Działania komplementarne do inwestycji w infrastrukturę Konferencja Inwestycje na białych plamach w ramach porozumienia UKE-TP Warszawa, 22 września 2010
Jakie inwestycje w infrastrukturę?
Mapy białych plam klucz do sukcesu Dlaczego warto -dzisiaj -byćbiałąplamą? Tylko tam może być węzeł marszałkowskiej regionalnej lub lokalnej sieci szerokopasmowej Tylko tam do węzła będzie można dołączyć każdą siećoperatora prywatnego i świadczyćwszystkie usługi Tylko tam mały operator może dostać60-70% dofinansowania ze środków unijnych na ostatnią milę Tylko tam gmina może zbudowaćinfrastrukturęz dofinansowaniem 85-90%
Mapy nie kłamią? l.p. gmina status l.p. gmina status 1 Brzyska B 11 Dukla B 2 Kańczuga C 12 Dydnia B 3 Skołyszyn B 13 Fredropol B 4 Zarszyn C 14 Frysztak B 5 B 15 B Baranów Sandomierski Grębów 6 Białobrzegi C 16 Horynic Zdrój B 7 Bojanów B 17 Jeżowe B 8 Cmolas B 18 Kolbuszowa B 9 Chłopice B 19 Radymno C 10 Czudec B Ok. 20%
Co trzeba zrobić? sprawdzić mapy! ściągnąć jak najbliżej węzeł sieci regionalnej pozyskać inwestycję dużego operatora zachęcić lokalnego MŚP udzielićkoncesji na świadczenie usług zbudowaćsiećsamemu
Case study: Pakiet internetowy dla Województwa Podkarpackiego Jak pozyskać środki unijne?
Co można dostaćw pakiecie?
Komponent I: sieci regionalne i lokalne Europejska Agenda Cyfrowa wymaga od polskich władz zapewnienia do końca 2013 r. dostępu do Internetu o szybkości 2 Mb/s dla każdego mieszkańca, a do końca 2020 r. o szybkości min. 100 Mb/s dla połowy mieszkańców i min. 40-50 Mb/s dla pozostałych na ten cel w Programach Operacyjnych przeznaczono ponad 1 mld euro, w tym ponad 150 mln euro dla Podkarpacia konieczne jest wnikliwie zweryfikowanie inwentaryzacji istniejącej infrastruktury wykonanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego decyduje, w których miejscowościach mogą być realizowane sieci gminy o ograniczonych zasobach sieci szerokopasmowych powinny zgłaszać się do Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz Prezesa UKE, by zrealizowano w nich inwestycje przewidziane w ramach porozumienia UKE-TP
Regionalna siećszerokopasmowa Podmiot realizujący projekt: Urząd Marszałkowski Budżet projektu: 296 mln Dofinansowanie z PO RPW: 232 mln Wkład własny: 12 mln Inne koszty: 52 mln VAT plus stałe roczne dopłaty Długośćsieci: 2045 km, 214 węzłów Rodzaj: wyłącznie szkielet i dystrybucja Etap realizacji: odebrano studium wykonalności, w toku są uzgodnienia z KomisjąEuropejskąoraz wniosek o dofinansowanie do PARP
Jak pozyskaćfundusze?
Komponent II: komputery i Internet dla mieszkańców
Jak pozyskaćfundusze? Uwaga: nabór kończy się 29.10.2010 r.
Komponent III: Lokalne Centra SI
Z czego finansować?
Jak pozyskaćfundusze?
Case study: Regionalne Programy Operacyjne Jak pozyskać środki unijne?
