LONGMAN EGZAMIN GIMNAZJALNY Porady eksperta Barbara Czarnecka-Cicha Podstawowe informacje o egzaminie Standardy wymagań egzaminacyjnych Zakres struktur leksykalno-gramatycznych Tematyka tekstów stanowiących podstawę zadań egzaminacyjnych Typy zadań egzaminacyjnych i ich poziom Kryteria punktowania Wskazówki, jak przygotować uczniów do poszczególnych części egzaminu Odbiór tekstu czytanego Odbiór tekstu słuchanego Reagowanie językowe
Przedstawione poniżej informacje na temat egzaminu, standardów, tematyki tekstów oraz struktur leksykalno-gramatycznych obowiązujących na egzaminie zostały opracowane na podstawie Informatora o egzaminie gimnazjalnym z języka angielskiego przeprowadzanym od roku szkolnego 2008/2009, przygotowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi. Pełna wersja informatora jest dostępna na stronie internetowej CKE (www.cke.edu.pl). Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO W PIGUŁCE Termin egzaminu Egzamin odbędzie się w kwietniu, w trzecim dniu egzaminu gimnazjalnego. Czas trwania egzaminu Egzamin z języka angielskiego będzie trwał 90 minut. Język Egzamin z języka nowożytnego można zdawać z języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego lub rosyjskiego, pod warunkiem że jest to język obowiązkowy w klasie, do której uczeń chodzi. Jeśli uczeń uczy się dwóch języków jako obowiązkowych, wybiera jeden z nich. W takim wypadku rodzice muszą do 20 września złożyć w imieniu ucznia pisemną deklarację o przystąpieniu do egzaminu z jednego z tych języków. Wynik egzaminu Wynik egzaminu będzie odnotowany na świadectwie ukończenia gimnazjum, ale egzamin ma na celu tylko sprawdzenie poziomu wiedzy, więc nie można go nie zdać. Jednak obecność na egzaminie jest obowiązkowa. Jeśli uczeń nie może przystąpić do egzaminu z przyczyn losowych lub zdrowotnych, może go zdawać w dodatkowym terminie ustalonym przez dyrektora szkoły, ale nie później niż do 20 sierpnia danego roku. Uczniowie, którzy w ogóle nie przystąpią do egzaminu, będą musieli powtarzać ostatnią klasę gimnazjum i zdawać egzamin w następnym roku szkolnym. Struktura zestawu egzaminacyjnego Zestaw egzaminacyjny będzie zawierał zadania zamknięte i otwarte, sprawdzające umiejętności w ramach trzech obszarów: odbiór tekstu słuchanego, reagowanie językowe (w tym również może być zadanie ze słuchu), odbiór tekstu czytanego. Na początku egzaminu wszyscy uczniowie wysłuchują dwukrotnie nagrań do wszystkich zadań z części odbiór tekstu słuchanego oraz zadania z części reagowanie językowe, któremu towarzyszy nagranie. Po tej części możecie rozwiązywać pozostałe zadania w dowolnej kolejności. Punktacja Jeśli bezbłędnie rozwiążesz wszystkie zadania w zestawie, otrzymasz 50 punktów. W każdym zestawie punktacja za zadania sprawdzające odbiór tekstu słuchanego wyniesie 10 punktów, odbiór tekstu czytanego 20 punktów, reagowanie językowe 20 punktów, w tym 5 punktów za zadanie oparte na nagraniu. 2 TYPOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE Odbiór tekstu słuchanego wysłuchacie dwukrotnie krótkiego tekstu (np. komunikatu, dialogu, instrukcji, tekstu narracyjnego), na podstawie którego rozwiązujecie zadania: test wyboru, test typu prawda-fałsz, test luk (uzupełnianie brakujących informacji), dobieranie (np. dialogów do miejsc lub osób). Odbiór tekstu czytanego tutaj najczęściej występują krótkie teksty, z którymi spotykacie się na co dzień (np. e-mail, artykuł, rozmowa, notatka, wiadomość czy tabliczka informacyjna). Rodzaje zadań: test wyboru, test typu prawda-fałsz, dobieranie (np. dopasowywanie tytułów do fragmentów tekstu, fragmentów tekstu do luk, krótkich tekstów do miejsc lub osób), ustawianie fragmentów tekstu w odpowiedniej kolejności. Reagowanie językowe typy zadań w tej części można podzielić na trzy podgrupy: 1) zadania sprawdzające umiejętność odpowiedniego reagowania w codziennych sytuacjach życiowych: test