REFORMA OŚWIATOWA 2016 KRAKÓW

REFORMA OŚWIATOWA 2016 KRAKÓW 20.07.2016

ZAŁOŻENIA Od roku szkolnego 2017/2018 w systemie polskiej edukacji pojawi się 8-klasowa szkoła powszechna. W zamian za dotychczasowa szkołę podstawową i gimnazjum w systemie polskiej edukacji pojawi się trwająca 8 lat szkoła powszechna. W klasach I-IV szkoły powszechnej będzie prowadzona edukacja wczesnoszkolna (teraz są to klasy I-III). Następnie będzie poziom gimnazjalny - klasy V-VIII.

ZAŁOŻENIA Później uczeń będzie miał do wyboru: 4-letnie liceum, 5-letnie technikum albo 3-letnią szkołę branżową I-stopnia, a po niej dwuletnią - II stopnia. Okres przejściowy ma potrwać do roku szkolnego 2022-2023. W tym czasie samorządy mają decydować o przejściu w całości klas podstawówki do budynku gimnazjum.

ZAŁOŻENIA Reforma ma ruszyć jesienią 2017 roku. Dzieci, które teraz idą do 6 klasy, za rok pójdą do klasy 7, która będzie albo w tym samym budynku albo w budynku gimnazjalnym. Klasy 7 i 8, nawet w odrębnym budynku, będą jednak funkcjonować w ramach jednej szkoły, zwanej "szkołą powszechną". Etap szkoły powszechnej w dwóch budynkach ma być przejściowy i zakończyć się po trzech latach.

SZKOLNICTWO ZAWODOWE Zmieni się także szkolnictwo zawodowe. Zastąpi je dwustopniowa szkoła branżowa, w której uczniowie będą zdawać "zawodową maturę", a po której będą mogli pójść do wyższej szkoły zawodowej na studia licencjackie. Technika zostają - będzie można po nich dostać się na studia magisterskie.

SZKOŁA POWSZECHNA Szkoła powszechna przypomina 8-klasową podstawówkę sprzed lat, jednak widać wyraźne różnice - choćby w nauczaniu wczesnoszkolnym, które dziś obejmuje tylko klasy 1-3. Teraz zostanie tam włączona także następna klasa. Klasa czwarta będzie stanowić wprowadzenie do nauki innych przedmiotów, ale uczeń nadal będzie się czuł bezpieczny, ponieważ wychowawca klasy pozostanie ten sam.

SZKOŁA POWSZECHNA Klasa czwarta będzie stanowić łagodne przejście między etapem pierwszym, podstawowym, a drugim etapem nauczania. Wygaszanie gimnazjum rozpocznie się w 2017 roku. Zmieni się także etap gimnazjalny, który w nowej formule ma się odbywać w szkole powszechnej i ma obejmować klasy 5-8.

PODSTAWÓWKA W klasach I-IV szkoły podstawowej obowiązywała będzie edukacja wczesnoszkolna. Poziom nauki określany jest jako "podstawowy". W klasie IV pojawi się wprowadzenie do przedmiotów, mające złagodzić dotychczasowe bezpośrednie przechodzenie z edukacji wczesnoszkolnej do nauczania przedmiotowego. Poza tym IV klasy mają mieć tego samego wychowawcę, którego miały przez trzy pierwsze lata szkoły. W klasach V-VIII szkoły podstawowej obowiązywać ma poziom gimnazjalny.

GIMNAZJUM Gimnazja mają zostać wygaszone. Proces ten rozpocznie się w 2017 roku - wtedy rocznik, który miałby rozpocząć I klasę gimnazjum, zamiast tego rozpocznie VII klasę podstawówki.

LICEUM Po szkole powszechnej uczniowie będą mieli do wyboru: - czteroletnie liceum ogólnokształcące, - pięcioletnie technikum - dwustopniową szkołę branżową (która zastąpić ma dzisiejsze szkoły zawodowe). W liceach do pojawienia się w 2019 r. pierwszych absolwentów szkół powszechnych nauka będzie prowadzona według tzw. starej podstawy programowej, czyli tej, która obowiązywała przed 2012 r., wprowadzonej przez Katarzynę Hall.

