DO WIADCZALNA I TEORETYCZNA ANALIZA SZTYWNO CI BELEK Z BETONU ZBROJONEGO NA ZGINANIE PR TAMI BAZALTOWYMI

Podobne dokumenty
Przyczynek do oceny stanu zarysowania belek

Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

8. Zginanie ukośne. 8.1 Podstawowe wiadomości

Przykład 1.a Ściana wewnętrzna w kondygnacji parteru. Przykład 1.b Ściana zewnętrzna w kondygnacji parteru. Przykład 1.c Ścian zewnętrzna piwnic.

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

11.1. Zale no ć pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej od czasu starzenia

Satysfakcja pracowników 2006

BADANIA PŁYT POMOSTU Z BETONU LEKKIEGO ZBROJONYCH PRĘTAMI KOMPOZYTOWYMI GFRP

INSTYTUCJE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI WARSZAWA, LIPIEC 2000

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Standardowe tolerancje wymiarowe

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON PLUS

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

WYNIK D UGOTRWA EGO BADANIA WSPÓ CZYNNIKA PARCIA BOCZNEGO W O RODKU ROZDROBNIONYM METOD POMIARU OPORÓW TARCIA. 1. Wst p

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) :02:07

14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY

2.Prawo zachowania masy

OBLICZENIA STATYCZNO-WYTRZYMAŁOŚCIOWE PRZEJŚCIE DLA ZWIERZĄT W KM PRZĘSŁO 1. NORMY, PRZEPISY, LITERATURA.

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO

Wpływ granicy plastyczno ci zbrojenia głównego na no no elementów wzmocnionych kompozytami CFRP

REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I

Materiały informacyjne

Efektywna strategia sprzedaży

POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY. PN-EN :2008/Ap2. Dotyczy PN-EN :2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne

Wyznaczanie statycznego i kinetycznego współczynnika tarcia przy pomocy równi pochyłej

Moduł. Rama 2D suplement do wersji Konstruktora 4.6

OBLICZENIA STATYCZNE do PB wzmocnienia dachu nad Muzeum

WST PNA ANALIZA PRACY PO CZENIA RUBOWEGO W Z CZU CIERNYM. 1. Wst p. Górnictwo i Geoin ynieria Rok 34 Zeszyt

Obliczenia bosmanatu. Schemat statyczny (ci ar belki uwzgl dniony automatycznie): Momenty zginaj ce [knm]:

Ugięcia i zarysowanie betonowych belek zbrojonych prętami HFRP

Bielsko-Biała, dn r. Numer zapytania: R WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

PROJEKT UPRZĘŻY ORTOPEDYCZNEJ DO ODCIĄŻENIA PACJENTÓW W TRAKCIE LOKOMOCJI

Drabiny pionowe jednoelementowe

12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009

Badania (PN-EN A1:2010) i opinia techniczna drzwi zewnętrznych z kształtowników aluminiowych z przekładką termiczną systemu BLYWEERT TRITON

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji. Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów.

Urządzenie do pomiaru ciśnienia.

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?

PROCEDURY POSTĘPOWANIA PRZY UDZIELANIU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH, KTÓRYCH WARTOŚĆ W ZŁOTYCH NIE PRZEKRACZA RÓWNOWARTOŚCI KWOTY EURO

Rodzaj środka technicznego. Stan techniczny obiektu. Opis działania, przeznaczenie środka technicznego. Podstawa metodologiczna wyceny.

PORÓWNANIE WYNIKÓW ANALIZY MES Z WYNIKAMI POMIARÓW TENSOMETRYCZNYCH DEFORMACJI KÓŁ KOLEJOWYCH ZESTAWÓW KOŁOWYCH

Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Urlop bezpłatny a prawo do zasiłków związanych z chorobą i macierzyństwem

REGULAMIN WYMIANY STOLARKI OKIENNEJ ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ W WĄBRZEŹŃIE.

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania. Prawidłowe ustawienie

Projektowanie bazy danych

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Regulamin konkursu Konkurs z Lokatą HAPPY II edycja

ANALIZA NOŚNOŚCI NA ZGINANIE BELKI ZBROJONEJ PRĘTAMI GFRP NA PODSTAWIE AMERYKAŃSKICH I WŁOSKICH ZALECEŃ PROJEKTOWYCH

Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r.

