw, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych; 5) współpraca z państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz z Komisją Europejską jako właściwym urzędem w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej dotyczących oceny ryzyka stwarzanego przez substancje istniejące; 6) współpraca z państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz z Komisją Europejską jako właściwym urzędem wyznaczonym do wykonywania zadań administracyjnych określonych w przepisach Unii Europejskiej dotyczących eksportu i importu niebezpiecznych chemikaliów; 7) współpraca z organizacjami międzynarodowymi dotycząca substancji i preparatów chemicznych, 8) przyjmowanie i gromadzenie danych dotyczących prekursorów kategorii 2, określonych w przepisach o przeciwdziałaniu narkomanii. 7. Do innych zadań Agencji w szczególności należy: 1) udział w procesach określania wymogów prawnych sprzyjających ochronie środowiska; 2) udział w programach badawczo-rozwojowych dotyczących zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska; 3) gromadzenie informacji o najlepszych dostępnych technikach oraz nieodpłatne rozpowszechnianie ich na potrzeby organów właściwych do wydawania pozwoleń oraz zainteresowanych podmiotów korzystających ze środowiska; 4) prowadzenie rejestru wniosków o wydanie pozwolenia zintegrowanego oraz wydanych pozwoleń zintegrowanych, a także analizowanie wniosków i wydanych pozwoleń z punktu widzenia spełnienia wymagań wynikających z najlepszych dostępnych technik; 5) badanie na wniosek organów administracji publicznej, innych jednostek sektora finansów publicznych lub na wniosek podmiotów prywatnych uczestniczących w systemie finansowania ze środków publicznych lub ze środków prywatnych przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska efektywności ekologicznej wydatkowania tych środków, zarówno na etapie ubiegania się przez potencjalnych beneficjentów o pomoc finansową, jak i też na etapie realizacji i wdrażania sfinansowanych przedsięwzięć; 3

6) realizację wybranych zadań w sferze zapobiegania występowaniu i ograniczania środowiskowych skutków potencjalnych awarii przemysłowych, w tym rejestracji i identyfikacji źródeł awarii oraz nadzór nad zdarzeniami przygranicznymi i na wodach granicznych; 7) współpraca z organami Unii Europejskiej, w tym zwłaszcza z Komisją Europejską, z Europejską Agencją Środowiska i z krajowymi agencjami ochrony środowiska państw członkowskich Unii Europejskiej, z Biurem Statystycznym Unii Europejskiej, z Europejską Siecią Informacji i Obserwacji Środowiska, z Europejskim Biurem Zintegrowanego Zapobiegania i Ograniczania Zanieczyszczeń w Sewilli, z europejskimi centrami tematycznymi odpowiedzialnymi za obserwacje poszczególnych komponentów środowiska w sprawach związanych z realizacją statutowych zadań Agencji, z Organizacją Współpracy i Rozwoju Gospodarczego; 8) pełnienie funkcji organu rejestrującego w systemie zarządzania środowiskowego i audytu w Unii Europejskiej; 9) pełnienie funkcji Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji, 10) wykonywanie zadań powierzonych przez inne organy administracji publicznej lub zleconych przez inne podmioty; 11) rozpowszechnianie wiedzy o środowisku. Art. 4. 1. Agencja jest zobowiązana do współdziałania z organami administracji publicznej, a w szczególności z wojewodami, w zapobieganiu zagrożeniom środowiska. 2. Agencja współdziała w zakresie ochrony środowiska z organami administracji publicznej, instytucjami państwowymi, organami kontrolnymi, organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz z jednostkami obrony cywilnej, a także z organizacjami społecznymi. Art. 5. 1. Agencja wspomaga organy jednostek samorządu terytorialnego w wypełnianiu ich ustawowych zadań w dziedzinie ochrony środowiska, a w szczególności w zakresie: 1) tworzenia struktur inspekcji lokalnej; 2) pomocy w prowadzeniu kontroli i badań, unifikacji procedur kontrolnych oraz szkolenia kadr; 3) tworzenia lokalnych i regionalnych sieci monitoringu środowiska. 2. Sejmik województwa przynajmniej raz w roku rozpatruje informację dyrektora Regionalnego Biura Agencji o stanie środowiska na obszarze województwa. Dyrektor Regionalnego Biura Agencji informuje wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, zarząd powiatu i zarząd województwa o wynikach kontroli obiektów o podstawowym znaczeniu dla danego terenu. 3. W przypadkach bezpośredniego zagrożenia środowiska starosta, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zwrócić się do Dyrektora Regionalnego Biura Agencji o podjęcie działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia. Rozdział 3 Organizacja i struktura Agencji Art. 6. 1. Organem Agencji jest Prezes Agencji. 2. Prezesa Agencji powołuje Prezes Rady Ministrów, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego, na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska. 3. Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska odwołuje Prezesa Agencji. 4. Kadencja Prezesa Agencji trwa 5 lat. 5. Prezes Agencji kieruje działalnością Agencji i reprezentuje ją na zewnątrz. 4