OD KIEDY ZMIANY? Pierwszy rocznik, który zostanie objęty reformą to uczniowie, którzy 1 września 2017 r. rozpoczną naukę w szkołach powszechnych, czyli tegoroczne sześciolatki oraz uczniowie, którzy powinni wówczas pójść do I klas gimnazjów (czyli ci, którzy właśnie skończyli V klasę), trafią oni do VII klas szkół powszechnych.

OD KIEDY ZMIANY? W ramach zapowiadanej przez MEN reformy szkolnictwa przewidziano trzyletni okres przejściowy. W tym czasie klasy VII będą mogły znajdować się albo w budynku gimnazjum, albo szkoły podstawowej. Docelowo klasy I-IV i V-VIII mają być połączone w jedną szkołę. Uczniowie, którzy jesienią 2017 r. trafią do I i VII klas szkół powszechnych, będą pierwszymi rocznikami, które będą uczyć się zgodnie z nową podstawa programową kształcenia ogólnego. Od 2017 r. klasa I i VII będzie prowadzona wg nowej podstawy programowej.

NOWY MODEL SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Począwszy od roku szkolnego 2017/2018 wygaszane będą dotychczasowe szkoły zawodowe. Ich miejsce zajmą dwustopniowe szkoły branżowe, realizujące kształcenie zawodowe. W proces kształcenia zawodowego aktywniej mają zaangażować się przedsiębiorcy. Mają mieć wpływ na podstawę programową i być zaangażowani w proces egzaminowania. W zakresie szkolnictwa zawodowego rząd będzie zmierzał do wprowadzenia systemu dualnego.

NOWY MODEL SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO System dualny ma być realizowany wspólnie z przedsiębiorcami i w ten sposób lepiej odpowiadać na potrzeby gospodarki i rynku pracy. Pracodawcy mają mieć wpływ na tworzenie nowych zawodów oraz podstawy programowej. Mają stanowić też wsparcie kadrowe dla szkół i być zaangażowani w proces egzaminowania. Docelowo bowiem całość kształcenia praktycznego, łącznie z egzaminem, miałaby się odbywać u pracodawców.

NOWY MODEL SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Szkoła zawodowa w dotychczasowym kształcie zniknie. W jej miejsce powstanie dwustopniowa szkoła branżowa, realizująca kształcenie zawodowe. Ukończenie drugiego stopnia tej szkoły będzie umożliwiało przystąpienie do matury zawodowej (obowiązkowe na niej będą egzaminy z języka polskiego, obcego i matematyki) i kontynuowanie nauki na studiach wyższych, które pozwolą zdobyć tytuł licencjata (aby móc ubiegać się o tytuł magistra konieczne będzie zdanie takiej matury jaką zdają uczniowie techników i liceów). Co istotne, na każdym etapie nauki w szkole branżowej będzie można podjąć pracę.

NOWY MODEL SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Wśród zapowiadanych zmian jest rozwój sieci Centrów Kształcenia Praktycznego poprzez utworzenie jednego takiego ośrodka w powiecie, doprowadzenie w ciągu dwóch lat szerokopasmowego internetu do każdej placówki edukacyjnej, obowiązkowe odbywane raz w roku szkolenia dla nauczycieli (z matematyki, nowoczesnego nauczania czy podstawy programowej), zmiana organizacji czasu pracy szkoły (tak, aby dziecko mogło liczyć na opiekę do godz. 15, czy 16) oraz dostosowanie subwencji oświatowej do realiów niżu demograficznego. Proponuje się wprowadzenie sytemu pracy nauczycieli w godzinach od 8.00 do 15.00 w szkole.

