PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII DLA KLAS I III GIMNAZJUM Opracowała: Sylwia Młynarczyk
ZASADY DOTYCZĄCE OCENIANIA 1.W przedmiocie oceny z geografii mieszczą się: umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji (planu, mapy, fotografii, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych, technologii informacyjno komunikacyjnej, umiejętność identyfikowania związków i zależności oraz wyjaśniania zjawisk i procesów posługując się podstawowym słownictwem geograficznym, stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce, rozwijanie w sobie ciekawości świata. 2. Na ocenę semestralną i roczną z geografii składają się oceny cząstkowe, które uczeń uzyskuje za różne formy aktywności. 3.Pomiar osiągnięć ucznia odbywa się za pomocą następujących narzędzi: wypowiedzi ustne sprawdziany testy diagnostyczne kartkówki z trzech ostatnich lekcji (mogą być niezapowiedziane) prace domowe zadania i ćwiczenia wykonywane przez uczniów podczas lekcji zeszyt ćwiczeń zeszyt przedmiotowy prace w zespole inne ( konkursy geograficzne, olimpiady) TRYB OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH FORM PRACY UCZNIA 1. Sprawdziany pisemne obejmujące dział materiału muszą być zapowiedziane z minimum tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel informuje uczniów o formie i zakresie pracy. Uczniowie są zobowiązani do uczestnictwa w sprawdzianie w określonym dniu. W przypadku nieobecności uczeń ma obowiązek uzupełnić daną formę pracy pisemnej w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły i po uzgodnieniu terminu z nauczycielem. W przeciwnym razie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 2. Nauczyciel oddaje poprawione prace w terminie nie późniejszym niż dwa tygodnie od dnia przeprowadzenia sprawdzianu.
3. Uczeń otrzymuje poprawioną pracę do wglądu podczas lekcji, dokonuje analizy popełnionych błędów, a następnie oddaje pracę nauczycielowi. 4. Nauczyciel dołącza pracę do dokumentacji uczniowskiej i udostępnia rodzicom podczas wywiadówki i konsultacji. 5. Uczeń ma prawo poprawiać oceny niedostateczne z danego sprawdzianu i kartkówki. Poprawa jest dobrowolna - uczeń sam zgłasza chęć poprawy w ciągu dwóch tygodni od daty oddania prac, a nauczyciel wyznacza termin. 6. Każdą ocenę z poprawy, także kolejną niedostateczną, wpisuje się do dziennika lekcyjnego obok pierwszej noty. 7. Poprawa może odbywać się w formie pisemnej lub ustnej. Ustnie może także poprawiać ten uczeń, który zgodnie z orzeczeniem PPP, wymaga indywidualnego podejścia lub pomocy nauczyciela. Ocenianie sprawdzianów i kartkówek opiera się na następującym podziale: 0-30% - niedostateczny 31% - 50% - dopuszczający 51% - 74%- dostateczny 75% - 89%- dobry 90% - 99%- bardzo dobry 100% - celujący Odpowiedzi ustne na każdą odpowiedź składa się zawartość merytoryczna, poprawne użycie słownictwa geograficznego, znajomość zagadnienia, samodzielność wypowiedzi, kultura języka, precyzja, jasność, oryginalność ujęcia tematu. Dodatkowe pytania naprowadzające wpływają na obniżenie oceny. Kartkówki (odpowiedzi pisemne) mogą obejmować materiał z trzech ostatnich tematów. Nie muszą być zapowiadane. Sprawdziany pisemne obejmujące dział materiału muszą być zapowiedziane z minimum tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel informuje uczniów o formie i zakresie pracy. Uczniowie są zobowiązani do uczestnictwa w sprawdzianie w określonym dniu. W przypadku
nieobecności uczeń ma obowiązek uzupełnić daną formę pracy pisemnej w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły i po uzgodnieniu terminu z nauczycielem. W przeciwnym razie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Zaangażowanie w problematykę lekcji oceniane jest za pomocą plusów (trzy plusy to ocena bardzo dobra) lub oceną bardzo dobrą, co uzależnione jest od skali trudności problemu. Brak zaangażowania w problematykę lekcji oceniany jest za pomocą oceny niedostatecznej. Prace w zespole ( ocenie podlegają umiejętności: planowanie i organizacja pracy grupowej, efektywne współdziałanie, wywiązanie się z powierzonych ról, rozwiązywanie problemów w sposób twórczy) Uczeń ma obowiązek systematycznie, rzetelnie i starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń, które są dokumentami pracy ucznia. W przypadku choroby czy nieobecności w szkole uczeń uzupełnia notatki i zadania domowe w ciągu kilku dni od powrotu do szkoły, w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Zeszyt przedmiotowy będzie kontrolowany jeden raz w półroczu. Przy ocenie zeszytu będą brane pod uwagę następujące elementy: - pismo (estetyka zapisu) - systematyczność notowania - sporządzanie notatek, odrabianie zadań Zeszyt ćwiczeń również będzie podlegał kontroli i ocenie. Uczeń po każdej lekcji ma obowiązek wykonać wszystkie zadania w zeszycie ćwiczeń, z tematu realizowanego na zajęciach. Za niewykonanie pracy uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Uczeń ma obowiązek uzupełniać brakujące zadania. Uczeń jest zobowiązany do posiadania zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń oraz podręcznika na każdej lekcji. Ich brak oznacza nieprzygotowanie do lekcji i skutkuje wpisem - lub oceną niedostateczną. Ocenianie dla uczniów z dostosowaniem wymagań Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia na podstawie orzeczenia lub opinii.
Symptomy zaburzeń i formy, metody, sposoby dostosowania wymagań u uczniów z dysleksją w zakresie geografii: 1) symptomy trudności: trudności z zapamiętywaniem nazw geograficznych trudności z opanowaniem systematyki (hierarchiczny układ informacji) zła orientacja w czasie (chronologia, daty) trudności z czytaniem i rysowaniem map geograficznych trudności z orientacją w czasie i w przestrzeni (wskazywanie kierunków na mapie i w przestrzeni, obliczanie stref czasowych, położenia geograficznego, kąta padania słońca itp.) problemy z organizacją przestrzenną schematów i rysunków 2) Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: a) uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat b) w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać c) częściej powtarzać i utrwalać materiał d) podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie e) wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania f) zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczyć ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia g) przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy nawet odpytywać indywidualnie Symptomy trudności i sposoby dostosowania wymagań u uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna w zakresie geografii: 1) symptomy trudności: trudność w selekcji i wybraniu najważniejszych treści (tendencja do pamięciowego uczenia się wszystkiego po kolei) problem z zapamiętywaniem dat, nazwisk, nazw, miejscowości nieumiejętność przekrojowego wiązania faktów i informacji. 2) Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów:
a) w związku z dużym problemem w selekcji i wyborze najważniejszych informacji z danego tematu można wypisać kilka podstawowych pytań, na które uczeń powinien znaleźć odpowiedź czytając dany materiał (przy odpytywaniu prosić o udzielenie na nie odpowiedzi), b) podobnie postępować przy powtórkach, c) pozostawianie większej ilości czasu na przygotowanie się z danego materiału (dzielenie go na małe części, wyznaczanie czasu na jego zapamiętanie i odpytywanie). W przypadku ucznia z ADHD stosuje następujące formy i metody pracy: nawiązuję bezpośredni kontakt z uczniem, sadzam ucznia najlepiej w pierwszej ławce samodzielnie, zapewniam aktywność poprzez stawianie nowych zadań, stosuję przejrzyste, spójne reguły postępowania: konsekwencja, spełnianie obietnic, dotrzymywanie terminów, udzielanie wskazówek, jasne komunikowanie swoich oczekiwań, wielokrotnie, cierpliwie powtarzam polecenia, tłumaczyć je krok po kroku, stosuję pozytywne wzmocnienia: pochwały słowne, plusy, oceny za każdy przejaw aktywności starając się w ten sposób z motywować ucznia do nauki, akceptuję ucznia lecz nie jego zachowanie, przed rozpoczęciem wykonywania zadania proszę ucznia aby powtórzył polecenie, często przypominam uczniowi, że istnieją reguły, dopiero później wyciągam konsekwencje, Sposób oceniania dla osób z dostosowaniem wymagań, zgodnie z poniższą uwzględnieniu jednakowej formy oraz w miarę możliwości wydłużonym czasem pracy. skalą i przy niedostateczny do 24% dopuszczający 25%-44% dostateczny 45%-69% dobry 70%-84% bardzo dobry 85%-100%