6. Wynagrodzenie Prezesa Agencji ustala minister właściwy do spraw środowiska. Art. 7. Nadzór nad działalnością Agencji sprawuje minister właściwy do spraw środowiska. Art. 8. Prezes Agencji ustala długookresowe plany działania Agencji. Art. 9. 1. Agencja działa na podstawie ustawy i statutu. 2. Prezes Agencji wykonuje zadania przy pomocy Krajowego Biura Agencji i Regionalnych Biur Agencji. 3. Tworzy się siedem regionów środowiskowo-przemysłowych Agencji, których zasięg terytorialny określa załącznik do ustawy: 1) region Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego; 2) region Dolnej Wisły; 3) region Górnej Wisły; 4) region Śląska; 5) region Środkowej Odry; 6) region Środkowej Wisły; 7) region Warty. 4. Minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia nadaje statut Agencji, określając w szczególności strukturę organizacyjną Agencji, wewnętrzne zasady jej funkcjonowania, zasady udzielania pełnomocnictw pracownikom Agencji oraz system kontroli wewnętrznej i audytu, kierując się odpowiednio zakresem zadań i potrzebą zapewnienia sprawnego funkcjonowania Agencji. 5. Poszczególne Regionalne Biura Agencji obejmują zasięgiem swojego działania regiony, o których mowa w ust. 3. 6. Prezes Agencji może tworzyć delegatury Regionalnych Biur Agencji, określając ich zasięg terytorialny i siedziby. Art. 10. 1. Prezes Agencji kieruje działalnością Agencji przy pomocy wiceprezesów, dyrektora Krajowego Biura Agencji, dyrektorów i wicedyrektorów departamentów, dyrektorów i wicedyrektorów Regionalnych Biur Agencji, kierowników i zastępców kierowników delegatur Regionalnych Biur oraz kierowników i zastępców kierowników laboratoriów. 2. Wiceprezesów, maksymalnie w liczbie trzech, powołuje minister właściwy do spraw środowiska, na wniosek Prezes Agencji, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego. 3. Minister właściwy do spraw środowiska, na wniosek Prezes Agencji, odwołuje wiceprezesów Agencji. 4. Dyrektora Krajowego Biura Agencji, dyrektorów i wicedyrektorów departamentów, dyrektorów i wicedyrektorów Regionalnych Biur Agencji, kierowników i zastępców kierowników delegatur Regionalnych Biur oraz kierowników i zastępców kierowników laboratoriów powołuje i odwołuje Prezes Agencji spośród osób posiadających tytuł zawodowy funkcjonariusza Agencji. 5

Art. 11. 1. W sprawach należących do zakresu działania Agencji organem właściwym, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, jest właściwy miejscowo dyrektor Regionalnego Biura Agencji, a organem wyższego stopnia Prezes Agencji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. 2. Dyrektorzy Regionalnych Biur Agencji, działając z upoważnienia Prezesa Agencji, mogą dokonywać czynności związanych z realizacją zadań Agencji na terenie objętym właściwością miejscową danego Regionalnego Biura Agencji. 3. Prezes Agencji, na wniosek dyrektora Regionalnego Biura Agencji może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie spraw z zakresu właściwości Agencji, w tym wydawanie decyzji administracyjnych, starostom właściwym ze względu na teren działania danego Regionalnego Biura Agencji. 4. Prezes Agencji może upoważnić inne osoby do działania w imieniu i na rzecz Agencji w sprawach związanych z realizacją zadań Agencji. Rozdział 4 Zatrudnianie pracowników w Agencji oraz inspektorzy i funkcjonariusze Agencji Art. 12. 1. Nabór kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w Agencji jest otwarty i konkurencyjny. 2. Ogłoszenie o naborze zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 132, poz. 1110), oraz w miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej Agencji, w której jest prowadzony nabór. 3. Informacje o kandydatach, którzy zgłosili się do naboru, stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami określonymi w ogłoszeniu o naborze. 4. Termin do składania dokumentów, określony w ogłoszeniu o naborze, nie może być krótszy niż 7 dni od dnia opublikowania tego ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej. 5. Po upływie terminu do składania dokumentów określonego w ogłoszeniu o naborze niezwłocznie upowszechnia się listę kandydatów, którzy spełniają wymagania formalne określone w ogłoszeniu o naborze, przez umieszczenie jej w miejscu powszechnie dostępnym w jednostce organizacyjnej, w której jest prowadzony nabór, a także przez opublikowanie jej w Biuletynie Informacji Publicznej. 6. Lista, o której mowa w ust. 5, zawiera imię i nazwisko kandydata oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. 7. Sporządza się protokół przeprowadzonego naboru kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w Agencji. 8. Protokół zawiera w szczególności: 1) określenie stanowiska pracy, na które był prowadzony nabór, liczbę kandydatów oraz imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 5 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze; 2) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru; 3) uzasadnienie dokonanego wyboru. 6

9. Jeżeli stosunek pracy osoby wyłonionej w drodze naboru ustał w ciągu 3 miesięcy od dnia nawiązania stosunku pracy, można zatrudnić na tym samym stanowisku kolejną osobę spośród najlepszych kandydatów wymienionych w protokole tego naboru. Art. 13 1. Prezes Agencji kieruje pracownika podejmującego po raz pierwszy pracę w Agencji do odbycia aplikacji zawodowej, z zastrzeżeniem ust. 7. 2. Aplikacja ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika podejmującego po raz pierwszy pracę w Agencji do należytego wykonywania obowiązków zawodowych w Agencji. Aplikację organizuje Prezes Agencji. 3. Nie przystąpienie do odbywania aplikacji zawodowej stanowi podstawę do rozwiązania przez pracodawcę z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, na zasadzie wskazanej w art. 52 1 pkt 3 Kodeksu pracy. 