NOWY MODEL SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Ustrój szkolny ma zostać dostosowany do czteroletniego liceum i pięcioletniego technikum. Mówi się m. in. o systemie "4+4+4" - cztery lata SP, cztery lata drugiego etapu edukacyjnego i cztery lata LO.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ MEN zapowiada wzmocnienie edukacji wczesnoszkolnej i powrót do czteroletniego liceum ogólnokształcącego Celem reformy jest "wprowadzenie cykliczności etapów szkolnych", m.in. przez wzmocnienie edukacji wczesnoszkolnej i powrót do czteroletniego liceum ogólnokształcącego.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ Zgodnie z propozycją MEN w klasach I-IV szkoły powszechnej będzie "poziom podstawowy", zaś w klasach V-VIII - "poziom gimnazjalny". W klasie IV pojawi się wprowadzenie do przedmiotów, mające złagodzić dotychczasowe bezpośrednie przechodzenie z edukacji wczesnoszkolnej do nauczania przedmiotowego. Przejście to ma złagodzić także to, że IV klasy mają mieć tego samego wychowawcę, którego miały przez trzy pierwsze lata szkoły.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ Następnie uczniowie będą mieli do wyboru czteroletnie liceum ogólnokształcące, pięcioletnie technikum lub dwustopniową szkołę branżową (która zastąpić ma dzisiejsze szkoły zawodowe). Pierwszy rocznik, który zostanie objęty reformą to uczniowie, którzy 1 września 2017 r. rozpoczną naukę w szkołach powszechnych, czyli tegoroczne sześciolatki oraz uczniowie, którzy powinni wówczas pójść do I klas gimnazjów (czyli ci, którzy w minionym roku chodzili do klas V szkół podstawowych), trafią oni do VII klas szkół powszechnych.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ W ramach zapowiadanej przez MEN reformy szkolnictwa przewidziano trzyletni okres przejściowy. W tym czasie klasy VII będą mogły znajdować się albo w budynku gimnazjum, albo szkoły podstawowej. Docelowo klasy I-IV i V-VIII mają być połączone w jedną szkołę. Uczniowie, którzy jesienią 2017 r. trafią do I i VII klas szkół powszechnych, będą pierwszymi rocznikami, które będą uczyć się zgodnie z nową podstawa programową kształcenia ogólnego. Jednocześnie uczniowie pozostałych roczników będą kończyć rozpoczęty cykl nauczania w szkołach podstawowych i gimnazjach. W efekcie w roku szkolnym 2019/2020 do liceów, techników i szkół branżowych trafi podwójny rocznik uczniów.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ Tym samym od 2017 r. mają pojawić się dwa nowe roczniki: klasa I szkoły powszechnej, która będzie miała całkiem nową podstawę programową przez 12 lat i klasa VII, która już nie będzie klasą aplikującą do gimnazjów. W okresie przejściowym jeśli uczniowie nie zmieszczą się w szkole powszechnej, będą mogły przyjąć te klasy dotychczasowe gimnazja. Po trzech latach będą to już szkoły powszechne, klasa I-VIII, która będzie mogła realizować swoje zadania w budynku lub budynkach szkoły podstawowej lub gimnazjum.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ Proces wygaszania gimnazjów ma przebiegać tak, by rodzice i uczniowie tego procesu nie zauważyli. W roku szkolnym 2019/2020 będzie po raz pierwszy nowa rekrutacja do liceów, spotkają się dwa roczniki - po VIII klasie szkoły powszechnej i III gimnazjum. Nie określono dotychczas systemu egzaminów zewnętrznych w tych szkołach.

STRUKTURA I ZADANIA SZKOŁY POWSZECHNEJ W 2017 r. mają ruszyć też pierwsze szkoły branżowe. W liceach w okresie przejściowym, czyli do pojawienia się w 2019 r. pierwszych absolwentów szkół powszechnych - nauka będzie prowadzona według tzw. starej podstawy programowej, czyli tej, która obowiązywała przed 2012 r.