OBLICZE IA STATYCZ O-WYTRZYMAŁOŚCIOWE Wzmocnienia stropu w budynku mieszkalnym w akle ad otecią ul. Dąbrowskiego 44

Obliczenia poł czenia zamocowanego Belka - Belka

Eksperyment,,efekt przełomu roku

CHARAKTERYSTYKA WYTRZYMAŁOŚCI DREWNA JAKO JEGO PODSTAWOWEJ WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNEJ

INSTRUMEWNTY FINANSOWE umożliwiające pomoc rolnikom w usuwaniu skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych

Badania radiograficzne rentgenowskie złączy spawanych o różnych grubościach według PN-EN 1435.

UCHWAŁA. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek

Ocena no no ci pod o a gruntowego pod fundamentem bezpo rednim w nawi zaniu do norm europejskich

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA

5. ANALIZA NOŚNOŚCI ELEMENTÓW śelbetowych

Transport Mechaniczny i Pneumatyczny Materiałów Rozdrobnionych. Ćwiczenie 2 Podstawy obliczeń przenośników taśmowych

Koszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012

D wysokościowych

SPECYFIKACJA TECHNICZNA 2. PRACE GEODEZYJNE

Studenckie Koło Naukowe Drogowiec

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata

UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia...

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego

PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3

Opis uszkodzeń betonów rury ssącej Hz-3

Kategoria środka technicznego

Konferencja Sądu Arbitrażowego przy SIDiR WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC KLAUZULA 13 JAKO ODMIENNY SPOSÓB WYKONANIA ROBÓT A NIE ZMIANA UMOWY

SYSTEMY TRANSAKCYJNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XIX

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP

USTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz

Procedura odwoławcza wraz ze wzorem protestu

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0

1. MONITOR. a) UNIKAJ! b) WYSOKOŚĆ LINII OCZU

PL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL BUP 01/11. RAFAŁ TALAR, Kościan, PL WUP 12/13

ST SPECYFIKACJA TECHNICZNA ROBOTY GEODEZYJNE. Specyfikacje techniczne ST Roboty geodezyjne

tel/fax lub NIP Regon

Wpływ wytrzymało ci betonu na no no na cinanie elementów elbetowych bez zbrojenia poprzecznego

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe)

MODELOWANIE ZA POMOCĄ MES Analiza statyczna ustrojów powierzchniowych

Opis metodologii audytu wewnętrznego

Transkrypt:

Architectura 13 (3) 2014, 17 25 DO WIADCZALNA I TEORETYCZNA ANALIZA SZTYWNO CI BELEK Z BETONU ZBROJONEGO NA ZGINANIE PR TAMI BAZALTOWYMI Marek Urba ski, Andrzej apko Politechnika Warszawska, Warszawa Streszczenie. W pracy przedstawiono analiz porównawcz wyznaczonych do wiadczalnie i obliczonych sztywno ci na zginanie i ugi jednoprz s owych belek swobodnie podpartych zbrojonych pr tami bazaltowymi BFRP (Basalt Fibre Reinforced Polymers). Belki typu BFRP wykonano z betonu C30/37 ze zbrojeniem w postaci pr tów bazaltowych o rednicy 8 mm. Ponadto wykonano belki referencyjne ze zbrojeniem stalowym tej samej rednicy. Badano ugi cia i zarysowania oraz no no belek. Stwierdzono, e ugi cia i szeroko rys w belkach zbrojonych pr tami bazaltowymi s znacznie wi ksze ni w belkach zbrojonych stal. S owa kluczowe: BFRP, sztywno na zginanie, beton, pr ty bazaltowe, ugi cie WST P W II po owie XX wieku nast powa rozwój zastosowa materia ów kompozytowych na bazie FRP ( ber reinforced polymer). Pocz tkowo materia y te znajdowa y zastosowanie w przemy le obronnym i kosmicznym, stopniowo w przeci gu ostatnich 30 lat znalaz y zastosowanie w konstrukcjach budowlanych. Materia y kompozytowe na bazie w ókien FRP znacz co u atwiaj monta i zmniejszaj koszty wznoszonych budynków i mostów [ACI 440.3R-06 2006, Bank, 2012]. Tam gdzie decyduj c rol w konstrukcjach in ynierii l dowej odgrywa wytrzyma o oraz odporno na czynniki rodowiskowe, materia y kompozytowe na bazie FRP sta y si rewelacyjnym zamiennikiem konwencjonalnego zbrojenia stalowego. ywotno p yt betonowych ze zbrojeniem stalowym, stosowanych w mostach, zwykle przewiduje si na 25 lat. Natomiast ywotno p yt z udzia em zbrojenia FRP najcz ciej przewiduje si na co najmniej 75 lat (tj. okres u ytkowania mostu) [Wu Z. i in. 2012]. Pr ty bazaltowe FRP s nowym materia em, któ- Adres do korespondencji Corresponding author: Marek Urba ski, Politechnika Warszawska, Wydzia In ynierii L dowej, Instytut In ynierii Budowlanej, al. Armii Ludowej 16, 00-637 Warszawa, e-mail: m.urbanski@il.pw.edu.pl