4. Okres trwania aplikacji nie może być krótszy niż 12 miesięcy i nie może przekraczać 24 miesięcy, z zastrzeżeniem ust.7. 5. Program merytoryczny aplikacji obejmuje zajęcia z zakresu wiedzy teoretycznej związanej z zadaniami realizowanymi przez Agencję oraz praktyki zawodowej w jednostkach wewnętrznych Agencji. 6. Aplikacja kończy się egzaminem zawodowym składanym przed komisją powołaną przez Prezesa Agencji. 7. W przypadkach uzasadnionych w szczególności wykształceniem pracownika, posiadaniem przez niego stopni naukowych, jego dotychczasowym stażem pracy i doświadczeniem zawodowym oraz wysokimi kwalifikacjami zawodowymi, Prezes Agencji, na wniosek pracownika, może zaliczyć na poczet aplikacji poprzednie zatrudnienie aplikanta i skrócić okres aplikacji do sześciu miesięcy lub zwolnić pracownika z obowiązku odbywania aplikacji zawodowej i dopuścić do egzaminu zawodowego. 8. Aplikant, który otrzymał pozytywną ocenę z egzaminu zawodowego, zostaje zatrudniony na stanowisku, do którego został przygotowany w toku aplikacji. 9. Aplikant, który otrzymał negatywną ocenę z egzaminu zawodowego, z zastrzeżeniem ust. 10, pozbawiony jest przez okres kolejnych sześciu miesięcy możliwości awansu zawodowego na wyższe stanowisko, otrzymywania podwyżek wynagrodzenia i nagród pieniężnych w Agencji oraz zobowiązany jest w ciągu 12 miesięcy do ponownego przystąpienia do egzaminu zawodowego. 10. Nie przystąpienie do egzaminu zawodowego w terminie określonym w ust. 9 pkt 3 albo otrzymanie przez aplikanta ponownie negatywnej oceny z egzaminu zawodowego, stanowi podstawę do rozwiązania przez pracodawcę z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, na zasadzie wskazanej w art. 52 1 pkt 3 Kodeksu pracy. 11. Pracownik, który w trakcie trwania aplikacji lub też w okresie 24 miesięcy od daty zaliczenia egzaminu zawodowego, wypowiada umowę o pracę zawartą z Agencją, jest zobowiązany do zwrotu kosztów aplikacji, określonych w regulaminie, o którym mowa w ust. 12. 12. Prezes Agencji określi w regulaminie aplikacji zawodowej pracowników Agencji koszty aplikacji dla aplikantów, szczegółowe zasady organizacji aplikacji, program merytoryczny aplikacji, zasady powoływania i wynagradzania osób prowadzących aplikację i członków komisji egzaminacyjnej, a także zasady skracania aplikacji i zwalniania z niej, kierując się potrzebą zapewnienia jednolitych wymagań aplikacyjnych. 7

Art. 14. 1. Inspektorem Agencji, może być osoba, która: 1) posiada obywatelstwo polskie; 2) korzysta z pełni praw publicznych i cieszy się nienaganną opinią; 3) ukończyła studia wyższe o profilu przyrodniczym, technicznym, chemicznym, administracyjnym lub prawnym i uzyskała, co najmniej, stopień licencjata, z zastrzeżeniem ust. 2; 4) ma co najmniej 5-letni staż pracy na stanowiskach związanych z zadaniami z zakresu ochrony środowiska lub z prowadzeniem i kontrolą procesów przemysłowych lub co najmniej 2-letni staż pracy w Agencji; 5) przeszła odpowiedni kurs kwalifikacyjny dla kandydatów na inspektora Agencji, obejmujący szkolenie teoretyczne i praktykę zawodową; 6) zaliczyła z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny przed komisją egzaminacyjną powołaną przez Prezesa Agencji; 7) jest zatrudniona w Agencji na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony; 8) posiada odpowiedni stan zdrowia; 9) nie była karana sądownie za przestępstwo popełnione z winy umyślnej. 2. W przypadkach uzasadnionych w szczególności dotychczasowym doświadczeniem zawodowym, Prezes Agencji może zwolnić pracownika od spełnienia kryterium określonego w ust. 1 pkt 3. 3. Uprawnienia zawodowe inspektora Agencji nadaje Prezes Agencji, na wniosek pracownika spełniającego kryteria wskazane w ust. 1. Art. 15. 1. Prezes Agencji kieruje pracownika, na jego pisemny wniosek, na kurs kwalifikacyjny, z zastrzeżeniem ust. 6. 2. Kurs kwalifikacyjny ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie kandydata do należytego wykonywania obowiązków zawodowych inspektora Agencji. 3. Okres trwania kursu kwalifikacyjnego nie może być krótszy niż 12 miesięcy i nie może przekraczać 24 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 6. 4. Program merytoryczny kursu obejmuje zajęcia z zakresu wiedzy teoretycznej związanej z zadaniami inspekcyjno-kontrolnymi realizowanymi przez Agencję oraz praktykę zawodową. 5. Kurs kończy się egzaminem kwalifikacyjnym składanym przed komisją powołaną przez Prezesa Agencji. 6. W przypadkach uzasadnionych w szczególności dotychczasowym doświadczeniem zawodowym w zakresie wykonywania funkcji inspekcyjnych lub kontrolnych oraz wysokimi kwalifikacjami zawodowymi, Prezes Agencji, na wniosek kandydata, może zaliczyć na poczet kursu poprzednie zatrudnienie kandydata i skrócić okres kursu do sześciu miesięcy lub zwolnić kandydata z obowiązku odbywania kursu i dopuścić do egzaminu zawodowego. 7. Kandydat, który otrzymał negatywną ocenę z egzaminu kwalifikacyjnego, może po upływie sześciu miesięcy, przystąpić po raz kolejny do egzaminu. Do egzaminu można przystąpić najwyżej trzykrotnie. 8. Prezes Agencji określi w regulaminie postępowania w sprawie nadania uprawnień inspektora Agencji, szczegółowe zasady organizacji kursu kwalifikacyjnego, program merytoryczny kursu, zasady powoływania i wynagradzania osób prowadzących kurs i członków komisji 8

