PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 2009 Komisja Handlu Międzynarodowego 2008/0000(AVC) 18.12.2008 *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia przejściowej umowy o współpracy pomiędzy państwami regionu Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską, z drugiej strony (0000/2008 COM(2008)0000 C6-0000/2008 2008/0000(AVC)) Komisja Handlu Międzynarodowego Sprawozdawca: Glyn Ford PR\758173.doc PE416.631v01-00
PR_AVC_art83 Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji większość oddanych głosów **I Procedura współpracy (pierwsze czytanie) większość oddanych głosów **II Procedura współpracy (drugie czytanie) większość oddanych głosów, by zatwierdzić wspólne stanowisko większość głosów ogólnej liczby posłów do PE, by odrzucić lub wprowadzić poprawki do wspólnego stanowiska *** Procedura zgody większość głosów ogólnej liczby posłów do PE, za wyjątkiem przypadków ujętych w art. 105, 107, 161 i 300 Traktatu WE oraz w art. 7 Traktatu UE ***I Procedura współdecyzji (pierwsze czytanie) większość oddanych głosów ***II Procedura współdecyzji (drugie czytanie) większość oddanych głosów, by zatwierdzić wspólne stanowisko wymagana większość głosów ogólnej liczby posłów do PE, by odrzucić lub wprowadzić poprawki do wspólnego stanowiska ***III Procedura współdecyzji (trzecie czytanie) większość oddanych głosów, by zatwierdzić wspólny projekt (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej przez Komisję.) PE416.631v01-00 2/8 PR\758173.doc
SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...5 UZASADNIENIE...6 PR\758173.doc 3/8 PE416.631v01-00
PE416.631v01-00 4/8 PR\758173.doc
PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia przejściowej umowy o współpracy między państwami regionu Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską z drugiej strony (0000/2008 COM(2008)0000 C6-0000/2008 2008/0000(AVC)) (Procedura zgody) Parlament Europejski, uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia przejściowej umowy o współpracy pomiędzy państwami regionu Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską, z drugiej strony (COM(2008)0000) 1, uwzględniając przejściową umowę o współpracy pomiędzy państwami regionu Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską, z drugiej strony (0000/2008), uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. xxx Traktatu WE (C6-0000/2008), uwzględniając art. 75 oraz art. 83 ust. 7 Regulaminu, uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Rozwoju (A6-0000/2008), 1. wyraża zgodę/odmawia wyrażenia zgody na zawarcie umowy; 2. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz państw regionu Pacyfiku. 1 Dz.U. C... / Dotychczas nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym. PR\758173.doc 5/8 PE416.631v01-00
UZASADNIENIE Umowy o partnerstwie gospodarczym W 2000 r. AKP i UE postanowiły wprowadzić nowe uzgodnienia handlowe zgodne z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO), mające zastąpić dominujący wówczas jednostronny system preferencji handlowych przyznawanych przez UE na towary przywożone z państw AKP. Negocjacje w sprawie nowych umów o partnerstwie gospodarczym (EPA) rozpoczęto w 2002 r. z zamiarem zakończenia ich do dnia 31 grudnia 2007 r., mając na względzie, że w dniu 1 stycznia 2008 r. wygaśnie ustanowione przez WTO odstępstwo obejmujące istniejące uzgodnienia handlowe pomiędzy AKP a UE. Ponieważ celem EPA jest wykorzystywanie i wzmacnianie procesów integracji regionalnej w państwach AKP, negocjacje prowadzono na szczeblu regionalnym z sześcioma zgłoszonymi organizacjami regionalnymi ds. EPA. Proces negocjacji w sprawie EPA obejmował szczebel AKP, aby określić szerokie przekrojowe tematy, natomiast szczegółowe kwestie będące przedmiotem negocjacji były i nadal są określane na szczeblu krajowym i regionalnym. Wyznaczony termin 31 grudnia 2007 r. spowodował pospieszne opracowanie umów o partnerstwie gospodarczym, których programy liberalizacji w poszczególnych krajach i na obszarach szczebla niższego niż szczebel regionalny znacząco się między sobą różnią w przypadku większości regionów objętych EPA. Region Karaibów był jedyną z sześciu grup negocjujących EPA, której udało się zawrzeć pełną EPA w pierwotnie przewidzianym okresie (w dniu 16 grudnia 2007 r.). Mając na względzie, że w ramach pozostałych negocjacji zawarcie kompleksowych EPA ze wszystkimi partnerami/regionami AKP nie było prawdopodobne, postanowiono zawrzeć przed końcem 2007 r. przejściowe EPA koncentrujące się na handlu towarami i zgodności z zasadami WTO, planując prowadzenie negocjacji w sprawie kompleksowych EPA w 2008 r. Do tej pory podpisano pełne EPA z CARIFORUM i przejściowe EPA z Wybrzeżem Kości Słoniowej oraz rozpoczęto procedury w przypadku 6 przejściowych EPA. W regionie Pacyfiku jedynie Fidżi i Papua-Nowa Gwinea, będące największymi gospodarkami w regionie, zawarły umowę przejściową. Przejściowe umowy o partnerstwie gospodarczym Przejściowe umowy o partnerstwie gospodarczym (IEPA) to umowy dotyczące handlu towarami mające zapobiec zakłóceniom w handlu krajów AKP z Europą. Podczas gdy umowy przejściowe można uznać za pierwszy etap procesu, z prawnego punktu widzenia stanowią one całkowicie niezależne umowy międzynarodowe, które nie muszą automatycznie PE416.631v01-00 6/8 PR\758173.doc