wyboru, w którym wybieracie odpowiednią reakcję do sytuacji opisanej w języku polskim, test wyboru, w którym wybieracie odpowiednią reakcję do wypowiedzi w języku angielskim umieszczonych na arkuszu egzaminacyjnym lub dwukrotnie odtworzonych z nagrania, dobieranie odpowiednich reakcji do wypowiedzi w języku angielskim umieszczonych na arkuszu egzaminacyjnym lub dwukrotnie odtwarzanych z nagrania; 2) zadania sprawdzające umiejętność rozpoznania i zastosowania poznanego słownictwa i gramatyki, zazwyczaj mające formę krótkiego tekstu lub dialogu. Zadania: test luk sterowanych, test luk otwartych, uzupełnianie luk wyrazami z ramki w odpowiedniej formie; 3) zadania sprawdzające umiejętność reagowania językowego na materiał przedstawiony w formie zdjęcia lub ilustracji: krótkie pytania do zdjęcia lub ilustracji, uzupełnianie luk, otwartych lub sterowanych, w opisie zdjęcia lub ilustracji, wybór właściwego opisu zdjęcia lub ilustracji.
STANDARDY WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH (cytowane za: Informator o egzaminie gimnazjalnym z języka angielskiego przeprowadzanym od roku szkolnego 2008/2009) I. Odbiór tekstu słuchanego Uczeń: 1) określa główną myśl tekstu 2) określa kontekst sytuacyjny 3) stwierdza, czy tekst zawiera określone informacje; wyszukuje lub selekcjonuje informacje II. Odbiór tekstu czytanego Uczeń: 1) określa główną myśl tekstu 2) określa główną myśl poszczególnych części tekstu 3) stwierdza, czy tekst zawiera określone informacje; wyszukuje lub selekcjonuje informacje 4) określa intencje nadawcy tekstu 5) określa kontekst sytuacyjny 6) rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu III. Reagowanie językowe Uczeń: 1) właściwie reaguje językowo w określonych kontekstach sytuacyjnych, w szczególności w celu uzyskania, udzielenia, przekazania lub odmowy udzielenia informacji, rozpoczęcia, podtrzymania i zakończenia rozmowy 2) rozpoznaje i poprawnie stosuje struktury leksykalnogramatyczne niezbędne do skutecznej komunikacji 3) przetwarza treści tekstu przeczytanego w języku polskim lub treści przedstawione w materiale ikonograficznym i wyraża je w języku obcym TEMATYKA TEKSTÓW STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ ZADAŃ EGZAMINACYJNYCH (cytowana za: Informator o egzaminie gimnazjalnym z języka angielskiego przeprowadzanym od roku szkolnego 2008/2009) 1. Człowiek np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, zainteresowania 2. Dom np. jego położenie, pomieszczenia i ich wyposażenie 3. Życie rodzinne i towarzyskie np. członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, znajomi, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości 4. Szkoła np. przedmioty nauczania, życie szkoły 5. Praca np. popularne zawody i czynności z nimi związane, miejsce pracy 6. Żywienie np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne 7. Zakupy i usługi np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie, kupowanie, reklama, korzystanie z usług, reklamacja 8. Podróżowanie i turystyka np. wycieczki, zwiedzanie, środki transportu, informacja turystyczna, orientacja w terenie 9. Kultura np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestniczenie w kulturze 10. Środki masowego przekazu 11. Sport np. dyscypliny sportu, obiekty i sprzęt sportowy, imprezy sportowe 12. Zdrowie np. higieniczny tryb życia, samopoczucie, dolegliwości, choroby i ich leczenie 13. Nauka i technika np. wynalazki, podstawowe urządzenia techniczne i korzystanie z nich 14. Świat przyrody np. pogoda, rośliny, zwierzęta, krajobraz, ochrona środowiska naturalnego 15. Elementy wiedzy o świecie i krajach danego obszaru językowego ZAKRES STRUKTUR LEKSYKALNO-GRAMATYCZNYCH (cytowany za: Informator o egzaminie gimnazjalnym z języka angielskiego przeprowadzanym od roku szkolnego 2008/2009) I. INFORMACJA 1. Identyfikacja i lokalizacja osoby lub przedmiotu Np.: This tall girl is my sister. Are