egzaminacyjnej, a także zasady skracania kursu i zwalniania z niego, kierując się potrzebą zapewnienia jednolitych wymagań dla kandydatów na inspektora Agencji. 9. Inspektorów obejmuje okresowa ocena kwalifikacyjna, która jest przeprowadzana zgodnie z zasadami określonymi w drodze zarządzenia przez Prezesa Agencji. 10. Inspektorzy kierują się zasadami określonymi w Kodeksie Etyki Służby Cywilnej, ustanowionym zarządzeniem Nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. (M. P. Nr 46, poz. 683), który stosuje się odpowiednio. Art. 16. Prezes Agencji cofa uprawnienia inspektora osobie, która: 1) nienależycie wykonuje obowiązki inspektora, dopuszczając się zaniedbań lub niedbalstwa przy wykonywaniu czynności inspekcyjnych lub kontrolnych, 2) narusza obowiązujące przepisy prawne w wykonywaniu obowiązków zawodowych. Art. 17. 1. Funkcjonariuszem Agencji może zostać pracownik zatrudniony w Agencji, który: 1) posiada co najmniej 3-letni staż pracy w Agencji; 2) ukończył studia wyższe i uzyskał tytuł magistra lub równorzędny; 3) ukończył aplikację zawodową dla pracowników Agencji i zaliczył z pozytywnym wynikiem egzamin zawodowy, o którym mowa w art. 13 ust. 6; 4) nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę; 5) korzysta z pełni praw publicznych i cieszy się nienaganną opinię w pracy; 6) nie był karany sądownie za przestępstwo popełnione umyślnie. 2. Funkcjonariuszem Agencji może także zostać pracownik Agencji posiadający uprawnienia zawodowe inspektora Agencji i jednocześnie spełniający kryterium wskazane w ust. 1 pkt 1. 3. Tytuł zawodowy funkcjonariusza Agencji nadaje Prezes Agencji, na wniosek pracownika Agencji spełniającego kryteria wskazane w ust. 1. 4. Osoba posiadająca tytuł zawodowy funkcjonariusza Agencji może być powołana przez Prezesa Agencji na stanowisko pracy wymienione w art. 10 ust. 1. 5. Funkcjonariuszy Agencji obejmuje okresowa ocena kwalifikacyjna, która jest przeprowadzana zgodnie z zasadami określonymi w drodze zarządzenia przez Prezesa Agencji. Art. 18. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, ogólne zasady wynagradzania pracowników, inspektorów i funkcjonariuszy Agencji, kierując się potrzebą wprowadzenia zróżnicowanych stawek wynagrodzenia i kategorii zaszeregowania, a także systemu motywacyjnego, w odniesieniu do wiceprezesów, funkcjonariuszy i inspektorów Agencji oraz pozostałych pracowników Agencji. Rozdział 5 Wykonywanie zadań kontrolnych przez Agencję Art. 19. Kontrolę wykonują Prezes Agencji, dyrektorzy Regionalnych Biur Agencji oraz inspektorzy Agencji, zwani dalej inspektorami. Art. 20. 1. Przy wykonywaniu kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska upoważniony do kontroli inspektor uprawniony jest do: 1) wstępu wraz z osobami przybranymi do pomocy, rzeczoznawcami i z niezbędnym sprzętem: 9

a) przez całą dobę: - na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na którym jest prowadzona działalność gospodarcza, - do niestacjonarnego urządzenia technicznego, w tym do środków transportu; b) w godzinach od 6 do 22 na tereny innych nieruchomości lub obiektów; 2) pobierania próbek, przeprowadzania niezbędnych pomiarów lub wykonywania innych czynności kontrolnych w celu ustalenia na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części, stanu środowiska oraz oceny tego stanu w świetle przepisów o ochronie środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach administracyjnych warunków wykonywania działalności wpływającej na środowisko; 3) żądania wstrzymania eksploatacji instalacji lub urządzeń oraz powstrzymania się od wykonywania innych czynności w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla pobrania próbek oraz przeprowadzenia badań i pomiarów; 4) oceny sposobu eksploatacji instalacji lub urządzeń, w tym środków transportu; 5) oceny stosowanych technologii i rozwiązań technicznych; 6) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym dla ustalenia stanu faktycznego; 7) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli; 8) żądania okazania dokumentów niezbędnych do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego; 9) oceny sposobu wykonywania pomiarów emisji, ilości pobranej wody oraz odprowadzanych ścieków przez jednostkę prowadzącą pomiary, w tym poprawności sposobu pobierania i analizy próbek. 2. Upoważniony do kontroli inspektor jest uprawniony do poruszania się po terenie nieruchomości, obiektu lub ich części oraz środków transportu, bez potrzeby uzyskiwania przepustki oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym kontrolowanej jednostki organizacyjnej; podlega on przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującym w kontrolowanej jednostce organizacyjnej. Art. 21. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej oraz kontrolowana osoba fizyczna, z zachowaniem przepisów o tajemnicy państwowej i służbowej oraz o zakwaterowaniu sił zbrojnych, są obowiązani umożliwić inspektorowi przeprowadzenie kontroli, a w szczególności umożliwić dokonanie czynności, o których mowa w art. 20 ust. 2. Art. 22. 1. Dyrektor Regionalnego Biura Agencji lub kierownik delegatury Regionalnego Biura Agencji może wystąpić z wnioskiem do właściwego miejscowo komendanta Policji o pomoc, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia czynności kontrolnych. 2. Na wniosek dyrektora Regionalnego Biura Agencji lub kierownika delegatury Regionalnego Biura Agencji właściwy miejscowo komendant Policji jest obowiązany do zapewnienia inspektorowi pomocy Policji w toku wykonywania czynności kontrolnych. Art. 23. 1. Z czynności kontrolnych inspektor, o który mowa w art. 20, sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowanej osobie fizycznej. 2. Protokół podpisują inspektor i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu umotywowane zastrzeżenia i uwagi. 3. W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowaną osobę fizyczną, inspektor czyni o tym wzmiankę w protokole, a 10