prowadzić do zawarcia pełnej EPA ani do zawarcia ostatecznej EPA przez wszystkich pierwotnych sygnatariuszy IEPA. Należy też zaznaczyć, że ewentualne wyrażenie przez Parlament zgody na przejściową EPA nie przesądza stanowiska Parlamentu co do zgody na pełną EPA, jako że procedura zawarcia odnosi się do dwóch różnych umów międzynarodowych. Przejściowa umowa o partnerstwie gospodarczym pomiędzy WE a Papuą-Nową Gwineą i Republiką Fidżi Umowę przejściową pomiędzy Papuą-Nową Gwineą, Fidżi a Wspólnotą Europejską parafowano w dniu 14 grudnia 2007 r. Tylko te dwa kraje członkowskie z regionu Pacyfiku zawarły jak dotąd umowę, ponieważ pozostałe państwa będące członkami tej organizacji cechują się niskim poziomem obrotu towarowego z UE i postanowiły nie zawierać umowy. Fidżi i Papua-Nowa Gwinea zawarły umowę, licząc przede wszystkim na ochronę swoich sektorów cukru i tuńczyka, na których ogólny system preferencji odbiłby się bardzo negatywnie. Krytyka Negocjacje dotyczące umowy przejściowej spotkały się ze zdecydowaną krytyką ze strony członków społeczeństwa obywatelskiego oraz polityków z regionu Pacyfiku. Strategia negocjacyjna UE stała się obiektem ostrej krytyki zwłaszcza z powodu wywierania na Fidżi i Papuę-Nową Gwineę presji dotyczącej podpisania umowy przejściowej pod groźbą utraty preferencyjnego dostępu do europejskich rynków. Wpływ regionalny i implikacje dla stosunków ze stronami trzecimi Krytycy IEPA twierdzą, że nastąpiło znaczne osłabienie solidarności regionalnej pomiędzy państwami regionu Pacyfiku. EPA uległy zmianom, jako że wszystkie organizacje regionalne (z wyjątkiem CARIFORUM) rozpadły się w związku z presją i ograniczeniami czasowymi dotyczącymi zawarcia początkowych umów przejściowych. Regionalna organizacja krajów AKP w regionie Pacyfiku to 14 państw wyspiarskich zamieszkałych łącznie przez 7 milionów ludzi. Kraje regionu Pacyfiku znacznie różnią się wielkością i innymi cechami, bardziej niż ma to miejsce w którymkolwiek innym regionie. Umowa może także mieć implikacje dla stosunków pomiędzy regionem Pacyfiku a jego najbliższymi i największymi partnerami handlowymi, Australią i Nową Zelandią. Warunki obecnej umowy dotyczące handlu towarami mogą stanowić przeszkodę w zawieraniu przyszłych umów handlowych z tymi krajami. Dla przykładu: klauzula najwyższego uprzywilejowania zawarta w EPA pociąga za sobą ryzyko, że wszelkie przyszłe koncesje handlowe, które kraje regionu przyznają Australii lub Nowej Zelandii musiałyby zostać przyznane także UE. EPA może mieć zatem implikacje dla przyszłych negocjacji handlowych pomiędzy państwami regionu Pacyfiku a Australią i Nową Zelandią. PR\758173.doc 7/8 PE416.631v01-00
Negocjacje w sprawie kompleksowych EPA Komisja Europejska ma nadzieję zawrzeć kompleksową umowę o partnerstwie gospodarczym z organizacją regionalną z regionu Pacyfiku w 2009 r.; rozmowy trwają. Sprawozdawca, po konsultacjach z wieloma przedstawicielami z Papui-Nowej Gwinei i Republiki Fidżi oraz po udziale w posiedzeniu Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE w Port Moresby, uważa, że Parlament Europejski powinien wyrazić zgodę na zawarcie przejściowej umowy o współpracy między państwami regionu Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską z drugiej strony pod warunkiem, że otrzyma stanowcze zapewnienie ze strony Komisji i Rady, że podczas negocjacji wśród kluczowych zagadnień dotyczących rozwoju znajdą się następujące kwestie: 1. zezwolenie na opłaty wywozowe na rzecz rozwoju, 2. odpowiednia ochrona nowo powstających gałęzi przemysłu, której nie ma w przejściowej EPA; 3. negocjacje praw własności intelektualnej, które obejmują nie tylko zachodnie wynalazki technologiczne, ale także tradycyjne umiejętności, 4. jawność zamówień publicznych i otwarcie na europejskich wykonawców na właściwym poziomie, odpowiednim dla potrzeb państw regionu Pacyfiku, 5. wizy z pozwoleniem na pracę wydawane w trybie 4 muszą być dostępne dla obywateli wyspiarskich państw Pacyfiku na okresy co najmniej 24-miesięczne do pracy jako opiekunowie i innych podobnych profesji. Uważa, że stanowisko Komisji musi uwzględniać dostępne, wiarygodne alternatywy, które gwarantują dostęp do rynku krajom, które nie chcą podejmować zobowiązań w formie IEPA lub ostatecznej EPA. PE416.631v01-00 8/8 PR\758173.doc