18 M. Urba ski, A. apko rego w a ciwo ci mechaniczne nie zosta y w pe ni rozpoznane. Modu spr ysto ci pr tów bazaltowych jest oko o 5 razy mniejszy od modu u spr ysto ci pr tów stalowych, co skutkuje znacznie wi kszym zmniejszeniem sztywno ci przekroju belki zbrojonej pr tami bazaltowymi po zarysowaniu [Urbanski i in. 2013]. W belkach udzia betonu w usztywnieniu przy rozci ganiu (przyczepno betonu i pr tów zbrojenia pomi dzy rysami) uzale niona jest od efektu tension stiffening [Branson 1997, b Bulletin 40, 2007]. Wp yw tego efektu zale y od stosunku momentu bezw adno ci przekroju elementu przed zarysowaniem do momentu bezw adno ci po zarysowaniu. Moment bezw adno ci przekroju po zarysowaniu w belkach ze zbrojeniem bazaltowym jest oko o 4 razy mniejszy od analogicznego w belkach ze zbrojeniem stalowym [Lapko i Urbanski 2014]. W rezultacie w fazie kontroli SGU obserwuje si znacznie wi ksze warto ci ugi oraz wi ksze szeroko ci rys [Bank 2012]. Podstawowym celem bada o charakterze do wiadczalnym jest okre lenie przydatno- ci pr tów bazaltowych do zbrojenia elementów zginanych z betonu. Wyniki bada pozwalaj na wysuni cie tezy, e zastosowanie pr tów bazaltowych do zbrojenia zginanych elementów z betonu mo e mie korzystny wp yw na trwa o, no no i odkszta calno tych elementów pod obci eniem krótkotrwa ym i d ugotrwa ym w porównaniu z belkami zbrojonymi pr tami stalowymi. METODYKA BADANIA BELEK MODELOWYCH BFRP Na Politechnice Warszawskiej prowadzi si badania, których podstawowym celem jest okre lenie g ównych w a ciwo ci mechanicznych pr tów zbrojeniowych wytworzonych z w ókien bazaltowych BFRP oraz okre lenie ich przydatno ci jako zbrojenia belek. W programie bada wst pnych przewidziano badanie na zginanie 3 belek modelowych ze zbrojeniem dolnym w postaci 3 pr tów BFRP o rednicy 8 mm oraz, dla porównania, badanie na zginanie 3 belek referencyjnych ze zbrojeniem dolnym tradycyjnym w postaci 3 pr tów stalowych. Wszystkie badane belki mia y wymiary b h L = 80 140 1200 mm (rys. 1). Pozosta e szczegó y rozmieszczenia zbrojenia oraz pomierzonych odkszta ce betonu przedstawiono w artykule Urba skiego i innych [2013]. Rys. 1. Fig. 1. Belka ze zbrojeniem dolnym w postaci pr tów bazaltowych (BFRP) z zaznaczonym po- o eniem reperów do pomiaru odkszta ce przy u yciu ekstensometru: J czujnik do pomiaru po lizgu, D czujniki do pomiaru ugi, wymiary w mm Conete beam with bottom reinforcement (BFRP bars) with visible distribution of benchmarks used to measure the strain with an extensometer: J slip measurement sensor, D de ection measurement sensor, dimensions in mm Acta Sci. Pol.