RPO Dolnośląskie /działanie 2.1 infrastruktura społeczeństwa informacyjnego Projekty: wdrażanie bezpiecznych systemów transmisji danych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii; tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu; Beneficjenci: j.s.t., ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jst posiadające osobowośćprawną; administracja rządowa, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, związki i porozumienia instytucji kultury, szkoły wyższe, zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia, przedsiębiorcy prowadzący działalność telekomunikacyjną Alokacja środków na działanie: 4 259 617 EURO
RPO Dolnośląskie (cd) Maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych: 85 % Finansowanie: infrastruktura dostęp do Internetu wynajem, adaptacja pomieszczeń sprzęt, oprogramowanie pracownicy
Nabór wniosków w ramach działania październik 2010 r. dane kontaktowe Punkt Informacyjno-Kontaktowy ds. ZPORR i RPO - pok. 403 Wybrzeże Słowackiego 12-14 50-411 Wrocław tel. (71) 7769142 lub (071) 7769120 fax (71) 7769582 rpo@dolnyslask.pl
RPO łódzkie /działanie IV.1 infrastruktura społeczeństwa informacyjnego Projekty: budowa lub rozbudowa lokalnych/regionalnych bezpiecznych sieci szerokopasmowych współdziałających ze szkieletowymi sieciami regionalnymi/krajowymi; budowa i rozbudowa lokalnych, szerokopasmowych sieci dostępowych poza obszarami miejskimi; tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu (aktywne, pasywne i modele pośrednie); Beneficjenci: j.s.t., ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne j.s.t. posiadające osobowość prawną, szkoły wyższe, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe Alokacja środków na działanie: 14 673 036,96 Euro
RPO łódzkie (cd) maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych: 85 % Finansowanie: sprzęt, oprogramowanie najem pomieszczeń, adaptacja szkolenia (do 10 % w ramach cross financing) wyłączone z finansowania: dostęp do internetu
Nabór wniosków w ramach działania aktualnie trwa konkurs w ramach tego działania; planowany termin rozstrzygnięcia to listopad 2010; w okolicy listopada 2010 r. - informacja na temat kolejnego naboru; trwający konkurs był pierwszym naborem w ramach tego działania; Urząd Marszałkowski w Łodzi 90-056 Łódź ul. Roosevelta 15 Departament Polityki Regionalnej Wydział ds. Informacji i Promocji tel.: (042) 6633107, (042) 6633405 e-mail: punktinformacyjny@lodzkie.pl
RPO pomorskie /działanie 2.2.1 rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego Projekty: budowa nowych, rozbudowa i przebudowa istniejących regionalnych oraz miejskich informatycznych sieci szkieletowych, w szczególności w oparciu o technologię światłowodową; tworzenie publicznych punktów dostępu do usług elektronicznych oraz Internetu (PIAP-y, Hot-Spoty); Beneficjenci: j.s.t., ich związki i stowarzyszenia; szkoły wyższe; jednostki naukowe, w tym jednostki organizacyjne PolskiejAkademii Nauk; jednostki sektora finansów publicznych w tym m.in. straż pożarna, policja; administracja rządowa; organizacje pozarządowe; partnerzy społeczni i gospodarczy; podmioty działające w oparciu o umowęo partnerstwie publiczno prywatnym Alokacja środków na działanie: 24162296 EURO
RPO pomorskie (cd) maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych: 85 % Finansowanie: sprzęt, oprogramowanie najem pomieszczeń, adaptacja szkolenia (do 10 % w ramach cross financingu)
Nabór wniosków w ramach działania termin: 01.12.2010-12.01.2011 pierwszy nabór, wszystkie typy projektów dane kontaktowe Departament Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego ul. Augustyńskiego 2 80-819 Gdańsk dpr@woj-pomorskie.pl kontakt tel. do osoby zajmującej się działaniem: 58 32 68 148
RPO śląskie /działanie 2.1 infrastruktura społeczeństwa informacyjnego projekty: budowa i przebudowa sieci dostępowych; tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu (PIAP); beneficjenci: j.s.t., ich związki i stowarzyszenia. podmioty działające na zlecenie j.s.t. wybrane zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych; jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną; podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia; szkoły wyższe publiczne; organy administracji rządowej, Policja, Straż Pożarna; porozumienia wymienionych podmiotów reprezentowane przez lidera, podmioty działające na podstawie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Alokacja środków na działanie: 25 mln Euro
RPO śląskie (cd) maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych: 85 % Finansowanie: najem, adaptacja pomieszczeń(konieczność zapewnienia 5 letniego okresu trwałości w umowie) sprzęt, oprogramowanie pracownicy szkolenia (do 10% w ramach cross financing)
Nabór wniosków w ramach działania termin: 8 listopada 2010-10 stycznia 2011 dane kontaktowe: Wydział Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Katowice, ul. Dąbrowskiego 23 parter, sektor C tel.: 32 77 40 172 punktinformacyjny@silesia-region.pl
RPO warmińsko mazurskie /działanie 7.1. tworzenie infrastruktury społeczeństwa informacyjnego projekt: budowa, rozbudowa i modernizacja sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu na poziomie osiedla, kampusu uniwersyteckiego lub szkolnego, sołectwa, miasta/wsi, gminy, powiatu a także grup gmin i/lub powiatów tworzących wspólne projekty tworzenie nowych i dalszy rozwój istniejących sieci publicznych punktów zapewniających dostęp do szerokopasmowego Internetu beneficjenci: j.s.t., ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jst, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, szkoły wyższe, organizacje pozarządowe, administracja rządowa,mikro, mali i średni przedsiębiorcy Alokacja środków na działanie: 7 000 000 PLN
RPO warmińsko-mazurskie (cd) maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych: 85 % Finansowanie: najem, adaptacja pomieszczeń(konieczność zapewnienia 5 letniego okresu trwałości w umowie) sprzęt, oprogramowanie pracownicy szkolenia (do 10% w ramach cross financing)
Nabór wniosków w ramach działania termin przybliżony: grudzień 2010 r. szczegółowa informacja ma pojawićsięw najbliższym czasie dane kontaktowe Marek Kiejdo -Podinspektor tel. (089) 52-19-621 m.kiejdo@warmia.mazury.pl
Case study: Projekt 8.3 POIG Jak pozyskać środki unijne?