you Miss Wilson? John is standing behind the teacher. Susan is in London now. My flat is on the ground floor. Your book is on the table. There is a kitchen on the right and a bathroom on the left. 2. Pytanie i prośba o informację Np.: Who is that girl? What s her name? How old is she? Where are you from? Where do you live? What does your father do? Which of these men is your teacher? What is there in this building? What are you doing tonight? Can you swim? Do you speak Japanese? What time does the match start? Can you tell me the way to the Old Town? Where should I get off? How much does it cost? When will you come? What is the date today? What will the weather be like tomorrow? What did she say? Where are you going? Why didn t you come to the meeting yesterday? Have you ever been to England? 3. Opis a) postaci cechy fizyczne, wygląd osobowość, charakter Np.: He is tall and slim. He has a beard. She wears glasses. They have fair hair and blue eyes. She is clever. Out teacher is very patient. dane personalne, np. narodowość, zawód, wiek; pokrewieństwo Np.: He is Mexican. he is from Ireland. She works as a cook. her brother is a waiter. Mark is seventeen years old. Uncle Charles is my mother s brother. I was born in 1984. 3
b) stanu emocjonalnego Np.: He is happy. They are sad. We were shocked. c) miejsca i przedmiotu Np.: It s large. It s far away. It s very quiet there. There aren t any cinemas here. d) czynności zwyczajowych i odbywających się w momencie mówienia Np.: I get up at seven o clock every day. She never smiles. Her mother doesn t smoke any more. I m taking a rest now. We are watching TV. e) planów i zamierzeń Np.: He is coming in June. I will do it in a minute. We d like to go to Italy in summer. I want to phone him. I m not going to invite him. We will talk about it when we meet. 4. Określenie czasu, odległości, miary, wagi, ceny Np.: It s half past eight. The train leaves at 11 o clock. The concert starts at 5 p.m. He never goes to bed before midnight. We are having a party on Saturday. It s 10th March. I haven t seen him for three weeks. he lives nearby. She is 160 cm tall. These suitcases are very heavy. The apples are $1 a kilo. The tickets are 10 each. 5. Porównanie cech osób osób, przedmiotów, miejsc, sytuacji, czynności Np.: He is more intelligent than his brother. She is like her sister. He is as nice as his wife. These two T-shirts are not the same colour. It s the oldest building in the city. It was the best day of my life. Travelling by plane is safer than driving. 2. Prośba o opinię, np. na temat osoby, przedmiotu, sytuacji Np.: What do you think of our new teacher? Do you like my new shoes? Did you like the concert? How was your weekend? Do you agree with me? And you? What s your opinion? 3. Wyrażenie zgody lub sprzeciwu Np.: Good. I agree. OK. All right. No way. No chance. That s not a good idea. 4. Potwierdzenie i zaprzeczenie zasłyszanej opinii Np.: That s right. I think he is right. Certainly. Of course. That s not true. That s impossible. I don t agree with you, sir / madam. 5. Przedstawienie odmiennego punktu widzenia Np.: This will not be possible, I am afraid. That s true, but it seems to me that... I don t think you can do it. 6. Przekazanie opinii osób trzecich Np.: My teacher thinks I should work harder. In our friend s opinion, our project is not very original. III. ZNAJOMOŚĆ PRZEDMIOTU I STOPIEŃ PEWNOŚCI 1. Zapytanie o znajomość osoby, przedmiotu, faktu, tematu Np.: Do you know this man? What do you know about...? 2. Potwierdzenie znajomości lub nieznajomości osoby, przedmiotu, faktu, tematu Np.: I know her well. I don t know anything about it. I can tell you a lot about... I have no idea. 6. Informacja o czynnościach i sytuacjach w przeszłości Np.: I saw him a few days ago. Columbus discovered America in 1492. We were at the seaside last year. I got up early, had breakfast and went to school. When I was a child, I wanted to be a pilot. I was leaving the house when the phone rang. It was made in France. 