odmawiający podpisu może w terminie siedmiu dni przedstawić swoje stanowisko na piśmie właściwemu kierownikowi delegatury Regionalnego Biura Agencji, dyrektorowi Regionalnego Biura Agencji lub prezesowi Agencji. Art. 24. 1. Na podstawie ustaleń kontroli właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji może: 1) wymierzać administracyjne kary pieniężne na podstawie przepisów odrębnych; 2) nakładać grzywny w drodze mandatu karnego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia; 3) podejmować decyzje wstrzymujące działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska; 4) wydać zarządzenie pokontrolne skierowane do kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby fizycznej; 5) wydać na podstawie odrębnych przepisów decyzję administracyjną; 6) wszcząć egzekucję, jeżeli obowiązek wynika z mocy prawa lub decyzji administracyjnej. 2. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, w terminie wyznaczonym w zarządzeniu pokontrolnym, mają obowiązek poinformowania właściwego dyrektora Regionalnego Biura Agencji o zakresie podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń. 3. Właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji może zażądać od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej przeprowadzenia postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem postępowania przeciwko osobom winnym dopuszczenia do uchybień i poinformowania go, w określonym terminie, o wynikach tego postępowania i o podjętych działaniach. 4. Właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji może upoważnić inspektora do wydania w trakcie kontroli decyzji w przedmiocie: 1) wstrzymania działalności powodującej naruszenie wymagań ochrony środowiska, jeżeli zachodzi bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia ludzi albo bezpośrednie zagrożenie zniszczenia środowiska w znacznych rozmiarach; 2) wstrzymania oddania do użytku obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska; 3) nałożenia obowiązku wykonania określonych czynności mających na celu zaprzestanie naruszania albo spełnienie wymagań ochrony środowiska. Art. 25. W sprawach o wykroczenia przeciwko środowisku Prezesowi Agencji przysługuje uprawnienie oskarżyciela publicznego także wtedy, gdy wniosek o ukaranie za wykroczenie złożył inny uprawniony oskarżyciel. Art. 26. W razie stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie kierownika jednostki organizacyjnej, jej pracownika lub innej osoby fizycznej wyczerpuje znamiona przestępstwa przeciwko środowisku, Prezes Agencji kieruje do organu powołanego do ścigania przestępstw zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, dołączając dowody dokumentujące podejrzenie. Art. 27. Prezes Agencji lub właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji może zwrócić się do każdego organu administracji publicznej o udzielenie informacji lub udostępnienie dokumentów i danych związanych z ochroną środowiska. Udostępnienie informacji jest obowiązkiem tych organów. 2. Prezes Agencji kieruje do organów określonych w ust. 1 wystąpienie w sprawach z zakresu ochrony środowiska, którego treścią może być w szczególności wniosek o: 1) wszczęcie postępowania administracyjnego; 11

2) dopuszczenie do udziału w toczącym się postępowaniu. 3. W przypadku skierowania wystąpienia, o którym mowa w ust. 2, Prezesowi Agencji przysługuje prawa strony w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu przed sądem administracyjnym. Art. 28. W postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko lub innego, mogącego znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, o których mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia Prawo ochrony środowiska, Prezesowi Agencji przysługują prawa strony w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu przed sądem administracyjnym, jeśli zgłosi swój udział w postępowaniu. Art. 29. 1. W Agencji powołuje się wydzieloną, specjalną jednostkę inspekcyjno kontrolną, której zadaniem jest prowadzenie działań o charakterze operacyjnym, służących gromadzeniu i analizowaniu informacji o zagrożeniach ekologicznych w celu przeciwdziałania im oraz o sprawcach szkód ekologicznych w celu ich wykrywania. 2. Inspektorzy jednostki, o której mowa w ust. 1, działają na podstawie imiennych upoważnień wydawanych przez Prezesa Agencji. 3. Inspektorzy jednostki, o której mowa w ust. 1, wykonując czynności inspekcyjno kontrolne oraz operacyjne, poza uprawnieniami określonymi w art. 20, są uprawnieni do: 1) uzyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania informacji o osobach, rzeczach i zdarzeniach, w tym uzyskiwania informacji oraz utrwalania śladów i dowodów w sposób niejawny; 2) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości; 3) zatrzymywania i przeszukiwania osób oraz przeszukiwania pomieszczeń, bagażu i ładunku w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego; 4) zatrzymywania pojazdów i innych środków przewozowych w celu przeprowadzenia kontroli przewożonych ładunków lub dokumentów przewozowych dotyczących tych ładunków, a także badania ładunków i pobierania ich próbek; 5) zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek organizacyjnych, przedsiębiorców i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa. 4. Osoba posiadająca towary jest zobowiązana, na jej koszt, do wykonywania czynności umożliwiających przeprowadzenie kontroli, o której mowa w ust. 3 pkt 3, a w szczególności do rozładowania, okazania oraz załadowania ładunku po zakończeniu czynności. 