Komponent II: komputery i Internet dla mieszkańców
Dla kogo komputery i Internet? gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej; gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu świadczeń rodzinnych; dzieci i młodzieżucząca sięz rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, typowana do otrzymania wsparcia we współpracy ze szkołą oraz/lub ośrodkami pomocy społecznej; osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym, rodziny zastępcze
Komponent II -wzbogacony kosztów operacyjnych, kosztów zatrudnienia i szkolenia pracownikówjst i/lub organizacji pozarządowej uczestniczącej w konsorcjum, którzy będąodpowiedzialni za realizacjędziałania koszty szkoleń koszty działańkoordynacyjnych zmniejszających problem wykluczenia cyfrowego(np. wyposażenie w sprzęt komputerowy i utrzymanie dostępu do Internetu w jednostkach podległych beneficjentowi stworzenie LCSI) koszty budowa infrastruktury Warunek:na obszarze realizacji projektu nie ma innej technicznej i racjonalnej ekonomicznie możliwości zapewnienia dostępu do Internetu grupie docelowej projektu oraz działanie to jest niezbędne do prawidłowej realizacji projektu
Gdzie lokalizowaćlcsi z 8.3 POIG? biblioteki publiczne, publiczne instytucje kultury, szkoły, publiczne placówki opiekuńczo-wychowawcze położone publiczne domy pomocy społecznej świetlice inne jednostki podległe gminie, powiatowi lub urzędowi marszałkowskiemu budynki organizacji pozarządowych (np. PSP) lub urzędów
Gdzie lokalizowaćlcsi z 8.3 POIG? biblioteki publiczne, publiczne instytucje kultury, szkoły, publiczne placówki opiekuńczo-wychowawcze położone publiczne domy pomocy społecznej świetlice inne jednostki podległe gminie, powiatowi lub urzędowi marszałkowskiemu budynki organizacji pozarządowych (np. PSP) lub urzędów
Jaki to może byćbudżet? suma projektu do dofinansowania koszty kwalifikowalne 533 885,00 zł 533 885,00 zł poziom dofinansowania z 8.3 POIG do 85% kwota dofinansowania wkład własny 453 802,25 zł 80 082,75 zł
Krok po kroku
RAPORT Z BADANIA PRZEPROWADZONEGO NA PRÓBIE 68 GMIN WCHODZĄCYCH W OBSZAR TZW. BIAŁYCH PLAM z POROZUMIENIA UKE-TP
Osoby korzystające z Internetu w mieście - 70% Osoby korzystające z Internetu na wsi - 30% Niwelowanie różnic między tymi obszarami ma strategiczne znaczenie dla inicjatywy walki ze zjawiskiem wykluczania cyfrowego. Najczęściej z Internetu w miejscowościach wiejskich, ze względu na występowanie licznych programów pomocowych, skorzystać można w bibliotekach wiejskich.
Tabela nr 1. Dostępność do internetu w bibliotekach gminnych. Pytanie 1: Czy gmina posiad bibliotekę z dostępem do interetu? sztuki procenty tak 57 84% nie 1 1% brak danych 10 15% Pytanie 2:Jaka jest szybkość łącza? sztuki procenty do max 1 mb/s 14 25% do max 2 mb/s 11 19% od 2 do max 10 mb/s 5 9% powyżej 10mb/s 0 0% brak danych 27 47% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010
Jak wynika z przeprowadzonych ankietowo badań większość bibliotek (84%) posiada Internet. W 44% bibliotek, które miały dane na temat szybkości Internetu był to Internet do 2Mb/sek. Nie było wśród nich bibliotek posiadających powyżej 10Mb/sek. Dane te wskazują, na to, iż w większości placówek jest Internet, niemniej jest to Internet o małej przepustowości.