Stopniowe wprowadzanie dualnego systemu kształcenia, włączanie pracodawców w proces kształcenia i egzaminowania, powołanie II stopniowej szkoły branżowej oraz utworzenie Korpusu Fachowców i specjalnego Funduszu Rozwoju Edukacji Zawodowej (FREZ)

KSZTAŁCENIE DUALNE Priorytetem działań MEN w obszarze kształcenia zawodowego jest aktywne włączenie pracodawców w proces kształcenia i egzaminowania. Takie działania możliwe będą dzięki m.in.: tworzeniu nowych zawodów oraz podstaw programowych; opracowywaniu programów nauczania dla zawodu (we współpracy ze szkołami) z uwzględnieniem umiejętności absolwenta dostosowanych do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy; realizację procesu kształcenia praktycznego uczniów (we współpracy ze szkołą i centrum kształcenia praktycznego); doposażaniu szkół/centrów kształcenia praktycznego w nowoczesną bazę techno-dydaktyczną; wsparciu kadrowemu szkół oraz zaangażowaniu pracowników przedsiębiorstwa w kształcenie praktyczne uczniów.

KSZTAŁCENIE DUALNE Obecny model kształcenia zawodowego w systemie edukacji nie spełnia swojej funkcji. Wymagania edukacyjne w stosunku do dużej grupy uczniów technikum są zbyt wysokie. Potwierdzają to dostępne dane: 1 na 10 uczniów technikum nie zamierza przystąpić do matury, co 2 uczeń nie zdaje matury, 1 na 4 uczniów technikum nie przystępuje do niej w ogóle, a co 3 uczeń technikum nie zdaje egzaminu zawodowego.

KSZTAŁCENIE DUALNE W obecnej strukturze gospodarczej kraju, konieczne jest wprowadzenie modelu kształcenia, w którym ważną rolę spełniają dobrze wyposażone centra kształcenia praktycznego (CKP) ze ścisłą współpracą z pracodawcami lub warsztaty szkolne. Ważne jest, aby każdy uczeń część kształcenia zawodowego realizował u pracodawcy. Założeniem proponowanych zmian jest to, aby w każdym powiecie funkcjonowało jedno centrum kształcenia praktycznego.

KSZTAŁCENIE DUALNE Jego zadaniem byłaby koordynacja kształcenia zawodowego, doradztwa zawodowego oraz organizacja i przeprowadzanie egzaminów zawodowych. W procesie realizacji kształcenia ustawicznego dorosłych, CKP będą prowadziły kształcenie dla rynku pracy odpowiadające zapotrzebowaniu pracodawców w poszczególnych branżach. Mają one także pełnić rolę ośrodka certyfikującego w oparciu o ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

NOWY SYSTEM EGZAMINOWANIA ZEWNĘTRZNEGO Zmianie ulegnie także struktura kształcenia zawodowego. Będzie ona polegała na utworzeniu II stopniowej szkoły branżowej. Po ukończeniu I stopnia i po zdaniu egzaminu z jednej kwalifikacji absolwent uzyska dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Będzie on przygotowany do podjęcia pracy lub kontynuowania kształcenia w szkole II stopnia. Po ukończeniu szkoły branżowej II stopnia i po zdaniu egzaminu z drugiej kwalifikacji absolwent uzyska wykształcenie średnie zawodowe i dyplom technika.

NOWY SYSTEM EGZAMINOWANIA ZEWNĘTRZNEGO Absolwent szkoły branżowej II stopnia z tytułem technika może przystąpić do matury zawodowej oraz kontynuować kształcenie na wyższych studiach zawodowych w branży, w której uzyskał tytuł technika. Co najmniej 50% zajęć w szkole branżowej będzie przeznaczone na kształcenie zawodowe. W proponowanej strukturze pozostaje technikum działające na dotychczasowych zasadach, z maturą na poziomie podstawowym lub rozszerzonym oraz dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe.

NOWY MODEL DORADZTWA ZAWODOWEGO Z danych GUS wynika bardzo duże zapotrzebowanie na absolwentów szkół zawodowych, natomiast istnieje nadpodaż absolwentów z wyższym i średnim wykształceniem, którzy bardzo często przekwalifikowują się bezpośrednio po ukończeniu szkoły. Sytuacja ta wynika między innymi z nieskutecznego doradztwa zawodowego.