Do wiadczalna i teoretyczna analiza sztywno ci belek... 19 Uk ad zbrojenia belek referencyjnych (wy cznie zbrojonych pr tami stalowymi) by identyczny jak belek ze zbrojeniem BFRP. W pierwszym cyklu belki obci ano si do 10 kn, a nast pnie odci ano do 5 kn. W drugim cyklu belki obci ano si do 20 kn, a nast pnie odci ano do 5 kn. W trzecim cyklu obci ano belki a do zniszczenia. Na rysunku 2 pokazano belk w ko cowej fazie obci enia poddan obci eniu 45 kn. Na zdj ciu widoczny jest sposób zniszczenia na skutek przekszta cenia si belki w system ci gnowy. Godny uwagi jest fakt, e nie dosz o do zerwania pr tów dolnego zbrojenia bazaltowego, a zatem nie zosta a wyczerpana no no zbrojenia na rozci ganie. Zniszczenie nast pi o poprzez ci cie stref przypodporowych belki i mia o kruchy charakter. Niemniej jednak zniszczenie nie by o gwa towne ze wzgl du na zachowan ci g o zbrojenia bazaltowego. Rys. 2. Badana belka ze zbrojeniem BFRP po zniszczeniu [Lapko i Urbanski 2014] Fig. 2. Tested beam with BFRP reinforcement after failure [Lapko and Urbanski 2014] W tabeli 1 przedstawiono wyniki no no ci belek (maksymalnej si y obci aj cej (F u ) i momentu (M R, ) przenoszonych przez przekrój krytyczny oraz odpowiednio rednie warto ci F u,ave i M R,ave ) belek ze zbrojeniem bazaltowym o rednicy 8 mm (BFRP) na tle Tabela 1. Porównanie no no ci na zginanie belek ze zbrojeniem pr tami BFRP i pr tami stalowymi Table 1. Beam exural capacity of basalt reinforcement bars (BFRP) and steel (SRC) Zbrojenie stalowe Zbrojenie bazaltowe Parametry Steel reinforcement Basalt reinforcement Parameters SRC1 SRC2 SRC3 BFRP1 BFRP2 BFRP3 F u [kn] 37,5 35,0 40,5 47,5 47,5 45,0 F u,ave [kn] 37,6 46,7 1 [ ] 1,58 2,17 2,02 1,78 1,80 2,60 7 [ ] 4,18 5,69 6,52 9,43 10,73 6,75 M R, [kn m] 6,3 5,8 6,8 7,9 7,9 7,5 M R,,ave [kn m] 6,3 7,8 Architectura 13 (3) 2014

20 M. Urba ski, A. apko no no ci belek referencyjnych ze zbrojeniem stalowym. Ponadto w tabeli 1 podano warto ci odkszta ce w betonie belek przy obci eniu 35 kn: 1 na kraw dziach górnych belek, oraz 7 w odleg o ci 20 mm od dolnych kraw dzi belek (na poziomie zbrojenia na zginanie). Dla belek ze zbrojeniem stalowym ostatnie odczyty odkszta ce i ugi wykonano przy obci eniu 35 kn; dla belek ze zbrojeniem bazaltowym BFRP1, BFRP2, BFRP3 ostatnie odczyty wykonano odpowiednio przy obci eniu 35, 45 i 40 kn. WYNIKI PORÓWNANIA UGI TESTOWYCH Z MODELAMI ANALITYCZNYMI DLA BELEK ZBROJONYCH BFRP Wyniki bada ugi cia belek W tabeli 2 przedstawiono warto ci ugi belek (w rodku rozpi to ci belki) ze zbrojeniem bazaltowym (BFRP) oraz belek elbetowych (SRC) w zale no ci od poziomu obci enia. Tabela 2. Ugi cia belek ze zbrojeniem pr tami bazaltowymi (BFRP) oraz pr tami stalowymi (SRC) Table 2. De ections of tested beams with basalt bars (BFRP) and steel bars (SRC) Obci enie [kn] Ugi cie belki [mm] Beam de ection Loading force SRC1 SRC2 SRC3 BFRP1 BFRP2 BFRP3 5 0,97 1,81 1,61 3,21 3,04 3,10 10 1,71 2,23 2,06 4,35 4,11 4,23 20 2,45 3,30 3,14 7,33 6,99 7,21 30 3,48 4,43 4,24 12,63 11,58 12,01 40 x x x 19,54 19,03 W belce referencyjnej SRC1 ugi cie ró ni si od dwóch pozosta ych belek SRC ze wzgl du na odmienny pocz tkowy cykl obci enia odci enia. W belce BFRP1 ugi cie w ko cowej fazie nie zosta o zmierzone ze wzgl du na mo liwo uszkodzenia czujników. Teoretyczne obliczenie ugi cia belek ze zbrojeniem bazaltowym W rzeczywistych warunkach belki s zwykle obci one w taki sposób, e moment zginaj cy zmienia si wzd u belki. Poci ga to za sob zmian normalnych napr e wzd u d ugo ci. W zale no ci od wielko ci narastania napr e nie wszystkie przekroje b d zarysowane. St d niezarysowana cz b dzie uwzgl dniana w sztywno ci belki, a fragment zarysowany zostanie pomini ty. Rzeczywista sztywno belki mo e wi c by zawarta pomi dzy sztywno ci brutto pocz tkow (E c I g ) a sztywno ci po zarysowaniu (E c I ). Rzeczywisty zmienny moment bezw adno ci wzd u d ugo ci belki mo na przedstawi za pomoc zast pczego momentu bezw adno ci (I e ), który nazwano efektywnym momentem bezw adno ci. Na podstawie okre lonego efektywnego momentu bezw adno ci mo na obliczy warto ci ugi cia zginanej belki. Acta Sci. Pol.