Uzasadnianie ocen Oceny z ustnych oraz pisemnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności, nauczyciel uzasadnia ustnie w obecności klasy. INNE USTALENIA 1.Każdy uczeń próbuje rozwiązać wszystkie problemy i zadania. 2.Uczeń ma prawo (dwukrotnie w klasie trzeciej i jeden raz w klasach pierwszej i drugiej) w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, np.: brak pracy domowej, brak zeszytu przedmiotowego, ćwiczeń, brak podręcznika, brak pomocy potrzebnych do lekcji, niegotowość do odpowiedzi. Nieprzygotowanie nie dotyczy zapowiedzianych prac pisemnych (sprawdzianów, kartkówek). Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej, uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. Uczeń winien każde nieprzygotowanie zgłosić przed lekcją. Jeśli ten fakt zatai, nie może w trakcie lekcji skorzystać z prawa do - i otrzymuje ocenę niedostateczną 3.Mimo wykorzystanych szans, w pierwszym dniu po nieobecności spowodowanej chorobą lub przypadkiem losowym, uczeń nie ponosi żadnych sankcji z tytułu nieprzygotowania do zajęć. 4.W przypadku usprawiedliwionej dłuższej nieobecności uczeń może być zwolniony z kartkówki lub odpowiedzi. 5.Uczeń, który z uzasadnionych powodów nie był obecny w szkole przez dłuższy czas, ustala z nauczycielem termin uzupełniania zaległości, przedstawienia prac pisemnych i napisania sprawdzianów. 6.Nieobecność w szkole nie zwalnia ucznia z obowiązku zaznajomienia się z omówionym podczas jego nieobecności materiałem. 7.Wszelkie kwestie nieuregulowane Przedmiotowym Systemem Oceniania rozstrzyga nauczyciel. ZASADY WYSTAWIANIA OCENY SEMESTRALNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ Ocena semestralna i końcowa jest wystawiana na podstawie ocen cząstkowych. Ocena ta nie jest średnią ocen cząstkowych najistotniejszy element oceny semestralnej i rocznej stanowią oceny cząstkowe uzyskane za samodzielne prace realizowane w trakcie lekcji (np.: sprawdziany, prace klasowe, odpowiedzi ustne). Ważna jest także systematyczność w odrabianiu prac domowych i zaangażowanie ucznia na wszystkich lekcjach geografii, a nie tylko na zajęciach bezpośrednio poprzedzających wystawianie ocen.
WYPOSAŻENIE UCZNIA - zeszyt przedmiotowy - zeszyt ćwiczeń - podręcznik - atlas WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią geograficzną, potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych, formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów geograficznych, wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach, potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, w pracach pisemnych osiąga 100% punktów możliwych do zdobycia i w pełni odpowiada na dodatkowe pytania, bierze udział w konkursach geograficznych na terenie szkoły i poza nią. prowadzi własne prace badawcze Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, wykazuje szczególne zainteresowania geografią, potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji, prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią geograficzną, aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym,
samodzielnie interpretuje zjawiska i broni swoich poglądów. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania, rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod, samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałami źródłowymi, jest aktywny na lekcji, Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu geografii, oraz takie które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności, z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, itp., wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym, analizuje podstawowe zależności, próbuje porównywać i wnioskować. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela, wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii geograficznej, jest mało aktywny na lekcji, z pomocą nauczyciela jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, nie potrafi posługiwać się przyrządami geograficznymi,
wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, wykazuje się bierną postawą na lekcji, Opracowała: Sylwia Młynarczyk