NOWY MODEL DORADZTWA ZAWODOWEGO Dlatego MEN proponuje rozwiązania polegające na: - wprowadzeniu ramowych programów doradztwa zawodowego - uwzględnieniu tematyki doradztwa w podstawie programowej na każdym etapie edukacji; - obowiązku badania predyspozycji zawodowych uczniów przed wyborem ścieżki kształcenia w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

NOWY MODEL DORADZTWA ZAWODOWEGO W związku z potrzebą dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy w określonych branżach MEN proponuje wydawanie weryfikowanej czasowo opinii przez powiatowe i wojewódzkie rady rynku pracy. Opinia będzie dotyczyła wprowadzenia i kontynuowania kształcenia w zawodzie. Wojewódzkie Urzędy Pracy wydawać będą ją na podstawie przeprowadzonych badań i rzetelnych diagnoz w zakresie zapotrzebowania na pracowników w określonych zawodach.

UTWORZENIE KORPUSU FACHOWCÓW Jedną z barier w dostosowaniu edukacji do rynku pracy jest brak systemu kształcenia kadry nauczycielskiej do nauczania zawodowego, co spowodowało lukę pokoleniową. Ze względu na to ministerstwo edukacji proponuje utworzenie Korpusu Fachowców wysokiej klasy specjalistów pozyskanych z przedsiębiorstw. Dodatkowo utworzony zostanie portal edukacyjno -zawodowy na poziomie województwa, który będzie odpowiedzią na brak informacji dotyczącej potrzeb oraz możliwości w zakresie kształcenia praktycznego u pracodawców, zarówno po stronie szkoły, jak i pracodawcy.

UTWORZENIE KORPUSU FACHOWCÓW W ramach zmian dotyczących kształcenia zawodowego resort edukacji proponuje utworzenie specjalnego Funduszu Rozwoju Edukacji Zawodowej (FREZ), którego celem będzie finansowanie m.in.: - doposażenia szkół, centrów kształcenia praktycznego w nowoczesną bazę techno-dydaktyczną; - rozbudowa sieci centrów kształcenia praktycznego; - kosztów prowadzenia praktycznej nauki zawodu u pracodawcy;

UTWORZENIE KORPUSU FACHOWCÓW - organizowanie staży dla nauczycieli kształcenia zawodowego w celu uaktualniania wiedzy i umiejętności; - dodatków motywacyjnych dla nauczycieli kształcenia zawodowego zatrudnionych w szkole, w centrum kształcenia praktycznego; - dodatkowych uprawnień branżowych dla uczniów szkół zawodowych; - doradztwa zawodowego. Źródłem finansowania FREZ mogłoby być środki z Funduszu Pracy, Spółek Skarbu Państwa, składek od zrzeszonych przedsiębiorców.

ROCZNIKI WRAŻLIWE SYTUACJA 1 Od 2017 r. mają pojawić się dwa nowe roczniki: klasa I szkoły powszechnej (rok urodzenia 2010), która będzie miała całkiem nową podstawę programową przez 12 lat i klasa VII (rok urodzenia 2004 albo 2005 - zależnie, czy dziecko poszło do szkoły jako 7-, 6-latek), która już nie będzie klasą aplikującą do gimnazjów. W okresie przejściowym, jeśli uczniowie nie zmieszczą się w szkole powszechnej, będą mogły przyjąć te klasy dotychczasowe gimnazja. Po trzech latach będą to już szkoły powszechne, klasa I-VIII, która będzie mogła realizować swoje zadania w jednym, dwóch lub trzech budynkach. Nowa struktura to szkoła powszechna, liceum, technikum i szkoła branżowa.

ROCZNIKI WRAŻLIWE SYTUACJA 2 W roku szkolnym 2019/2020 odbędzie po raz pierwszy nowa rekrutacja do liceów, spotkają się wówczas dwa roczniki - po VIII klasie szkoły powszechnej i III gimnazjum. Nie wiadomo jeszcze, jak rozwiązana zostanie kwestia egzaminów po gimnazjów czy przed liceum. Nowy system ma działać w pełni od roku szkolnego 2022/2023.