Do wiadczalna i teoretyczna analiza sztywno ci belek... 21 Ocena efektywnego momentu bezw adno ci oparta jest na ustaleniach do wiadczalnych. Ugi cia obliczone na podstawie I e daj zadowalaj ce wyniki, je li moment od obci enia u ytkowego jest wi kszy od dwukrotno ci momentu rysuj cego przekrój (M ) [Ghali i Azarnejad 1999]. Pocz tkowo w badaniach do obliczenia ugi belek zbrojonych FRP stosowano normowy wzór [ACI 318-08, 2008] na efektywny moment bezw adno- ci. Jednak e obliczane ugi cia nie wykazywa y zgodno ci z danymi do wiadczalnymi [Benmokrane i in. 1996]. Z tego powodu dla belek zbrojonych FRP podj to próby mody kacji wzoru, na podstawie którego okre la si I e. Zmody kowany wzór na I e bazuje na za o eniu, e rzeczywisty zmienny moment bezw adno ci wzd u d ugo ci belki mo na przedstawi za pomoc zast pczego momentu bezw adno ci, który nazwano efektywnym momentem bezw adno ci. Obliczone warto ci ugi w du ym stopniu zale od w a ciwego ustalenia momentu rysuj cego oraz poziomu obci enia [Mota i in. 2006]. Ze wzgl du na znacznie mniejsz warto modu u spr ysto ci zbrojenia BFRP w porównaniu ze zbrojeniem stalowym sztywno belki zmniejsza si znacznie po wyst pieniu zarysowania [CEN, Eurocod 2, 2004]. Skutkuje to zmniejszeniem si efektywnego momentu bezw adno ci do warto ci niewiele wi kszej od momentu bezw adno ci bezpo rednio po zarysowaniu. Do obliczania ugi cia elementów elbetowych w testach na zginanie 4-punktowe belek mo na wykorzysta wzór, w którym I e jest efektywnym momentem bezw adno ci: P L g L δ = + 96 E I 384 E I 4 a 2 2 5 (3L 4 La ) c e c e (1) We wzorze (1) P jest ca kowit si skupion dzia aj c na belk (si a ta poprzez trawers obci a belk w dwóch punktach równo oddalonych od podpór), L a odleg o- ci od przy o enia si y do podpory belki (tzw. d ugo cinania), L rozpi to ci belki, g ci arem w asnym belki, E c modu em spr ysto ci betonu, I e efektywnym modu- em bezw adno ci po zarysowaniu przekroju belki. CEN, Eurokod 2 (EC2) [2004] oraz Model Code 2010 (MC 2010) [ b Bulletin 56, 2010] dla belek zbrojonych pr tami stalowymi proponuj równanie ugi cia dla obci e krótkotrwa ych oraz d ugotrwa ych jako interpolacj ugi cia przekroju przed zarysowaniem ( 1 ) i po zarysowaniu ( 2 ): 2 2 δ M M max 1 2 1 1 1 M δ = + a M δ a W równaniu (2) M jest momentem zarysowania, a M a momentem przy o onym do belki. MC 2010 proponuje do obliczania sztywno ci w stanie zarysowania równanie bez wp ywu efektu tension stiffening, przy uwzgl dnieniu tylko zbrojenia rozci ganego: 2 x 1 x ( EI ) = d 1 1 A II fe (3) f d 3 d W ACI 440.1R-06 [2006] przyj to równanie, b d ce mody kacj równania Bransona, polegaj c na wprowadzeniu parametru d zaproponowanego przez Yost i in. [2003]. (parametr d uwzgl dnia wp yw przyczepno ci zbrojenia BFRP do betonu i warto modu u spr ysto ci pr tów FRP): Architectura 13 (3) 2014 (2)