5. Osobie przysługuje zażalenie do Prezesa Agencji na zasadność lub sposób dokonania czynności, o której mowa w ust. 3. Art. 30. 1. Z czynności wymienionych w art. 29 ust. 3 pkt 2-4 sporządza się protokół, a z czynności wymienionej w art. 29 ust. 3 pkt 1 - notatkę służbową. 2. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb wykonywania czynności, o których mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1-4 i ust. 4 a także sposób i tryb współpracy z Policją w tym zakresie, uwzględniając w szczególności zapewnienie ich sprawności i skuteczności oraz zasady zatrzymywania pojazdów obowiązujące w Policji. 12

Art. 31. 1. Inspektorzy jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, mogą stosować środki przymusu bezpośredniego jedynie w zakresie niezbędnym do skutecznego odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na inspektora lub inną osobę. 2. Dopuszczalne jest stosowanie tylko takich środków przymusu bezpośredniego, jakie odpowiadają potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji, i pod warunkiem, że w inny dostępny w tej sytuacji sposób nie można skutecznie odeprzeć bezpośredniego i bezprawnego zamachu na inspektora lub inną osobę. Art. 32. 1. Uprawnia się inspektorów jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, do stosowania następujących środków przymusu bezpośredniego: 1) siły fizycznej; 2) indywidualnych technicznych i chemicznych środków lub urządzeń przeznaczonych do obezwładniania i konwojowania osób albo do zatrzymywania oraz unieruchamiania pojazdów mechanicznych i innych środków przewozowych. 2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego, a także szczegółowe rodzaje i tryb wyposażania w środki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniając zapewnienie możliwie najmniejszej dolegliwości dla osób. Art. 33. 1. Uprawnienia, o których mowa w art. 29 ust. 3 pkt 2 i 3, w art. 31 ust. 1 oraz w art. 32 ust. 1, przysługują inspektorom jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, wyłącznie przy realizacji zadań inspekcyjno kontrolnych oraz operacyjnych. Inspektorom tym przysługuje umundurowanie służbowe oraz indywidualne techniczne i chemiczne środki oraz urządzenia przeznaczone do obezwładniania i konwojowania osób. 2. Inspektorzy jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, muszą odpowiadać kryteriom określonym w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58, z późn. zm. 3) ). 3. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia: 1) tryb tworzenia jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, oraz liczbę zatrudnionych w niej inspektorów, uwzględniając potrzeby wynikające z konieczności zapewnienia właściwej realizacji zadań ustawowych Agencji; 2) tryb naboru do jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, w sposób uwzględniający szczególny charakter zadań w niej wykonywanych oraz umożliwiający sprawdzenie posiadania przez kandydatów predyspozycji do wykonywania zadań służbowych. 4. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, kierując się koniecznością ujednolicenia umundurowania inspektorów jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, określi w drodze rozporządzenia: 1) wzory umundurowania i znaków identyfikujących jednostkę organizacyjną Agencji, w której inspektor jest zatrudniony; 2) sposób noszenia umundurowania i znaków identyfikujących jednostkę organizacyjną Agencji, w której inspektor jest zatrudniony; 3) normy umundurowania, uwzględniając okres używalności jego składników; 4) normy wyposażenia niezbędnego do wykonywania czynności służbowych, zasady jego przyznawania i użytkowania. 13

Art. 34. 1. Inspektorzy jednostki, o której mowa w art. 29 ust. 1, są zobowiązani do wykonywania czynności służbowych w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste i majątkowe osób i przedsiębiorców, których te czynności dotyczą. 2. Zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki pozostające w dyspozycji inspektorów i pracowników są bezcelowe lub okazały się nieskuteczne. 3. W razie uzasadnionej potrzeby zatrzymaną osobę należy niezwłocznie poddać badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej. 4. Zatrzymanie pojazdów mechanicznych i innych środków przewozowych może być dokonywane tylko przez umundurowanych inspektorów i pracowników, znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego. 5. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze rozporządzenia, określi wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych jednostki Agencji, o której mowa w art. 29 ust.1, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów. Art. 35. Osoba upoważniona do przeprowadzenia kontroli oraz osoba przybrana do pomocy przy wykonywaniu czynności służbowych korzysta z ochrony prawnej, przewidzianej w przepisach prawnych dla funkcjonariuszy publicznych. Art. 36. 1 Koszty ponoszone w związku z prowadzeniem kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska, na podstawie której stwierdzono naruszenie wymagań ochrony środowiska określonych w przepisach o ochronie środowiska lub decyzjach administracyjnych, ponoszą podmioty korzystające ze środowiska, których działalność jest źródłem naruszenia tych wymagań. 