STATUS ZAWODOWY NAUCZYCIELA Ministerstwo Edukacji Narodowej zaproponowało wprowadzenie nowego stopnia awansu zawodowego dla nauczycieli. Miałby to być przedostatni, najwyższy stopień awansu. Warunkiem uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciel specjalista będzie posiadanie stopniu doktora w zawodzie lub innowacji. Z tym że innowacja ma zastać konkretnie zdefiniowana.

STATUS ZAWODOWY NAUCZYCIELA Miałby to być piąty stopień awansu po: nauczycielu stażyście, kontraktowym, mianowanym i dyplomowanym, a przed honorowym tytułem profesora oświaty. Wraz z nim wiązałaby się podwyżka miesięcznych wynagrodzeń nauczyciela. MEN planuje również wprowadzić obowiązkowe doskonalenie zawodowe dla nauczycieli.

STATUS ZAWODOWY NAUCZYCIELA Obecne stopnie awansu zawodowego wprowadzone zostały wraz z reformą systemu oświaty w 2000 r. Według danych MEN z października ubiegłego roku ponad połowa z nauczycieli, czyli 335,5 tys. osób, osiągnęła już najwyższy przewidziany w ustawie Karta Nauczyciela stopień awansu zawodowego, czyli nauczyciela dyplomowanego. Nauczycieli mianowanych jest 174,4 tys., nauczycieli kontraktowych - 104,7 tys. Najmniej jest nauczycieli stażystów, czyli rozpoczynających pracę w zawodzie. Jest ich tylko 55,8 tys.

SZKOLNICTWO SPECJALISTYCZNE Ponadto proponuje się utrzymanie i wzmacnianie edukacji włączającej w szkołach ogólnodostępnych w ramach kształcenia ogólnego, w tym poprzez tworzenie oddziałów integracyjnych. Uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi należy zapewnić profesjonalną (uwzględniającą zalecenia z orzeczeń PPP) opiekę, zgodnie z obowiązującymi zasadami finansowania. Obecne szkolnictwo specjalne funkcjonować ma pod nazwą specjalistyczne. Uczniowie niepełnosprawni intelektualnie również będą pobierać kształcenie w Centrach Branżowych.

PROPONOWANE ZMIANY W ZAKRESIE STATUSU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELA I DYREKTORA

Resort edukacji proponuje stopniowe zmiany przepisów zawartych w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 z późn. zm.) oraz aktach wykonawczych, dotyczących sposobu zatrudniania, kompetencji zawodowych, czasu pracy, wynagradzania, sposobu motywowania i awansowania nauczycieli. Proponowane zmiany mają na celu podwyższenie jakości edukacji uczniów i usprawnienia zarządzania szkołami.

Zdobywanie uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela poprzez wprowadzenie standardów kształcenia w zawodzie nauczyciela przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przy udziale Ministra Edukacji Narodowej. Chodzi głównie o sprawdzenie predyspozycji kandydata do wykonywania zawodu nauczyciela, tj. umiejętności pracy z uczniami i w zespole nauczycieli oraz warunków psychofizycznych.

Pracodawcy w oświacie dostrzegają niedostatki w przygotowaniu przyszłych nauczycieli. Konieczne jest uwzględnienie potrzeb szkoły w tym zakresie. Studentom kończącym studia nauczycielskie brak praktycznych umiejętności, szczególnie w zakresie metodyki nauczania, komunikowania się z uczniami, rozpoznawania problemów rozwojowych dzieci i młodzieży. Konieczne jest odbywanie przez kandydatów w trakcie studiów praktyk nauczycielskich w wymiarze wystarczającym do zyskania odpowiedniej wiedzy o pracy z uczniami.

Rozważana jest możliwość wprowadzenia państwowego egzaminu nauczycielskiego przeprowadzanego po ukończeniu studiów, w trakcie stażu, koniecznego do uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu nauczyciela. Egzamin mogłyby przeprowadzać wojewódzkie komisje egzaminacyjne powoływane przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, który w rozporządzeniu określiłby skład i tryb postępowania komisji. Komisja ta przeprowadzałaby także egzaminy na stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego.

