Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Przedmiotowy system oceniania z geografii dla kl. I, II, III gimnazjum Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 1
Podstawa Prawna Przedmiotowego Systemu Oceniania z geografii: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r., w sprawie warunków i sposobu oceniania Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r., w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Podstawa Programowa z geografii dla gimnazjum, Statut Szkoły. 1. Przedmiotem oceniania są następujące obszary: wiadomości przedmiotowe: zgodne z programem nauczania i kryteriami wynikającymi z podstawy programowej umiejętności przedmiotowe: analizowanie i czytanie mapy gromadzenie danych dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych porównywanie i wnioskowanie wykonywanie prostych wykresów, diagramów i ich interpretowanie korzystanie z różnych źródeł informacji postawa ucznia: systematyczność pilność przygotowanie do lekcji (posiadanie podręcznika, zeszytu, ćwiczeń, zadania domowego itp.) praca w grupie odpowiedzialność za podjęte działania 2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione formy aktywności ucznia: Sprawdziany- testy podsumowujące poszczególne działy termin, forma i zakres podawane są uczniom i zapisywane w terminarzu dziennika z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany są obowiązkowe. Kartkówki- nie podlegają wcześniejszej zapowiedzi. Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji lub w przypadku kartkówki zapowiedzianej z materiału ustalonego przez nauczyciela. W klasach III kartkówki ( w związku z utrwaleniem materiału przed Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 2
egzaminem) mogą obejmować zakres materiału ustalony przez nauczyciela z uczniami z tygodniowym wyprzedzeniem. Odpowiedź ustna obejmująca materiał z trzech ostatnich lekcji lub z materiału ustalonego przez nauczyciela, uwzględniająca swobodną wypowiedź na określony temat, charakteryzowanie zagadnień geograficznych, umiejętność wnioskowania przyczynowoskutkowego itp. Umiejętności doskonalone w domu np. praca domowa, referaty, prezentacje multimedialne, foldery, konturówki. Prace dodatkowe-długoterminowe obserwacje pogody, makiety, modele. Projekt edukacyjny-oceniany zgodnie z Regulaminem projektu edukacyjnego Aktywność ucznia np. kilkuzdaniowa wypowiedź, praca w grupie, praca z tekstem, zadania z gwiazdką Uczeń może otrzymać za aktywność punkty (+) lub (-) aktywność na lekcji wykonania dodatkowego zadania związanego z przygotowaniem do lekcji prac z własnej inicjatywy lub zleconych przez nauczyciela brak zainteresowania lekcją, zajmowanie się innym zajęciem brak zadania domowego / krótszego, wymagającego mniejszego wysiłku/ nieprzygotowanie do lekcji / brak zeszytu, podręcznika, ćwiczeń, przyborów/ od 1 do 3 pkt. od 1 do 3 pkt. od 3 do 1 pkt. od 2 do 4 pkt. 1 pkt. Kryteria przeliczania punktów na ocenę cząstkową wg skali : ndst 5 pkt. dp - 3 4 pkt. dst 5 6 pkt. db 7 8 pkt. bdb 9 10 pkt. 3. Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych, śródrocznych i rocznych: Prace pisemne (sprawdziany, testy, kartkówki) są punktowane według schematu, w zależności od złożoności zagadnienia. Punkty są przeliczane na oceny według zasad pomiaru dydaktycznego: 0 29 % - niedostateczny 30 49 % - dopuszczający 50 69 % - dostateczny 70 89 % - dobry 90 99 % - bardzo dobry 100 % - celujący Uczeń ma prawo poprawić każdą ocenę niedostateczną, poprawa jest dobrowolna, ocena z poprawy wpisywana jest do dziennika lekcyjnego. Przy wystawieniu oceny klasyfikacyjnej nauczyciel bierze pod uwagę obie oceny. Poprawa ocen odbywa się Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 3
w terminie do dwóch tygodni od momentu uzyskania informacji o tej ocenie. Nie przewiduje się poprawy ocen innych niż niedostateczna. Zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń są obowiązkowe, prowadzone systematycznie i starannie. W przypadku nieobecności ucznia, powinien on uzupełnić notatki w zeszytach do tygodnia. Wszystkie oceny, które uzyskuje uczeń są jawne i uzasadnione, przy konstruowaniu sprawdzianów, testów, kartkówek, nauczyciel uwzględnia indywidualne możliwości intelektualne ucznia w tym opinie i orzeczenia PPP. Przy wystawianiu oceny śródrocznej oraz rocznej brane są również pod uwagę postępy ucznia, systematyczność, pilność, jak również indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne ucznia u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom na podstawie opinii lub orzeczenia PPP w tym Publicznej Poradni Specjalistycznej. 4. Zasady informowania o postępach w nauce: Wszystkie oceny są jawne i podawane na bieżąco. Prace kontrolne otrzymuje uczeń do wglądu na lekcji, a rodzice w kontaktach indywidualnych i na zebraniach. Prace kontrolne są przechowywane przez nauczyciela do 31 sierpnia danego roku szkolnego Na miesiąc przed zakończeniem zajęć śródrocznych, rocznych nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne informuje ustnie ucznia o jego trudnościach w nauce. Fakt ten zgłasza wychowawcy klasy. Na 10 dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel jest zobowiązany powiadomić ucznia o nieklasyfikowaniu go z danych zajęć edukacyjnych. 5. Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z geografii. I. Uczeń lub jego rodzice mogą zwrócić się do nauczyciela danych zajęć edukacyjnych o ustalenie wyższej niż przewidywania roczna ocena klasyfikacyjna, pod warunkiem, że: a) uczeń był obecny na 90% zajęć edukacyjnych z danego przedmiotu, b) napisał wszystkie pisemne prace kontrolne. II. Wniosek o ustalenie wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna powinien być złożony w formie pisemnej do nauczyciela w terminie trzech dni od wystawienia przewidywanych ocen, powinien zawierać: 1/ wskazanie zajęć edukacyjnych, z których miałaby być ustalona wyższa niż przew.ocena 2/ ocenę, o którą się uczeń ubiega, 3/ okoliczności uzasadniające złożenie wniosku. III. Nauczyciel dokonuje analizy wniosku w oparciu o udokumentowane realizowanie obowiązków ucznia określonych w statucie szkoły. W oparciu o tę analizę może ocenę podwyższyć lub utrzymać. IV. Nauczyciel może przed posiedzeniem klasyfikacyjnym dokonać sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia, w formach stosowanych przez nauczyciela, w obszarze uznanym przez nauczyciela za konieczny. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 4
6. WYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z GEOGRAFII W KLASACH I-III GIMNAZJUM Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, - prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią geograficzną, - formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, - stosuje swoje wiadomości w sytuacjach nietypowych, - samodzielnie planuje i przeprowadza obserwacje meteorologiczne i astronomiczne, - bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, - odnosi sukcesy w konkursach geograficznych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, - wykazuje się biegłą znajomością mapy fizycznej świata, - potrafi charakteryzować środowisko przyrodnicze dowolnego obszaru na podstawie map i innych źródeł, - potrafi oceniać wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze, - wyjaśnia przyczyny zróżnicowania środowiska przyrodniczego Ziemi, - rozwiązuje zadania astronomiczne, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 5
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, - dostrzega, nazywa i wyjaśnia związki przyczynowo- skutkowe, - dostrzega i opisuje zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Ziemi, - odczytuje główne cechy klimatu z wykresów lub tabel, - sprawnie posługuje się współrzędnymi geograficznymi i pojęciami geograficznymi, - porównuje treści map geograficznych, - jest aktywny na lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu geografii, oraz takie, które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych i wykorzystuje je przy niewielkiej pomocy nauczyciela, - potrafi obliczyć czas strefowy i słoneczny - potrafi określić główne cechy Ziemi jako planety oraz jej miejsca w Układzie Słonecznym, - wykazuje zrozumienie podstawowych procesów zachodzących w atmosferze, hydrosferze i litosferze, - opisuje klimat regionu, w którym znajduje się szkoła, - podaje przykłady prostych związków przyczynowo skutkowych, - wykonuje wykres na podstawie danych liczbowych, - odczytuje informacje z map tematycznych, - wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował jedynie minimum wiedzy i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, - większość ćwiczeń i poleceń wykonuje z pomocą nauczyciela, - potrafi wymienić planety Układu Społecznego, podać różnice między ruchem obrotowym i obiegowym Ziemi, - potrafi wymienić sfery Ziemi, - potrafi w niewielkim stopniu korzystać z mapy, Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 6
- tylko z pomocą nauczyciela jest w stanie określić współrzędne geograficzne, - na pytanie dotyczące mapy, pogody i klimatu, krajobrazów, kontynentów odpowiada jedynie z pomocą nauczyciela, - jest mało aktywny na lekcji. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową, koniecznych do dalszego kształcenia, - wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, - nie podejmuje próby rozwiązywania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - nie potrafi czytać mapy, - nie potrafi opisywać pogody, - wykazuje się bierną postawą na lekcji, Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z geografii w klasie II gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, - prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią geograficzną, - formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, - stosuje swoje wiadomości w sytuacjach nietypowych, - samodzielnie planuje i przeprowadza obserwacje meteorologiczne i astronomiczne, - bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, - odnosi sukcesy w konkursach geograficznych. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 7
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, - wykazuje się biegłą znajomością mapy fizycznej świata, - potrafi charakteryzować środowisko przyrodnicze dowolnego obszaru świata na podstawie map i innych źródeł, - charakteryzuje poziom rozwoju społeczno gospodarczego i struktury gospodarki na podstawie danych statystycznych, - potrafi oceniać wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze, - dostrzega pozytywne i negatywne skutki globalizacji, - szacuje nasilenie problemów społecznych występujących na świecie, - rozwiązuje zadania astronomiczne, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, - dostrzega, nazywa i wyjaśnia problemy społeczne i gospodarcze na świecie, - dostrzega i opisuje zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Ziemi, - sprawnie posługuje się pojęciami geograficznymi, - zna procesy prowadzące do globalizacji gospodarki, - podaje przyczyny i skutki konfliktów na świecie, - porównuje treści map geograficznych, - jest aktywny na lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu geografii, oraz takie, które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych i wykorzystuje je przy niewielkiej pomocy nauczyciela, Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 8