2. Koszty, o których mowa w ust.1 ustala się jako sumę kosztów czasu pracy pracowników Agencji, pobierania próbek, wykonania pomiarów i analiz oraz transportu próbek i aparatury. 3. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 1, ustala w drodze decyzji właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji, stwierdzając naruszenie wymagań ochrony środowiska określonych w przepisach o ochronie środowiska lub decyzjach administracyjnych. 4. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, kierując się potrzebą zapewnienia proporcjonalności kosztów, określi w drodze rozporządzenia, warunki i sposób ustalania kosztów ponoszonych w związku z prowadzeniem kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska. Art. 37. 1. W wykonywaniu czynności kontrolnych Agencja współdziała z: 1) organami kontroli; 2) organami administracji rządowej; 3) organami samorządu terytorialnego; 4) organami obrony cywilnej; 5) organizacjami społecznymi. 2. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 1 obejmuje w szczególności: 1) rozpatrywanie wniosków o przeprowadzenie kontroli, składanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego; 2) przekazywanie właściwym organom administracji publicznej informacji o wynikach kontroli przeprowadzonych przez Agencję; 3) wymianę informacji o wynikach kontroli; 14

4) współpracę z organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie kontroli zagrożeń środowiska mających negatywny wpływ na zdrowie ludzkie; 5) wymianę z organami celnymi i Strażą Graniczną informacji związanych ze sprowadzaniem do kraju towarów, których wwóz jest zakazany lub ograniczony ze względu na ochronę środowiska, 6) współpracę ze Strażą Graniczną w wykonywaniu kontroli w strefie nadgranicznej; 7) współpracę z organami Państwowej Straży Pożarnej w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. 3.Wojewoda może zwrócić się do Prezesa Agencji lub właściwego dyrektora Regionalnego Biura Agencji o przeprowadzenie kontroli nieobjętej planem kontroli Agencji. 4. Prezes Agencji lub właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji są zobowiązani do przeprowadzenia kontroli na wniosek wojewody. 5. Agencja współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych. Rozdział 6 Państwowy monitoring środowiska Art. 38. 1. Państwowy monitoring środowiska obejmuje zadania wynikające z odrębnych ustaw, zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych potrzeb wynikających z polityki ekologicznej państwa. 2. Państwowy monitoring środowiska jest realizowany na podstawie: 1) wieloletnich programów państwowego monitoringu środowiska opracowanych przez Prezesa Agencji i zatwierdzanych przez ministra właściwego do spraw środowiska; 2) regionalnych i wojewódzkich programów monitoringu opracowanych przez właściwego dyrektora Regionalnego Biura Agencji i zatwierdzonych przez Prezesa Agencji. 3. Regionalne i wojewódzkie programy monitoringu zawierają zadania określone w wieloletnich programach państwowego monitoringu środowiska. 4. Programy państwowego monitoringu środowiska obejmują, dla poszczególnych elementów środowiska, zadania realizowane w sieciach: 1) krajowych; 2) regionalnych (wojewódzkich i międzywojewódzkich). 5. Pomiary jakości elementów przyrodniczych dla potrzeb realizacji zadań określonych w programach, o których mowa w ust. 3, wykonują Prezes Agencji oraz dyrektor Regionalnego Biura Agencji, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej. 6. Regionalne i wojewódzkie programy monitoringu środowiska mogą uwzględniać zadania wynikające z uwarunkowań lokalnych bądź regionalnych. Zadania te są realizowane wówczas jako zadania powierzone w drodze porozumienia przez organy jednostek samorządu terytorialnego. 7. Działalność państwowego monitoringu środowiska koordynuje Prezes Agencji. Art. 39. 1. Organy administracji rządowej oraz samorządowej, prowadzące rejestry, wykazy, pomiary, analizy i obserwacje stanu środowiska, są obowiązane do nieodpłatnego udostępniania dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska danych o stanie środowiska uzyskanych w trakcie ich działalności. 15

2. Informacje o środowisku i jego ochronie objęte państwowym monitoringiem środowiska są gromadzone przez właściwego dyrektora Regionalnego Biura Agencji i przekazywane Prezesowi Agencji. Art. 40. 1. Prezes Agencji ustali w drodze zarządzenia sposób gromadzenia i przetwarzania danych oraz zakres i sposób przekazywania informacji, o których mowa w art. 39 ust. 2. 2. Prezes Agencji opracowuje, nie rzadziej niż raz na 4 lata, raport o stanie środowiska w Polsce, uwzględniając w szczególności dane z państwowego monitoringu środowiska. Art. 41. Minister właściwy do spraw środowiska może, w celu kontroli i badań stanu środowiska, określić, w drodze rozporządzenia, warunki i metody prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz stężeń i poziomów substancji lub energii w środowisku, uwzględniając zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej oraz postęp w zakresie technik pomiarowych. Art. 42. 1. Agencja zapewnia informowanie społeczeństwa o stanie środowiska. 2. Agencja nieodpłatnie udostępnia organom administracji informacje, o których mowa w art. 39 ust. 2. 