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA Proponuje się, aby po ukończeniu studiów, kandydat na nauczyciela był zatrudniany na jeden rok szkolny i musiał przejść kolejne etapy, by móc zostać zatrudnionym na stałe: a. w ciągu pierwszego roku powinien pracować pod obowiązkową codzienną opieką wybranego nauczyciela, otrzymać ocenę pracy dyrektora i zdać państwowy egzamin nauczycielski,

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA b. po zdaniu egzaminu (tytuł nauczyciela), dyrektor mógłby przedłużyć umowę na kolejne dwa lata, podczas których nauczyciel będzie odbywał staż na stopień nauczyciela kontraktowego, c. po odbyciu stażu i otrzymaniu pozytywnej oceny pracy za okres stażu a następnie zdaniu egzaminu przed komisją powołaną przez dyrektora szkoły, nauczyciel uzyskuje stopień nauczyciela kontraktowego i może być zatrudniony w szkole na czas nieokreślony,

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA d. zatrudniony w szkole nauczyciel kontraktowy ma prawo, po przepracowaniu co najmniej 2 lat od momentu uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, wystąpić o rozpoczęcie stażu na stopień nauczyciela mianowanego, trwającego 2 lata i 9 miesięcy, e. postępowanie na stopień nauczyciela mianowanego jest zakończone egzaminem zdawanym przed komisją właściwą do przeprowadzania państwowych egzaminów nauczycielskich,

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA f. zatrudniony w szkole nauczyciel mianowany może, po przepracowaniu co najmniej 2 lat od uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego, wystąpić o rozpoczęcie stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, trwającego 2 lata i 9 miesięcy, g. postępowanie na stopień nauczyciela dyplomowanego kończy się egzaminem przed komisją właściwą do przeprowadzania państwowych egzaminów nauczycielskich.

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA Na każdym etapie rozwoju zawodowego nauczyciel, bez względu na stopień awansu zawodowego, jest zobowiązany do samodoskonalenia się i ukończenia form doskonalenia zawodowego. Do dyskusji pozostaje, czy określać zakres tego doskonalenia, jego czas oraz sposób podejmowania decyzji.

AWANS ZAWODOWY NAUCZYCIELA W pierwszym roku pracy, po ukończeniu studiów, kandydat na nauczyciela - jako rezydent - poznawałby w praktyce specyfikę pracy szkoły, zadania nauczyciela i inne obowiązki. Dyrektor, wg stwierdzonych potrzeb określałby zakres doskonalenia. Nauczyciel może zaproponować zakres i formę doskonalenia (wymagana zgoda dyrektora) lub korzysta ze wskazanych przez dyrektora form.

CZAS I EFEKTYWNOŚĆ PRACY NAUCZYCIELA Należy rozważyć zapisanie w ustawie godzin pobytu w szkole (dostępność nauczyciela w szkole). W ramach tych godzin nauczyciel, oprócz zajęć dydaktycznych odbywanych w ramach pensum, podejmowałby inne działania na terenie szkoły związane przykładowo z: 1. zarządzaniem wewnętrznym (lider, koordynator, przewodniczący); 2. opieką nad stażystą w pierwszym roku jego pracy;

CZAS I EFEKTYWNOŚĆ PRACY NAUCZYCIELA 3. udziałem w zebraniach (rady pedagogicznej, wywiadówki, prace zespołów, szkolenia); 4. tworzeniem i prowadzeniem dokumentacji; 5. opieką nad uczniami; 6. prowadzeniem zajęć pozalekcyjnych w różnej formie; 7. udziałem w różnych formach doskonalenia zawodowego organizowanych przez szkołę; 8. poznaniem specyfiki pracy na stanowiskach urzędniczych, pomocniczych i obsługi w zakresie organizacji pracy szkoły.