22 M. Urba ski, A. apko 3 3 M M Ie = βd Ig + 1 I Ig (4) Ma M a W równaniu (4) M jest momentem zarysowania, M a momentem przy o onym do belki, I g momentem bezw adno ci przekroju przed zarysowaniem bez uwzgl dnienia zbrojenia, I sprowadzonym momentem bezw adno ci przekroju po zarysowaniu. W ACI 440.1R-06 [2006] parametr d uzale niono od stosunku f / fb, gdzie f jest stopniem zbrojenia, a fb zrównowa onym stopniem zbrojenia: 1 ρ f βd = 1 (5) 5 ρ fb W ISIS (Intelligent Sensing for Innovative Structures) [ISIS Canada 2007] zaproponowano na podstawie przeprowadzonych bada [Mota i in. 2006] równanie na efektywny moment bezw adno ci wyprowadzony z metody krzywizny: I e IT I = 2 M I + 1 0,5 I I M a ( ) T (6) W równaniu (6) I T oraz I oznaczaj sprowadzone momenty bezw adno ci odpowiednio dla przekroju niezarysowanego i zarysowanego. Porównanie ugi teoretycznych i do wiadczalnych Wszystkie zbadane belki ze zbrojeniem bazaltowym uleg y zniszczeniu poprzez zmia d enie betonu w cz ci ciskanej przekroju. Poniewa stopie zbrojenia belek zbrojonych pr tami bazaltowymi ( f ) jest wi kszy od stopnia równowa nego ( ), wi c fb przekrój jest przezbrojony i zniszczenie nast puje poprzez zmia d enie betonu w stre e ciskanej belki. W sytuacji gdy stopie zbrojenia belki ze zbrojeniem bazaltowym ( f ) jest mniejszy od stopnia równowa nego ( fb ), przekrój jest niedozbrojony, a zniszczenie belki nast puje wskutek zerwania pr tów BFRP. Na rysunku 3 pokazano oszacowanie ugi cia dla belek BFRP przy u yciu metod: MC 2010, EC2, ACI 440.1R-06 oraz ISIS. Na rysunku 4 przedstawiono porównanie ugi teoretycznych z ugi ciami testowymi belki BFRP2. W pierwszym i drugim cyklu obci enia ugi cia obliczone wed ug ACI 440.1R-06 i EC2 wykazuj lepsz zbie no z ugi ciami testowymi (s nieznacznie wi ksze) ni ugi cia obliczone zgodnie z MC 2010 i ISIS. W trzecim cyklu obci enia, w zakresie od 5 do 15 kn, wszystkie ugi cia teoretyczne s mniejsze od ugi testowych, przy czym najmniejsz ró nic wykazuje równanie EC2 i równanie ISIS. Teoretyczne warto ci ugi obliczone na podstawie omówionych metod wykazuj zbie no z ugi ciami testowymi w zakresie rednich obci e od 15 do 30 kn (32 63% obci enia niszcz cego). Natomiast w zakresie obci e od 35 do 40 kn (74 84% obci enia niszcz cego) ugi cia teoretyczne s mniejsze w porównaniu z ugi ciami testowymi. Ró nice te wynikaj z metody Acta Sci. Pol.