7. Przekazanie informacji podanej przez osobę trzecią Np.: He says he can t come. The teacher wants us to learn some words for the next lesson. 8. Wyrażenie przyczyny, skutku, warunku, celu; powiązanie informacji Np.: I don t want to talk to you now because I have a headache. He was very busy, so he couldn t see us. If we win the match, we will celebrate. I am going to join a computer course to learn new programmes. He is very good at maths, and he is going to study it at university. I like walking, but my friend prefers cycling. II. OPINIA 1. Wyrażenie własnej opinii, np. na temat osoby, przedmiotu, sytuacji Np.: I think he is very rude. In my opinion, this film is very funny. I think skiing here may be dangerous. I think there is a chance that... 3. Wyrażenie a) pewności lub niepewności; prośba o potwierdzenie Np.: I am sure. That s true. Perhaps. I don t think so. I think you re wrong. Is that true? Are you sure? Isn t it strange? Do you think that s possible? b) prawdopodobieństwa, przypuszczenia Np.: He may come next week. Probably. Perhaps I will go with you. IV. UCZUCIA, ŻYCZENIA, PREFERENCJE 1. Zapytanie a) o uczucia, upodobania, chęci, pragnienia Np.: Do you love him? Do you like ice cream? Would you like to go for a walk? Do you want to meet him? What are your dreams? b) o stan fizyczny i emocjonalny rozmówcy i osób trzecich Np.: What s the matter with you? Are you all right? How are you? Is everything all right? Are you happy? How is your mother? 2. Wyrażenie a) uczuć, upodobań, chęci, pragnień Np.: I love you. We hate singing. I want to be alone. I don t want to go there. I would like to travel round the world. 4
b) stanu fizycznego i emocjonalnego Np.: I feel awful. I want to go to sleep. I am sleepy / tired / hungry. I feel disappointed. I have toothache.. 3. Prośba o wybaczenie i reakcja na taką prośbę Np.: Forgive me. I am very sorry. I want to say sorry. That s all right. It doesn t matter. Never mind. 4. Wyrażenie a) zainteresowania, zdziwienia, radości, żalu, rozczarowania, zmartwienia itp. Np.: Really? Are you serious? You must be joking. That s great. Wonderful. What a pity! I am really sorry. I can t believe that. I am sorry to hear that. I feel worried about her. b) braku zainteresowania, obojętności, znudzenia Np.: I am not interested. That s not my problem. I don t care. I am bored. 5. Dodanie otuchy, pocieszenie, uspokojenie Np.: Cheer up. That s not the end of the world. Don t worry. Don t get angry. Take it easy. Calm down. V. OBOWIĄZEK, PRZYZWOLENIE, SUGESTIA, PROŚBA, ROZKAZ 1. Zapytanie o możliwość lub konieczność zrobienia czegoś; prośba o przyzwolenie Np.: Do I have to do all these exercises? Can I ask you about something, sir? May I go out? Will you lend me a bike? Let me go out, please. 2. Zezwolenie i negacja przyzwolenia Np.: Yes, of course. Please, do. You are welcome. Do what you want. It s out of the question. No way. You mustn t come so late. 3. Udzielenie zezwolenia pod określonym warunkiem Np.: You can go to the cinema, but you must do your homework first. 4. Propozycja, sugestia Np.: Let s go for a walk. Would you like some tea? Help yourself. Why don t you do it now? Shall we meet tonight? How about taking a taxi? late. Shake before use. Please, insert your card and enter your PIN. Please, leave your message after the tone. Fasten your seat belts. 7. Prośba o przekazanie wiadomości lub polecenia Np.: Tell her I ve got some good news. Ask her to be back as soon as possible. Can you take the message, please? 