WYMIAR URLOPU NAUCZYCIELA Wymiar urlopu nauczyciela placówki feryjnej powinien być określony w dniach, z możliwością skorzystania z urlopu na żądanie, podobnie jak ma to miejsce w przypadku nauczycieli placówek nieferyjnych. Obowiązujący dzisiaj zapis art. 64 ust. 2 KN znacznie utrudnia prace związane z przygotowaniem nowego roku szkolnego i przeprowadzaniem egzaminów, gdyż termin 7 dni jest zbyt krótki.

WYMIAR URLOPU NAUCZYCIELA Ponadto w trakcie roku szkolnego zdarzają się sytuacje, gdy nauczyciel chce skorzystać z dnia wolnego z różnych powodów nie opisanych w obowiązujących przepisach. W obecnym stanie prawnym może wnioskować o urlop bezpłatny. Możliwość skorzystania z urlopu na żądanie (podobnie jak w placówkach nieferyjnych) umożliwi załatwienie pilnych spraw przez nauczyciela.

STATUS ZAWODOWY DYREKTORÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH Pojawia się uzasadniona potrzeba jednolitego dookreślenia zawodu dyrektora, uregulowania jego statusu oraz zakresu autonomii. Zespół kompetencji, zakres obowiązków dyrektora szkoły/placówki oświatowej oraz profesjonalizacja zarządzania wyodrębniły stanowisko jako odrębny zawód w instytucjach edukacyjnych o symbolu 134501, co jest zawarte w załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1145).

STATUS ZAWODOWY DYREKTORÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH Konieczna jest więc zmiana zapisów w ustawie o systemie oświaty oraz Karcie Nauczyciela, polegająca na uregulowaniu statusu dyrektora jako pracownika, bez względu na to, czy kandydat na dyrektora jest nauczycielem, czy osobą niebędącą nauczycielem. Zmiana ta stanowiłaby ważny krok ku uporządkowaniu takich obszarów, jak zagadnienia dotyczące zatrudniania dyrektora i jego uprawnień pracowniczych, mających wpływ na jakość zarządzania szkołą.

POWIERZANIE STANOWISKA DYREKTORA SZKOŁY Należy doprecyzować w ustawie o systemie oświaty przypadki, w których organ prowadzący powierza stanowisko dyrektora lub powołuje na nie na okres krótszy niż 5 lat. Należy w sposób jasny i przejrzysty w ustawie o systemie oświaty opisać sposób obsadzania stanowiska dyrektora szkoły i odwoływania ze stanowiska. W przypadku odwołania ze stanowiska, dyrektor powinien mieć możliwość odwołania się od decyzji w trybie administracyjnym, a nie wyłącznie sądowym.

POWIERZANIE STANOWISKA DYREKTORA SZKOŁY W ustawie o systemie oświaty brak jest uregulowań w tym zakresie. W sposób niebudzący wątpliwości należy zapisać uprawnienie organu prowadzącego, dotyczące zatrudnienia dyrektora będącego nauczycielem, rekrutującego się spoza szkoły, w której przystępuje do konkursu, w sytuacji, gdy z różnych przyczyn nie można zastosować art. 18 Karty Nauczyciela.

POWIERZANIE STANOWISKA DYREKTORA SZKOŁY W ustawie Kodeks pracy powierzenie stanowiska nie występuje jako forma nawiązywania stosunku pracy, również ustawa o pracownikach samorządowych nie przewiduje zatrudnienia na podstawie powołania dyrektorów szkół niebędących nauczycielami. Konieczne jest jednoznaczne wyszczególnienie czynności z zakresu prawa pracy dokonywanych wobec dyrektora przez organ prowadzący. Urlop dyrektora szkoły/placówki feryjnej powinien być określony w dniach, z możliwością skorzystania z urlopu na żądanie. Można tu zastosować rozwiązanie przewidziane dla placówek nieferyjnych.

DOSKONALENIE ZAWODOWE NAUCZYCIELI W zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli należy utrzymać środki na doskonalenie w wysokości 1 % oraz zachować relacje między wspomaganiem, a doskonaleniem nauczycieli. W ramach wspomagania, poza działaniami skierowanymi do całej kadry pedagogicznej, powinno być realizowane również wsparcie dla pojedynczych nauczycieli,

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