Do wiadczalna i teoretyczna analiza sztywno ci belek... 23 Rys. 3. Fig. 3. Teoretyczne i eksperymentalne (MC 2010, EC2, ACI 440.1R-06, ISIS) zale no ci ugi cia od obci enia Theoretical and experimental (MC 2010, EC2, ACI 440.1R-06, ISIS) load de ection relationship Rys. 4. Fig. 4. Porównanie teoretycznych i testowych ugi belki BFRP2 (dla 3. cyklu obci enia) Comparison of theoretical and experimental de ections of BFRP2 beam (for the 3 rd load cycle) obliczania ugi, która dotyczy tylko spr ystej fazy pracy belki. Przyczyn nieliniowego przyrostu ugi (powy ej obci enia 35 kn) jest uplastycznienie odkszta ce w stre e ciskanej betonu na skutek przezbrojenia belki. Bezpo rednio po zarysowaniu (od obci enia rysuj cego F = 3,72 kn do poziomu obci e 10 kn) metody obliczania ugi s ma o wiarygodne, a warto ci ugi teoretycznych w stosunku do ugi testowych wykazuj niedoszacowanie. Ugi cia teoretyczne s mniejsze od ugi testowych od 13% (w przypadku równania ACI 440.1R-06), poprzez 33 38% przy zastosowaniu równania EC2 i MC 2010, do 66% (ISIS). Dla poziomu obci e w zakresie 10 15 kn (21 32% obci enia niszcz cego) ugi cia teoretyczne by y mniejsze ni testowe o 34% w przypadku ACI 440.1R-06, o 15% w przypadku EC2 i tylko nieznacznie mniejsze (do 2 3%) Architectura 13 (3) 2014

24 M. Urba ski, A. apko w przypadku oblicze wed ug wzoru podanego w MC 2010 oraz wed ug wzoru podanego w normie ISIS. W zakresie poziomu obci e 20 30 kn (42 63% obci enia niszcz cego) ugi cia teoretyczne s wi ksze ni testowe od 1% (obliczone wed ug ACI 440.1R-06) do 28% (obliczone wed ug MC 2010). W ko cowej fazie obci enia 35 45 kn (powy ej 74% obci enia niszcz cego) teoretyczne ugi cia obliczone na podstawie wszystkich omawianych metod s mniejsze od ugi testowych od 19 30%. WNIOSKI 1. Stwierdzono, e zbrojenie bazaltowe wykazuje liniow zale no napr enie odkszta cenie a do wyczerpania no no ci przekroju belki. 2. Modu spr ysto ci pr tów bazaltowych jest znacznie mniejszy od modu u spr - ysto ci stali. Z tego powodu ugi cia belek ze zbrojeniem BFRP okaza y si znacznie wi ksze od ugi belek referencyjnych. 3. Dla belek przezbrojonych obliczone warto ci ugi ze zmody kowanego równania Bransona (ACI 440.1R-06) s zdecydowanie zani one w stosunku do wyników do- wiadczalnych w pocz tkowej fazie obci enia (po 3 cyklach obci enie odci enie). W przedziale obci enia od 5 do 10 kn (10 21% si y niszcz cej) ró nica wynosi od 87 do 36%. W przypadku EC2 ró nica ta wynosi od 67 do 15%, natomiast najlepsz zbie no w tym zakresie obci e wykazuj warto ci ugi obliczone na podstawie MC 2010 oraz ISIS (ró nica wynosi od 62 do 2%). 4. Stosunkowo najlepsz zgodno obliczonych ugi z wynikami do wiadczalnymi w szerokim zakresie obci e od 15 do 30 kn (od 31 do 63% si y niszcz cej) wykazuj ugi cia obliczone na podstawie ACI 440.1R-06 i EC2 (do 10% wi ksze od testowych). Natomiast ugi cia teoretyczne s wi ksze od testowych do 14% w przypadku metody ISIS oraz do 28% w przypadku MC 2010. 5. W przedziale obci e 30 35 kn (od 63 do 74% si y niszcz cej) jedynie ugi cia obliczone wed ug MC 2010 s wi ksze od testowych (od 17 do 1%). W ko cowej fazie obci enia 35 45 kn (od 74 do 95% si y niszcz cej) ugi cia belek obliczone na podstawie wszystkich wymienionych metod s coraz mniejsze w stosunku do ugi testowych odpowiednio od 13 do 30%. Wynika to ze sposobu obliczania ugi jak dla spr ystej fazy pracy belki. W rzeczywisto ci w ko cowej fazie obci enia nast puje uplastycznienie betonu w stre e ciskanej na skutek przezbrojenia belki. 6. Przeprowadzone badania i analizy wskazuj na mo liwo szerokiego zastosowania odpornego na korozj zbrojenia bazaltowego jako alternatywy zbrojenia stalowego w konstrukcjach in ynierskich. PI MIENNICTWO ACI 318-08., 2008. Building Code Requirements for Reinforced Conete. ACI Committee 318, American Conete Institute, Detroit, Michigan. ACI 440.1R-06., 2006. Guide for the Design and Construction of Conete Reinforced with FRP Bars. ACI Committee 440, American Conete Institute, USA. Acta Sci. Pol.