Wykres nr 1. Dostępność do internetu w bibliotekach. Czy gmina posiad bibliotekę z dostępem do internetu? (wartość liczbowa i procentowa) brak danych 10 15% nie 1 1% tak 57 84% tak nie brak danych *źródło: badanie telefoniczne grupy docelow ej przeprow adzone w sierpniu 2010
Wykres nr 2. Dostępność internetu w bibliotekach z wyszczególnieniem szybkości łącz. (wartość liczbowa i procentowa) brak danych o szybkości łącza 27 40% nie 1 1% brak danych 10 15% do max 1 mb/s 14 powyżej 10mb/s 21% 0 0% od 2 do max 10 mb/s 5 7% do max 2 mb/s 11 16% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010 nie brak danych do max 1 mb/s do max 2 mb/s od 2 do max 10 mb/s powyżej 10mb/s brak danych
Wykres nr 3. Szybkość łączy w bibliotekach posiadających dostęp do internetu. (wartość liczbowa i procentowa) do max 1 mb/s 14 sztuk 25% do max 1 mb/s brak danych 27 sztuk 47% powyżej 10mb/s 0 sztuk 0% od 2 do max 10 mb/s 5 sztuk 9% do max 2 mb/s 11 sztuk 19% do max 2 mb/s od 2 do max 10 mb/s powyżej 10mb/s brak danych *źródło: badanie telefoniczne grupy docelow ej przeprow adzone w sierpniu 2010
Tabela nr 2. Programy wspierające biblioteki w gminach. Pytanie 1: Czy gmina jest objęta programem Ikonka? sztuki procenty tak 39 57% nie 6 9% brak danych 23 34% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010 Pytanie 2: Czy gmina jest objęta programem Rozwoju Bibliotek? sztuki procenty tak 16 24% nie 52 76% brak danych 0 0% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010 Pytanie 3: Czy gmina jest objęta którymkolwiek z powyższych programów? sztuki procenty tak 45 66% nie 4 6% brak danych 19 28% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010
Większość przebadanych bibliotek była objęta programem ikonka. Tylko 24% z przebadanych bibliotek objął program rozwoju bibliotek. Dane te pokazują, że jednostki samorządu terytorialnego, w większości (66%) miały styczność z programami pomocowymi, związanymi z informatyzacją.
Wykres nr 4. Zasięg programu Ikonka. brak danych 23 sztuki 34% tak 39 sztuk 57% tak nie brak danych nie 6 sztuk 9% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010
Wykres nr 5. Zasięg programu Rozwój Bibliotek. brak danych 0 0% tak 16 24% tak nie brak danych nie 52 76% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelow ej przeprow adzone w sierpniu 2010
Wykres nr 6. Wykorzystanie przez gminy programów Ikonka lub Rozwój Bibliotek. brak danych 19 28% nie 4 6% tak 45 66% tak nie brak danych *źródło: badanie telefoniczne grupy docelow ej przeprow adzone w sierpniu 2010
Tabela nr 3. Powierzchnie bibliotek w gminach. Pytanie 1: Jaka jest powierzchnia biblioteki? sztuki procenty do 50 m^2 3 4% od 50 do 100 m^2 15 22% 100 m^2 i więcej 20 29% brak danych 30 44% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010 Większośćprzebadanych bibliotek, to biblioteki o powierzchni w granicach 100 m2. Należy jednak pamiętać, iż większość powierzchni zajmują księgozbiory.
Wykres nr 7. Powierzchnie bibliotek. brak danych 30 sztuk 45% do 50 m^2 3 sztuki 4% od 50 do 100 m^2 15 sztuk 22% do 50 m^2 od 50 do 100 m^2 100 m^2 i w ięcej brak danych 100 m^2 i w ięcej 20 sztuk 29% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelow ej przeprow adzone w sierpniu 2010
Tabela numer 4. Ilość świetlic w gminach. Pytanie 1: Ile jest świetlic w gminie? sztuki procenty brak 4 6% od 1 do 5 12 18% od 5 do 10 9 13% 10 i więcej 6 9% brak danych 37 54% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010 Duży potencjałdla Programu Lokalnych Centrów Społeczeństwa Informacyjnego - oprócz bibliotek - mają świetlice. Występują prawie w każdej gminie i pełnią rolę integratorów środowiska. Wynik ten wymaga dalszego potwierdzenia (brak danych dla 54% gmin), a także ustalenia sytuacji lokalowo-sprzętowej.