3. Na wniosek producenta zamierzającego prowadzić gospodarstwa rolne, w którym prowadzona będzie produkcja metodami ekologicznymi, właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji wydaje zaświadczenie informujące, czy na terenie, na którym położone jest gospodarstwo rolne, nie nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze i wodę. Rozdział 7 Wykonywanie zadań w zakresie poważnych awarii Art. 43. W zakresie przeciwdziałania poważnym awariom do Agencji należy: 1) kontrola podmiotów, których działalność może stanowić przyczynę powstania poważnej awarii; 2) prowadzenie szkoleń dla organów administracji oraz podmiotów, o których mowa w pkt 1, badanie przyczyn powstawania oraz sposobów likwidacji skutków poważnych awarii dla środowiska; 3) prowadzenie rejestru zakładów, których działalność może być przyczyną wystąpienia poważnej awarii, w tym zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii i o dużym ryzyku wystąpienia awarii w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska; 4) całodobowe monitorowanie występowania poważnych awarii oraz prowadzenie kontroli interwencyjnych w przypadku ich wystąpienia; 5) realizacja zadań zgodnie z właściwością Agencji w zapobieganiu poważnym awariom, wynikających z klęsk żywiołowych, w ramach zarządzania kryzysowego; 6) opracowywanie programów zapobiegania awaryjnym zanieczyszczeniom wód w dorzeczach, zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej: 7) wdrażanie najlepszych dostępnych technik przeciwdziałania poważnym awariom. Art. 44. Agencja współdziała w akcji zwalczania poważnej awarii z organami właściwymi do jej prowadzenia oraz sprawuje nadzór nad usuwaniem skutków tej awarii, w szczególności: 1) występuje do właściwego organu ochrony środowiska z wnioskiem o wydanie decyzji, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, określającej zakres, sposób oraz termin rozpoczęcia i zakończenia rekultywacji gruntu zanieczyszczonego w wyniku poważnej awarii; 2) opiniuje projekty dokumentacji określającej zakres rekultywacji zanieczyszczonego środowiska; 3) w uzasadnionych przypadkach, określonych w przepisach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, występuje do właściwego organu ochrony środowiska, o przeprowadzenie rekultywacji. 16

Art. 45. 1. Prezes Agencji lub właściwy dyrektor Regionalnego Biura Agencji dokonują kontroli, co najmniej raz w roku, w zakładach o dużym ryzyku wystąpienia awarii, a co najmniej raz na 2 lata - w zakładach o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii. 2. Prezes Agencji prowadzi rejestr poważnych awarii. 3. Organy administracji właściwe do zwalczania poważnych awarii są zobowiązane do informowania Prezesa Agencji o poważnych awariach, które miały miejsce w kraju, oraz o ich ewentualnych skutkach transgranicznych. 4. Prezes Agencji realizuje zadania ministra właściwego do spraw środowiska w zakresie współpracy międzynarodowej w sprawach przeciwdziałania poważnym awariom, transgranicznym skutkom awarii przemysłowych, awaryjnym zanieczyszczeniom wód granicznych. 5. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, kryteria charakteryzujące poważne awarie, objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 3, terminy tego zgłoszenia i zakres zawartych w nim informacji oraz tryb postępowania inspektorów Agencji i zasady ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej w przypadku poważnej awarii, kierując się rodzajem i wielkością zakładu lub środka transportu, rodzajem, kategorią i ilością substancji niebezpiecznej, która przedostała się do środowiska, rodzajem i zakresem szkody w środowisku oraz tym, aby nadsyłane informacje umożliwiały analizę przyczyn poważnych awarii oraz poszukiwanie najlepszych środków zapobiegawczych, jak również skutecznych metod likwidacji skutków poważnych awarii, a także najlepszych sposobów prowadzenia akcji ratowniczej. Rozdział 8 Wykonywanie zadań w zakresie prowadzenia Krajowego Repozytorium Danych o Stanie i Ochronie Środowiska Art. 46. 1. Tworzy się Krajowe Repozytorium Danych o Stanie i Ochronie Środowiska zwane dalej Krajowym Repozytorium w którym są gromadzone i archiwizowane następujące dane: 1) wyniki badań jakości środowiska uzyskane w wyniku realizacji badań programu Państwowego Monitoringu Środowiska; 2) wyniki ocen stanu środowiska wykonane przy wykorzystaniu badań o których mowa w pkt 1, 3) informacje o korzystaniu ze środowiska przekazywane do Prezesa Agencji przez jednostki organizacyjne zobowiązane na podstawie odrębnych przepisów do ich przekazywania, 4) wyniki kontroli stanu środowiska prowadzonej przez Agencję; 5) informacje o realizacji zadań w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. 2. Krajowe Repozytorium jest prowadzone przez Prezesa Agencji. 3. Minister właściwy do spraw środowiska lub minister właściwy do spraw gospodarki wodnej może zobowiązać Prezesa Agencji do rozszerzenia zakresu danych gromadzonych i archiwizowanych w Krajowym Repozytorium. Art. 47. Prezes Agencji nieodpłatnie udostępnia dane gromadzone w Krajowym Repozytorium, na zasadach określonych w art. 30 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska następującym podmiotom: 1) ministrowi właściwemu do spraw środowiska i ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej - w celu wypełniania ich obowiązków raportowych określonych w odrębnych przepisach; 2) Prezesowi Głównego Urzędu Statystycznego na potrzeby statystyki publicznej; 3) organom administracji publicznej - w celu ich wykorzystania do realizacji zadań ustawowych. 17