Cyfryzacja i jakość danych w systemie informacji w ochronie zdrowia warunkami wzrostu bezpieczeństwa pacjenta dr inż. Kajetan Wojsyk 1
Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo pacjenta zależne jest od wielu czynników, w tym od: Właściwej diagnozy Szybkości podjęcia leczenia (udzielenia pomocy lekarskiej) Właściwej terapii - w tym farmakoterapii Właściwa diagnoza powinna być wsparta informacją o stanie zdrowia pacjenta i ewentualnie historią choroby dostarczoną jak najszybciej i w czytelnej formie Corocznie zdarza się też wiele zgonów w wyniku podania choremu niewłaściwego leku w wyniku pomyłki pielęgniarki (szczegółowe dane na ten temat przytaczane są przez firmy produkujące urządzenia do pakowania leków i znakowania ich kodami, umożliwiającymi maszynowe ich wyszukiwanie i łączenie w zestawy dla konkretnego pacjenta). Cyfryzacja informacji oraz stosowanie kodów może sytuację tę radykalnie zmienić! 2
Przykład wyzwanie dla pacjenta Problem aptekarza + problem pacjenta = zagrożenie! Lekarz powinien być wyposażony w narzędzia pozwalające na wypisanie czytelnych, jednoznacznych recept oraz informacji o stosowaniu leków (a nie zagadek stanowiących wyzwanie dla aptekarza i pacjenta ) 3
Schemat systemu informacji w ochronie zdrowia 4
5
6
7
Wskaźnik jakości liczba błędów w części rejestru dla danego województwa do liczby obiektów, w tym województwie, dla których błędy wykryto. (Stan w dniu 2013-1107; za tę jakość odpowiada wojewoda jako organ rejestrowy ) 8
Podstawowe warunki (min.) Stosowanie oprogramowania umożliwiającego tworzenie dokumentacji medycznej Czytelność wszelkich wpisów (danych, informacji, dokumentów) tworzonych w obszarze ochrony zdrowia Dostępność danych, informacji, dokumentów zgodnie z uprawnieniami pracowników medycznych 9 Trwałość dokumentów w okresie
Przygotowania Prawo pozwalające na elektronizację danych, komunikatów, dokumentów Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. poz. 526) Inne przepisy: ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, ustawa o podpisie elektronicznym, ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną, ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia, ustawa o działalności leczniczej, ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach i inne Platforma Udostępniania On-Line Usług i Zasobów Cyfrowych Rejestrów Medycznych (np. Centralny Rejestr Aptek, ICD10) Aplikacja pozwalająca lekarzowi wystawić receptę nadająca się do wykorzystania na urządzeniach mobilnych i możliwa do wykorzystania w trybie off-line System rozliczania leków refundowanych w oparciu o automatycznie generowane komunikaty z systemów aptecznych 10
Kto się powinien przygotować? Dostawcy (producenci) oprogramowania gabinetów lekarskich, aptek, szpitali itp. (wytworzenie interfejsów we własnych produktach, wytworzenie nowych produktów) Podmioty lecznicze (instalacje, szkolenia wewnętrzne) Pacjenci niczego nie muszą - poza 11 ewentualnym zainteresowaniem się
Podmioty realizujące zadania publiczne 12
Także w systemach administrowanych przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia możliwe będzie logowanie się z wykorzystaniem epuap 13
Przykład Rejestr Aptek Jakość danych w rejestrze 14
W rejestrze centralnym, po dokonaniu importu danych z rejestrów wojewódzkich znajdujemy wszystkie apteki opisane jednolicie, w sposób umożliwiający wyszukanie apteki wg kryteriów terytorialnych, właścicielskich i innych: (Centralny Rejestr Aptek: Numer zezwolenia: WIF.T.II.92-03/11/30/2000, CEIDG: zmieniona decyzją z 22.11.2012 nr WIFBY-KK.8520.2.57.2012) Elementarnym warunkiem jest poprawne opisanie apteki danymi, które muszą być zgodne z Krajowymi Ramami Interoperacyjności. Interoperacyjność powinna likwidować niepewność co do aktualnej wartości wpisów w rejestrach. Ta sama dana w tym samym czasie nie może mieć w rejestrach różnych wartości! Jest15 to zasada ogólna i dotyczy wszystkich obiektów stanowiących zasób informacyjny ochrony zdrowia (czyli
Rozporządzenie w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności In te ro pe ra ć cyjn oś Interopera Inte rop era cyj noś wymieniać ć Nie trzeba całkowicie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach leczniczych należy dostosować interfejsy Interoperacyjność 16 cyjność