Wykres nr 8. Ilość świetlic w gminach. brak 4 6% od 1 do 5 12 18% brak danych 37 54% od 5 do 10 9 13% brak od 1 do 5 od 5 do 10 10 i więcej brak danych 10 i więcej 6 9% *źródło: badanie telefoniczne grupy docelowej przeprowadzone w sierpniu 2010
Tabela 5. Odsetek osób niepełnosprawnych i osób w wieku do 19 lat w całej badanej grupie. liczba mieszkańców we wszystkich analizowanych gminach liczba wszystkich w wieku do 19 lat w analizowanych gminach ludność niepełnosprawnych we wszystkich analizowanych gminach sztuki 611290 udział procentowy w ludności badanych gmin 147585 24% 85798 14% Źródło GUS roczniki statystyczne 2009
Wykres nr 9. Odsetek ludności w wieku do 19 lat. Udział ludności w wieku do 19 lat w ludności wszystkich badanych województw ludność poniżej 19 roku życia 147585 sztuk 24% liczba w szystkich w w ieku do 19 lat w analizow anych gminach ludność pow yżej 19 roku życia w e w szystkich analizow anych gminach ludność pow yżej 19 roku życia 463705 sztuk 76% *źródło:roczniki statystyczne udostępniane przez GUS
Wykres nr 10. Odsetek osób niepełnosprawnych. Udział ludności niepełnosprawnej w w ludności wszystkich badanych województw Ludność niepełnosprawna 85798 sztuk 14% ludność niepełnospraw nych w e w szystkich analizow anych gminach ludność pełnospraw na w e w szystkich analizow anych gminach Ludność pełnosprawna 525492 sztuk 86% *źródło: Roczniki statystyczne udostępnione przez GUS
Tabela 6. Odsetek osób niepełnosprawnych i osób w wieku do 19 lat w poszczególnych województwach. Województwo ilość mieszkańców Dolnośląskie sztuki 12820 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 2986 23% liczba osób niepełnosprawnych 1561 12% Województwo ilość mieszkańców Kujawsko - Pomorskie sztuki 31987 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 6668 21% liczba osób niepełnosprawnych 4248 13% Województwo ilość mieszkańców Łódzkie sztuki 37956 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 8766 23% liczba osób niepełnosprawnych 4538 12% Województwo ilość mieszkańców Małopolskie sztuki 52686 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 13268 25% liczba osób niepełnosprawnych 8507 16%
Województwo ilość mieszkańców Lubelskie sztuki 44802 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 11228 25% liczba osób niepełnosprawnych 7552 17% Województwo ilość mieszkańców Lubuskie sztuki 29640 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 6757 23% liczba osób niepełnosprawnych 5446 18% Województwo ilość mieszkańców Mazowieckie sztuki 122351 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 29062 24% liczba osób niepełnosprawnych 12425 10% Województwo ilość mieszkańców Opolskie sztuki 16227 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 3530 22% liczba osób niepełnosprawnych 1592 10%
Województwo ilość mieszkańców Śląskie sztuki 26864 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 5893 22% liczba osób niepełnosprawnych 3850 14% Województwo ilość mieszkańców Podkarpackie sztuki 51822 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 12900 25% liczba osób niepełnosprawnych 8762 17% Województwo ilość mieszkańców Podlaskie sztuki 31402 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 9417 30% liczba osób niepełnosprawnych 5122 16% Województwo ilość mieszkańców Pomorskie sztuki 30686 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 8089 26% liczba osób niepełnosprawnych 3243 11%
Województwo ilość mieszkańców Świętokrzyskie sztuki 27242 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 6147 23% liczba osób niepełnosprawnych 4680 17% Województwo ilość mieszkańców Warmińsko - Mazurskie sztuki 24753 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 6319 26% liczba osób niepełnosprawnych 3076 12% Województwo ilość mieszkańców Wielkopolskie sztuki 33978 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 8412 25% liczba osób niepełnosprawnych 6138 18% Województwo ilość mieszkańców Zachodniopomorskie sztuki 36074 Procentowy udział w ludności województwa liczba mieszkańców w wieku do 19 lat 8143 23% liczba osób niepełnosprawnych 5058 14% Źródło roczniki statystyczne udostępnione przez GUS