Do wiadczalna i teoretyczna analiza sztywno ci belek... 25 Bank L.C., 2012. Progressive Failure of FRP Composites for Construction, 13 15 June, CICE2012, Rome 2012, 1 10. Benmokrane B., Chaallal O., Masmoudi R., 1996. Flexural Response of Conete Beams Reinforced with FRP Reinforcing Bars. ACI Structural Journal 93, 1, 46 55. Branson D.E., 1997. Deformation of conete structures. Mc Graw-Hill, New York. CEN 2004. Eurocode 2, 2008. PN-EN 1992-1-1. Projektowanie konstrukcji z betonu. Cz 1 1: Regu y ogólne i regu y dla budynków. b Bulletin 40, 2007. FRP reinforcement in RC structures, technical report. International Federation for Structural Conete ( b). b Bulletin 56, 2010. b Model Code 2010. First complete draft. Volume 2. International Federation for Structural Conete ( b). Ghali A., Azarnejad A., 1999. De ection Prediction of Members of Any Conete Strength. ACI Structural Journal 96, 5, 807 816. ISIS Canada, 2007. Reinforcing conete structures with bre reinforced polymers. Design manual No 3 Version 2, Manitoba, Canada, ISIS Canada Corporation. Lapko A., Urbanski M., 2014. Experimental and theoretical analysis of conete beams de ections reinforced with basalt rebar. Archives of Civil and Mechanical Engineering. ACME, Elsevier. Mota C., Alminar S., Svecova D., 2006. Critical Review of De ection Formulas for FRP Reinforced Conete. ASCE Journal of Composites for Construction, 183 194. Urbanski M., Lapko A., Garbacz A., 2013. Investigation on Conete Beams Reinforced with Basalt Rebars as an Effective Alternative of Conventional R/C Structures. Procedia Engineering. Elsevier, Science Direct 57, 1183 1191. Yost J.R., Gross P., Dinehart D.W., 2003. Effective moment of inertia for glass bre reinforced polymer reinforced conete beams. ACI Structural Journal 100 (6), 732 739. Wu Z., Wang X., Wu G., 2012. Advancement of Structural Safety and Sustainability with Basalt Fiber Reinforced Polymers, 13 15 June, CICE2012, Rome 2012, 1 29. EXPERIMENTAL AND THEORETICAL ANALYSIS OF STIFFNESS OF RC BEAMS WITH BASALT BARS Abstract. This paper presents a comparative analysis of experimental and theoretical de- ections of simply supported beams reinforced with BFRP rebar (Basalt Fiber Reinforced Polymers). The tested BFRC model beams have been made of conete class C30/37 and of bottom exural basalt bars 8 mm in diameter. The reference RC beams with bottom traditional steel reinforcement have been made of the same diameter additionally. During the investigation there were registered beam de ections, conete width acks and strength capacity of BFRP reinforced beams diameter with the characteristic identi ed in strength tests in tension. It has been shown that much lesser oss-sectional stiffness of basalt BFRP bars produces higher de ections and ack widths compared to the beams reinforced with steel bars of the same oss-section. Key words: BFRP, oss-sectional stiffness, conete, basalt bars, de ection Zaakceptowano do druku Accepted for print: 25.08.2014 Architectura 13 (3) 2014