Współpraca z Systemem P1 Centralnie przetwarzana informacja o elektronicznej dokumentacji medycznej tworzonej w różnych podmiotach leczniczych System P1 (CSIOZ) System A System B XML Wewnątrz szpitali zgodnie z naturalnym rozwojem stosowanych lokalnie systemów; na zewnątrz zgodnie z KRI (Krajowymi Ramami Interoperacyjności) 17 Informacja o danych zawartych w bazach danych systemów: A, B, Y, Z Rejestry centralne Klasyfikacje XML System Y System Z
Uwarunkowania prawne Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia - Rozdział 2 Systemy teleinformatyczne obsługujące system informacji Art. 6. 1. Platforma Udostępniania On-Line Usług i Zasobów Cyfrowych Rejestrów Medycznych jest systemem teleinformatycznym, umożliwiającym w szczególności: 1) komunikowanie się SIM z rejestrami medycznymi w celu pozyskiwania danych w nich przetwarzanych; 2) dokonywanie aktualizacji danych w rejestrach medycznych; 3) integrację rejestrów medycznych; 4) udostępnianie usługodawcom i płatnikom, w zakresie posiadanych uprawnień, danych z rejestrów medycznych. 2. Administratorem systemu Platformy Udostępniania On-Line Usług i Zasobów Cyfrowych Rejestrów Medycznych jest jednostka podległa ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, właściwa w zakresie systemów informacyjnych ochrony zdrowia. 3. Zadaniem jednostki, o której mowa w ust. 2, jest dostarczenie oraz utrzymanie Platformy Udostępniania On-Line Usług i Zasobów Cyfrowych Rejestrów Medycznych, zarządzanie nią oraz zapewnienie bezpieczeństwa i integralności udostępnianych danych. 18
Art. 7. 1. Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępnienia Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych jest systemem teleinformatycznym, który umożliwia w szczególności: 1) dostęp usługobiorców do informacji o udzielonych i planowanych świadczeniach opieki zdrowotnej zgromadzonych w SIM oraz raportów z udostępnienia danych ich dotyczących; 2) przekazywanie przez usługodawców do SIM informacji o udzielonych, udzielanych i planowanych świadczeniach opieki zdrowotnej; 3) wymianę pomiędzy usługodawcami danych zawartych w elektronicznej dokumentacji medycznej, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ciągłości leczenia; 4) wymianę dokumentów elektronicznych pomiędzy usługodawcami w celu prowadzenia diagnostyki, zapewnienia ciągłości leczenia oraz zaopatrzenia usługobiorców w produkty lecznicze i wyroby medyczne; 5) dostęp podmiotów prowadzących rejestry medyczne, w zakresie realizowanych zadań i posiadanych uprawnień, do danych przetwarzanych w SIM, za pośrednictwem Platformy Udostępniania On-Line Usług i Zasobów Cyfrowych Rejestrów Medycznych; 19
Często mylone pojęcia 1. 2. 3. 4. 5. 6. Uwaga! W pewnych przypadkach formy mogą się przenikać! dokument w formie pisemnej i postaci papierowej (treść wyrażona pismem na papierze, zaopatrzona w podpis własnoręczny) dokument w formie pisemnej i postaci elektronicznej (treść wyrażona pismem zwizualizowana za pomocą urządzeń elektronicznych oraz stosownego oprogramowania, zaopatrzona w podpis elektroniczny, mający tę samą fizyczną naturę) dokument w formie graficznej zdjęcie/obraz na papierze, opisane niezbędnymi metadanymi, podpisane podpisem własnoręcznym dokument - zdjęcie wykonane aparatem cyfrowym, w jednym z formatów graficznych, opatrzone niezbędnymi metadanymi, podpisane elektronicznie bloki kamienne utrwalające normy prawne starożytnych społeczności nagranie dźwiękowe, zaopatrzone w niezbędne metadane, zapisane w postaci cyfrowej i podpisane elektronicznie. Realizacja celu wymaga niemal całkowitej likwidacji nośników papierowych 20
Podsumowanie: potrzeby oraz cel Potrzeba operowania dokumentami wiarygodnymi elektronicznymi oryginałami Potrzeba operowania dokumentami czytelnymi Potrzeba wykorzystywania dokumentów nadających się do dalszego procedowania z możliwością cytowania (przywoływania fragmentów treści, dołączania w całości) Potrzebne jest spójne, wygodne i jednolite środowisko pracy Potrzeba dostępu do dokumentów w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca (przez uprawnione osoby) Oszczędność grosza publicznego (transport, dystrybucja, wytwarzanie, niszczenie papierowych dokumentów kat. innej niż A ) Cel: wyższa jakość usług ochrony zdrowia (krótszy czas przekazywania informacji, niższe koszty przetwarzania danych, lepszy nadzór nad stanem zdrowia pacjenta) 21
Dziękuję za uwagę 22