- wymienia przyczyny zróżnicowania przestrzennego środowiska przyrodniczego kontynentów i państw, - wykazuje zrozumienie podstawowych procesów gospodarczych i społecznych na świecie, na poszczególnych kontynentach, - charakteryzuje kraje pod względem gospodarczym i społecznym, - odczytuje informacje z map tematycznych, diagramów, wykresów, - wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował jedynie minimum wiedzy i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, - większość ćwiczeń i poleceń wykonuje z pomocą nauczyciela, - potrafi w niewielkim stopniu korzystać z mapy, - wskazuje główne cechy ukształtowania kontynentów i omawianych krajów, - na pytanie dotyczące mapy, pogody i klimatu, krajobrazów, kontynentów odpowiada jedynie z pomocą nauczyciela, - potrafi wymienić główne problemy współczesnego świata, - jest mało aktywny na lekcji. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową, koniecznymi do dalszego kształcenia, - wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, - nie podejmuje próby rozwiązywania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - nie potrafi czytać mapy, - nie potrafi wskazać głównych cech ukształtowania kontynentów i omawianych krajów, - wykazuje brak orientacji w zróżnicowaniu poziomu rozwoju społeczno gospodarczego kontynentów, krajów, - nie potrafi wymienić problemów społecznych i gospodarczych współczesnego świata, - wykazuje się bierną postawą na lekcji. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 9
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z geografii w klasie III gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, będące efektem jego samodzielnej pracy, - prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią geograficzną, - formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, - stosuje swoje wiadomości w sytuacjach nietypowych, - samodzielnie planuje i przeprowadza obserwacje meteorologiczne i astronomiczne, - bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, - wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, - odnosi sukcesy w konkursach geograficznych, na szczeblu wyższym niż szkolny Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, - wykazuje się biegłą znajomością mapy fizycznej i gospodarczej Polski, - porównuje cechy społeczno gospodarcze regionów Polski na podstawie danych statystycznych i map, - dostrzega związki własnego regionu z innymi obszarami, - wykazuje się znajomością tradycji i kultury polskiej wśród mieszkańców różnych regionów, - samodzielnie opracuje monografię własnej miejscowości z wykorzystaniem różnych źródeł informacji - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, - dostrzega, nazywa i wyjaśnia związki przyczynowo- skutkowe na obszarze Polski, Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 10
- dostrzega i opisuje zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski, - odczytuje główne cechy klimatu z wykresów lub tabel, - potrafi obliczyć czas strefowy i słoneczny, - podaje przykłady współzależności środowiska przyrodniczego i sposobów gospodarowania na obszarze Polski, - wielostronnie charakteryzuje cechy społeczno gospodarcze Polski oraz poszczególnych regionów za pomocą map tematycznych, - sprawnie posługuje się poznaną terminologią i mapami, - jest aktywny na lekcji, Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu geografii, oraz takie, które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych i wykorzystuje je przy niewielkiej pomocy nauczyciela, - potrafi omówić położenie geograficzne Polski, - w stopniu zadowalającym potrafi samodzielnie korzystać z mapy, - potrafi charakteryzować środowisko przyrodnicze krain geograficznych Polski, - wykazuje zróżnicowanie przestrzenne gospodarki Polski, - wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym, Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - opanował jedynie minimum wiedzy i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, - większość ćwiczeń i poleceń wykonuje z pomocą nauczyciela, - potrafi omówić położenie geograficzne Polski, - wie, że Polska jest krajem wybitnie nizinnym, - potrafi w niewielkim stopniu korzystać z mapy, - tylko z pomocą nauczyciela jest w stanie określić współrzędne geograficzne, - na pytania dotyczące mapy, pogody rozmieszczania ludności odpowiada jedynie z pomocą nauczyciela, - posiada umiejętności opisywania głównych cech społecznych i gospodarczych własnego regionu, Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 11
- jest mało aktywny na lekcji, Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, - wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, - nie podejmuje próby rozwiązywania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - nie potrafi czytać map tematycznych Polski, - nie potrafi opisywać klimatu Polski, - nie posiada umiejętności opisywania głównych cech społecznych i gospodarczych własnego regionu, - wykazuje się bierną postawą na lekcji, Małgorzata Ślaga Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Strona 12