8. Zaoferowanie pomocy i prośba o pomoc; przyjęcie jej i odrzucenie Np.: Can I help you? How can I help you? Do you need some help? Help me to open this box. Could you help me? Thank you very much. No, thanks. I can do it myself. I ll manage. VI. ZACHOWANIA SPOŁECZNE; INTERAKCJA 1. Sposoby zwracania się do rozmówcy Np.: Listen. How can I help you? Excuse me, (Sir / Madam)... Here you are. 2. Powitanie i pożegnanie; życzenia przy pożegnaniu Np.: Hi, how are you? Good morning. Good bye. See you later. Good luck! Have a good time. Take care. 3. Przedstawianie się, reakcja na przedstawianie się, przedstawianie kogoś komuś, formy zwracania się do kogoś Np.: My name is Piotr. This is my best friend, Mary. How do you do? Nice to meet you. Pleased to meet you. Let me introduce my sister. Please, meet my parents. Call me Jack. 4. Podziekowanie i reakcja na podziękowanie Np.: Thanks (a lot). Thank you very much. Not at all. You re welcome. It was a pleasure. That s very kind of you. 5. Złożenie gratulacji i życzeń Np.: Congratulations. All the best. Merry Christmas and a Happy New Year. Happy Easter. Happy birthday. 6. Zasygnalizowanie braku zrozumienia, prośba o powtórzenie, mówienie wolniej, głośniej itp. Np.: I don t understand. What did you say? Can you repeat, please? Say it again. I am sorry, but I didn t understand. What do you mean? Could you speak more slowly? Speak up, please. 5. Akceptacja i odrzucenie Np.: Yes, please. With pleasure. Why not? No, thank you. All right, but not at the moment. I m sorry, but... Are you crazy? 6. Prośba o zrobienie czegoś; polecenie, rada, zakaz; instrukcja, oficjalny komunikat Np.: Do it for me, please. Can you give me a towel? Take a seat. Phone him as soon as possible. My advice is think about it. You should be more careful. You shouldn t go there because it s too dangerous. If I were you, I d see the dentist. Don t open the window or you will catch a cold. It s not a good idea to eat so much fast food; it s bad for your health. You mustn t come 7. Przeliterowanie i prośba o przeliterowanie (nazwiska, nazwy własnej itp.) Np. Can you spell your name? How do you spell sandwich? 8. Pytanie o znaczenie wyrazu lub wyrażenia, prośba o jego wyjaśnienie Np.: What s the Polish for dictionary? How do you say dworzec in English? What does hole mean? 5
Barbara Czarnecka-Cicha i tematów oraz zapisany w sposób funkcjonalny zakres struktur leksykalno-gramatycznych. 6 Z JĘZYKA OBCEGO W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH W jakim celu wprowadzono egzamin z języka obcego jako trzecią część egzaminu gimnazjalnego? W zjednoczonej Europie, przy wciąż poszerzających się rynkach pracy, możliwości studiowania zagranicą i rozwijającej się turystyce, nasze kontakty z cudzoziemcami są coraz częstsze, a znajomość języka obcego staje się niezbędnym elementem wykształcenia. Aby dobrze opanować język obcy, uczniowie powinni rozpocząć jego naukę jak najwcześniej i być odpowiednio zmotywowani. Dla piętnasto- czy szesnastolatków bardziej motywujący jest zbliżający się egzamin gimnazjalny niż mgliste perspektywy korzyści płynących ze znajomości języka obcego w dorosłym życiu. Dlatego też, już od dawna, nauczyciele języków obcych, chcąc podnieść rangę swojego przedmiotu w gimnazjum, zgłaszali potrzebę wprowadzenia tego egzaminu. Motywowanie uczniów, chociaż bardzo ważne, nie jest jedyną funkcją egzaminu gimnazjalnego. Przede wszystkim ma on dostarczyć wiarygodnych informacji o poziomie nauczania języków obcych w szkołach, co umożliwi skuteczną politykę oświatową w tej dziedzinie, zarówno na poziomie kraju, jak i regionu. Takie działanie jest również zgodne z nowymi inicjatywami Rady Europy, mającymi na celu monitorowanie znajomości języków obcych wśród młodych obywateli krajów członkowskich, poprzez wprowadzenie Wskaźnika Biegłości Językowej (The European Indicator of Language Competence) dla piętnastolatków. Dlaczego standardy wymagań egzaminacyjnych nie obejmują niektórych ważnych umiejętności językowych? Żaden egzamin nie sprawdza wszystkich możliwych umiejętności. I to z wielu różnych powodów. Po pierwsze, są umiejętności ważne, ale trudne do indywidualnej oceny jak np. zespołowe prace projektowe. Po drugie, taki egzamin musiałby bardzo długo trwać. Sprawdzenie kluczowej w nauce języka obcego umiejętności mówienia, w wypadku tak masowego egzaminu jakim jest egzamin gimnazjalny, zdawany corocznie przez blisko pół miliona uczniów, wymagałoby kilku tygodni uciążliwego egzaminowania. Ponadto wiadomo, że uczniowie poznając język obcy najpierw przyswajają umiejętności receptywne (czytanie, słuchanie), a dopiero potem umiejętności produktywne (pisanie tekstu własnego, mówienie). Biorąc pod uwagę zróżnicowany poziom znajomości języka obcego wśród uczniów gimnazjum, zdecydowano, że głównie te pierwsze będą przedmiotem egzaminu. Uwzględniono też aktualne tendencje w nauczaniu języków obcych, poszerzając liczbę podstawowych sprawności językowych o dwie nowe, wprowadzone przez Europejski System Opisu Kształcenia Językowego, interakcję i mediację, czyli właściwe reagowanie językowe i umiejętność przetwarzania tekstu. Podano też wspólną dla wszystkich języków obcych listę dziedzin W jaki sposób zadania egzaminacyjne sprawdzają umiejętności zapisane w standardach wymagań? Nie wszystkie umiejętności zapisane w standardach wymagań muszą być sprawdzane podczas każdego egzaminu. Może się również zdarzyć, że pewne umiejętności będą sprawdzane przez więcej niż jedno zadanie. Niemniej jednak twórcy testów egzaminacyjnych, zgodnie z przyjętym planem testu, starają się sprawdzić większość wymaganych umiejętności przy pomocy odpowiednio dobranych różnorodnych zadań. Każda z trzech części egzaminu ma określoną liczbę punktów, aby zapewnić odpowiednią wagę poszczególnym obszarom standardów wymagań. Za pierwszą część, odbiór tekstu słuchanego, można otrzymać 10 punktów. W tej części występują zadania zamknięte lub z luką, które sprawdzają rozumienie prostego tekstu obcojęzycznego nagranego przez native speakerów na płycie CD. Nie są to jednak wszystkie punkty, jakie uczeń może uzyskać za zadania oparte na wysłuchanym tekście ponieważ jedno zadanie z obszaru reagowania językowego sprawdza również umiejętność właściwej reakcji językowej na tekst usłyszany. Dlatego, ze względów technicznych, zadania z tego obszaru standardów wymagań stanowią drugą część egzaminu. Można za nią otrzymać w sumie 20 punktów. Ta część egzaminu charakteryzuje się dużą różnorodnością sprawdzanych umiejętności. Poprzez wybór właściwego zareagowania w określonej sytuacji możemy wnioskować o umiejętności mówienia, a formułowanie odpowiedzi na zadane pytania informuje nas w pewnym stopniu o umiejętności pisania danego ucznia. Niektóre zadania w tej części sprawdzają bezpośrednio umiejętność poprawnego stosowania struktur leksykalno-gramatycznych, tak ważną dla precyzyjnego formułowania swoich wypowiedzi. Trzecią część egzaminu, za którą można otrzymać 20 punktów, stanowią zadania sprawdzające umiejętności związane z odbiorem tekstu czytanego. Występują tu głównie zadania zamknięte, zbudowane na krótkich tekstach różnego rodzaju. Są wśród nich teksty użytkowe takie jak ogłoszenia, fragmenty broszur i ulotek, instrukcje, ale również dialogi, e-maile i krótkie teksty narracyjne. Jaki jest stopień trudności zadań egzaminacyjnych? Złożona sytuacja nauczania języka obcego w gimnazjach utrudnia dobór takiego stopnia trudności zadań, który byłby odpowiedni dla większości uczniów. W niektórych szkołach lub klasach zapewniona jest kontynuacja nauczania danego języka obcego ze szkoły podstawowej, czyli uczniowie kończąc gimnazjum mają za sobą sześć, a czasami nawet dziewięć lat nauki tego języka. Czasami jednak nauka danego języka rozpoczyna się dopiero w gimnazjum. Liczba godzin nauczania może wynosić od trzech do pięciu tygodniowo. Wielu uczniów poza nauką w szkole uczestniczy w pozaszkolnych kursach języka obcego. Do tego dochodzi większa niż w innych przedmiotach płynność kadry nauczycielskiej.
Wszystkie te czynniki powodują, że zróżnicowanie umiejętności językowych gimnazjalistów jest bardzo duże, co potwierdził przeprowadzony w maju i czerwcu 2008 roku pilotaż egzaminu gimnazjalnego. Trudno jest więc ułożyć taki test, który w sposób rzetelny sprawdzi umiejętności językowe całej populacji. Dlatego przyjęto, że 70% (35 pkt) stanowić będą zadania z poziomu A2 wg Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, a pozostałe 30% zadania z poziomu A1 i B1. przejść kurs skrócony, uzyskując dodatkowo uprawnienia egzaminatora gimnazjalnego. Przygotowywany jest również projekt pilotażowy, wprowadzający możliwość oceniania prac uczniowskich z wykorzystaniem bezpiecznych łączy internetowych. Ten sposób sprawdzania polega na tym, że specjalny program przekazuje zeskanowane prace uczniowskie do komputera egzaminatora, który wpisuje swoją ocenę w odpowiednie miejsce na ekranie monitora i następnie przekazuje ją elektronicznie do serwera zarządzającego. Jak są oceniane zadania egzaminacyjne? Arkusz egzaminacyjny zawiera różne rodzaje zadań zamkniętych i otwartych. W zadaniach zamkniętych (typu prawda/fałsz, wielokrotny wybór, dobieranie) uczeń wskazuje jedną z możliwych odpowiedzi i za każde prawidłowe wskazanie uzyskuje jeden punkt. W zadaniach otwartych uczeń sam formułuje odpowiedź, pisząc własny tekst lub przekształcając tekst podany. Sposób oceny tych zadań jest zależny od sprawdzanych umiejętności. W zadaniach otwartych, sprawdzających rozumienie ze słuchu i rozumienie tekstu czytanego, uczeń ma uzupełnić brakujące informacje. Za każde prawidłowe uzupełnienie uzyskuje jeden punkt. Dopuszczalne są drobne błędy ortograficzne, nie zmieniające znaczenia wyrazu i nie zaburzające komunikacji. W zadaniach otwartych sprawdzających umiejętność prawidłowego stosowania struktur leksykalno-gramatycznych, aby uzyskać jeden punkt trzeba zachować pełną poprawność (ortograficzną i gramatyczną) wstawianych wyrazów. W zadaniach otwartych, wymagających odpowiedzi pełnym zdaniem oceniana jest zarówno treść jak i poprawność odpowiedzi. Za każdą prawidłową odpowiedź można uzyskać maksymalnie dwa punkty. Gdy odpowiedź jest zgodna z zadanym pytaniem, zrozumiała, ale nie w pełni poprawna, przyznawany jest jeden punkt. Zero punktów jest przyznawane za odpowiedź niezrozumiałą, zawierającą wiele błędów, ale również za odpowiedź bezbłędną, lecz niezgodną z tematem pytania. Jak będą sprawdzane zadania egzaminacyjne? Do arkusza egzaminacyjnego będzie dołączona karta odpowiedzi, na której uczeń, podobnie jak w pozostałych częściach egzaminu gimnazjalnego, zaznaczy wybrane przez siebie rozwiązania zadań zamkniętych. Na tej samej karcie odpowiedzi egzaminator zaznacza przyznaną punktację za zadania otwarte. Następnie w okręgowej komisji egzaminacyjnej karty są odrywane od arkusza i automatycznie sczytywane. Sumaryczny wynik, obejmujący zarówno zaznaczenia ucznia, jak i ocenę zadań otwartych przez egzaminatora, jest przesyłany do bazy danych i drukowany na zaświadczeniu. Egzaminatorem może być każdy nauczyciel spełniający warunki określone w Ustawie o Systemie Oświaty (art.9c) oraz w rozporządzeniu MEN o egzaminatorach z dnia 5 marca 2004 roku, który ukończył pomyślnie kurs dla egzaminatorów, organizowany przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoby będące egzaminatorami egzaminu maturalnego mogą Jak najlepiej przygotować uczniów do egzaminu? Egzamin gimnazjalny z języka obcego sprawdza różne umiejętności z szerokiego zakresu tematów. Jest nastawiony głównie na komunikację, czyli praktyczne wykorzystanie języka obcego. Ten sposób nauczania języka obcego jest prezentowany w prawie wszystkich nowoczesnych podręcznikach. Przygotowując uczniów do egzaminu gimnazjalnego należy więc równomiernie rozwijać wszystkie sprawności językowe, również te, które nie są bezpośrednio sprawdzane. Ćwicząc na przykład sprawność mówienia, rozwijamy w uczniach umiejętności właściwego reagowania językowego, formułowania odpowiedzi na pytania, uczestniczenia w dialogu, a te umiejętności są już sprawdzane zadaniami egzaminacyjnymi. Podobnie jest z umiejętnością pisania. Co prawda w czasie egzaminu uczniowie piszą tylko kilka zdań, ale ich poprawność gramatyczna i ortograficzna jest oceniana i można w ten sposób uzyskać kilka cennych punktów do wyniku egzaminu. Na tym etapie edukacji nie ma więc potrzeby zmuszania uczniów do pisania długich wypracowań, ale warto ćwiczyć pisanie krótkich tekstów, takich jak rozbudowane odpowiedzi na pytania. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na zgodność treściową odpowiedzi z pytaniem, gdyż jest to nie tylko dowodem logicznego myślenia, ale również umiejętnością ocenianą na egzaminie. Rozumienie tekstu czytanego ćwiczone może być w różny sposób. W niektórych zadaniach wymagane jest jedynie określenie głównej myśli tekstu, w innych trzeba wyszukać w tekście pewne szczegółowe informacje. Jeszcze inne zadania sprawdzają dostrzeganie spójności tekstu, czyli logicznego ciągu i gramatycznych powiązań. Na egzaminie gimnazjalnym ta umiejętność jest sprawdzana poprzez zadania wymagające ustawienia fragmentów tekstu we właściwej kolejności lub uzupełnianie tekstu brakującymi zdaniami czy słowami. Nauczyciel pracując z uczniami powinien również zwrócić uwagę na ćwiczenie umiejętności rozumienia ze słuchu, zwłaszcza w oparciu o nagrania tekstów czytanych przez native speakerów, opanowanie słownictwa z różnych dziedzin wskazanych w zakresie tematycznym w standardach wymagań oraz znajomość typowych zwrotów i ich funkcji językowych. Zaznajomienie uczniów z rodzajami zadań, jakie występują na egzaminie gimnazjalnym i strategią ich rozwiązywania zmniejszy stres egzaminacyjny i tym samym pomoże uczniom lepiej wykazać się posiadanymi umiejętnościami. 7
Longman Egzamin gimnazjalny zapewni uczniom skuteczne przygotowanie do egzaminu, a nauczycielowi łatwość uczenia, ponieważ: został opracowany przez zespół autorów znających realia polskiego gimnazjum obejmuje 15 tematów katalogowych oraz przykładowe zadania egzaminacyjne (gimnazjum exam), mimo egzaminacyjnego charakteru nie zapomina o zainteresowaniach nastolatków i motywuje ich do nauki poprzez ciekawe i aktualne teksty pomaga uczniom utrwalić i wzbogacić słownictwo dzięki licznym ćwiczeniom oraz Bankowi słów idealnemu do powtórek przed egzaminem w praktyczny sposób pozwala opanować techniki egzaminacyjne w innowacyjnych sekcjach gimnazjum workout zawiera opis wszystkich standardów i typów zadań, przydatne strategie egzaminacyjne oraz opracowany w przyjazny dla ucznia sposób interaktywny bank funkcji (w odrębnej części referencyjnej) zapewnia powtórkę wszystkich niezbędnych struktur w osobnej części gramatycznej rzetelnie przygotowuje do sprawiającego najczęstsze problemy testu rozumienia ze słuchu, gdyż oferuje najwięcej materiału do słuchania aż 2 płyty CD! pozwala planować lekcje zgodnie z liczbą godzin i poziomem zaawansowania uczniów dzięki przejrzystemu podziałowi na sekcje BEZPŁATNA KSIĄŻKA NAUCZYCIELA z Test Master CD-ROM-em Dostępna wyłącznie dla nauczycieli książka ułatwia planowanie lekcji. Zawiera scenariusze lekcji, materiały do kopiowania, kartkówki na słownictwo i gramatykę oraz zestawy testów egzaminacyjnych. www.pearsonlongman.pl/gimtest specjalna strona dla uczniów poświęcona przygotowaniom do egzaminu gimnazjalnego z z z z z Nagrania do zadań sprawdzających odbiór tekstu słuchanego Dodatkowe zadania egzaminacyjne Test sprawdzający poziom znajomości języka Interaktywne ćwiczenia na słownictwo i gramatykę Ciekawe quizy 9782008010618